پارس ناز پورتال

شادباش و شعر جشن مهرگان | جشن مهرگان چیست؟ | متن های زیبا برای جشن مهرگان

شادباش و شعر جشن مهرگان | جشن مهرگان چیست؟ | متن های زیبا برای جشن مهرگان

شادباش و شعر جشن مهرگان | جشن مهرگان چیست؟ 

در اینبخش شادباش و شعر برای جشن مهرگان را آورده ایم. میتوان گفت، جشن مهرگان بزرگ ترین عید ایرانیان پس از عید نوروز، آغاز سال نو میباشد. در قدیم الایام مردم این روز را جشن می‌گرفتند و بـه سپاس و ستایش آفریدگار می پرداختند. در ادامه همراه با آشنایی کامل با جشن مهرگان و آیین این جشن، شعرها و عکس هاي زیبایی درباره جشن مهرگان را هم مرور میکنیم.

شادباش و شعر جشن مهرگان | جشن مهرگان چیست؟ | متن های زیبا برای جشن مهرگان

روز مهر و ماه مهر و جشن فرخ مهرگان

مهر بیفزا ای نگار ماه چهر مهربان

 

مهرگان یکی از کهن‌ ترین جشن‌ ها و گردهمایی‌ هاي ایرانیان و هندوان اسـت کـه در ستایش و نیایش مهر یا میترا برگزار می شود.جشن مهرگان قدمتی بـه اندازه ایزد منسوب بخود دارد. تا آنجا کـه منابع مکتوب موجود نشان می دهد دیرینگی این جشن دستکم تا دوران فریدون باز میگردد.

 

بـه روز خجسته سر مهرماه بـه سر بر نهاد آن کیانی کلاه

زمانه بی اندوه گشت از بدی گرفتند هر کس ره بخردی

دل از داوریها بپرداختند بـه آیین یکی جشن نو ساختند

نشستند فرزانگان شادکام گرفتند هر یک زیاقوت جام

می روشن و چهرۀ شاه نو جهان نو زداد از سر ماه نو

بفرمود تا آتش افروختند همه ی عنبر و زعفران سوختند

پرستیدن مهرگان دین اوست تن‌ سهولت و خوردن آیین اوست

اگر یادگارست ازو ماه و مهر بکوش و بـه رنج ایچ منمای چهر

 

جشن مهرگان در آغاز مهر ماه

همانگونه کـه در گزارش فردوسی دیده می شود، زمان برگزاری جشن مهرگان در آغاز ماه مهر و فصل پاییز بوده اسـت و این شیوه دستکم تا پایان دوره هخامنشی و احتمالاً تا اواخر دوره اشکانی نیز دوام داشته اسـت. اما از این زمان و شاید در دوره ساسانی، جشن مهرگان بـه مهر روز از مهرماه یا شانزدهم ماه مهر منتقل میشود. منسوب دانستن جشن مهرگان بـه اولین روز ماه مهر در آثار دیگر ادبیات پارسی نیز دیده شده اسـت.

 

نوروز بـه از مهرگان

اگرچه هردو زمانند، اعتدالی

 

دلیل برگزاری جشن مهرگان در آغاز مهرماه و اصولاً نامگذاری اولین ماه فصل پاییز بنام مهر، دراین اسـت کـه در دوره‌‌هایي از دوران باستان و از جمله در عصر هخامنشی، آغاز پاییز، آغاز سال نو بوده اسـت و از همین روی اولین ماه سال رابه نام مهر منسوب کرده‌اند. تثبیت آغاز سال نو در هنگام اعتدال پاییزی با نظام زندگی مبتنی بر کشاورزی ایرانیان بستگی کامل دارد. می‌ دانیم کـه سال زراعی از اول پاییز آغاز ودر پایان تابستان دیگر خاتمه می‌پذیرد.

شادباش و شعر جشن مهرگان | جشن مهرگان چیست؟ | متن های زیبا برای جشن مهرگان

قاعده‌ای کـه هنوز هم در بین کشاورزان متداول اسـت ودر تعداد زیادی از نواحی ایران جشن‌هاي فراوان و گوناگونی بـه مناسبت فرا رسیدن مهرگان و پایان فصل زراعی برگزار میشود. دراین جشن‌ها گاه ترانه‌هایي نیز خوانده میشود کـه در انها بـه مهر و مهرگان اشاره میرود. شاید بتوان شیوه سال تحصیلیِ امروزی را باقی‌مانده گاهشماری کهن میترایی/ مهری دانست.

