در اینبخش با بهترین راه هاي صرفه جویی در مصرف برق و آب آشنا میشویم. با توجه بـه بالا رفتن هزینه مصرف انرژی در کشور و همچنین مساله کم آبی و خشکسالی در چند سال گذشته، برای کسر هزینه هاي ماهانه باید بـه صرفه جویی روی بیاوریم. اما چگونه میتوانیم رقم قبض هاي خودرا تا حد قابل توجهی کاهش دهیم؟ در ادامه بطور مفصل صحبت میکنیم. با پارس ناز همراه باشید.
صرفه جویی آیینی کهن
در دین مـا صرفهجویی مورد توجه بسیار قرار گرفته اسـت و حضرت علی«ع» خوشترین زندگی را زندگی با قناعت میداند. اگر همه ی مردم همت کنند تا در روزهای گرم تابستان بهترین شیوه مصرف را پیش گیرند چـهبسا گرمترین نقاط ایراناز برق بیبهره نخواهند بودو از گرمازدگی نجات خواهند یافت.
نگاهی بـه خانههاي قدیمی ایرانی نشان می دهد ساخت آب انبارها، بادگیرها، سردابها و سبک معماری با دیوارهای ضخیم و کاهگلی و خشتی بهترین تدبیر در نگهداری از انرژی بوده اسـت. مهندس مرجان فقیری دراین زمینه میگوید: پیش ازآن کـه خانهها رابا سنگ و گرانیت و شیشههاي منعکسکننده نور و حرارت بپوشانند باید بـه این فکر میکردند کـه خصوصیات اقلیمی هر شهر چـه مواد اولیهاي را برای بنایی میطلبد.
وی کـه سبک معماری گذشته را توام با خلاقیت و صرفهجویی حداکثری در مصرف انرژی می داند، میافزاید: قرار دادن کانالهاي هوایی و بادگیرها در ساختمانهاي یزد کـه شهری بسیار گرم بـه حساب می آید نوعی کولر بدون مصرف برق و راهکار مدبرانهاي بوده اسـت. استفاده از سردی آب قنات، سردابها، استفاده از عمارت تابستانی و زمستانی با توجه بـه تابش خورشید از ظرایفی بود کـه امروز بندرت بـه آن فکر می شود.
نورهای غیرضروری را کاهش دهید
اگر شـما بطور متوسط در هرروز 2 ساعت کمتر از 2 لامپ 100 وات استفاده کنید، میتوانید در هر سال تقریباً 30 هزار تومان از هزینه هاي غیرضروری بکاهید.
از نور طبیعی استفاده کنید
پنجره جنوبی میتواند 20 تا 100 برابر مساحت خودش را روشن کند کـه این برابر اسـت با خاموش کردن یک لامپ 60 وات در کل روز کـه بـه مقدار زیادی هزینه هاي روشنایی را کم میکند.
لامپ هاي خودرا عوض کنید
لامپ هاي رشتهاي رابا لامپ هاي فلورسنت «CFL» یا لامپهاي LED کـه هم نور بیشتری دارند و هم انرژی کمتری مصرف میکنند، تعویض کنید. لامپ هاي رشتهاي ۹۸ درصد از انرژی مصرفی رابهصورت گرما هدر می دهند؛ ایندرحالی اسـت کـه لامپ هاي فلورسنت «CFL» و LED انرژی خیلی کمتری مصرف میکنند و طول عمر بالاتری دارند.
استفاده درست از چراغ مطالعه
اگر برای انجام برخی کارها مثل مطالعه یا انجام ظریف کاری بـه نور بیشتری نیاز دارید، چراغ مطالعه را امتحان کنید. البته توجه داشته باشید استفاده از این وسیله هنگامیکه نور محیط کم باشد باعث آسیب دیدن چشم می شود کـه باید بـه این موضوع کاملا دقت کنیم.
وسایل برقی را پس از استفاده از برق بکشید
مـا طبق معمول اینکار را فراموش میکنیم؛ در حالیکه علاوه بر صرفه جویی در مصرف برق باعث افزایش عمر محصولات برقی نیز می شود.
استفاده از کامپیوترهای کم مصرف
اگر هنوز از کامپیوترهای خانگی استفاده میکنید توجه داشته باشید استفاده از لپتاپ در کاهش هزینه برق بسیار موثر اسـت.
تلویزیون قدیمی تان را کنار بگذارید
اگر هنوز از تلویزیون هاي قدیمی استفاده میکنید بدانید آنها بسیار پرمصرف تر از LED و LCDها هستند. گول جثه کوچک آنرا نخورید.
