نخستین تاثیر استرس روی افراد می تواند منجر بـه پرخوری استرسی و عصبی شود کـه منجر بـه چاقی میگردد. بـه علاوه استرس روی هورمونهای بدن نیز تاثیر گذار اسـت. سالهاست خیلی از افراد گمان میکنند استرس و چاقی باهم مرتبط هستند و حالا تحقیقات علمی هم دلایلی برای این ارتباط یافته اسـت و بنظر میرسد واکنشهاي بیوشیمیایی خاص، میتواند بـه توضیح رابطهي بین استرس و چاقی کمک کند.
جنبهي غافلگیرکنندهي ارتباط استرس و چاقی تمایل بـه «خودتقویتی» اسـت. بانی تاب دیکس «Bonnie Taub-Dix» متخصص کاهش وزن و سخنگوی انجمن رژیم غذایی ایالات امریکا می گوید: «غالبا، افراد وقتی دچار استرس میشوند خوراکیهاي نامناسبی میخورند» ودر ادامه می گوید: «این مسئله موجب افزایش وزن می شود کـه خودِ این افزایش وزن اضطرابآور اسـت، این دقیقا یعنی تمام تلاشهایتان برای کاهش استرس بـه هدر رفته اسـت.»
استرس، همیشه با تغییرات بیوشیمیایی مرتبط بوده اسـت و کاری میکند هوس غذا خوردن بکنید ودر نهایت منجر بـه چاقی میشود. با این نوشته همراه باشید، میخواهیم بفهمیم استرس و چاقی چگونه باهم مرتبط هستند و یاد بگیریم چطور این چرخه را متوقف کنیم.
چرا استرس باعث چاقی مـا می شود؟
تا بحال توجه کرده اید زمانی کـه دچار استرس هستید، تمایل دارید غذا هاي خانگی کـه چربی یا قند بالایی دارند، بخورید؟ محققان معتقدند کـه ممکن اسـت هورمونهاي خاصی دراین روند نقش داشته باشند. از جمله:
سروتونین: زمانی کـه مـا در وضعیت استرس بـه غذا هاي خانگی چاقکننده می رسیم، شروع بـه خوددرمانی میکنیم! تاب دیکس میگوید: «هنگامی کـه شـما کربوهیدرات مصرف می کنید، میزان ترشح هورمون سروتونین در بدنتان بیشتر می شود». سروتونین بـه لحاظ شیمیایی حس خوبی در بدن ایجاد می کند و باعث می شود
حالتان خوب شود و حس بهتری داشته باشید. تاب دیکس معتقد اسـت: «جای تعجب ندارد کـه انتخاب غذا در افراد تحت استرس، انتخاب هوشمندانهاي نخواهد بود. اغلب کربوهیدراتهایي کـه افراد بـه سمت آن ها می روند پر از چربی هستند، چیزهایی مثل کلوچه، شیرینی، شکلات و کوکیها». تاب دیکس تأکید میکند کـه افراد دراین مواقع طبق معمول تمایلی بـه خوردن غذاهایی مثل ماکارونی با آرد سبوس گندم ندارند.
کورتیزول: محققان کشف کردهاند کـه استرس مزمن باعث بالا رفتن بیش از حد هورمون کورتیزول در بدن می شود، هورمونی حیاتی کـه مدیریت ذخیرهسازی چربی و مصرف انرژی بدن رابه عهده دارد. کورتیزول هورمونی اسـت کـه بعنوان افزایشدهندهي اشتها شناخته می شود و ممکن اسـت باعث شود، هوس کنید غذا هاي چرب و شیرین بخورید.