 

شاد باشید کـه جشن مهرگان آمد

بانگ و آوای درای کاروان آمد

 

امروزه نیز سنت کهن آغاز سال نو از ابتدای پاییز با نام «سالِ وَرز» در تقویم محلی کردان مُـکریِ مهاباد و طایفه‌هاي کردان شُکری باقیمانده اسـت. هم چنین در تقویم محلی پامیر در تاجیکستان «بـه ویژه در دو ناحیه «وَنج» و «خوف»» از اولین روز پاییز با نام «نوروز پاییزی/ نوروز تیرَماه» یاد می کنند. در ادبیات پارسی «از جمله شاهنامه فردوسی» و امروزه در بین مردمان آسیای میانه و شمال افغانستان، فصل پاییز را «تیرَماه» می نامند.

شادباش و شعر جشن مهرگان | جشن مهرگان چیست؟ | متن های زیبا برای جشن مهرگان

گاهشماری هخامنشی نیز مبتنی برآغاز سال از ابتدای پاییز بوده اسـت همانگونه کـه در کتاب – رصدخانه نقش‌رستم – «چاپ سال 1378 و چاپ دوم آن در کتاب بناهای تقویمی و نجومی ایران، 1383 از همین نگارنده» گفته شد سازوکار ویژه‌ای برای تشخیص هفته بـه هفته و سپس روز بـه روزِ آغاز سال نو هخامنشی در تقویم آفتابی نقش‌رستم «کعبه زرتشت» طراحی و تعبیه شده اسـت.

 

مهرگان آمد گرفته فالش از نیکی مثال

نیک روز و نیک جشن و نیک وقت و نیک فال

 

جشن هخامنشی میتراکانا

شواهد موجود نشان میدهد کـه جشن مهرگان در عصر هخامنشی در آغاز سال نو، یعنی در اولین روز از ماه مهر برگزار می‌شده اسـت. در گزارش‌هاي مورخان یونانی و رومی از این جشن با نام – میثْرَکَنَه/ میتراکانا – یاد شده اسـت. نام ماه مهر در کتیبه میخیِ داریوش در بیستون بـه گونه «باگَـیادَئیش» «= باگَیادی/ بَغَیادی» بـه معنای احتمالی – یاد خدا – آمده اسـت.

شادباش و شعر جشن مهرگان | جشن مهرگان چیست؟ | متن های زیبا برای جشن مهرگان

عکس نوشته های جشن مهرگان + متن

 

کتسیاس، دکتر اردشیر دوم پادشاه هخامنشی، نقل کرده اسـت کـه دراین جشن ایرانیان با پوشیدن ردای ارغوانی رنگ و همراه با دسته‌ هاي نوازندگان و خنیاگران بـه رقص‌هاي دسته‌ جمعی و پایکوبی و نوشیدن می‌پرداخته‌اند. بـه گمان نگارنده نقش گل‌هاي دایره‌ای شکل با دوازده و هشت گلبرگ در تخت‌جمشید، می تواند نشانه‌ای از مهر باشد.

 

گاه آن آمد کـه باد مهرگان لشگر کشد

دست او پیراهن اشجار از سر بر کشد

 

چرا کـه در پیرامون ستاره قطبی «چـه ستاره قطبی امروزی و چـه باستانی» دوازده صورت فلکیِ تشکیل دهنده برج‌هاي دوازده‌ گانه، و نیز هشت صورت فلکی پیرا قطبی، در گردشی همیشگی‌اند. فیثاغورث در سفرنامه منسوب بـه او، شرح میدهد کـه پرستندگان ستاره‌ای درخشان کـه آن را میترا می‌نامیدند، در غاری تاریک کـه چشمه آبی در آنجا جریان داشت و نقش صورت‌هاي فلکی بر آنجا نصب شده بود، حاضر میشدند.

