هزینه های سلامت و بهداشت اگر بصورت آزاد انجام شوند از عهده قشر متوسط و ضعیف جامعه خارج هست و فعلا بیمه ها برای ما نجات دهنده میباشند.”سهم جیب مردم در پرداخت هزینههاي درمانی” و “هزینههاي کمرشکن سلامت” از جمله واژههایي هست که با نظامهاي سلامت جهان گره خورده و وای بر آن روزی که مریضی با باری مضاعف به نام “هزینههاي درمان” دست به گریبان شود.
با وجود تاکید مواد مرتبط با “سلامت” قوانین برنامههاي چهارم و پنجم توسعه مبنی بر کاهش سهم مردم در پرداخت هزینههاي درمانی به 30 درصد و افزایش سهم دولت به 70 درصد، اما متاسفانه روند اجرای این ماده قانونی در طول سالهاي اجرا، شکلی معکوس به خود گرفت؛ به طوری که پرداخت از جیب مردم بابت دارو و درمانشان بویژه در یکی – دو سال منتهی به 92، به 60 تا 70 درصد رسید و هر روز بیش از قبل عرصه بر بیماران تنگتر میشد
اهمیت این موضوع به حدی بود که در سیاستهاي کلی نظام سلامت ابلاغی مقام معظم رهبری نیز بر آن تاکید شد تا به این ترتیب بیمار رنجی جز رنج مریضی نداشته باشد.با روی کار آمدن دولت یازدهم و اجرای طرح تحول نظام سلامت، “درمان” بعنوان مشکل اورژانسی سلامت کشور، در اولویت قرار گرفت و در ابتدا هشت بسته درمانی معرفی و به تدریج به اجرا گذاشته شد.
کاهش سهم جیب مردم در پرداخت هزینههاي بستری در بیمارستانهاي دولتی و ممنوعیت ارجاع بیماران به خارج از بیمارستان جهت تهیه دارو، تجهیزات و ملزومات پزشکی، نخستین بستههاي طرح تحول نظام سلامت بودند که در بیش از 500 بیمارستان دولتی کشور اجرایی شد و توانست درصد رضایتمندی بیماران را افزایش دهد؛
به طوری که اکنون و با گذشت حدود سه سال از اجرای طرح تحول در نظام درمانی کشور و به اذعان مسوولان وزارت بهداشت، پرداخت از جیب مردم در حوزه درمان بستری برای روستاییان که با دفترچه بیمه روستایی ارجاع داده می شوند به سه درصد و برای شهرنشینان نیز به شش درصد رسیده هست؛ دستاوردی که بیتردید حفظ آن بسیار مهم هست.
پولی که در جیب 23 میلیون بیمار ماند
بنابر اعلام معاونت درمان وزارت بهداشت، از نیمه اردیبهشت ماه سال 93 تا کنون، کاهش سهم مردم در پرداخت هزینههاي بستری و همین طور حمایت مالی از23 میلیون بیمار بستری، بیتردید از مهم ترین آیتمهاي طرح تحول نظام سلامت در حوزه درمان هست؛ مبحثی که تا حدی خیال بیماران را از “رنجی مضاعف” راحت کرد.
از طرفی دیگر پرداخت مستقیم از جیب مردم در مجموع بازار سلامت «دولتی- خصوصی، بستری- سرپایی» از 53 درصد به 40 درصد کاهش یافت و حفاظت مالی از بیماران بستری در برابر هزینه هاي کمرشکن در بیمارستان هاي دولتی برای 77.4 % جمعیت کشور به صورت هدفمند صورت گرفت.
همین طور با واگذاری قیمتگذاری تجهیزات پزشکی به وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو وبه دنبال اقدامات انجام شده در این حوزه، کاهش 42 درصدی قیمت انواع لوازم و تجهیزات پزشکی مصرفی اعلام شد.اضافه بر این، وزارت بهداشت در جهت توسعه زیرساختهاي حوزه درمان، اقدامات دیگری را نیز در دستور کار قرار داد که فارغ از موافقان و مخالفان این اقدامات، بیتردید تاثیر بعضی از این برنامهها در روند درمان بیماران کاملا محسوس و انکارنشدنی هست.
