معرفی سگ های قهرمان ایرانی | سگ هایی که لایق مدال هستند

در اینبخش بـه معرفی سگ هاي قهرمان ایرانی میپردازیم. وفادارانی کـه در سخت ترین بحران هاي کشور فرشته نجات خیلی از آدم ها بوده اند. این سگ ها در عملیات هاي متعدد تجسسی و همچنین بحران هایي همانند زمين لرزه و حوادث وخیم خدمات بسیار مهمی رابه مردم ارائه کرده اند البته بدون هیچ حقوقی زیرا کـه سگ ها پولی نیستند. در ادامه بیشتر با این وفاداران دوست داشتنی آشنا می‌شویم.

چگونه سگ‌ ها در جهان و ایران تبدیل به ناجی شدند؟

سگ‌ها در اوایل سال ۱۷۵۰ میلادی برای کمک بـه مجروحان و گمشدگان استفاده میشدند. تیم‌هاي جست‌وجو و نجات امروزی، پیوندی از سگ و انسان اسـت کـه عملیاتی هم چون ردیابی، پیدا کردن قربانیان جنایات، بهمن، زمين لرزه و سیل را انجام می دهند. در ایران ضرورت بـه کارگیری از سگ‌هاي زنده‌یاب برای اولین بار پس از وقوع زمين لرزه‌هاي رودبار، منجیل و بم بـه وضوح احساس شد.

از این‌رو جمعیت هلال احمر نسبت بـه تشکیل تیم‌هایي با این هدف اقدام کرد. حضور سگ‌هاي نجات ایران در زمين لرزه‌هاي پاکستان و اندونزی و دیگر حوادث رخ‌داده در ایران مثل زمين لرزه بم، کرمانشاه، ورزقان، حادثه معدن یورت، سقوط هواپیما در رامسر، سیل در الموت قزوین، ریزش مترو در قم، آتش‌سوزی منطقه نقاره‌خانه کهگیلویه و بویراحمد و حادثه پلاسکو بیش از پیش اهمیت کار سگ‌هاي زنده‌یاب برای نجات جان انسان‌ها را نشان داد.

مرکز آنست یا همان «آموزش و نگه‌داری سگ‌هاي تجسس» درسال ۱۳۸۲ هم زمان با زمين لرزه بم فعالیتش رابا ۹ قلاده سگ آغاز کرد و توانست در اولین حضور جدی خود در زمين لرزه بم ۶۷ نفر را زنده نجات دهد؛ کاری کـه هیچ یک از کشور هـای آمریکایی و اروپایی حاضر در زمين لرزه بم نتوانستند انجام دهند.

۶ سگ و ۷ مربی ایرانی منجی ۶۷ زنده در بم

کرونی، جری، جیمی، رکسی، سنتو و جو اولین سگ‌هاي زنده‌یابی هستند کـه بـه همراه مربیانشان توانستند در زمين لرزه بم ۶۷ زنده را از زیر آوار نجات دهند و اجساد بسیاری را هم از زیر آوار پیدا کردند. کرونی، تنها سگی بود کـه در زمين لرزه بم ۱۳ نفر را زنده از زیر آوار نجات داد. پس از زمين لرزه بم بـه مرور واحدهای آنست در دیگر نقاط ایران هم تشکیل شد.

آذربایجان شرقی و غربی، گیلان، مازندران، سنندج، کردستان، بندرعباس، شیراز و اصفهان از اولین استان‌هایي بودند کـه از سگ‌هاي زنده‌یاب در حوادث کمک گرفتند. دومان، اولین سگی بود کـه در عملیات کوه‌هاي الوند بـه همراه یاشار شادپور مربی‌اش، راپل انجام داد و همچنین توانست یک نفر را در زمين لرزه ورزقان زنده از زیرآوار نجات دهد. دومان، سگ قهرمانی بود کـه ۲۵ فروردین ۹۵ از دنیا رفت.

سگ رکس‌ های ایرانی

رکس، پرطرفدارترین اسم در بین سگ‌هاي زنده‌یاب ایرانی اسـت. در حال حاضر ۵ سگ با نام رکس بعنوان سگ زنده‌یاب در ایران وجوددارد کـه جالب اسـت بدانید رکسِ آذربایجان غربی، بزرگ‌ترین سگ زنده‌یاب ایران و ۲/۵ ساله اسـت و حدود ۱۵ عملیات با دوستش «جانتاپ» انجام داده اسـت.