شادباش و شعر جشن مهرگان | جشن مهرگان چیست؟ | متن های زیبا برای جشن مهرگان

متن های تصویری برای جشن مهرگان

 

و پس از انجام مراسم گوناگون «کـه نقل نکرده»، نانی میخوردند و جامی می‌آشامیدند. آنگونه کـه از گفتار ثعالبی در – غُرَر اخبار ملوک فرس و سیرهم – دریافته میشود، گمان می رود کـه در زمان اشکانیان نیز جشن مهرگان با ویژگی‌هاي عصر هخامنشی برگزار می‌شده اسـت.

 

سرایت مِهرگان باشد

درفشت کاویان باشد

کجا رفتی سفر کرده؟

غمت اندوه جان باشد

 

زمان جشن مهرگان

همانگونه کـه گفته شد زمان برگزاری جشن مهرگان در دوره هخامنشی و بـه احتمالی قدیم‌تر ازآن، در اولین روز ماه مهر بوده و اکنون حدود دو هزار سال اسـت کـه این جشن بـه شانزدهمین روز این ماه یا مهرروز از مهرماه در گاهشماری ایرانی منسوب اسـت. اما این زمان در بین اقوام گوناگونی کـه از تقویم‌ هاي محلی نیز بهره میبرند، متفاوت اسـت.

شادباش و شعر جشن مهرگان | جشن مهرگان چیست؟ | متن های زیبا برای جشن مهرگان

جملات زیبا برای جشن مهرگان

 

برای نمونه زمان این جشن در گاهشماری طبری/ تبری و نیز در گاهشماری سنتی یزدگردی زرتشتیان، فعلا برابر با حدود نیمه بهمن‌ ماه، ودر گاهشماری دیلمی برابر با سی‌ ام بهمن‌ ماه اسـت. همه ی این شیوه‌ ها برگرفته از گاهشماری‌ هاي کهن و گوناگون ایرانی اسـت کـه پاسداشت انها درکنار گاهشماری ملی ایرانی، لازم و شایسته اسـت.

 

مهربان شو كه مهرگان آمد

مهرگان شاد ومهربان آمد

شادمان باش ومهرباني كن

شادي و مهر توامان آمد

مهرگان جشن شادماني‏ هاست

شاد ازآن باغ و بوستان آمد

بار ديگر بـه شيوه‏ ای دلخواه

باغ و گلزار دلستان آمد

 

اما برخی دیگر از زرتشتیان، با شیوه‌ای نوساخته بنام – سالنمای دینی زرتشتیان – کـه در سالیان اخیر و با تغییراتی در گاهشماری ایرانی ساخته شده، این هنگام را معین می کنند کـه مصادف با دهم مهرماه «آبان روز» از گاهشماری ایرانی میشود. چنین شیوه‌هایي کـه امروزه رایج شده و بعضی کسان بـه میل شخصی، یک تقویم یا مبدأ سالشماری می‌سازند و نام‌هاي میهنی بر آن می گذراند.

شادباش و شعر جشن مهرگان | جشن مهرگان چیست؟ | متن های زیبا برای جشن مهرگان

اشعار زیبا برای جشن مهرگان + عکس های جشن مهرگان

 

دستکاری آشکاری در نظام دقیق و قاعده‌مند گاهشماری ایرانی و تاریخ و فرهنگ ملی دانسته میشود. «دراین زمینه بنگرید بـه: پاسداشت گاهشماری ایرانی». در متون ایرانی از مهرگان دیگری بنام مهرگان بزرگ در بیست و یکمین روز مهرماه نام برده شده اسـت کـه احتمالاً تاثیر تقویم خوارزمی باستان بوده اسـت.

 

کاروان مهرگان از خزران آمد

یا زاقصای بلاد چینستان آمد

نا از این آمد بالله نه ازآن آمد

کـه زفردوس برین وز آسمان آمد

مهرگان آمد هان در بگشاییدش

اندر آرید وتواضع بنماییدش

از غبار راه ایدر بزداییدش

بنشانید وبه لب خرد نجاییدش

خوب دارید وفرمان بستاییدش

هر زمان خدمت لختی بفزاییدش

 

موسیقی مهرگانی

از آنجا کـه در «برهان قاطع» نام مهرگان برای یکی از مقام‌ها و لحن‌هاي موسیقی سنتی ایران آمده اسـت و نیز نظامی گنجوی در منظومه – خسرو و شیرین – نام بیست و یکمین لحن از سی لحن نامبردار شده را «مهرگانی» نوشته اسـت؛ گمان می رود کـه در دوران گذشته در جشن مهرگان موسیقی ویژه‌ای اجرا می‌شده اسـت کـه مـا از جزئیات آن بی‌اطلاعیم.

