کمتر از یک ماه بـه شروع دور دوم تحریم هاي ایالات متحده ایالات امریکا علیه ایران باقیمانده اسـت و این سوال کـه چـه اتفاقی رخ می دهد ودر ادامه آنچه خواهد شد، ذهن خیلی از مردم را درگیر بخود کرده اسـت. مردم از شروع دور دوم تحریم ها نگران اند اما عده اي از مقامات میگویند اتفاق خاصی رخ نمی دهد و هر انچه کـه باید اتفاق می افتاد دراین سه ماه رخ داده، در ادامه با پارس ناز همراه باشید.
حدود یک ماه بـه آغاز دور دوم تحریمهاي ایالات متحده ایالات امریکا باقیمانده اسـت و باوجود این کـه مقامات این کشور تاکید دارند این تحریمها بسیار برای ایران خطرناک اسـت، اما برخی مقامات دولتی معتقدند کـه هرآنچه باید بعد از تحریم 13 آبان رخ میداد، طی سه ماه گذشته انجام شده اسـت و قرار نیست اتفاق بسیار بزرگی رخ دهد. مدتی اسـت کـه برخی مقامات مانند عباس عراقچی بـه نکته تازهاي اشاره کرده اند:
آنها معتقدند کـه دور جدید تحریمها کـه در ۱۳ آبان اعمال میشود، اتفاقات بزرگی را رقم نخواهد زد. توجیه آنها این اسـت کـه طی چند ماه اخیر تمام کشورها و شرکتهایي کـه قصد تبعیت از تحریمها را داشته اند یا از ایران خارج شده اند و یا خرید نفت خودرا متوقف یا کاهش داده اند؛ لذا قرار نیست دیگر اتفاق جدیدی رخ دهد. اما با اینحال همان گونه نگرانیهاي بسیاری در سطح جامعه وجوددارد.
هرچه بـه 13 آبان نزدیکتر می شویم، التهاب در جامعه نیز افزایش پیدا می کنند و این نتیجه اظهارات اخیر مقامات آمریکایی اسـت کـه نه تنها بـه تحریمهاي آبانماه بسیار امیدوار هستند بلکه اعلام کرده اند کـه برنامههاي دیگری هم برای ایران در سر دارند. نباید بـه دور دوم تحریمها بی توجه بود در همین خصوص محسن جلیلوند مدرس روابط بین الملل طی گفت و گو با فرارو اظهار کرد:
«آنچه کـه آقای عراقچی مطرح می کنند بعنوان یک مسئول اسـت کـه سعی دارد فضا را آرام کند و از التهاب جامعه کم کنند. این نظر با انچه کـه بتوان نظر کارشناسی دانست بسیار متفاوت اسـت و بـه عقیده مـن نظر مردم و نظر کارشناسان فاصله زیادی با دیدگاه آقای عراقچی دارد.» وی در پاسخ بـه این سوال کـه با توجه بـه تحولات اخیر، چـه اتفاقی قرار اسـت در ۱۳ آبان رخ دهد، عنوان کرد:
«این را باید صبر کنیم ودر همان موقع ببینیم. اما بنظر مـن این تاریخ و روز 13 آبان خیلی مهم نیست و انچه باید مورد توجه قرار بگیرد روزها و هفتههاي بعد ازآن روز اسـت. زیرا قاعدتا تحریمهاي ایالات امریکا دقیقا در روز ۱۳ آبان تاثیر خودرا بر اقتصاد ایران نخواهند گذاشت و کمی زمان نیاز دارد. بهمین دلیل اسـت کـه اگر دقت کرده باشید برخی کشورهاي مثل ژاپن، هند، کره جنوبی و…
از چند ماه قبل برنامههاي خودرا کلید زده اند برخی خرید نفت خودرا کاهش دادند یا مثلاً مثل کره جنوبی کلا متوقف کردند.» او افزود: «ضمن این کـه نباید فراموش کنیم کـه با توجه بـه اظهارات آقای ترامپ و آقای برایان هوک کـه اخیرا مطرح شدند، بنظر میرسد کـه آمریکاییها بـه غیر از تحریمهاي 13 آبان، برنامههاي دیگری هم براي ایران دارند و احتمالا بعد از دور دوم تحریمها بـه سراغ آنها میروند
