کریستوفر نولان در ساختن فیلمهای گیج کننده و راز آلود تبحر دارد. فیلمهای وی جزء بهترین هاي تاریخ سینما قرار گرفته اند. این روزها همۀ منتظر پخش فیلم «دانکرک» «Dunkirk» فیلم اخیر کریستوفر نولان میباشند که بدون شک حاوی صحنه هاي مهیج و واقع گرایانه خیره کننده اي خواهد بود. نولان با فیلم «بین ستاره اي» در سال ۲۰۱۴ بار دیگر اثبات کرد
که یکی از بزرگترین و با استعدادترین کارگردانان دنیا هست. فیلمهای مستقل و اورجینال او نیز به اندازه ي بازسازی ها و آلبوم هاي مشهور در باکس آفیس عملکرد خیره کننده اي داشته و با موفقیت تجاری کامل همراه بوده اند. حتی شخصیت هاي حماسی و قدیمی سینما و به خصوص شخصیت «بتمن» را دیگر همۀ با نام کریستوفر نولان می شناسند.
وی نقش مهمی در شکل گیری این شخصیت داشته و بدون شک تا سال هاي آتی نیز تاثیر وی را در فیلمهای بعدی این فرانچایز شاهد خواهیم بود. فیلمهای نولان با استقبال گسترده تماشاگران مواجه شده و تنها اسم نولان در مقام کارگردانی کافی هست تا میلیون ها نفر را به سینماها و تماشای یک فیلم بکشاند.
در ادامه ي این مقاله قصد داریم نکات جالبی را در مورد فیلمهای گوناگون کریستوفر نولان ارائه دهیم که بدون شک برای شما تازگی خواهند داشت.
۱۰-در فیلم «شوالیه تاریکی» از رمان «The Killing Joke» الهام گرفته شده هست
آلن مور اکثر به دلیل رمان گرافیکی «watchmen» خود شناخته میشود که توسط مجله ي تایمز در بین ۱۰۰ رمان برتر تاریخ قرار گرفت. او همین طور نویسنده ي رمان گرافیکی «The Killing Joke» هست که داستان اصلی جوکر از آن الهام گرفته شده و این رمان نیز مثل رمان «شوالیه تاریکی» «The Dark Knight» داستان جوکری را روایت میکند
که بسیار غیرقابل اعتماد بوده که داستان هاي متفاوتی از قبل ي وی را تعریف کرده و ارتباط ي پیچیده اش با بتمن را بررسی میکند.کریستوفر نولان تاثیر رمان «The Killing Joke» بر روی شخصیت جوکر با نقش آفرینی هیث لجر را در گفت و گو ي خود با مجله ي ورایتی بدین شکل بیان میکند:” جوکر یک آنارشیست هست
که خود را کاملاً در اختیار بی نظمی و آشوب قرار داده هست. او باید هیچ هدف خاصی نمی داشت اما من فکر میکنم که باور اصلی که آلن مور داشت این بود که جوکر میخواست همۀ را تا سطح خود پایین کشیده و نشان دهد که او یک هیولای غیرمعمولی نیست و هر شخصی مثل او نیز میتواند به انسانی شرور و فاسد تبدیل شود”.
۹- فیلم «Memento» بر زمینه یک داستان کوتاه به نام «Memento Mori» نوشته ي برادر کریستوفر نولان ساخته شده هست
داستان کوتاه «Memento Mori» از جاناتان نولان در واقع به نوعی پیش درآمد فیلم « Memento» هست. این داستان زندگی شخصی به نام «ارل» را روایت میکند که به ضعف حافظه ي مربوط به قبل دچار شده هست. هر ۱۰ دقیقه یکبار حافظه ي وی پاک میشود و او تنها انچه که قبل از اتفاقی که به مشکل حافظه ایش منجر شده هست رخ داده هست را به یاد دارد. در ابتدای داستان «Memento Mori» ارل در یک بیمارستان روانی از خواب بیدار شده و فرار میکند.
بنابراین به نظر میرسد که شخصیت لئونارد در فیلم «Memento» نیز قبل از اتفاقات فیلم در بیمارستان روانی بوده و سپس از آن جا فرار کرده هست. یکی از صحنه هاي آخر فیلم این باور را تایید میکند: موقعی که لئونارد در حال به یاد آوردن سمی جنکینز هست، مردی که قبلاً می شناخت و شرایطی نمونه وی داشت، سمی را در حالت نشسته در یک بیمارستان روانی به یاد می آورد اما سپس برای یک لحظه لئونارد خود جایگزین سمی میشود.