 

نام مهر و مهرگان در کاربردهای دیگر

در باره گستردگی مراسم مربوط بـه مهر و جشن مهرگان، بیش از این نیز نشانه‌هایي در دست اسـت کـه بـه سبب اختصار این گفتار فرصت پرداختن بـه همه ی انها در این جا نیست. اما شاید ذکر دو نکته دیگر مفید باشد. یکی این کـه امروزه نیز زرتشتیان، آتشکده‌هاي خودرا با نام – درِ مهر – می‌شناسند و دیگر این کـه در تعداد زیادی از کشور هـای عرب‌ زبان،از جشن‌ها و فستیوال‌ ها با نام عمومی – مهرجان – و – مهرجانات – نام می برند.

 

آدینه و مهرگان و ماه نو بادند

خجسته هر سه بر خسرو

مهرگان آمد گرفته فالش از نیکی مثال

نیک روز و نیک جشن و نیک وقت و نیک فال

 

آیین‌ های جشن مهرگان

در مجموع و بـه طور خلاصه، جشن مهرگان، جشن نیایش بـه پیشگاه «مهر ایزد» ایزد روشنایی و پیمان و درستی و محبت، ایزد بزرگ و کهن ایرانیان و همه ی مردمانِ سرزمین‌هایي از هند تا اروپا، بـه هنگام اعتدال پاییزی در اولین روز مهرماه ودر حدود دو هزار سال اخیر در مهر روز از مهرماه، برابر با شانزدهم مهرماه گاهشماری ایرانی «هجری خورشیدی فعلی» برگزار میشود.

شادباش و شعر جشن مهرگان | جشن مهرگان چیست؟ | متن های زیبا برای جشن مهرگان

شعر در وصف جشن مهرگان

 

آنگونه کـه از مجموع منابع موجود، همچون نگاره‌ها و متون باستانی و نوشته‌هاي مورخان و دانشمندان قدیم ایرانی و غیر ایرانی «مانند فردوسی، بیرونی، ثعالبی، جهانگیری، اسدی توسی، هرودوت، کتسیاس، فیثاغورث…» و نیز آثار شاعران و ادیبان «مانند جاحظ، رودکی، فرخی، منوچهری، سعد سلمان…» دریافته می شود مردمان دراین روز تا حد امکان با جامه‌هاي ارغوانی «یا دستکم با آرایه‌ هاي ارغوانی» بر گرد هم می‌آمده‌ اند.

 

جشن فرخندۀ نياكان اسـت

زين سبب آسان روان آمد

يادگاريست از قوي‏دستان

كه خوش از عهد باستان آمد

گل كه پژمرد از حرارت تير

از نسيم خزان جوان آمد

 

در حالیکه هر یک، چند – نبشته شادباش – یا بـه قول امروزی‌ کارت تبریک برای هدیه بـه همراه داشته‌اند. این شادباش‌ها را طبق معمولً با بویی خوش همراه می‌ساخته ودر لفافه‌ ای زیبا می‌پیچیده‌ اند.درمیان خوان یا سفره مهرگانی کـه از پارچه‌ ای ارغوانی رنگ تشکیل شده بود گل – همیشه شکفته – می‌نهادند و پیرامون آن را با گل‌ هاي دیگر آذین می کردند. در پیرامون این گل‌ها، چند شاخه درخت گز، هوم یا مورد نیز می‌نهادند.

شادباش و شعر جشن مهرگان | جشن مهرگان چیست؟ | متن های زیبا برای جشن مهرگان

عکس نوشته جشن مهرگان + اس ام اس تبریک جشن مهرگان

 

و گونه‌ هایي از میوه‌ هاي پاییزی کـه ترجیحا بـه رنگ سرخ باشد بـه این سفره اضافه میشد. میوه‌هایي مانند: سنجد، انگور، انار، سیب، بـه، ترنج «بالنگ»، انجیر، بادام، پسته، فندق، گردو، کُنار، زالزالک، ازگیل، خرما، خرمالو و چندی از بوداده‌ ها همچون تخمه و نخودچی.

