چگونه مشکلات تیروئید را تشخیص دهیم؟

گره یا ندول‌های تیروئیدی برجستگی یا توده‌هایی هستند که بر روی غده تیروئید شما قرار می‌گیرند. تیروئید غده‌ای پروانه‌ای شکل کوچکی است اما نقش مهمی در سلامت بدن شما دارد. هورمون تیروئید توسط غده تیروئید ساخته می‌شود که بر سوخت‌وساز و متابولیسم بدن، انرژی، سلامت مغز، عملکرد قلب، تنفس و بسیاری از عملکردهای دیگر تأثیر می‌گذارد. گاهی سلول‌های تیروئید بیش‌ازحد رشد می‌کنند و توده تشکیل می‌دهند. به این توده‌ها گره‌های تیروئیدی می‌گویند.

 

آیا گره‌های تیروئیدی مشکل‌ساز هستند؟

در بیشتر موارد پاسخ منفی است و شما نمی‌توانید آن‌ها را احساس کنید. تعداد کمی از آن‌ها سرطانی هستند (از هر ده گره یک گره سرطانی است). ندول‌های خوش‌خیم یا غیرسرطانی بسیار شایع هستند. اگر گره‌ها سرطانی نباشند احتمالاً نیازی به درمان ندارند. تنها کافی است تحت مراقبت پزشک قرار بگیرند تا از رشد آن‌ها جلوگیری شود تا مشکلی ایجاد نکنند. گاهی رشد بیش‌ازحد غده‌های تیروئید باعث سختی در تنفس هم می‌شود که می‌تواند مشکل‌ساز شود.

انواع گره‌های غیرسرطانی

گره‌های خوش‌خیم یا غیرسرطانی بسیار رایج هستند و انواع مختلفی دارند. انواع گره‌های خوش‌خیم به شرح زیر است:

 

گره‌های سمی: این گره‌های بیش‌ازحد هورمون تیروئید تولید می‌کنند که منجر به پرکاری تیروئید و افزایش سوخت‌وساز بدن می‌شود.

 

گواتر: گواتر چندین گره دارد و می‌تواند باعث ایجاد فشار بر ساختارهای دیگر و افزایش سوخت‌وساز بدن شود.

 

کیست‌های تیروئیدی: این کیست‌ها پر از مایعات مختلف هستند و ممکن است بعد از آسیب‌های مختلف به‌وجود آیند.

 

علائم گره‌های تیروئیدی

گره‌های تیروئیدی معمولاً علائمی ندارند اما بزرگ‌شدن آن‌ها ممکن است باعث شرایط زیر شود:

 

* مشکل در نفس‌کشیدن

* مشکل در بلع غذا

* گرفتگی یا تغییر صدا

* احساس غلغلک در گلو

 

وقتی یک گره باعث فعالیت زیاد غده تیروئید می‌شود ممکن است علائم زیر در شخص ظاهر شود:

 

* کاهش وزن

* ضعف عضلانی

* اضطراب

* عدم تحمل گرما

* تپش قلب

* استخوان‌های ضعیف

 

گاهی اوقات افرادی که گره تیروئیدی دارند، هورمون تیروئید کمی تولید می‌کنند. در این صورت این افراد علائم کم‌کاری تیروئید را تجربه می‌کنند. این علائم عبارت‌اند از:

 

* خستگی

* حساسیت به سرما

* یبوست

* افزایش وزن

* خشکی پوست

* پف‌کردن صورت

* گرفتگی صدا

* ضعف عضلانی

* کلسترول بالا

* درد، تورم و یا سفتی مفاصل

* نازکی مو

* افسردگی

* ضعیف‌شدن حافظه

چه عواملی باعث ایجاد گره‌های تیروئیدی می‌شود؟

ایجاد گره‌های تیروئیدی دلیل مشخصی ندارد. شرایط مختلفی باعث ایجاد گره‌های تیروئیدی می‌شوند. در ادامه به بررسی این شرایط می‌پردازیم.

 

بیماری تیروئیدیت

این بیماری یک التهاب مزمن تیروئیدی است. شایع‌ترین نوع این بیماری تیروئیدیت هاشیموتو است که به دلیل نوعی بیماری خودایمنی به وجود می‌آید. این بیماری باعث کم‌کاری تیروئید می‌شود. از علائم این بیماری می‌توان به افزایش وزن، افسردگی، شیدایی (مینیا)، خواب‌رفتگی اندام‌ها، کوفتگی، حساسیت به گرما و سرما، یبوست، افزایش کلسترول، کاهش قندخون و … اشاره کرد.

 

کمبود ید

ید یکی از مواد معدنی مهم در بدن و عضوی کلیدی از هورمون تیروئید است. ید عنصری مهم برای رشد مغز است. رژیم غذایی باید به‌اندازه کافی ید داشته باشد زیرا کمبود ید باعث ایجاد گره‌های تیروئیدی می‌شود. کمبودید همچنین باعث آسیب‌های مغزی و اختلال یادگیری بخصوص در زنان باردار می‌شود.