بازیگری سگ‌ های زنده‌ یاب در پروژه‌ های سینمایی

ببری، سگ آموزش‌دیده هلال‌احمر گیلان اسـت کـه در فیلم سینمایی «کاتی و ستاره» بـه کارگردانی رضا مجلسی بازی کرده اسـت؛ فیلمی با فضایی فانتزی کـه بخش زیادی ازآن در شمال ایران فیلم برداری شده و بـه جشنواره بین‌ المللی فیلم کلکته و داکا هم راه یافته اسـت.

حضور ۳۰ قلاده سگ زنده‌ یاب در زلزله کرمانشاه

الکس بـه همراه تیتو، باتیس، پاشا، جانتاپ، وایپر، شارون، جیمی، آسو، شیپر، رینو، فیدو، مارشال، مکسس، جیمی، مسی، سزار، کایلو، لیون، تام، سنتو، بالتی، لیدو و لادو از استان‌هاي ایلام، آذربایجان شرقی و غربی، همدان، کردستان، کرمانشاه، قم، اصفهان و ۶ سگ‌ سازمان امدادونجات همگی در زمين لرزه کرمانشاه حضور داشتند و علاوه بر نجات ۶ نفر توانستند بـه پیدا کردن ۱۸ پيکر از زیر آوار نیز کمک کنند.

حضور سگ‌ های زنده‌ یاب در آوار گم‌ شدن در کوه و حتی حوادث ساحلی

جکی، سگ ۶ ساله زنده‌یابی اسـت کـه کمی ظاهرش با دیگر ژرمن‌شپردها فرق دارد و بیشترین آمار حضور در حوادث کوهستان و ریزش آوار را از سال ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۷ داشته اسـت؛ سگی سیه‌چُرده کـه در ۱۰ حادثه کوهستان و ۱۷ حادثه ریزش آوار با دوستانش مایلی، لیزا و هیرو در استان خراسان جنوبی شرکت کرده اسـت.

وایپر، سگ معروف کرمانشاه

وایپر، سگی اسـت کـه عکسش در حین دلداری‌دادن بـه کودکان زمين لرزه‌زده کرمانشاه مشهور شد. او بـه همراه شارون سگ‌هاي استان همدان هستند کـه سابقه حضور در عملیات سقوط بهمن در پیست اسکی، سیل راور کرمان، زمين لرزه ورزقان و کرمانشاه را هم دارند.

جانتاپ به زبان ترکی یعنی نجات جان

جانتاپ، سگ قدیمی ترین مربی مرکز آنست هلال‌احمر اسـت اما سگی یکسال و نیمه کـه جای گزین جانتاپ، سگ سابق آذربایجان غربی شده! جانتاپ بازنشسته در زمين لرزه ورزقان شخصی راکه در حالت سجده ودر هنگام نماز بـه واسطه ریزش آوار از دنیا رفته بود پیدا کرد. او ۱۰ سال سگ زنده‌یاب هلال‌احمر بود.

لابرادور، نژاد جدید سگ‌ های زنده‌ یاب در ایران

حالا دیگر نژاد سگ‌هاي زنده‌یاب ایرانی تنها محدود بـه ژرمن شپرد نمیشود و نژاد لابرادور کـه یکی از باهوش‌ترین نژادها در بین سگ‌ها بـه حساب می آید هم برای زنده‌یابی در ایران استفاده میشود. لي‌لي، شاینی و لادو سه سگ از نژاد لابرادور هستند کـه همین حالا آماده زنده‌یابی در حوادث هستند.

فعالیت‌ های بین‌ المللی سگ‌ های زنده‌ یاب ایران

یکسال بعد از زمين لرزه بم، تیم سگ‌هاي زنده‌یاب هلال احمر ایران برای امدادرسانی بـه زمين لرزه‌زدگان اندونزی بـه این کشور اعزام شدند ودر سال ۸۴ بـه یاری حادثه‌دیدگان زمين لرزه پاکستان رفتند و موفق بـه شناسایی یک فرد زنده از زیر آوار شدند. در همین سال یعنی درسال ۲۰۰۵ اولین بار مربیان آلمانی برای آموزش سگ‌هاي زنده‌یاب بـه ایران آمدند.