 

روز مهر و ماه مهر و جشنِ فرخ مهرگان

مهر بفزا ای نگار ماه چهر مهربان

مهربانی کن بـه جشن مهرگان و روز مهر

مهربانی کن بـه روز مهر و جشن مهرگان

جام را چون لاله گردان از نبید باده رنگ

وندر آن منگر کـه لاله نیست اندر بوستان

کاین جهان را ناگهان از خرمی امروز کرد

بوستان نو شکفته عدل پادشاه جهان

 

سفره جشن مهرگان

دیگر خوراکی‌هاي خوان مهرگانی عبارت بود از آشامیدنی و نانی مخصوص. نوشیدنی از عصاره گیاه – هئومه هوم – کـه با آب یا شیر رقیق شده بود، فراهم میشد و همه ی باشندگان جشن بـه نشانه پیمان ازآن می‌نوشیدند. نان مخصوص مهرگان از آمیختن آرد هفت نوع غله گوناگون تهیه میگردید. غله‌ها و حبوباتی مانند گندم، جو، برنج، نخود، عدس، ماش و ارزن. دیگر لازمه‌هاي سفره مهرگان عبارت بود از:

 

جام آتش یا نوکچه «شمع»، شکر، شیرینی، خوردنی‌هاي محلی و بوی‌هاي خوش مانند گلاب. پس از خوردن نان و نوشیدنی، بـه موسیقی و پایکوبی‌هاي گروهی می‌پرداخته‌اند. سرودهایی رابا آواز می‌خوانده و اَرْغُـشت می‌ رفته‌اند «می‌ رقصیده‌ اند». شعله‌ هاي آتشدانی برافروخته پذیرای خوشبویی‌ ها «مانند اسپند و زعفران و عنبر» میشد و نیز گیاهانی چون هوم کـه موجب خروشان شدن آتش میشوند.

شادباش و شعر جشن مهرگان | جشن مهرگان چیست؟ | متن های زیبا برای جشن مهرگان

محتوای جشن مهرگان + 16 مهر ماه روز جشن مهرگان

 

از آنجا کـه نشانه‌ هاي بسیاری، همچون تندیس‌ ها کتیبه‌ ها و سنگ‌ نگاره‌ ها «از جمله نگاره‌هاي میترا در نمرود داغ و کوماژن»، از رواج آیین مهر در آسیای کوچک «آناتولی» حکایت میکند؛ بعید نیست کـه سماع هاي عارفانه پیروان طریقه مولویه در شهر قونیه امروزی، ادامه دیگرگون شده همان ارغشت‌هاي میترایی باشد. در پایان مراسم، شعله‌هاي فروزان آتش، نظاره‌ گر دستانی بود کـه برای تجدید پایبندی بر پیمان‌هاي گذشته، در هم فشرده می شدند.

 

ملکا جشن مهرگان آمد

جشن شاهان و خسروان آمد

خز بجای ملحم و خرگاه

بدل باغ و بوستان آمد

مورد بجای سوسن آمد باز

می بجای ارغوان آمد

تـو جوانمرد و دولت تـو جوان

می بـه بخت تـو نوجوان آمد

مهرگان در زمان حاضر

امروز، جشن مهرگان، بـه شیوه‌ای کـه در کتاب‌هاي تاریخی سده‌هاي چهارم و پنجم و ششم آمده، نه در دستگاه دولتی و حکومتی برگزار میشود و نه در گردهمایی‌هاي غیررسمی، نزد عامه مردم. دستکم، در دو سده اخیر نیز از برگزاری آن آگاهی در دست نیست. جشن و آیین مهرگان، از نظر زمانی نیز، با تغییر تقویم، درسال 1304 هجری شمسی، تغییر کرد.

