نوشابه ماده خوراکی پرمصرف در تمام دنیا هست که متخصصین تغذیه درمورد بهره گیری از آن همه ي وقت هشدار داده اند و ضررهای آن را متذکر شده اند. اگر از طرفداران مطالب مرتبط با سلامت باشید حتما تا به حال با لیستهاي تکراری درموردي ضررها نوشابه روبهرو شدهاید. یک نوشیدنیِ آب قندی و فاقد هرگونه مادهي مغذی
که راه را برای چاقی و دیابت هموار ميکند. اما اگر دنبال دلایل بیشتری هستید تا بالاخره مصرف نوشابه را کاملا کنار بگذارید نگاهی به لیست عجیبتری از حقایق تلخی بیندازید که درموردي این نوشیدنی شیرین در دنیای تحقیقات علمی پیدا شده هست، از اثرات جانبی شیرینکنندههاي مصنوعی مثل سوکرالوز گرفته تا دیگر افزودنیهایي که منجر به افت حافظه ميشوند. این لیست را در ادامه بررسی ميکنیم.
چربیهاي غیرمعمول در جاهای غیرمعمول
در ارتباط با ضررها نوشابه و بهعنوان یکی از آخرین خبرهای بد برای صنایع نوشابهسازی، محققان دانمارکی متوجه شدند که نوشیدن نوشابههاي غیررژیمی به افزایش قابلدقت تجمع چربی در کبد و ماهیچههاي اسکلتی ميانجامد که هر دوی اینها ميتواند به مقاومت انسولینی و دیابت منتهی بشود. این مطالعه نشان ميدهد
افرادی که به مدت شش ماه هر روز نوشابهي معمولی ميخوردند دچار افزایش ۱۴۲-۱۳۲ درصدی چربی کبد، افزایش ۲۲۱-۱۱۷ درصدی چربی اسکلتی، و حدود ۳۰ درصد افزایش در چربی تریگلیسیرید خون و چربی در سایر ارگانهاي بدن ميشدند. همین طور مصرف این اندازه نوشابه در افراد در مقایسه با کسانی که نوشیدنیهاي دیگر مثل آب یا شیر مصرف کرده بودند به افزایش ۱۱ درصدی کلسترول منتهی شده بود.
افزایش چربیهاي ناحیهي شکم در اثر مصرف نوشابههاي رژیمی
عجیب نیست که نوشیدن آن همه ي شکر در نوشابههاي معمولی باعث چاقی بشود اما اینکه حتی نوشابههاي رژیمی هم چاقکنندهاند غافلگیرکننده هست: محققان دانشگاه علوم سلامت تگزاس ۴۷۵ فرد بزرگسال را به مدت ۱۰ سال زیر نظر گرفتند. نتایج این بررسی نشان ميدهد افرادی که نوشابهي رژیمی ميخوردند، درمقایسه با کسانی که هیچ نوشابهاي مصرف نمیکردند، در عرض ۱۰ سال ۷۰ درصد به اندازهي دور کمرشان افزوده شده بود.
افرادی که هر روز بیش از دو نوشابهي رژیمی مصرف ميکردند دور کمرشان افزایش ۵۰۰ درصدی داشت «یعنی پنج برابر!» تحقیق دیگری که توسط همین محققان روی موشها انجام شد این احتمال را مطرح ميکند کهاسپارتام «Aspartamee» عامل افزایش قند خون هست و منجر به افزایش وزن ميشود. وقتی کبد ما با قند چندان در خون مواجه باشد اضافهي آن را به چربی تبدیل ميکند.
رنگ کاراملی سرطانزا
در سال ۲۰۱۱، مرکز غیرانتفاعیِ علم در خدمت منافع عمومی «Center for Science in the Public Interest»، واقع در واشنگتن، دادخواستی را به ادارهي غذا و دارو ارائه داد تا بهره گیری از رنگ کاراملی مصنوعی که در کوکاکولا، پپسی و سایر نوشابههاي کولای قهوهاي رنگ معمول هست ممنوع بشود. علت انها وجود دو مادهي آلاینده
در این رنگ بود «۴-متیلایمیدازول و ۲-متیلایمیدازول» که در مشابههاي حیوانی ایجاد سرطان ميکنند. تهدیدی که باعث شد این مرکز با دقت به اینکه رنگ دادن به نوشابهها صرفا جنبهي زیبایی دارد بهره گیری از این مواد خطرناک را غیرضروری بدانند.در لیست مواد سرطانزای کالیفرنیا، اجتناب از ۶۵ مادهي شیمیایی اکیدا پیشنهاد شده هست؛
تنها ۱۶ میکروگرم مصرف هرروزي ۴-متیلایمیدازول برای احتمال ابتلا به سرطان در یک فرد کافی هست. این در حالی هست که اغلب نوشابههاي قهوهاي، چه رژیمی و چه معمولی، در یک بطری نیملیتری حاوی ۲۰۰ میکروگرم از این ماده میباشند.
