رابطه عصبی شدن و کهیر زدن پوست بدن 

کهیر می تواند ناشی از ناراحتی هاي عصبی پیش آمده برای افراد نیز باشد، وقتی فرد خشمگین هست منجر به کهیر روی بدن خواهد شد. طبق آمار جهانی 20-15 درصد جمعیت دنیا دست کم در طول زندگی یک‌بار کهیر را تجربه کرده‌اند و 1 تا 5 درصد مبتلا به کهیر مزمن میباشند. بررسی‌هاي روان‌شناختی نشان داده ۷۳ درصد افراد مبتلا به کهیر در طول بروز علائم در اجتماع ظاهر نمیشوند.

کیفیت کار حرفه‌اي در ۷۴ درصد مبتلایان، کاهش می یابد و ۶۳ درصد دچار اضطراب می شوند. به نظر میرسد این مریضی پوستی که انواع و اقسام دارد؛ از کهیر آفتابی گرفته تا کهیر بارداری و… بیش از آنکه به نظر می رسد بر روان افراد تاثیر منفی میگذارد و به همین علت شناختن آن و روش‌هاي پیشگیري از آن و درمانش اهمیت ویژه‌اي دارد. با دکتر محمدکریم رحیمی، متخصص پوست، استاد دانشگاه آزاد اسلامی در ارتباط با این مریضی شایع پوستی گفت‌وگو کرده‌ایم.

کهیر چیست؟

کهیر یا اورتیکا یکی از راهپیمایی مریضی‌هاي آلرژیک و نوعی تورم قرمزرنگ پوست هست که با خارش و گاهی سوزش و به‌ندرت با درد همراه میشود. این ضایعات معمولاً بعد از گذشت چند دقیقه تا چند ساعت در ناحیه درگیر مفقود الاثر و در منطقه دیگری ظاهر می شوند. اندازه انها هم متفاوت هست و میتواند از یک ماش تا یک بشقاب متغیر باشد. گاهی کهیرها به هم متصل می شوند و گاهی در سطح بدن پراکنده‌اند.

چه عاملی باعث می شود که فردی کهیر بزند؟

علت بروز کهیر یا شیمیایی هست یا فیزیکی. به دنبال یک محرک باطنی یا خارجی هیستامین یا سروتونین از سلول‌هاي ماست خارج می شود که این موضوع باعث ارتعاش آب از خون به مایع میان‌بافتی می شود. وقتی آب در مایع میان‌بافتی و بین‌سلولی گردهمایی کرد، کهیر نمود پیدا میکند. گرچه کهیر روی پوست قابل‌ملاحظه هست، اما در بافت‌هاي گوارشی به شکل سوء‌هاضمه و درد و سوزش ظاهر میشود و در مخاط تنفسی به شکل تنگی نفس.

منظور از عوامل شیمیایی و فیزیکی چیست؟

کهیر به چند گروه تقسیم می شود؛ کهیر شیمیایی، فیزیکی، عصبی، آفتابی و کهیر بارداری. کهیر شیمیایی به دنبال مصرف دارو یا مواد خوراکی حساسیت‌‌زا از جمله مصرف توت‌فرنگی، گوجه‌فرنگی، بادمجان و ادویه‌ها بروز می کند. کهیر فیزیکی در اثر فشار یا گرما و سرمای شدید ظاهر میشود.

کهیر عصبی هم به علت استرس یا تحریکات عصبی رخ میدهد و در آن به دنبال آزاد شدن کورتیزول از غدد فوق‌کلیوی یا واسطه‌هاي دیگر از سلول‌هاي ایمنی، این هورمون‌ها با سلول‌هاي ماستوسیت پوست ترکیب میشوند و هیستامین فرآوری میکنند.

بدن به استرس اثبات با فرآوری هیستامین اکثر واکنش نشان می دهد که درنهایت منجر به ایجاد کهیر میشود. سطح بالای کورتیزول در بدن نه‌تنها باعث واکنش‌هاي حساسیت پوستی مثل کهیر میشود، بلکه می تواند بهبود آن ‌را نیز به تاخیر بیندازد. در عین حال با تضعیف سیستم ایمنی و به هم خوردن تنظیم عملکرد درست جواب‌هاي ایمنی احتمال بروز کهیر بالاتر میرود.

در چنین شرایطی چه می توان کرد؟

نخستین اقدام بازرسی کهیر با بازرسی میزان عصبانیت یا استرس فرد هست. باید میزان کورتیزول و آدرنالین سرم را تنظیم کرد. برای این منظور باید از داروهای مسکن و ضداسترس و آرامبخش بهره گیری کرد.