شادباش و شعر جشن مهرگان | جشن مهرگان چیست؟ | متن های زیبا برای جشن مهرگان

جشن مهرگان چندم مهر است

 

بدین معنی کـه 5 روز پنجه = خمسه «کـه پس از 12 ماه سی روزه برای رسیدن بـه 365 می‌آمد» حذف و شش ماه اول سال 31 روز گردیده‌اسـت. ازآن پس، در بسی از تقویم‌ها، مهرگان، بجای 16 مهر در دهم مهر آمده، یعنی در صد و نود و ششمین روز سال براساس تقویم پیشین. در ماهنامه‌ها و هفته نامه‌هاي ادبی و اجتماعی سده اخیر، مهرگان حضور دارد.

 

بدین معنی کـه مقاله، پژوهش، شعر بـه مناسبت مهر و مهرگان بـه ویژه در نشریه‌هایي کـه در ماه مهر منتشر میشود کم نیست. دکتر بهرام فره وشی از برگزاری مهرگان بعنوان جشنی خانوادگی، در بین زرتشتیان یزد و کرمان خبر میدهد تا 30 سال پیش دراین روز، بـه یاد مردگان، مرغی را کشته و شکمش رابا حبوبات و آلو انباشته و بعنوان خوراک ویژه، یادمان مردگان می‌پختند.

 

سوی جاليز بين كه ميوه و گل

در طراوت چـه هم‏عنان آمد

اعتدال هوا بـه رقص آورد

سرو را كز طرب روان آمد

رخت بستند جيرجيرك‏ها

درچمن مرغ نغمه ‏خوان آمد

مهر بر مـا فشاند آن نوري

كه از او تيرگی نهان آمد

 

جشن آغاز سال تحصیلی دانشگاه تهران، کـه در نیمه اول مهرماه اسـت، در عده ای از سالها در دهم یا شانزدهم مهر « مهرگان » برگزار می ‌شد. زمان برگزاری آیین قالی شویان در مشهد اردهال را جلال ال احمد، با مهرگان هم پیوند می داند. صدرالدین عینی در یادداشت‌ها، از جشنی در تاجیکستان و سمرقند یاد میکند کـه هر سال در ماه میزان «مهرماه» برگزار می ‌شد. جشنی کـه می تواند، با همه ی دگرگونی‌ها، بازمانده جشن مهرگان باشد.

 

از زبان او بشنویم، کـه پارسی تاجیکی اسـت : … حکایت این سیر «جشن» بـه کسانی کـه او را ندیده‌اند، مانند حکایه‌هاي « هزار و یک شب » دلکش و عجیب می‌نمود. حکایه‌هایي درباره طرفبازی «آتش بازی»، موشک بازی، خر تازی، تگل جنگ اندازی «بـه جنگ انداختن قوچ‌هاي جنگی » آن جا میکردند. در ریان «منطقه» غجدوان کم کس یافت می ‌شد، کـه هیچ نباشد، سالی یکبار رفته، آن را سیر تماشا نکند.

شادباش و شعر جشن مهرگان | جشن مهرگان چیست؟ | متن های زیبا برای جشن مهرگان

شعر جشن مهرگان + عکس پروفایل جشن مهرگان

 

دهقان بچگان کم بغل «تنگدست» هم، کـه پدرشان برای سیر خرجی داده نمی‌توانستند، کوشش می کردند، کـه کاری کرده، دو سه تنگه «واحد پول» پول یابند تا کـه بـه آن سیر رفته، تماشا کرده توانند. کسانی نیز پخته «پنبه» و خوره چینی میکردند، بـه خربزه کشانی و دهقانان بای «ارباب» بـه مرد کاری می‌در آمدند. و اگر هیچ کار نیابند از کشتزارها دزدی می کردند. و مانند این ها.

 

رفع افسردگي شد از گرما

تا نسيم خزان وزان آمد

مهر مـا را دهد فراوان سود

سودمنديش بي‏كران آمد

تابود نور باقي اندر مهر

بر بقاي زمين ضمان آمد

مهر مـا رابه مهرباني خواند

كاين پيام ‏آور از جنان آمد

 

ماه مهر و مهرگان، در جامعه کشاورزی، فصل و زمان برداشت، انباشتن فراورده‌ها، پرداختن خراج و مالیات، اندوختن نیازمندیهای زمستانی و گرمی بازارهای موسمی بوده کـه هنوز هر چند نه بنام مهرگان برگزار میشود. و نیز با تحول و دگرگونی ای کـه با گذشت سده‌ها و هزاره‌ها در برگزاری جشن‌ها و آیین‌ها  مانند همه ی پد یده‌ها و زمینه‌ هاي فرهنگی روی داده و میدهد.