تسریع روند پیری
از ضررها نوشابه چه رژیمی و چه غیررژیمی این هست که همگی دارای فسفات یا اسید فسفریک میباشند؛ اسیدی ضعیف که حالت تیز نوشابه را در دهان ایجاد ميکند و ماندگاری نوشابه را بالا ميبرد. گرچه این ماده در تعداد زیادی از غذاها مثل گوشت، لبنیات و مغزها یافت ميشود، میزان چندان اسید فسفریک ميتواند مشکلات قلبی و کلیوی،
کاهش بافت ماهیچهها و پوکی استخوان را به دنبال داشته باشد. اضافه بر این، در مطالعهاي ارتباط بین مصرف اسید فسفریک با سرعت گرفتن روند پیری مشخص شده هست، در این مطالعه که در سال ۲۰۱۰ منتشر شد معلوم شد که موشهایي که در معرض رژیمی با میزان چندان فسفات موجود در نوشابهها قرار گرفتند پنج هفته زودتر از موشهایي مردند
که مقدار فسفات رژیم خوراکیشان در حد معمول بود. این موضوع وقتی بدانیم که در دهههاي جدید شرکتهاي نوشابهسازی سطح اسید فسفریک محصولاتشان را افزایش دادهاند موجب اضطراب و نگرانیمان ميشود.
آلودگی آب
شیرینکنندههاي مصنوعی بهره گیریشده در نوشابهها نه در بدن ما تجزیه ميشوند و نه حتی تجهیزات تصفیهي فاضلاب ميتوانند انها را پیش از بازگشت به چرخهي آب به دام بیندازند. در سال ۲۰۰۹، محققان سوئیسی از کارخانههاي تصفیهي آب، رودخانهها و دریاچههاي سوئیس مشابهبرداری کردند
و متوجهي سطوحی از اسسولفام پتاسیم، سوکرالوز و ساخارین «acesulfame K, sucralose, and saccharin» شدند که همگی در نوشابههاي رژیمی به کار برده ميشوند یا سابقا کاربرد داشتهاند. بررسی تازه درموردي ۱۹ منبع آب شهری در ایالات امریکا وجود سوکرالوز را در همۀي آن ها نشان ميدهد. هنوز معلوم نیست
این مقادیر کم چه اثری بر انسان دارد، اما تحقیقات قبل نشان ميدهد که سوکرالوز موجود در دریاچهها و رودها در بعضی از عادات خوراکی جانداران اختلال ایجاد ميکند.
مغز نوشابهاي
دندانپزشکان نامی برای وضعیتی گذاشتهاند که کودکان با مصرف چندانِ نوشیدنی گازداری با نام «مانتین دو» «Mountain Dew» به آن دچار ميشوند، «دهانِ مانتین دویی»، به دهانی گفته ميشود که تعداد زیادی پوسیدگی دندان در اثر مصرف شکر چندان این نوشابه در آن دیده ميشود. مغز مانتین دویی احتمالا اصطلاح پزشکی بعدیاي
خواهد بود که بر زمینه این محصول نامگذاری ميشود. روغن گیاهیِ بُرُميشده «brominated vegetable oil: BVO» که به این نوشیدنی افزوده ميشود تا مانع از جدا شدن مواد طعمدهنده از آن شود یک مادهي شیمیایی صنعتی هست که در مواد پلاستیکی برای پیشگیری از اشتعال به کار ميرود. این ماده که اضافه بر مانتین
دو در دیگر نوشیدنیهاي گازدار با طعم مرکبات و نوشیدنیهاي ورزشی بهره گیری ميشود، زمانی که به مقدار چندان مصرف شود، در ایجاد ضعف حافظه و مریضی عصبهاي بدن اثری شناختهشده دارد. محققان همین طور گمان ميکنند، مثل مواد برمی پیشگیریکننده از اشتعال در فوم مبلها، این مادهي شیمیایی در نوشابهها به افزایش چربی بدن منجر ميشوند
و احتمالا در اختلالات رفتاری، ناباروری و ضایعات ماهیچهي قلب اثر ميگذارد. دیدنی هست بدانید بهره گیری از BVO بعنوان مادهي افزودنی به خوراکیها در اتحادیهي اروپا و ژاپن ممنوع هست.