روند آموزش با حضور مایکل کیلو، مربی آلمانی تا سال ۲۰۰۷ ادامه داشت تا این کـه دو مربی ایرانی، بدون سگ برای گذراندن دوره آموزشی سرمربی‌گری بـه مدت یک ماه بـه کشور آلمان رفتند ودر نهایت درسال ۲۰۱۴ پس از ارزیابی تیم سگ‌هاي زنده‌یاب توسط مارک هافمن از صلیب سرخ در اصفهان، تصمیم بـه برگزاری دو دوره حرفه‌اي در ساوه و شهریار گرفته شد.

بـه این ترتیب با برگزاری دو دوره در کشور آلمان و دو دوره در ایران، آخرین تمرین مشترک ایران و کشور آلمان با حضور ۴ سگ آلمانی و مربیانشان در آذرماه سال ۹۷ انجام شد. پیش از این فقط یکبار، هافمن درسال ۲۰۰۷ سگ زنده‌یاب خود رابه ایران آورده بود. این نقطه آغازی بود تا ژرمن‌شپردهای ایران، آموزش‌هاي بین‌ المللی را از سوی صلیب سرخ کشور آلمان فرا بگیرند و هنوز هم این آموزش‌ها ادامه داشته باشد.

سگ‌ های زنده‌ یاب ایرانی اجتماعی هستند

جمعیت هلال احمر ایران یک تفاهم‌نامه همکاری‌هاي مشترک در خصوص آموزش و نگه داری سگ‌هاي زنده‌یاب با صلیب سرخ کشور آلمان دارد کـه در اجرای این تفاهم‌نامه تمام شیوه آموزش‌هاي اجراشده برای تربیت سگ‌هاي زنده‌یاب از جمله مهارت‌هاي ارتباط با مصدوم، آشنایی با موانع، فرمانپذیری و اجتماعی‌شدن این سگ‌ها طبق روش‌هاي مرسوم در اروپا و مطابق با استاندارد ها بـه صورت دقیق رعایت می شود.

انجام سالانه ۱۰۰ عملیات توسط سگ‌ های زنده‌ یاب

سالانه بطور متوسط ۱۰۰ عملیات نجات از سوی سگ‌هاي زنده‌یاب و ردیاب برای نجات افراد گرفتار در انواع حوادث و سوانح در ایران انجام می شود ودر حوادث بيرون از کشور نیز حسب نیاز از وجود این سگ‌ها استفاده خواهد شد. بطور کلی از ابتدای سال ۹۲ تا ۲۹ دی‌ماه سال ۹۷، مرکز آنست سازمان امدادونجات هلال‌احمر بیش از ۸۰۰ عملیات کـه شامل حوادث و مانورها می شود را انجام داده اسـت.

هم‌اکنون در ایران ۸۰ قلاده سگ زنده‌یاب در هلال احمر در مواقع حوادث بکارگیری می شوند کـه از این تعداد هر یک از ۳۱ استان ایران یک، دو یا سه قلاده سگ «در مجموع ۶۲ قلاده»، استان تهران ۸ قلاده سگ و سازمان امداد و نجات جمعیت هلال‌احمر نیز بعنوان پشتیبان‌کننده عملیات سایر استان‌ها ۱۰ قلاده سگ دارند کـه هر یک با مربی خاص خود کار می کنند.

و پلاسکو …

«سگ زنده‌یاب ٢٠٠‌ میلیون تومانی حادثه پلاسکو زنده اسـت»، «سگ قهرمان ملی ایرانی؛ تیدا سگ ٣ ساله زنده‌یاب کـه بعد از چندین عملیات تجسس دچار سوختگی شد»، «تیدا سگ ۳ ساله زنده‌یاب پلیس اسـت کـه از اولین ساعات وقوع حادثه پلاسکو همراه تیم‌هاي امدادی اسـت». اخبار کذبی کـه در حین عملیات امدادونجات در حادثه پلاسکو دایم شنیده می ‌شد و احساسات مردم را برمی‌انگیخت.