بستههاي خدمتی وزارت بهداشت در حوزههاي گوناگون نظام درمانی کشور که در قالب طرح تحول نظام سلامت اجرایی شد، به تشریح در پی می آید:
1-اقدام در راستای سیاست هاي جمعیتی
انجام 1.470.000 زایمان طبیعی رایگان در سراسر کشور
کاهش سزارین به میزان 6.5 درصد مطلق معادل 11.6 درصد پایه
کاهش سزارین بار اول به میزان پنج درصد
آموزش رایگان به 450 هزار نفر مادر باردار در دوران بارداری جهت توانمند سازی برای باروری و زایمان طبیعی
تولید تعداد 1800واحد اختصاصی زایمان«LDR » در 366 بیمارستان و افتتاح 848 واحد آن
پوشش 85 درصدی هزینه هاي درمان ناباروری با تعرفه دولتی برای زوج هاي نابارور
ایجاد 17 مرکز اخیر درمان ناباروری با تمرکز بر مناطق محروم بویژه در 6 استان فاقد مرکز «یاسوج، زاهدان، بندرعباس، شهرکرد، گلستان، لرستان»
توسعه و تجهیز 24 مرکز درمان ناباروری موجود
2- بازسازی بیمارستانهاي فرسوده
بازسازی 2550000متر مربع فضای بستری
توزیع 130 هزار قلم تجهیزات هتلینگ
نوسازی کامل 45 هزار تخت بیمارستانی کشور با بهره گیری 100 درصدی از تولیدات داخلی
فراهم سازی 69000قلم تجهیزات پزشکی سرمایهاي برای بیمارستانهاي موجود و جدیدالاحداث «16271 قلم در بیمارستانهاي موجود، 52750 قلم برای بیمارستان هاي اخیر الاحداث»
3- حضور 5000 دکتر متخصص و فوق تخصص در 302 شهر کمتر توسعه یافته و محروم و تمام وقت شدن همگی آنان در بیمارستان هاي دولتی
4- حضور 6619 دکتر متخصص مقیم در هر شب در 19 تخصص در 412 بیمارستان اصلی کشور در 214 شهر برای درمان بیماران اورژانس
5- انجام 110 میلیون بار ویزیت توسط 14000 متخصص و فوق تخصص در 658 کلینیک ویژه در 385 شهر کشور با نرخ ارزان دولتی به منظور دسترسی اقشار محروم همراه با تولید 250 پلی کلینیک تخصصی اخیر شامل 6440 مطب برای فعالیت این پزشکان
6- توسعه اورژانس کشور
راهاندازی 30 پایگاه اورژانس هوایی و انتقال 6030 مصدوم و بیمار بدحال به بیمارستان ها طی 3872 سورت پروازی
توسعه و نوسازیناوگان آمبولانس زمینی اورژانس کشور با به کار گیری 2400 دستگاه آمبولانس پیشرفته تا پایان دولت یازدهم «ناوگان اورژانس پیش بیمارستانی کشور
تا قبل از طرح تحول نظام سلامت تنها 3000 دستگاه آمبولانس در اختیار داشت.»
تولید و گسترش 125 بخش اورژانس در بیمارستان هاي تروما و اصلی کشور و نوسازی بخش اورژانس در سایر بیمارستان ها
7-رسیدگی به بیماران نیازمند به مراقبت هاي ویژه با افتتاح 1714 تخت ICU در 19 اسفند 1394 و700 تخت مراقبت ویژه اخیر تا پایان دولت
8- دقت ویژه به بیماران سرطانی با ایجاد شبکه جامع تشخیص زودرس و درمان سرطان در 3 سطح در کشور
سطح 1 : خدمات تشخیصی، غربالگری و خدمات درمانی سرپایی، 131 مرکز غربالگری و 52 مرکز شیمی درمانی سرپایی
سطح 2: خدمات تخصصی «تشخیصی- درمانی و بستری- سرپایی» « رادیوتراپی و …» جراحی و شیمی درمانی در 37 مرکز تخصصی
سطح 3: خدمات پیشرفته فوق تخصصی تشخیصی درمانی سرطان شامل تکنولوژی هاي پیشرفته رادیوتراپی و جراحی هاي فوق تخصصی سرطان و سلول درمانی در 14 قطب کشوری
مراکز سطح 1 و2 و3 به صورت شبکه عمل کرده و به همدیگر بیمار ارجاع میدهند.
