متاسفانه خانمِ ها در اجتماع بیرون دچار مزاحمت های جنسی میباشند که باید در مقابل آن کار درست را انجام دهند تا آسیب به کمترین میزان خود برسد.شاید برای شما هم اتفاق افتاده باشد که بیرون از منزل، مردی حریم خصوصیتان را نقض کرده و به شما آزار برساند. این آزار که می تواند شکلهاي مختلفی داشته باشد، در درجهي اول احساس امنیتتان را زیر سؤال می برد
سپس برای برقراری دوبارهي احساس امنیت، شما را به تکاپو میاندازد و بعد با ترکشهایي که از خود به جا میگذارد بقیهي روزتان را خراب میکند.در این مطلب سه مشابه از موقعیتهاي آزار به همراه روشهاي مواجهه و مقابله با آنها را، در قالب سه موقعیت داستانی برایتان بازگو می کنم.
داستان اول: آغاز سفر
صبح یک روز بهاریست. زن جوانی به نام زهره به قصد رفتن به محل کار از منزل بیرون می زند، در مسیرش تا ایستگاه تاکسی از محلی گذر می کند که رفتوآمد چندانی در آن نیست. در همین حین یک مرد رهگذر در حین عبور از کنارش کلمهي ناشایستی به او میگوید…
تحلیل داستان: اتفاقی که برای زهره میافتد، یکی از متعارفترین انواع آزار در میان خانمِها بهخصوص زنان جوان هست که در روانشناسی «آزار کلامی» و در زبان عامه بهعنوان «متلکگویی» شناخته می شود. با اینکه در این شکل از آزار مثل دیگر شکلهاي آن، نوعی خشونت نسبت به فرد قربانی اعمال میشود، اما به دلایلی مثل گذرا بودن و یا وارد نکردن آسیب جسمانی به قربانی، از لحاظ روانشناسی فرد عمده توجهی به آن نمیکند.
در برابر متلک چه کنیم؟
ناآگاهی از شیوههاي صحیح مدیریت خود در مواجهه با این موقعیت میتواند پیامدهای آن را بدتر کند.به خودتان اعتماد کنید. اجازه ندهید احساس ناامنی، اعتمادبهنفس و خودکنترلیِ شما را ضربه فنی کند. به تواناییتان برای عبور بیدردسر از این موقعیت اعتماد کنید و آرامش را به خودتان هدیه کنید.
پاپیچ مزاحم نشوید! مزاحمان کلامی اغلب زمانی به سراغ شما می آیند که تنها هستید و در مکان و یا زمان خلوتی قرار دارید.در این موقعیت که کمترین شانس را برای دفاع از خودتان دارید، از توقف کردن و یکهبهدو کردن با آنها بپرهیزید.بیمحلی کنید.این گروه از آزارگران، طالب دقت جنسی میباشند. اگر این دقت را ولو به صورت منفی به آنها بدهید ممکن هست تقویت بشوند
و مزاحمت بیشتری برای شما ایجاد کنند. یادتان باشد بیتوجهی بدتر از دقت منفی هست. پس آزار آنها را با بیتوجهی تلافی کنید.فقط روی خودتان حساب کنید. اگر مزاحمت در جای شلوغی برایتان اتفاق افتاد، به امید کمکِ دیگران، جار و جنجال راه نیندازید، چون مردم به خانمی که با یک مرد درافتاده اغلب نگاه خوبی ندارند و کمک چندانی به او نمیکنند. پس فقط روی تواناییهاي خودتان حساب کنید.
موقعیتتان را تغییر بدهید. از محلی که شخص مزاحم حضور دارد دور شوید و به جای امنتری بروید.کمک بخواهید. اگر فرد مزاحم دستبردار نیست، از کسی که می تواند به شما کمک کند و یا از پلیس، بخواهید که در محل حاضر شود.
داستان دوم: مسیر
لیلا، دانشجوی سال دوم، در تاکسی نشسته و در صفحهي تلفن همراهاش غرق شده هست که ناگهان احساس می کند چیزی قلقلکش میدهد، به سمت آن نگاه می کند…
تحلیل داستان: مزاحمتی که لیلا با آن مواجه میشود کمتر از موقعیت زهره شایع هست و در روانشناسی با نام «مالشدوستی» شناخته میشود. مالشدوستی موقعیتی هست که یک مرد غریبه بدن یک زنِ ازهمهجا بیخبر را لمس می کند و در طی لحظات لمس پیش خود تصور می کند که با قربانی یک ارتباطي انحصاری دارد. این مزاحمت معمولاً خیلی کوتاه هست چراکه فرد مزاحم زود متوجه میشود باید موقعیت را ترک کند.
اغلب، مردهای جوان این مزاحمت را ایجاد میکنند و جاهای تنگ و شلوغ مثل تاکسی، اتوبوس، مترو، داخل آسانسور و… را برای مقصودشان گزینش می کنند.