نوروپپتیدY: مطالعات نشان میدهد بدن مـا در مواقع استرس ممکن اسـت مواد غذایی رابه نوعی متفاوت پردازش کند. مطالعهاي کـه دراین زمینه صورت گرفته نشان می دهد موش آزمایشگاهی کـه تحت رژیم پرچربی و پرشیرینی قرار دارد، زمانی کـه در فشار استرس قرار میگیرد بیشتر مواد غذایی کـه وارد بدنش شده اسـت
تبدیل بـه چربی می شود و موشی کـه تحت رژیم نرمال بوده، در شرایط استرس وزن کمتری پیدا کرده اسـت. محققان متوجه شدند کـه این پدیده با مولکولی بنام نوروپپتیدY مرتبط اسـت کـه هنگام بروز استرس از سلولهاي عصبی آزاد میشود و تجمع چربی در بدن را تقویت میکند. ظاهراً رژیم سرشار از چربی و قند، نورپپتیدY بیشتری آزاد میکند.
توقف چرخهي استرس و چاقی
اگر واقعا می خواهیم بدانیم وقتی تحت فشار استرس هستیم چگونه از اضافه شدن وزنمان پیشگیري کنیم، باید بدانیم چگونه دراین شرایط سخت، خوردن غذا هاي ناسالم را ترک کنیم:اجازه ندهید بیش از اندازه گرسنه شوید: هنگامیکه خیلی گرسنه می شویم یا زمان طولانی چیزی نمیخوریم، قند خونمان دچار مشکل می شود
و این کاملا منطقی اسـت فکر کنیم زمانی کـه دچار افت قند می شویم برای نرمال شدن وضعیت بدنمان و البته خوب شدن حالمان هر خوراکیاي را می توانیم بخوریم! تاب دیکس توصیه می کند کـه برای اجتناب از این وضعیت، بهتر اسـت مطمئن شویم کـه هیچ وعدهي غذایی را از دست نمیدهیم. اندازهي وعدههاي غذایی را درنظر داشته باشید: طبق مشاهدات تاب دیکس وقتی استرس افراد پایان مییابد،
تمایل ندارند بـه این فکر کنند کـه چـه غذایی و چـه مقدار ازآن را خوردهاند. وعدههاي کوچکتر کمک می کند مصرف کل کالری بدنتان را تحت نظارت داشته باشید.میانوعدههاي سالم بخورید: تاب دیکس توصیه میکند میانوعدهتان ترکیبی از پروتئین و کربوهیدرات باشد چون بدن این مواد را آهستهتر هضم می کند
بنابر این احساس سیری شـما طولانیتر خواهد بود. میانوعدهتان میتواند کلوچهي غلات و کرهي بادام یا پنیر و یک تکه نان سبوسدار باشد. او اضافه میکند کـه از خوردن تنقلات و میانوعدههاي چرب و شیرین اجتناب کنید.دربارهي چیزی کـه میخورید فکر کنید: «زمانی کـه افراد واقعا تحت فشار استرس هستند، فکر میکنند کـه توجه بـه رژیم غذایی استرسشان
را افزایش میدهد.» تاب دیکس ادامه میدهد: «در واقع دقیقا برعکس اسـت، فراموش نکنید کـه غذا سوخت مورد نیاز بدن و مغز را تأمین میکند، زمانی کـه تغذیهي مناسبی داشته باشید، بدن تان را برای مبارزه با استرس تقویت میکنید.»
با استرس خود مقابله کنید: ممکن اسـت اینکار در عمل دشوار باشد، اما باید هر چـه زودتر برای مدیریت استرستان راهی پیدا کنید، چون این امر برای سلامتی شـما ضروری اسـت. یوگا، تایچی و مدیتیشن را امتحان کنید. بطور منظم ورزش کنید و با دوستانتان وقت بگذرانید. کمک گرفتن از یک مشاور هم میتواند عوامل استرسزای زندگی شـما را کاهش دهد.
شـما تنها کسی نیستید کـه تحت فشار استرس، بـه سمت خوراکیهاي چرب یا شیرین می روید. اما خوشبختانه میتوانید جزو کسانی باشید کـه این چرخه را متوقف می کنید. سعی کنید استرستان رابه حداقل برسانید و روی انتخابهاي بهتری برای غذا خوردن تمرکز کنید. استرس هم بخشی از زندگی ماست اما نباید منجر بـه اضافه وزن شود.