ترموستات ها را تنظیم کنید
اگر از وسایل گرمایشی برقی استفاده میکنید، سعی کنید دما را کمی پایین تر بیاورید. اگر 2 درجه دما را پایین بیاورید، 5 درصد در هزینه گرمایش صرفه جویی کردهاید.
از پرده ها بـه صورت بهینه استفاده کنید
در تابستان پیشگیری از ورود اشعه هاي خورشید ودر زمستان اجازه دادن بـه ورود آن در دمای داخل خانه بسیار تاثیر گذار اسـت. پس استفاده از پرده ها امری استراتژیک اسـت.
مراقب دمای آشپزخانه باشید
اگر در تابستان از اجاق تان استفاده میکنید، موجب افزایش دما و مصرف بیش از پیش انرژی در وسایل سرمایشی میشوید. شاید این امر شـما را متقاعد کند تا از غذا هاي ساده تر و سالم تر استفاده کنید.
از تمام ظرفیت خالی استفاده کنید
برای شستند چند تکه لباس یا ظرف اتومبیل لباسشویی یا ظرفشویی را روشن نکنید و سعی کنید از ظرفیت موجود بیشتر استفاده کنید.
لباس ها رابا آب سرد بشویید
درصورت امکان هنگامیکه با لباسشویی لباسهای تان را می شویید، از آب گرم استفاده نکنید؛ چون لباسشویی برای گرم کردن این حجم آب بـه انرژی زیادی نیاز دارد.
لباسهای تان را بیاویزید
میتوانید بـه جای استفاده از خشک کن لباس هایي راکه فورا لازم ندارید، بدون استفاده از خشک کن خشک کنید.
با فریزر هوشمندانه برخورد کنید
دمای مطلوب برای یخچال 2 درجه و برای فریزر 18 درجه اسـت، پس آنها را روی درجه مطلوب تنظیم کنید.
از اجاق هاي کم مصرف استفاده کنید
مایکروویو در 15 دقیقه کاری را انجام می دهد کـه اجاق گاز در 1 ساعت انجام می دهد. پس تا جاییکه ممکن اسـت از مایکروویو استفاده کنید.
همه ی میدانیم امروز جهان دچار بحران کم آبی اسـت. بخصوص ایران کـه یک کشور کم آب بشمار می آید. بنابر این دیگر لازم نیست کـه بـه کاهش مصرف آب توصیه شود و چیزی کـه الان شاید نیاز باشد تا بـه آن پرداخته شود، این اسـت کـه: از چـه راه هایي میتوانیم در مصرف آب صرف جویی کنیم؟
در هنگام حمام کردن می توان زیر دوش یک تشت یا دبه قرار داد؛ تا آب دوش بـه جای این کـه داخل فاضلاب بریزد و بـه هدر برود، در دبه جمع شود و از این آب برای آبیاری باغچه، شستن دستشويي یا بـه جای کشیدن سیفون و … می توان استفاده کرد. همچنین عادت کنیم وقتی مسواک میزنیم و یا دستان خودرا می شوییم، شیر آب را ببندیم.
در هر دقیقه با یک دوش معمولی حدوداً ۱۷ لیتر آب مصرف می شود. اما با انتخاب سرشیر و سردوش هاي مناسب میتوانیم این مصرف آب را خیلی کم کنیم. سرشیر هاي وجوددارد کـه آب را پودر میکند ودر مصرف آب بسیار صرفه جویی می شود، حتی مصرف آب رابه یک شانزدهم و بیشتر میرساند. یعنی بـه جای مصرف ۱۷ لیتر آب در دقیقه تنها یک لیتر آب مصرف می شود.
انتخاب خودرو لباسشویی و ظرف شویی با مصرف آب پایین، همچنین اتومبیل لباسشویی و ظرف شویی را تا زمانی کـه کاملاً پر نشده اند؛ روشن نکنیم. اتومبیل لباسشویی پر میتواند تا ۸۰ لیتر در مصرف آب صرف جویی کند. در حمام و استخر برای شستن سر و بدن خود با شامپو و صابون، شیر دوش را ببندید.
میتوانید وقتی شیر آب حمام یا ظرف شویی را باز میگذارید تا آب گرم شود، زیر شیر آب را یک ظرف قرار دهید تا آب بـه هدر نرود و از این آب برای آبیاری و یا شستشو استفاده کنید. اگر برای شستن ظرف ها سینک ظرف شویی را پر از آب کنید و ظرف ها را بشویید بـه جای این کـه آب را باز بگذارید؛ حدود ۳۰ لیتر در مصرف آب صرف جویی می شود.