در برابر تعرض بدنی چه کنیم؟
برای مواجهه با مالشدوستان این کارها را انجام دهید:
به زبان بیایید. مزاحمان مالشدوست، اغلب آدمهایي منفعل و منزوی میباشند که از راه لمسکردن قربانی خود، احساس میکنند بر او قدرت و تسلط دارند. اگر سکوت کنید، این تصور وی را تأیید کرده و خودتان را در موقعیت آزار نگه داشتهاید.صریح و قاطع باشید. نگویید «ببخشید، لطفاً و…»، بلکه با قاطعیت و صراحت به او نگاه کنید
و درموردي رفتارش به او تذکر بدهید.شما بیگناهید. مالشدوستیِ فرد مزاحم، تقصیر شما نیست پس وقتتان را با جستوجوی علت در ظاهر و رفتارتان تلف نکنید.احساستان را بیان کنید. با یک فرد قابل اعتماد درموردي اتفاقی که برایتان افتاده و احساسات بدی که پیدا کردهاید صحبت کنید.
داستان سوم: مقصد
نغمه مدتی هست که متوجه تغییراتی در رفتار فلان همکارش شده اما مبنا را بر بیتوجهی قرار داده هست تا این که یک روز بعدازظهر، درحالیکه ساز رفتن را می زند، آن فرد جلویش را می گیرد و حرفهاي نامربوطی می زند…
تحلیل داستان: مزاحمت در محیط کار، تحصیل، درمان و… معمولاً از طرف کسی به وجود می آید که برای قربانی آشناست، به همین علت روی احساس امنیت و اعتماد او اثر ویژهاي می گذارد. شوخیها، داستانها و کنایههاي جنسی، اظهارنظر درموردي ظاهر فرد، دادن پیشنهادهای جنسی، اصرار به ملاقاتهاي بیرون از محل کار،
سؤالات بیجا درموردي زندگی شخصی و جنسی، چشمچرانیکردن و لمسکردن از جمله آزارهایی میباشند که در محیط کار، تحصیل و درمان میتوانند ایجاد شوند.
در برابر تعرض در محیط کار چه کنیم؟
در موقعیت پیچیده اما متعارف تعرض جنسی در محل کار این کارها را انجام دهید:
تحمل کردن، همۀ وقت} ارزشمند نیست. به مزاحمتان با قاطعیت و صراحت بگویید که از رفتارش ناراحت و ناراضی هستید. اگر سکوت کنید، او آن را حمل بر رضایت و یا ناتوانی شما می کند و به رفتارش ادامه می دهد.احساساتتان را بپذیرید. بعد از چنین موقعیتی احساسهاي مختلفی به سراغتان می آیند. احساساتی مثل خشم، تنهایی، انزوا، آسیبپذیری و درماندگی. احساساتتان را سرکوب نکنید، بلکه آنها را بیان کنید و یا بنویسید.
ایراد از شما نیست. اگرچه ظاهر می تواند احتمال مزاحمت را افزایش بدهد، اما معمولاً ایراد از فرد قربانی نیست، چرا که این موقعیت برای گروههاي مختلفی از خانمِها اتفاق میافتد. پس بابت این قضیه احساس گناه نکنید.خود را منزوی نکنید. شما نیاز دارید روابطتان را مدیریت کنید و روابط سازنده ایجاد کنید نه این که روابطتان را کم کنید. برای مثال می توانید مرزگذاری کنید.
نقش قربانی را بازی نکنید. بازی کردن نقش قربانی باعث میشود که در موقعیت آزار باقی بمانید و مزاحمت به دفعات برایتان تکرار شود.خودتان را در آغوش بگیرید. بعد از آزار دلتان می خواهد مرتب از خودتان انتقاد کنید، رفتارهای خودتخریبگرانه انجام دهید مثلاً سیگار بکشید یا اکثر بخورید، خودتان را نادیده بگیرید، خودتان را سرزنش کنید
و به نوعی خود را بابت گناهِ نکرده تنبیه کنید. این کارها باعث می شوند که اکثر در باتلاق استیصال و احساس نداشتن نظارت بر زندگی فرو بروید و آسیبپذیرتر شوید.موقعیتتان را عوض کنید. اگر گفتوگو مؤثر واقع نشد و از طرفی آثار مخربِ آزار در حال سرایت به بقیهي جنبههاي زندگیتان هست، برترین کار را بکنید؛ از آن محیط دور شوید.
شما ارزشمندید. شنیدن حرفهاي بیشرمانه شما را درموردي ارزش و عزتنفستان دچار تردید میکند. در مقابله با آن هر روز به خودتان بگویید که ارزشمند و توانمندید.کمک بگیرید. روانشناس میتواند در تحلیل این اتفاق کمک شایانی به شما بکند.