۸- تمام موسیقی متن فیلم «Inception» یک نُت دستکاری شده از آهنگ «Non,je ne Regrette Rien» هست
از این رو وقتی که شخصیت هاي فیلم به رویا رفته و این تُن هاي سنگین را در دنیای رویا میشنوند در واقع در حال گوش دادن به یک نُت از آهنگی میباشند که در اطراف بدن در حال بیداریشان پخش میشود. موسیقی نیز همانند این افراد باید با طولانی شدن و کشیدگی زمان غوطه ور شدن اکثر و اکثر در دنیای رویا کنار بیاید.
زیمر میگوید:” همه ي فکر میکنند که رویا مهمترین بخش هست. برای من زمان مهمترین بخش هست: همان ایده ي که کریس به روشی عجیب و با بهره گیری از آن فیلمی در مورد سفر در زمان خلق کرد که با موفقیت همراه بود”.
۷- کریستوفر نولان علاقه دارد که معنای خاصی را در اسم شخصیت ها مخفی کند
اول اسم هاي شخصیت هاي «آلفرد بوردن و رابرت آنژیه» در فیلم «حیثیت» «The Prestige» با بازی کریستین بیل و هیو جکمن «ABRA» تلفظ میشود که به حرف جادویی «abracadabra» به معنای «وِرد» اشاره دارد. در فیلم « Inception» نیز از ترکیب اول اسم هر یک از شخصیت هاي اصلی – دام، رابرت، ایمز، آرتور و آدریان، مال و سایتو واژه ي « dreams» به معنای «رویا» بدست میآید.
۶- در ابتدا قرار بود که استیون اسپیلبرگ فیلم «بین ستاره اي» را کارگردانی کند
در سال ۲۰۰۶، در یکی از رسانه هاي سینمایی عنوان شد که استیون اسپیلبرگ در حال کار بر روی «یک فیلم در مورد سفر در زمان» هست که در آینده اي نزدیک کارگردانی خواهد کرد. داستان این فیلم داستان گروهی از ماجراجویان را روایت میکند که با گذشتن از یک کرم چاله به بُعد دیگری سفر خواهد کرد.
این ایده از یک آزمایش تحقیقاتی در یک موسسه ي تکنولوژی به نام «Caltech» توسط پزشکی به نام کیپ ثورن نشأت میگرفت که به دلیل مطالعاتش در حوزه ي فیزیک جاذبه اي و فیزیک ستاره اي مشهور بود. ثورن ادعا میکرد که کرم چاله ها وجود داشته و میتوان از آنها برای سفر در زمان بهره گیری کرد.
اسپیلبرگ ایده ي تولید این فیلم را زمانی توسعه داد که در یک کارگاه آزمایشی با حضور پزشک ثورن و دیگر دانشمندان این حوزه شرکت کرد. جاناتان نولان «برادر کریستوفر نولان» برای نوشتن فیلمنامه توسط اسپیلبرگ استخدام شد و وقتی اسپیلبرگ انصراف خود از کارگردانی فیلم «بین ستاره اي» را اعلام کرد،
نولان جای وی را گرفت. گرچه با دقت به دیدگاه هاي متفاوت این دو به نظر میرسد که «بین ستاره اي» به کارگردانی اسپیلبرگ جلوه ي متفاوتی می داشت.
۵- هر یک از اعضای تیم فیلم «Inception» نقشی نمادین در توسعه ي فیلم دارند
کریستوفر نولان در یک گفت و گو با مجله ي «انترتینمت ویکلی» گفته که هر نقشی که هر یک از تیم رویا در فیلم «Inception» ایفا میکنند یک معادل در تولید فیلم دارند. شخصیت معمار «Architect » «شخصیت آریادن با بازی اِلن پیج» طراح تولید فیلم را تداعی میکند، شخصیت جعل کننده «forger» «شخصیت ایمز با بازی تام هاردی» بازیگر هست،
شخصیت نشانه گیر «Point Man» «شخصیت آرتور با بازی کوزف گوردون لویت» تهیه کننده فیلم، شخصیت استخراج کننده «Extractor » «شخصیت دومینیک کوب با بازی لئوناردو دی کاپریو» نقش کارگردان و در نهایت شخصیت مارک نیز مخاطب فیلم خواهد بود.
۴- آهنگی که توسط یک پسر در گروه همسرایان در فیلمهای «بتمن اغاز میکند» و «شوالیه تاریکی» میخواند یک معنای نمادین دارد
در فیلم «بتمن آغاز میکند» «Batman Begins» بعد از مرگ والدین بروس وین یکی از همسرایان آوازی غمناک میخواند. هانس زیمر در گفت و گو اي با مجله ي امپایر گفته هست که این آهنگ نمادی از عدم توانایی بروس وین برای ادامه دادن بعد از مرگ والدینش هست.