لذا این کـه فکر کنیم کـه قرار نیست در آبان ماه اتفاق خاصی رخ دهد بنظر مـن اصلا درست نیست و با واقعیت فاصله زیادی دارد. اما همان طور کـه گفتم این اظهارات از سوی مقامات دولتی کاملا منطقی اسـت و آنها سعی دارند فضا را در داخل مدیریت و آرام کنند.» این استاد دانشگاه در خصوص مذاکرات ایران و اروپا و بسته حمایتی اروپا از برجام، گفت: «بنظر مـن آنچه میان ایران و اروپا در حال شکلگیری اسـت بسیار خوب اسـت
و وعدهها و اقدامات آنها میتواند کمک بزرگی برای ایران باشد، اما بـه شرطی کـه این اقدامات و برنامهها عملی شوند. اما با اینحال باید توجه داشت کـه میزان مبادلات تجاری مـا با اروپا حدود ۲۰ میلیارد دلار اسـت، ولی این مبلغ توسط شرکتهاي بزرگ تامین میشود و هم اکنون این سوال مطرح اسـت کـه آیا شرکتهاي کوچک هم میتوانند این حجم از مبادلات را انجام دهند یا خیر؟» وی ادامه داد:
«زیرا شرکتهاي کوچک این توان را ندارند کـه فقط با ایران کار کنند و بتوانند این حجم از مبادلات را تامین کنند؛ لذا مـن فکر میکنم کـه اروپاییها بیشتر بـه دنبال اقدامات نمادین در برابر ایالات متحده هستند و این کـه بتوانند تحریمهاي امریکا علیه ایران را بشکنند خیلی احتمالش کم اسـت. مـا همین حالا با اعمال تحریمهاي کشور آمریکا شرکتهاي بزرگی مثل توتال و زیمنس و… را از دست دادیم.»
او در پاسخ بـه این سوال کـه اگر اروپاییها نمیتوانند در برابر ایالات امریکا ایستادگی کنند چرا مقامات امریکایی مواضع بسیار تند و عصبی نسبت بـه آنها اتخاذ کردند اظهار کرد: «موضوع این اسـت کـه کشور آمریکا، اروپا رابه نوعی جز زیرمجموعههاي خود می داند و این کـه حالا انها برخلاف نظر این کشور عمل می کنند، برای آنها خوشایند نیست. البته همان طور کـه گفتم این اقدامات اروپایی هاي خیلی بـه کشور آمریکا ضرر نمی زند.
ولی آمریکایی اصلا توقع ندارند کـه اروپاییها برخلاف نظر آنها حرفی بزنند. صحبت مقامات کاخ سفید این اسـت کـه چراباید بخاطر کشوری مثل ایران، با کشوری کـه حامی بزگ اروپا اسـت و چتر امنیتی خودرا بر روی اروپا باز کرده، مخالفت کنند.» جلیلولند درباره اقداماتی کـه ممکن اسـت بـه غیر از تحریمها، آمریکاییها در دستور کار قرار دهند، گفت: «پیشبینی این مسئله بسیار مشکل اسـت.
اما آنچه کـه آقای ترامپ علنا اعلام کرد این بود کـه آنها تحریمهاي جدیدی هم دارند. اما مشخص نیست کـه این تحریمها در چـه حوزههایي هستند. ممکن اسـت در حوزه امنتی، دیپلماتیک، اقتصادی و… باشد؛ لذا هنوز مشخص نیست کـه آمریکاییها قصد دارند زمین بازی رابه کدام نقطه تغییر دهند؛ لذا همین حالا نمیتوان گفت کـه چـه اقداماتی انجام میدهند، اما مشخصا دستشان دراین باره بسته نیست.»
