شانس فیلم های ایران در اسکار امسال

اگر بخواهیم فیلم هایی را برای ارسال به اسکار انتخاب کنیم باید سراغ کدام فیلم ها برویم؟ قطعا فروشنده اصغر فرهادی گزینه اول خواهد بود. در حالی که کمتر از یک ماه دیگر باید نماینده ایران برای حضور در بخش فیلم خارجی‌زبان هشتاد و نهمین دوره جوایز اسکار معرفی شود، هنوز هیئت انتخاب برای این امر تشکیل نشده

و این در حالی است که تاکنون حدود 20 کشور نمایندگان خود را برای شرکت در این بخش به آکادمی علوم و هنرهای سینمایی معرفی کرده‌اند و کشورهای دیگری هم فهرست اولیه فیلم‌های منتخب خود برای حضور در اسکار آماده کرده‌اند.طبق قوانین آکادمی اسکار، فیلم‌هایی که از 9 مهر 94 (اول اکتبر 2015) تا 9 مهرماه 95 (30 سپتامبر 2016) در کشور مبداء اکران شده‌اند،

می‌توانند به عنوان نماینده کشورشان در جوایز امسال حضور داشته باشند.همچنین 12 مهرماه (سوم اکتبر 2016) آخرین مهلت تحویل نسخه‌ای از فیلم‌ها به دفتر آکادمی برای حضور در بخش خارجی‌زبان است.

رأی‌گیری برای انتخاب نامزدهای اسکار فیلم خارجی‌زبان در دو مرحله انجام می‌شود. ابتدا 9 فیلم به فهرست کوتاه راه پیدا می‌کنند و در نهایت پنج فیلم به عنوان نامزدهای نهایی معرفی می‌شوند که اسامی آن‌ها پنجم بهمن (24 ژانویه 2017) همراه نامزدهای دیگر بخش‌های جوایز اسکار اعلام خواهد شد.

برندگان جوایز اسکار هم بامداد دوشنبه 9 اسفند به وقت ایران (26 فوریه) در مراسمی در دالبی تیه‌تر در لس آنجلس معرفی می‌شوند.توجه به این موضوع ضروری است که فیلم‌هایی امکان دیده شدن در بخش فیلم خارجی‌زبان را دارند که داستان آن‌ها قابلیت جهانی شدن را دارد.

ضمن اینکه حضور در جشنواره‌های بین‌المللی و از آن مهم‌تر، داشتن پخش‌کننده قوی، شانس راه‌یابی فیلم‌ها به بخش اسکار خارجی‌زبان را بیشتر می‌کند.با در نظر گرفتن این موارد، در میان لیست فیلم‌های اکران شده در یک سال اخیر می‌توان به “فروشنده” به کارگردانی اصغر فرهادی، “اژدها وارد می‌شود” به کارگردانی‌ مانی حقیقی،

“چهارشنبه 19 اردیبهشت” به کارگردانی وحید جلیلوند، “ناهید” به کارگردانی آیدا پناهنده و “لانتوری” به کارگردانی رضا درمیشیان اشاره کرد.”فروشنده” در جشنواره فیلم کن امسال جوایز بهترین فیلنامه و بهترین بازیگر مرد (شهاب حسینی) را برد و به زودی در بخش نمایش‌های ویژه جشنواره تورنتو هم روی پرده می‌رود.

تورنتو دیرباز نقطه شروع فصل جوایز سینمایی و آشنایی با رقبای احتمالی اسکار بوده است. فیلم جدید فرهادی در این فاصله در چند جشنواره سینمایی دیگر هم حضور داشته است.

شرکت ممنتو فیلمز در پاریس حق پخش و فروش بین‌المللی “فروشنده” را در اختیار دارد. این شرکت در کن حق پخش “فروشنده” را به آمازون و کوهن میدیا گروپ فروخت و برای پخش در دیگر کشورها هم ده‌ها قرارداد دیگر امضاء کرد. گذشته از این، فرهادی نامی آشنا برای اعضای آکادمی است.

او با “جدایی نادر از سیمین” برنده جایزه اسکار فیلم خارجی‌زبان شد و پیش از این چند فیلم دیگرش هم به نمایندگی از ایران در اسکار رقابت کرده است.”اژدها وارد می‌شود” حقیقی سال گذشته یکی از فیلم‌های بخش مسابقه بین‌الملل جشنواره فیلم برلین بود.

شرکت آلمانی مچ فکتوری که پخش‌کننده آثار کارگردان‌های مطرحی چون جیم جارموش و آکی کوریسماکی است، حقوق پخش و فروش بین‌المللی “اژدها وارد می‌شود” را در اختیار دارد.