اخباری مبنی بر وجود سگی کـه اصلا در محل حادثه وجود نداشت و حادثه پلاسکو تنها زمینه‌اي برای فروش این سگ با قیمت گزاف شده بود کـه گاهی در خبرها این سگ را متعلق بـه هلال‌احمر می دانستند و گاهی انتسابش می‌دادند بـه پلیس. جالب اسـت بدانید در حوادثی کـه بـه حضور سگ‌هاي زنده‌یاب نیاز باشد، مرکز آنست جمعیت هلال‌احمر بـه‌عنوان متولی اصلی جست‌وجوی حادثه‌دیدگان حضور دارد.

حیواناتی که مدال شجاعت گرفته اند

در جنگ جهانی دوم، ماریا دیکین، بنیانگذار خیریه حیوانات بیمار آن قدر تحت تاثیر مصایب و مشکلات حیوانات در دوران جنگ قرار گرفت کـه مدال دیکین را هم بنیان نهاد. این مدال معادل حیوانی صلیب ویکتوریاست، یک مدال شجاعت برنز کـه در سراسر جهان بعنوان پرافتخارترین مدالی شناخته میشود کـه بـه هر حیوانی در درگیری‌هاي نظامی داده می شود.

وینکی

در ۲۳ فوریه ۱۹۴۲، بمب افکن بوفورت و خدمه اش بـه دردسر جدی افتادند. دشمن بـه هواپیمای آن‌ها در حال بازگشت از یک ماموریت در جنگ جهانی دوم در نروژ بـه شدت آسیب زد. اگر چـه آن‌ها هم از حمله و هم از سانحه سقوط در اقیانوس جان سالم بـه در بردند، اما شانس آن‌ها برای زنده ماندن زیاد نبود.

آن‌ها جایی در دریای منجمد شمالی بودند و از نزدیک‌ترین پایگاه نیروی هوایی فاصله زیادی داشتند. وقتی خدمه متوجه شدند کـه رادیوی آن‌ها قطع شده تنها امیدشان بـه کبوتر پیام رسانی بنام وینکی بود. این پرنده آزاد شد ودر آن شرایط بسیار سخت ۲۰۰ کیلومتر بر فراز دریای شمال پرواز کرد.

وقتی وینکی خسته بـه خانه صاحبش رسید پر از روغن بودو هیچ پیامی همراه نداشت. با ارزیابی زمان فرود هواپیما، جهت باد، زمان رسیدن وینکی و اثر روغن روی سرعتش، موقعیت بمب افکن کشف شد و خدمه نجات یافتند. بدون پرواز این کبوتر همه ی آن‌ها قطعا جان خودرا از دست می‌ دادند. یکسال بعد وینکی اولین حیوانی شد کـه بـه او مدال دیکین دادند.

دیزل

شاید بهترین گیرنده مدال دیکین در این پست دیزل، سگ پلیس فرانسوی باشد! پنج روزبعد از حملات سال ۲۰۱۵ پاریس کـه در آن ۱۳۰ نفر کشته شدند، این سگ بلژین شپرد در ماموریت دستگیری عامل مظنون بـه این قتل عام بکار گرفته شد. پلیس معتقد بود کـه او در آپارتمانی در حومه شمالی پاریس پنهان شده اسـت. طی یک حمله دیزل هفت ساله برای بررسی بـه منطقه مورد نظر فرستاده شد. او اولین اتاق را پاک سازی کرد.

اما لحظه‌اي کـه وارد اتاق بعد شد، ناگهان پرید طوری‌كه بنظر می رسید کسی را پیدا کرده اسـت. پرش او باعث تیراندازی در اتاق شد و بـه طرز غم انگیزی دیزل از زخم‌هاي متعدد گلوله جان خودرا از دست داد. عبدالحمید اباعود، تروریست مظنون هم در این حمله کشته شد. وقتی خبر مرگ دیزل پخش شد، افراد بسیاری درون و خارج فرانسه سوگوار شدند. در ۱۵ دسامبر ۲۰۱۵ مدال دیکین بـه دیزل تعلق گرفت.