9- وسعه 1000 تخت اخیر بستری و روانپزشکی، 15 بخش اورژانس روانپزشکی همراه با بازسازی بخش هاي موجود
10- جلب سرمایه گذاری و مدیریت بخش غیر دولتی برای تولید بیمارستانها و مراکز درمانی اخیر با دقت به کمبود 80 هزار تخت بیمارستانی در کشور
تولید 87 بیمارستان اخیر با پتانسیل بیش از 10 هزار تخت بستری و 22000 قلم تجهیزات در دولت یازدهم که تا پایان سال یا سال 96 به بهرهبرداری خواهند رسید.
24درصد از منابع طرح تحول نظام سلامت در سال 93 و 4 ماهه اول 1394 به توسعه زیرساخت هاي درمان اختصاص یافته هست.
11- اجرای کتاب ارزشهاي نسبی خدمات سلامت جمهوری اسلامی ایران « مصوبه هیئت وزیران» و پرداخت مبتنی بر عملکرد کارکنان :
افزایش پوشش بیمهاي خدمات تشخیصی و درمانی
حذف پرداخت غیررسمی در بازار سلامت
تقویت رشتههاي مادر تخصصی پزشکی ولی کمدرآمد
افزایش ضریب بهرهوری بیمارستان هاي کشور
12_ برنامه ریزی برای استقرار و گسترش نظام ارجاع به ویژه برای روستاییان و شهرهای زیر 50 هزار نفر
13_ آغاز ساماندهی خدمات دندانپزشکی با ایجاد کلینیک هاي دندانپزشکی دانشگاهی با تعرفه ارزان در نقاط گوناگون کشور
14_ رایگان شدن پیوند اعضا در کشور برای گسترش این خدمت استراتژیک که در مرزهای دانش قرار دارد.
15_ حمایت از بیماران صعب العلاج هم در خدمات درمانی در بیمارستان ها و هم پوشش نسبی هزینه هاي دارویی
16_ اجرای برنامه ملی درمان پیشرفته سکتههاي قلبی به صورت شبانه روزی در 54 بیمارستان کشور در 24 شهر بعنوان نخستین خاطر مرگ ایرانیان
17_ اجرای برنامه ملی درمان پیشرفته سکته هاي مغزی به صورت شبانهروزی در 55 بیمارستان کشور در 25 شهر بعنوان دومین خاطر مرگ ایرانیان
18_ استقرار سامانه ملی صدور الکترونیکی پروانههاي موسسات پزشکی به منظور ایجاد شفافیت در این حوزه و دسترسی آسان مردم و صاحبان حرف پزشکی به اطلاعات ذی قیمت شامل 21000 موسسه پزشکی
19_ ساماندهی ارائه خدمات به گردشگران سلامت از طریق اعتباربخشی کیفی بخش هاي بین الملل و ساماندهی موسسات گردشگری با همکاری سایر دستگاههاي زیربط
20 _ تدوین و اجرای نسل نوین اعتباربخشی در 900 بیمارستان کشور با رویکرد ارتقای ایمنی بیماران و بهبود کیفیت خدمات و تکریم بیماران « اعتباربخشی 500 بیمارستان کشور تاکنون »
21 – انضباط مالی در نظام سلامت
در بیمارستانهاي دولتی و خصوصی با اجرای تعرفه هاي پزشکی و حذف دریافتهاي اضافی توسط مراکز و پول زیرمیزی «به میزان 8 تا 10 هزار میلیارد تومان»درباره تجهیزات پزشکی از طریق قیمتگذاری و تنظیم بازار برای نخستین بار در کشور و پیشگیری از ارجاع بیماران به خارج از بیمارستان برای خرید دارو و تجهیزات پزشکی
22 _ مدیریت اطلاعات در بیمارستانهاي کشور از طریق راهاندازی سیستم اتوماسیون اطلاعات در تمامی 570 بیمارستان وزارت بهداشت و انتقال اطلاعات به سامانه ملی سپاس به منظور سیاستگذاری بر مبنای اطلاعات دقیق.