“چهارشنبه 19 اردیبهشت” جلیلوند سال گذشته در بخش مسابقه افق‌های جشنواره فیلم ونیز حضور داشت.

“ناهید” پناهنده سال گذشته یکی از فیلم‌های بخش نوعی نگاه جشنواره کن بود و جایزه “آینده روشن” این بخش را دریافت کرد.

“لانتوری” درمیشیان هم سال گذشته در بخش پانوراما جشنواره فیلم برلین نمایش داده شد.

“ابد و یک روز” به کارگردانی سعید روستایی و ” ایستاده در غبار” به کارگردانی محمدحسین مهدویان، دو برنده اصلی جشنواره فیلم فجر سال گذشته هم هرچند حضور جشنواره‌ای برجسته‌ای ندارند، اما می‌توانند از گزینه‌های سینمای ایران برای بخش فیلم خارجی‌زبان باشند.

امید است مسئولان سینمایی کشور درباره این رخداد مهم سینمایی فرصت‌سوزی نکرده و هرچه زودتر و با فراغ بال و آرامش خاطر به دور از هر گونه نگاه جناحی بهترین فیلم سینمای ایران را به عنوان نماینده‌ای شایسته به اسکار 2017 معرفی کنند.

نگاهی به تاریخ حضور ایران در بخش اسکار خارجی‌زبان

بخش غیر انگلیسی‌زبان یا خارجی‌زبان جوایز اسکار تقریباً از دوره بیست و نهم آن به شکل جدی پای ثابت این مراسم شد. تا پیش از این دوره در برخی از سال‌ها و طبق شرایطی خاص فیلم‌های غیر انگلیسی برای حضور در این مراسم انتخاب می‌شدند.

سینمای ایران نیز در طی این سال‌ها نمایندگانی برای حضور در مراسم اسکار داشته است. برای نخستین‌بار وزارت فرهنگ و هنر وقت در سال 1356 فیلم “دایره‌ مینا” ساخته‌ داریوش مهرجویی را به اسکار معرفی کرد و پس از آن فیلم “باد صبا” ساخته‌ آلبر لاموریس به عنوان نماینده‌ ایران در سال 1357 راهی آکادمی اسکار شد.

پس از آن سینمای ایران به مدت 16 سال نماینده‌ای به اسکار معرفی نکرد تا سال 1373 که فیلم “زیر درختان زیتون” ساخته‌ عباس کیارستمی معرفی شد.در طی این سال‌ها نیز فیلم‌های مختلفی از جنس و ژانر مختلف به عنوان نمایندگان سینمای ایران به اسکار معرفی شدند.

بیشترین سابقه را مجید مجیدی دارد که از سال 1377 با فیلم “بچه‌های آسمان” در این مراسم حضور یافت و در همان سال یعنی سال 1999 میلادی موفق شد جزو پنج نامزد نهایی بخش فیلم‌های غیرانگلیسی زبان قرار بگیرد. پس از آن “رنگ خدا” در 1378، “باران” در 1380، “آواز گنجشک‌ها” در 1387 و “محمد رسول الله” در 1394، دیگر فیلم‌های مجیدی بودند که به عنوان نماینده سینمای ایران به آکادمی معرفی شدند.

علاوه بر فیلم‌های مجیدی، در این سال‌ها رسول صدرعاملی در سال 1381 با “من ترانه 15 سال دارم”، پرویز شهبازی در سال ‌ 1382 با “نفس عمیق”، رضا میرکریمی در سال 1384 با “خیلی دور خیلی نزدیک”، کامپوزیا پرتوی در سال 1385 با “کافه ترانزیت”، رسول ملاقلی‌پور در سال 1386 با “میم مثل مادر”، اصغر فرهادی در سال 1388 با “درباره الی” و مهدی نادری در سال 1389 با “بدرود بغداد”،

نماینده ایران در بخش فیلم خارجی‌زبان بودند. فرهادی در 1390 با “جدایی نادر از سیمین” طلسم سینمای ایران را شکست و برنده جایزه اسکار این بخش شد.

پس از آن قرار شد در سال 1391 “یه حبه قند” رضا میرکریمی نماینده ایران باشد که به علت تحریم اسکار از سوی ایران این فیلم معرفی نشد. در سال 1392 “گذشته” اصغر فرهادی و در سال 1393 “امروز” رضا میرکریمی به عنوان نمایندگان سینمای ایران به اسکار معرفی شدند.