با این شرایط، تشخیص علت اصلی بروز کهیر کمی سخت هست.بله، متخصص پوست باید روان‌دکتر خوبی هم باشد چون علت برخی مریضی‌هاي پوستی از جمله کهیر می تواند استرس شدید باشد که با رفع آن کهیر هم برطرف می شود. هم‌چنین باید با معاینه بالینی و پرسیدن سوالات لازم مطمئن شد که علت کهیر فشار فیزیکی یا گرما و سرمای شدید نبوده، بعد دنبال دارو یا مواد خوراکی حساسیت‌زا در فرد بود.

معمولاً چه مدت طول می کشد تا کهیر درمان شود؟

کهیر حاد معمولاً گذشته از 6 هفته کاملا برطرف میشود، ولی کهیر مزمن بیش از 6 هفته ادامه‌دار هست و مرتب عود می کند. در این افراد مصرف مرتب و هرروز داروهای آنتی‌هیستامین لازم هست.

برای درمان کهیر چه نوع داروهایی تجویز میشود؟

برای کهیر حاد حذف عامل ایجاد‌کننده مهم هست، اما در کهیر مزمن باید مریضی را علامتی درمان کرد و رفع کامل آن امکان پذیر نیست. برای تمامی مبتلایان مصرف داروهای آنتی‌هیستامینی در راس قرار دارد. گرچه این داروها تا گذشته از بروز کهیر و برای جلوگیری، اکثر موثرند و میزان تاثیر آن ها بعد از بروز کهیر کم میشود.

پس مبتلایان باید هرروز این دارو را مصرف کنند؟

در افراد مبتلا به کهیر مزمن زیر نظر دکتر بله، اما در افراد مبتلا به کهیر حاد لازم نیست. این افراد میتوانند در شرایط خاص مثلاً در فصل سرد و خشکسالی یا شرایطی که دچار اضطراب میباشند با مشورت دکتر دارو مصرف کنند. آنتی‌هیستامین‌ها بدون عارضه نیستند و نه‌تنها خواب‌آورند،

بلکه باعث احتباس آب میشوند. درنتیجه بانو‌هاي آبستن و سالمندان باید مراقب مصرف آن و همین طور تداخلات دارویی باشند. در موارد اورژانسی که کهیر در بلع و تنفس اضطراب ایجاد کند، کورتون‌هاي تزریقی تجویز میشود.

آیا غیر از دارودرمانی، روشی برای تسکین خارش و علائم کهیر وجود دارد؟

برای تسکین علائم میتوان از کمپرس سرد بهره گیری کرد. پماد کالامین هم اثر خنک‌کنندگی و ضدالتهاب دارد. اگر مریض دچار خارش شدید هست میتوان از پمادهای کورتونی هم کمک گرفت. خیار و ماست هم که طبع سردی دارند، حس خوبی به فرد مبتلا به کهیر می دهند.

آیا برای ابتلا به کهیر عصبی یا سایر انواع کهیر، اساس ژنتیکی لازم هست؟

بله، تمام واکنش‌هاي حساسیت‌زا و کهیر به ژنتیک وابسته‌اند. در فردی که والدین هر دو کهیر می زنند به طور حتم طفل هم مبتلا میشود و اگر یکی از والدین دچار باشد تا 30 درصد این احتمال به فرزندش میرسد. اثبات شده ماست‌ها در کسانی که اساس ژنتیکی ابتلا به کهیر دارند، غشای نازک‌تری دارند و با کوچک‌ترین تحریک گرانول‌ها را آزاد میکنند.

کهیر میزنید؟ از مواد حساسیت‌زا دوری کنید!

‎نخستین گام در درمان کهیر، دوری از عواملی هست که باعث ایجاد حساسیت در شما شده‌اند. اگر متوجه شدید چه عاملی موجب بروز کهیر در شما شده هست، آن را از اطراف خود دور کنید. برخی گیاهان، گزش حشرات، لباس پشمی، گربه یا سگ از عوامل متعارف ایجاد حساسیت میباشند.

از این عوامل یا دیگر عوامل حساسیت‌زا دوری کنید.گاهی برای شناختن عامل حساسیت‌زا مجبور می‌شوید مثل یک کارآگاه به جستجو بپردازید و همۀ وقت} کشف آن علت راحت نیست.