 

آدنوم تیروئید

آدنوم یک غده خوش‌خیم در تیروئید است که بر اثر رشد بیش‌از اندازه بافت تیروئید به وجود می‌آید. آدنوم تیروئیدی گاهی هیچ علامت ظاهری ندارد و گاهی هم می‌تواند باعث پرکاری تیروئید شود که در این صورت به آن آدنوم سمی تیروئید هم می‌گویند.

 

سرطان تیروئید

گاهی اوقات گره‌های تیروئیدی می‌توانند سرطانی شوند. سرطان تیروئید بر اثر رشد بی‌رویه سلول‌های تیروئید ایجاد می‌شوند. این نوع سرطان بیشتر در جوانان و افراد میان‌سال شایع است و بیشتر مبتلایان زنان هستند. در صورت تشخیص و درمان به‌موقع این سرطان به‌طور کامل از بین می‌رود.

چه زمانی گره‌های تیروئیدی می‌توانند خطرناک باشند؟

همان‌طور که گفته شد این گره‌ها بسیار رایج بوده و در بسیاری از موارد علائمی ندارد و افراد بعد از 60 سالگی به آن مبتلا می‌شوند. اندازه آن‌ها معمولاً بسیار کوچک است و فقط پزشک در هنگام معاینه یا با کمک سونوگرافی به حضور آن پی خواهد برد. باوجوداین، شرایط زیر می‌تواند گره‌های تیروئیدی را خطرساز کند:

 

* رژیم غذایی بدون ید

* زن بودن

* افزایش سن

* سابقه در معرض تشعشع بودن

* سابقه گواتر

* قومیت آسیایی

* سابقه خانوادگی بیماری یا سرطان تیروئید

 

گره‌های تیروئیدی چگونه تشخیص داده می‌شوند؟

بعضی از این گره‌ها با چشم قابل‌تشخیص است و پزشک بعد از معاینه گردن متوجه علامت غیرطبیعی خواهد شد. پزشک همچنین ممکن است سوالاتی در مورد سوابق پزشکی و خانوادگی شما بپرسد. ممکن است پزشک برای تشخیص دقیق‌تر و اطلاع از سرطانی بودن یا نبودن آن آزمایشاتی را تجویز کند.

 

این آزمایشات عبارت‌اند از آزمایش تیروئید، سونوگرافی، بیوپسی و اسکن تیروئید. آزمایش خون تیروئید شامل فاکتورهای مخنلفی مانند آزمایش TSH، T3، T4، Free T3 و Free T4 می‌شود.همچنین گره‌های تیروئیدی را می‌توان در خانه و به کمک یک آینه تشخیص داد. روبروی آینه قرار بگیرید و گردن خود را کمی بالا ببرید تا بتوانید تمام آن را ببینید.

 

در این حالت مقداری آب بنوشید یا آب دهان خود را قورت دهید. حنجره شما به بالا حرکت کرده و غده تیروئید شما به‌وضوح قابل‌مشاهده است. وقتی ‌که آب را می‌بلعید به دنبال نشانه برجستگی، عارضه یا تورم در گردن باشید. برای بالا بردن دقت این کار را چند بار تکرار کنید. در صورت مشاهده هرگونه علامت غیرطبیعی فوراً به پزشک مراجعه کنید.

درمان گره‌های تیروئیدی چگونه است؟

برای درمان و تشخیص گره‌های تیروئیدی باید به پزشک متخصص غدد مراجعه کرد. وقتی گره‌های تیروئیدی غیرسرطانی باشند روند درمانی می‌تواند به‌صورت انتظار هوشمندانه و یا هورمون تراپی باشد. وقتی گره‌های تیروئیدی باعث پرکاری تیروئید شوند گزینه‌های درمان می‌تواند شامل ید درمانی، داروهای ضد تیروئید، داروهای بتا بلاکر و جراحی باشد.

 

اگر گره‌های تیروئیدی بدخیم و سرطانی باشند، باید به‌وسیله جراحی برداشته شوند. پزشک ممکن است قسمتی از غده یا تمام آن را از بدن شما خارج کند. گاهی بعد از انجام جراحی هم ید درمانی، پرتودرمانی و یا شیمی‌درمانی تجویز می‌شود. حتی بعد از جراحی و برداشتن غده تیروئید هم باید به‌طور منظم با پزشک خود در ارتباط باشید و روند درمانی خود را ادامه دهید.

 

آزمایش تیروئید در منزل با هومکا

 

برای انجام انواع آزمایشات تیروئیدی می‌توانید از خدمات آزمایش خون در محل هومکا استفاده کنید. شما می‌توانید با یا بدون نسخه پزشک درخواست آزمایش خود را ثبت کنید. اگر نسخه پزشک ندارید می‌توانید در هنگام ثبت درخواست، گزینه درخواست مشاوره و تجویز نسخه را انتخاب کنید. با انتخاب این گزینه پزشک با توجه به شرایط و علائم شما آزمایش‌های لازم را تجویز می‌نماید.

 

همچنین می‌توانید با انتخاب گزینه درخواست تفسیر آزمایش خون، بعد از آماده شدن نتیجه آزمایش، تفسیر آن را توسط پزشک داشته باشید. برای ثبت درخواست خود می‌توانید به وب‌سایت هومکا مراجعه کنید. راه دیگر برای ثبت درخواست تماس با شماره 91025595-021 است.