زیمر در این باره میگوید:” اگر شما با دقت به فیلم اول [بتمن آغاز میکند] گوش داده باشید یک پسربچه در بین گروه همسرایان آواز میخواند که با سعی و تلاش فراوان در استودیو و با بهره گیری از فنون الکترونیک ضبط شده و نُت او به مدت حدود چهار دقیقه مدام قطع میشود و ادامه پیدا می کندد.من میدانم که این آواز کاملاً سمبولیک هست و ما فقط آن را در زمان نگه داشته ایم”.
این آهنگ تا زمان اتمام فیلم «شوالیه تاریکی برمی خیزد» «The Dark Knight Rises» تکرار نمیشود و زمانی که بتمن روی دریا به پرواز درآمده و به سوی آینده اي اخیر حرکت میکند این آهنگ باز میگردد. این آهنگ برای آخرین بار زمانی خوانده میشود که بروس وین خود را از قبل ي غم انگیزش جدا میکند.
۳- نخستین فیلم کریستوفر نولان تنها با بودجه اي ۶٫۰۰۰ دلاری ساخته شد
فیلم «تعقیب» «Following» داستان یک مرد خلافکار و قاتل را روایت میکند که برای تولید آن یک بودجه ي بسیار ناچیز مصرف شد. برای مقایسه باید بدانید که بودجه ي تولید فیلم «Memento » ۴٫۵ میلیون دلار و بودجه ي تولید فیلم «شوالیه تاریکی» ۱۸۵ میلیون دلار بوده هست.
نولان در یکی از گفت و گو هاي خود گفته هست:” تعقیب فیلمی بود که می دانستم از تولید آن چیزی عاید من نخواهد شد و می دانستم که باید خودم برای ساختش هزینه پرداخت کنم. من آدم پولداری نبودم. تمام کسانی که در تولید این فیلم فعالیت میکردند به صورت تمام وقت فعال بوده و سعی میکردند در شهر لندن اموراتشان را بگذرانند، لندنی که زندگی در آن سخت و پرهزینه هست.
در نهایت دریافتیم که اگر فیلم را به صورت سیاه و سفید و با دوربین ۱۶ میلی متری فیلمبرداری کنیم میتوانیم هر هفته ۱۵ دقیقه فیلمبرداری داشته باشیم و هزینه اش را پرداخت کنیم. بدین ترتیب ما هر پولی که در طول هفته بدست می آوردیم را در یک روز برای گرفتن صحنه ها خرج میکردیم”.
شاید همین برنامه ریزی دقیق مالی و مشکل بودجه اي باعث شده که نولان قادر باشد، به گفته ي دنی بویل، ۱۶۰ میلیون بگیرد و کاری کند که ۳۲۰ میلیون به نظر برسد.
۲- بعضی از بازیگران فیلم «تعقیب» در فیلم «بتمن آغاز میکند» نقش هاي کوتاهی داشتند
جرمی تئوبولد، که نقش اصلی را در فیلم «تعقیب» بازی میکرد، در فیلم «بتمن آغاز میکند» نقش یکی از تکنیسین هاي بنیاد وین را بازی میکند. لوسی راسل از بازیگران اصلی فیلم «تعقیب» در طول مراسم شامی که بروس وین در رستوران حضور پیدا میکند
از بتمن در برابر دیگر مهمانان دفاع میکند. جان نولان، عموی کریستوفر نولان و مردی که در فیلم «تعقیب» نقش پلیس را بازی میکرد، در فیلم «بتمن آغاز میکند» نقش یکی از اعضای هیئت مدیریه بنیاد وین را بازی میکند که به پدر بروس بسیار وفادار بوده و در جشن تولد بروس به او میگوید:” تو بسیار با پدرت فرق داری”.
۱-نویسندگی فیلم نامه ي « Inception » توسط نولان ۱۰ سال به طول انجامید
نولان در گفت و گو ي خود با مجله ي ددلاین گفته هست که مدت زمان زیادی طول کشید تا توانست فیلم نامه ي فیلم « Inception» را به حد قابل قبولی رساند. پیشرفت اصلی او زمانی بود که مرکز عاطفی داستان را پیدا کرد: عشق شخصیت دومینیک به همسرش و تصمیم قاطع او برای بازگشت به منزل نزد فرزندانش.
او در مورد ارزش دست نکشیدن از ایده ها میگوید:” حقیقتاً ایده هاي متفاوت دیگری داشتم که اگر تلاش نمیکردم نمی توانستم انها را عملی کنم. شما اصلاً نخواهید دانست که به کجا خواهید رسید و کارتان چه نتیجه اي خواهد داشت. هیچ وقت به طور کامل نخواهید دانست که تمایل به اتمام دادن
به یک چیز یا برگشت به یک نقطه به روشی تازه از کجا خواهد آمد. هر گاه که یک فیلم را تمام میکنم به عقب میروم و به آن نگاه میکنم انگار بعنوان یک شخص دچار تغییر شده ام”.