یبوست مشکل آزار دهنده ای است و افرادی که یبوست دارند با اجابت مزاج هـای دشواری مواجه هستند. اختلال در عملکرد رودهها باعث بروز یبوست میشود. بر اثر این بیماری فرد دچار سفتی مدفوع میشود و نمیتواند بـه راحتی مدفوع را دفع کند. بسیاری از سالمندان «تقریبا از هر 2 نفر 1 نفر» یبوست دارند.
یبوست سالمندان علل عمدهای دارد و قطعا اگر علت آن مشخص شود،آسانتر میتوان بـه درمان آن پرداخت. مطالعات نشان داده بسیاری از سالمندانی که بـه ظاهر سالم هستند همه ی ي از یک مشکل گوارشی واحد شکایت میکنند که این مشکل یبوست است.
یبوست در سالمندان یک روند طبیعی وابسته بـه سن است، زیرا با افزایش سن حرکات دستگاه گوارش کاهش پیدا میکند.
همچنین ترشحات گوارشی که مربوط بـه حرکات رودهها هستند کمتر میشوند. عامل مهم دیگری که در جلوگیری از یبوست نقش دارد، حرکات فیزیکی است. بسیاری از سالمندان نمیتوانند بـه علت بیماریهایی مانند آرتروز زانو، کهولت سن و ضعف عضلات، ابتلا بـه بیماریهـای قلبی و… تحرک کافی داشته باشند،
اما یبوست مشکل مهمی برای همه ی ي افراد است و باید درصدد درمان آن برآمد. علل بروز یبوست بسیار متنوع است و برای این که متوجه شویم سالمند در اثر چه عاملی دچار یبوست شده، باید چند سوال از او بپرسیم.بـه کدام بیماریهـای زمینهای مبتلا هستید؟بعضی بیماریها مانند کمکاری تیرویید، دیابت، کمخونی،
افزایش کلسیم خون و… میتوانند باعث تشدید یبوست شوند. کنترل این بیماریها باعث بهبود وضعیت بیمار خواهد شد.چه داروهایی مصرف میکنید؟بسیاری از سالمندان بـه یک بیماری مزمن مبتلا هستند و نیاز دارند برای بازرسی بیماری روزانه چند دارو مصرف کنند.
اغلب داروها، عوارض جانبی دارند که یکی از این عوارض ممکن است بروز یبوست در مصرفکننده دارو باشد. داروهای ضدفشارخون از پرمصرفترین داروهایی است که سالمندان مصرف میکنند و از معروفترین انها مهارکننده پمپ کلسیم است.
سالمندان بـهدلیل پوکی استخوان و کمخونی بـه ترتیب قرص کلسیم و قرص آهن هم مصرف میکنند. این داروها نیز باعث یبوست در سالمندان میشود.حتی اگر بـه بروشور بیشتر این داروها هم توجه کنید، یبوست بـهعنوان یکی از عوارض جانبی انها درج شده است.
اگر سالمند متوجه شد مصرف دارو باعث یبوست شده، بـه هیچوجه نباید خودسرانه داروی خود، بـهخصوص داروهایی که برای بازرسی فشارخون مصرف میکند را قطع کند. برای رفع این مشکلحتما باید موضوع را با پزشک در میان گذاشت.
شاید بتوان دوز دارو را تغییر داد یا داروی دیگری را با داروی قبلی جایگزین کرد. گاهی سالمندان برای رفع مشکل بـه داروهای مسهل روی میآورند. این داروها ممکن است مشکل بیمار را بـهطور موقتی حل کنند ولی مصرف انها در درازمدت تاثیر معکوسی دارد.آیا موادمخدر استفاده میکنید؟
معتادان بـه مورفین، تریاک و ترکیبات آن از یبوست رنج می برند. بعضی سالمندان از قدیم بـه ماده مخدر اعتیاد داشته و دارند. گروهی دیگر هم بـه علت کهولت سن و ابتلا بـه بیماری، برای تسکین بـه موادمخدر روی میآورند، بنابراین بـه این سالمندان توصیه میشود ماده مخدر را ترک کنند یا مقدار مصرف آن را کاهش دهند.
آیا بـه جز یبوست، علامت دیگری هم دارید؟یبوست می تواند یکی از علل بیماریهـای گوارشی مهم باشد. یبوست ناگهانی شدید، دفع مدفوع باریک و گاهی هم خون در مدفوع می تواند علامت سرطان روده بزرگ باشد. انسدادها یا پیچخوردگیهـای روده و اختلالات حرکتی هم میتوانند باعث تورم و یبوست ناگهانی شوند.
سالمندانی که از قبل دچار یبوست بودهاند ولی اخیرا یبوست در آنها شدت یافته و علائم جدید بـه آن اضافه شده، سریع باید بـه متخصص گوارش مراجعه کنند. گاهی ممکن است برای بررسی بیشتر آزمایشات تکمیلی مانند آزمایش خون و مدفوع، کولونوسکوپی و باریم انما انجام شود.رژیم غذایی روزانهتان چیست؟
سالمندان بـهخصوص آنهایی که تنها زندگی میکنند، گاهی رژیم غذایی خوبی ندارند. بعضی از آنها بـهدلیل ضعف جسمانی نمیتوانند مایحتاج روزانه خود را تهیه کنند و ممکن است تغذیه خوبی نداشته باشند. سالمندانی که مواد فیبردار مانند سبزیجات و میوههـای تازه بـه اندازه کافی مصرف نمیکنند،بیشتر دچار یبوست میشوند.
انها میتوانند بـه سالاد یا غذای خود کمی روغن زیتون اضافه کنند، بنابراین اگر سالمند نسبت بـه غذای خود بیتوجه است، خانوادهها باید بـه تغذیه انها توجه کافی داشته باشند.روزی چقدر آب مینوشید؟سالمندان نسبت بـه افراد جوان کمتر تشنه میشوند، بنابراین کمتر هم آب مصرف میکنند.
بـه انها توصیه میکنیم حتما روزانه 6 تا 8 لیوان آب بنوشند، حتی اگر تشنه نیستند. البته سالمندان مبتلا بـه بیماریهـای قلبی- کلیوی که در مصرف مایعات محدودیت دارند نباید بـه این توصیه توجه کنند.
میزان مصرف مایعات در این بیماران باید با نظر پزشک معالج باشد.آیا بـهقدر کافی تحرک دارید؟بعضی سالمندان بـهدلیل بیماری یا ضعف جسمانی ساعتهـای طولانی مینشینند و حرکت چندانی ندارند. سالمندان حتی آنهایی که دچار آرتروز هستندباید با استفاده از عصا یا واکر حرکت کنند. حرکت کردن بـه میزان قابلملاحظهای شدت یبوست را کم میکند.
بهتر است سالمندان هر روز حداقل یک ساعت را بـه راه رفتن در پارک اختصاص دهند. ورزشهـای هوازی نیز بسیار مفید هستند.