سیمون

در جنگ داخلی چین درسال ۱۹۴۹ یک کشتی بریتانیایی در حادثه یانگ تزه گرفتار شد. در این حادثه ۱۷ نفر از نیروی دریایی جان خودرا از دست دادند و «سیمون» گربه کشتی بـه شدت آسیب دید. با این وجود سیمون بـه خدمات خود ارائه دارد ودر نهایت توانست تنها گربه‌اي باشد کـه مدال شجاعت دیکین را کسب کرده اسـت. طی یک محاصره ۱۰۱ روزه موش‌ها ذخیره مواد غذایی کشتی را تهدید میکردند.

اما سیمون با ریشه کن کردن موش‌ها توانست مانع اتلاف شدن خدمه کشتی شود. تعداد زیادی از ملوانان هم پس از این کـه شاهد مرگ همراهان خود بودند، حضور این گربه را تسلی بخش دیدند. وقتی نهایتا کشتی دریک نوامبر ۱۹۴۹ بـه پلیموث بازگشت، با سیمون مثل یک قهرمان رفتار شد. او سه هفته بعد در حالی‌کـه هنوز در قرنطینه بود از پای درآمد و با افتخارات نظامی خود بـه خاک سپرده شد.

پدی

پدی یک کبوتر ایرلندی بود. او برای خدمت در نیروی هوایی سلطنتی مثل هزاران کبوتر دیگر آموزش میدید. مهارت‌هاي پرواز پدی در حال خدمت در واحد نجات نیروی هوایی، مربی وی را آن قدر تحت تاثیر قرار داد کـه در جنگ جهانی دوم بـه ارتش کشور آمریکا واگذار شد تا بـه فرود تاریخی نورماندی کمک کند. در عملیات ژوئن سال ۱۹۴۴ اطلاعات مهمی راجع بـه پیشرفت متفین بـه پدی سپرده شد.

پدی در حال پرواز و حمل پیغام از شاهین‌هاي آلمانی فرار کرد و باوجود آب و هوای بد بـه پرواز خود ادامه داد. او پیام را تحویل داد در حالی‌کـه از همه ی کبوترانی کـه در این ماموریت بودند سریع تر عمل کرده بود. پدی بخاطر ۷۳۰ کیلومتر پرواز از نورماندی تا انگلستان در کمتر از ۵ ساعت مدال شجاعت دیکین گرفت. او بعد از جنگ بعنوان تنها دارنده مدال ایرلند شمالی بـه خانه خود بازگشت.

خان

خان ژرمن شپردی متعلق بـه خانواده ریلتون بود. او در جنگ جهانی دوم بعنوان یک سگ کاشف مواد منفجره خدمت کرد. خان و مربی او «مولدون» با گردان شش کار می کردند تا نیروی‌هاي نازی را از جزیره والچرن بیرون بیندازند. مولدون زیر تیراندازی دشمن بود کـه قایقش واژگون شد و خودش و سگش رابه آب انداخت. خان بـه سمت ساحل شنا کرد، ولی مولدون کـه شنا بلد نبود بـه دردسر بزرگی افتاد.

خان باوجود تیراندازی‌ها بـه سمت مولدون برگشت و وی را از غرق شدن نجات داد و بخاطر این فداکاری درسال ۱۹۴۴ بـه او مدال دیکین داده شد. این سگ ژرمن شپرد بـه خانواده ریلتون برگردانده شد، اما برای رهبری برندگان مدال دیکین دریک نمایش دوباره با مولدون همراه شد. در این رژه، هری ریلتون پیوند قوی آن‌ها را دید و بـه مولدون اجازه داد خان رابا خود بـه خانه ببرد.

وریر

از بسیاری جهات، داستان وریر در تاریخ مدال دیکین منحصر بـه فرد اسـت. وی را بـه «اسبی کـه آلمانی‌ها نتوانستند بکشند» می‌شناسند ودر چند نبرد خونین در جنگ جهانی اول رک ژنرال را پشت خود حمل می کرد. او پس از رسیدن بـه جبهه غربی درسال ۱۹۱۴ تمام مدت جنگ در در خط مقدم ماند و چهار سال خدمت کرد. او دوبار در اصطبل‌هاي محترق گیر افتاد.