توصیه یک مصرف کننده
یک سایبان بزرگ کـه از هر طرف یک متر از کولر بزرگ تر بود، روی کولر نصب کردم و با همین روش بـه مدت سه سال میزان آب و برق مصرفی و دمای منزل را بررسی کردم. حداقل پنج درجه خنکتر، ۲۰ درصد برق کمتر و سی درصد آب کمتر مصرف شد. تمام این موارد بادقت اندازهگیری شد. این در حالی بود کـه هیچ تغییری در ساختمان و نشتیهاي درب و پنجره ها انجام ندادم.
لباسهایي کـه بسیار کهنه هستند و دیگر پوسیده و قابل استفاده نیستند، در ابعاد خیلی کوچک تکه کرده و برای گردگیری و تمیز کردن گاز استفاده شود و بعد دور انداخته میشوند و دیگر آبی برای شست و شوی پارچه استفاده نمیشود. با این روش هم خودتان آسان تر هستید و هم مصرف آب کم می شود.
ودر آخر: تجارب و ایده هاي مردمی
سطلی در حمام اسـت کـه آب ابتدای شیر کـه هنوز سرد اسـت در آن ذخیره میشود و برای گلدانها یا شست و شوی بار اول سبزیجات استفاده می کنم. آب آخر شست و شوی سبزی یا کرفس و کاهو را نگهداری میکنم و جهت آبیاری گلدانها بـهکار می برم. در هنگام شست و شوی ظروف، مایع ظرفشویی با کمی سرکه و آب در کف سینک ریخته و بعد از شست و شوی تمام ظروف، آب کشی با آب کمتری انجام میگیرد.
مـن چند تا گلدان کوچک در خانه دارم کـه آب لازم برای آنها را از جمعآوری آب زیر سبد ظرفها تامین میکنم، یعنی وقتی ظرفها شسته می شوند، آبی کـه ازآنها زیر سبد میچکد، بـه قدری هست کـه بتواند آب مورد نیاز ۸ گلدان مـن را تأمین کند. مواقعی کـه منزل نیستیم و شستوشویی ندارم از آب شستن برنج استفاده میکنم. آب شستوشوی اول و دوم برنج را برای آبیاری گلها استفاده می کنم.
آب شستوشوی تمیز، مثل شستن حبوبات هم همینطور استفاده میشود. متأسفم کـه آبهاي زیادی در خانه ها هدر می رود و ابزار استفاده مجدد آنها موجود نیست. مقدار آبی کـه مـن از شستوشو بـه دست میآورم؛ بیشتر از نیاز گلدانهاي منزل ماست. آرزویم این اسـت کـه روزی باغچهاي داشته باشم کـه نیاز آن بـه آب اندازه همه ی آبهایي باشد کـه بر اثر شست و شو هدر میدهم.
فلاش تانک دستشوییها مقادیر زیادی آب شرب را مصرف کرده و بـه هدر میرود. مـن از یک بطری نوشابه برای کاهش مصرف آب این دستگاهها استفاده میکنم. دراین روش برای صرفهجویی در مصرف آب در سیفونهاي دستشويي، یک بطری خالی پلاستیکی را داخل تانک سیفون قرار می دهم. دراین صورت بـه اندازه حجم بطری خالی از حجم تانک کم میشود.
برای تنظیم حجم تانک بـه گونهاي کـه هم عملکردش مختل نشود و هم حجم بیشتری صرفهجویی شود، میتوان از بطریهایي بـه حجم هاي مختلف مثلا نیم لیتری، یک لیتری، یکونیم لیتری استفاده کرد. استفاده از این روش خصوصاً در ادارات و سازمانها کمک زیادی بـه صرفهجویی در مصرف آب شرب خواهد کرد.
تجربیاتی کـه در بالا مطرح شد، متعلق بـه تعدادی از هم وطنان عزیز و شریفمان اسـت کـه در کانال تلگرام پزشک نظری بنام موفقیت هاي کوچک ایرانیان ذکر شده کـه با کسب اجازه از ایشون انها در چاره دان قرار دادم. پیشنهاد می کنم اگر بـه تلگرام دسترسی دارید بـه کنال ایشون سر بزنید.
این یک واقعیت اسـت کـه:
اگر مصرف آب را کم نکنیم؛ ایران در چند سال آینده دچار مشکل جدی در مسأله آب خواهد شد. لازم نیست کارهای سخت و پیچیده انجام دهیم، تنها رعایت چند راه ساده بالا هم میتواند موجب کاهش مصرف آب شود. پس تنها بـه خاطر خودمان قدمی برداریم.