شادباش و شعر جشن مهرگان | جشن مهرگان چیست؟ | متن های زیبا برای جشن مهرگان

عکس جشن مهرگان

 

جشن مهرگان تنها بـه این عنوان کـه نام روز با نام ماه یکی اسـت برگزار نمی شود، بلکه بیشتر داستان و اسطورهً قیام کاوه آهنگر در برابر بیدادگری‌هاي ضحاک اسـت کـه یادمان این جشن نمادین میباشد. بی گمان، باور و اعتقاد بـه ایزد مهر و آیین‌هاي مهری « میترایی » کـه پیش از زرتشت، در هند و ایران وجود داشته، بـه ماه مهر و جشن مهرگان سیمای دینی بیشتری افزوده بود.

 

چکیده سخن

جشن مهرگان متعلق بـه فرشته بزرگ مهر اسـت و برابر با مهرروز «شانزدهم مهر» اسـت و مطابق گاهنمای کنونی دهم مهر میباشد اين جشن فرخنده و زيبا در گذشته ميان ايرانيان مقامی بسيار محترم در حد نوروز داشت و همانگونه کـه ايرانيان نوروز را بواسطه پايان سرما و آغاز بهار جشن می گيرند مهرگانرا نيزدر نيمه سال و با پايان فصل گرما و شروع سرما جشن میگرفتند.

 

آداب و رسوم آن بسيار شبيه بـه نوروز اسـت و همان طور کـه نوروز رابه پادشاه افسانه ای ايران جمشيد نسبت میدهند مهرگانرا نيز بـه فتح و پيروزی فريدون ديگر قهرمان ايرانی بر ضحاک نسبت داده می شود ولی در حالت کلی چون ايزد مهر نزد کليه اقوام آريايی سابقه ای ديرين دارد و قديمي ترين آيين آرياييان میباشد نزد هردو دسته ايرانيان و هندوان در يک روز گرامی داشته می شود.

 

دوستي ارمغان پرديس اسـت

كه بهين‏ گونه ارمغان آمد

هر كه از مهر بهره ‏ای كم داشت

بر تن از بهر او زيان آمد

مهر سرچشمۀ محبت‏ هاست

كابش از خير نوش جان آمد

مهر ورزد اديب تا زنده‏ست

كاين بهين شيوه در جهان آمد

 

و مهردر زبان سانسکريت هم بمعنی دوستی اسـت ودر ويد کتاب مذهبی برهمنان مانند اوستا ايزد روشنايی و فروغ میباشد و زرتشتيان بپرستشگاه خويش درب مهر گويند هردو جشن مهرگان و نوروز از آثار درخشان و جاودان ايران زمين هستند و برماست کـه اين دو ميراث گران قدر نياکانمان را همچون دو گنجينه گرانبها سينه بـه سينه و نسل بـه نسل انتقال دهيم.

شادباش و شعر جشن مهرگان | جشن مهرگان چیست؟ | متن های زیبا برای جشن مهرگان

شادباش و شعر جشن مهرگان | جشن مهرگان چیست؟ | متن هاي زیبا برای جشن مهرگان

 

چرا کـه هويت و پهنای مرز ايران زمين را اين دو جشن بـه وضوح نشان می دهد و هر کجا نوروز و مهرگان جشن گرفته شود آنجا ايران اسـت و هر کـه ايندو جشن با شکوه و زيبا را برگزار کند ايرانی. مهرگان و نوروز درکنار يکديگر هزاران سال اسـت کـه همانند دو ستون محکم و استوار پايه هاي استقلال و فرهنگ ايرانی را حفظ نموده اند.

 

چو در برج شاهین شد از خوشه مهر

نشست او بـه شاهی سر ماه مهر

بر ارایش مهرگان جشن ساخت

بـه شاهی سر از چرخ مه برافراخت