او از شلیک اسلحه‌ها و خمپاره‌ها جان سالم بـه در برد، زیر آوار ماند ودر گل فرو رفت. وریر بعد از جنگ بـه خانه اش بازگشت ودر جزیره وایت با خانواده سیلی زندگی کرد تا این کـه در ۳۲ سالگی مرد. شجاعت وریر مدت‌ها پیش از آغاز مدال دیکین اتفاق افتاد، اما او فراموش نشد. او درسال ۲۰۱۴ اولین اسب جنگی شد کـه مدال دیکین دریافت کرده اسـت. سه اسب دیگر پلیس بودند. 

لوکا

او یک هیبرید ژرمن شپرد/بلژین مالینویز کاشف بمب بودکه یکبار بـه عراق و یکبار بـه افغانستان رفت. لوکا در دوران خدمتش در نیروی دریایی، ۴۰۰ سرباز را هدایت کرد و هیچ یک از سربازان جان خودرا بر اثر انفجار از دست ندادند. اما در آخرین ماموریتش در افغانستان درسال ۲۰۱۲، یک بمب موقت را شناسایی کرده بود کـه یک بمب دیگر زیر او منفجر شد.

لوکا در این انفجار زنده ماند، اما بـه شدت آسیب دید و سوخت. مربی او فورا وی را بـه یکجای امن برد و سعی کرد پای آسیب دیده اش را ببندد و با اورژانس تماس گرفت. باوجود درمان‌هاي سریع یکی از پاهای جلوی او قطع ودر نتیجه بازنشسته شد. او در طول خدمتش، نزدیک بـه ۴۰ دستگاه انفجاری را کشف کرد. لوکا درسال ۲۰۱۶ بـه پاس جلوگیري از مرگ تعداد زیادی از زنان و مردان نظامی مدال دیکین دریافت کرد.

گاندر

گاندر یک سگ نیوفاوندلند بزرگ بود. وقتی صاحبانش وی را بـه تفنگداران سلطنتی کانادا دادند آن‌ها وی را بعنوان یک حیوان خوش یمن پذیرفتند. اما خیلی زود گاندر ثابت کرد کـه چیزی بیش از عامل خوش شانسی برای یگان خود اسـت. درسال ۱۹۴۱ ودر جنگ جهانی دوم بـه تفنگداران سلطنتی دستور داده شد کـه از جزیره هنگ کنگ در مقابل ژاپنی‌ها حفاظت کنند.

گاندر هم با سربازان رفت و شجاعت خودش را در این نبرد نشان داد. اما عمل قهرمانانه او بـه قیمت جانش بـه پایان رسید. در نبرد لي مون، یک نارنجک بـه سمت پیاده نظام‌ها پرتاب شد. گاندر شجاع نارنجک رابا دهانش گرفت و ازآن دور کرد و جان سربازان را نجات داد. متاسفانه، گاندر فداکار در این انفجار جان خودرا از دست داد. او درسال ۲۰۰۰ مدال شجاعت دیکین را دریافت کرد و اولین حیوانی شد کـه از کانادا این مدال را گرفته اسـت.

راسل

در حمله ۱۱ سپتامبر مایکل هینگسون در طبقه هفتاد و هشتم برج شمالی بود. این موقعیت حتی برای کسانی کـه سالم بودند هم بـه اندازه کافی کشنده بود، چـه برسد بـه هینگسون کـه نابینا بودو تنها سگ راهنمایش، راسل بود کـه می‌توانست بـه او کمک کند. این سگ لابرادور زرد صاحبش و ۳۰ نفر دیگر را بیش از ۱۰۰۰ پله بـه پایین هدایت کرد و هینگسون رابه ایستگاه مترو رساند.

هنگام خروج آن‌ها برج جنوبی در حال فروریختن بود با این حال راسل از سر و صدا و آواری کـه بـه او برخورد میکرد نترسید و بکار خود ادامه داد. راسل جایزه سال سگ قهرمان آمریکایی را درسال ۲۰۱۱ و مدال شجاعت دیکین رابه خاطر عملکرد فوق العاده اش باوجود شرایط سخت دریافت کرد. مدال او با سگ راهنمای دیگری کـه مالکش را از این برج‌ها نجات داد مشترک بود. هردو سگ راهنمای نابینایان بودند.