اختلال هورمونها
ضررها نوشابه نه فقط به خود آن که به ظروف نگهدارندهي آن نیز مرتبط هست؛ تمامی قوطیهاي آلومینیومی نوشابهها دارای نوعی رزین اپوکسی به نام بیسفنول آ « bisphenol A: BPAA» میباشند که برای پیش گیری از واکنش اسید نوشابه با فلز قوطی بهکار ميروند. نقش بیسفنول آ در ایجاد اختلال غدد درونریز شناخته شده هست و با انواع مختلفی از مریضیها از نازایی گرفته تا چاقی و دیابت و بعضی انواع سرطانهاي دستگاه تولیدمثل ارتباط دارد.
ضررها نوشابه – اختلال هورمونی – دیابت
مرکز بازرسی و پیشگیری از مریضیها، قوطیهاي نوشابه راکه در رستورانها، دانشگاهها و کنار فستفودها دیده ميشوند بعنوان منبع قرار گرفتن در معرض این مادهي شیمیایی معرفی کرده هست. با اینکه شرکتهاي پپسی و کوکاکولا برای دستیابی به ساخت نخستین قوطیهاي صددرصد گیاهی، که با عنوان قوطیهاي بدون BPA خبر آن را جار ميزنند، رقابت سختی با هم دارند، هیچ کدام از این دو حاضر به بهره گیری از قوطیهاي آلومینیمی بدون BPA نیستند.
مرگ حیوانات
پیش از اینکه به جای قوطیهاي آلومینیمی به سراغ بطریها بروید نگاهی به تصویرهاي رودها، سواحل و نهرهای کشور بیندازید، تودهي انباشته از زبالههایي که روی آب غوطهورند، بطریهایي که اغلب تجزیه ناپذیرند. چیزی که شاید در این تصویرها نبینید پرندگان، لاکپشتها و دیگر حیواناتی میباشند که اغلب
این زبالههاي خردهریز را با غذا اشتباه ميگیرند و مقدار زیادی از آن را وارد بدنشان ميکنند که گرچه قادر به هضم آن نیستند. نهایتا این پلاستیکهاي انباشته منجربه مرگ انها ميشود. تخمین زده ميشود که هرساله ساله} هزاران موجود زنده به این شکل ميمیرند.
اثرات جانبی مهندسی ژنتیک
به گزارش پارس ناز نگاهی به لیست مواد موجود در نوشابهها بیندازید احتمالا ميبینید که اغلب این مواد از ذرت استخراج شدهاند. تقریبا ۸۸ درصد ذرتی که در کشور آمریکا ساخت ميشود برای مقاومسازی در برابر آفتکشهاي سمّیدستکاری ژنتیکی شدهاند یا برای ساخت مواد ضدآفت توسط خود گیاه تحت مهندسی ژنتیک قرار گرفتهاند. به علت مقررات
سهلگیرانهي بعضی دولتها، و بازرسی شدید ساختکنندگان روی اینکه چه نهادی ميتواند تحقیق روی این دانههاي دستکاری ژنتیکیشده را بر عهده بگیرد، هیچ مطالعهي انسانی که بتواند ایمنی این محصولات را تأیید یا رد کند وجود ندارد. با این وجود دانشمندان مستقل در تحقیقات خود روی حیوانات متوجه شدهاند که مصرف محصولات
دستکاری ژنتیک شده «GMOs» با تخریب لولهي گوارش، تسریع پیری و نازایی ارتباط دارد. اخیرا دانشمندان فرانسوی در بررسی خود پی بردند که موشهایي که برای تمام مدت عمرِ دوسالهشان با ذرتِ دستکاری ژنتیکشده تغذیه شدند مبتلا به تومورهای پستانی ميشدند و زودتر از موشهایي ميمردند که تمام عمرشان از دانههاي دستکاری ژنتیکی نشده تغذیه شده بودند.