ایالات امریکا تلاش دارید ایران را تبدیل بـه فوبیای جامعه جهانی کند هم چنین علی بیگدلی دیگر مدرس روابط بینالملل در گفت و گو با فرارو اظهار کرد: «ابتدا باید عرض کنم کـه انچه در خصوص بازار ارز در کشور رخ داد بدلیل عوامل داخلی بودو نباید آنرا نتیجه تحولاتی در سطح بینالملل دانست. علاوه بر این باید توجه داشته باشیم کـه:
تحریم نفتی و شبکه بانکی مـا در مرحله دوم تحریمهاي امریکا کـه در آبان ماه صورت میگیرد قطعا یک موج جدیدی رابه وجود خواهد آورد. زیرا با توجه بـه این کـه مـا مشکلات زیادی در خصوص مسائل بانکی داریم و هنوز نتوانستیم بـه یک نتیجه مناسب در خصوص قولهاي اروپا برسیم و از طرف دیگر ماجرای FATF هم هنوز بلاتکلیف اسـت.» وی افزود:
«از سوی دیگر خیلی از کشورهایي کـه خریدار نفتی مـا هستند بـه غیر از کره جنوبی کـه کـه کلا خرید از ایران را متوقف کرده، اعلام نکردند کـه بعد از تحریمهاي آبان ماه چقدر نفت حاضرند از مـا خرید کنند. یا اصلا حاضر هستند از مـا خرید نفت انجام دهند یا خیر. یعنی مـا هنوز نمیدانیم کـه این سطح کاهش فروش نفت تا کجا پیش خواهد رفت. ضمن این کـه مـا همین همین حالا هم نسبت بـه سه ماه گذشته حدود ۷۵۰ هزار بشکه نفت کمتر صادر می کنیم.
او در خصوص اظهارات ترامپ و برایان هوک مبنی بر این کـه برنامههاي جز تحریمهاي آبان ماه برای ایران دارند، عنوان کرد: «تمام تلاش آمریکاییها بر این اسـت کـه بتوانند ایران را تبدیل بـه یک فوبیا برای جامعه جهانی کنند کـه هر نوع رابطه با ایران هم بـه ضرر کشورهاي دیگر اسـت و هم در تضاد با منافع ایالات متحده قرار دارد. دراین موضوع تا حدودی هم موفق بودند، ولی هنوز اینم مشخص نیست کـه:
کدام کشورها از این نقطه نظر کاخ سفید تبعیت کرده اند؛ بنابر این با توجه بـه اظهارات ترامپ بنظر میرسد کـه این روند ادامه پیدا خواهد کرد و بـه خصوص روی اتحادیه اروپا بیشتر کار خواهند کرد تا آنها هم از ایران فاصله بگیرند. بهمین دلیل هم اسـت کـه روز گذشته بانک چارتر استاندارد انگلستان را یک میلیون دلار جریمه کردند.» بیگدلی در پایان گفت: «البته این کـه آقای عراق چی اعلام میکنند کـه تحریمهاي آبان ماه تاثیر خاصی نخواهد داشت.
هرآنچه بود اتفاق افتاده اصلا عجیب نیست و ایشان بعنوان یک مقام مسئول این اظهارات را طرح میکنند. البته برخی نمایندگان هم اظهاراتی از این دست داشتند، اما بنظر مـن این حرفها اصلا کارشناسی نیست و مـا باید خودمان را برای تحریمهاي ۱۳ آبان و برنامههاي بعدی ترامپ آماده کنیم.
صنعت نفت ایران کـه در صدر فهرست حوزههایي قرار داشت کـه تحریمهاي سالهاي گذشته بـه آن آسیب وارد کرده بود، اکنون نیز با خروج ترامپ از برجام و اعمال تحریمهاي مجدد علیه ایران احتمالا دوباره در نوک پیکان تحریمها قرار خواهد گرفت. البته مسئولان نفتی این حمله را بی ثمر دانستهاند ولی با این حال تحلیلگران پیشبینی کردند تا ماه نوامبر کـه تحریمها بـه اجرا در می آیند، حدود ۵۰۰ هزار بشکه در روز از صادرات نفت ایران بـه بازار جهانی کاهش یابد.
درسالهاي گذشته اعمال تحریم ها نه تنها روی تعاملات ایران با کشور هـای دیگر در زمینه امضای قرارداد برای توسعه میادین، خرید تجهیزات و انتقال تکنولوژی تاثیر گذاشت بلکه صادرات هم محدود شد و ایران سهم خودرا در بازارهای نفت و جایگاه خودرا در اوپک از دست داد؛ مشکلاتی کـه با امضای برجام تا حدی رفع و باعث شد ایران بـه جایگاه خود در بازارهای جهانی نفت بازگردد.
تحریمهاي جدید کشور آمریکا علیه مشتریان نفتی ایراناز پنجم نوامبر « ۱۴ آبان» بازمیگردد و وزارت خزانه داری کشور آمریکا بـه کشورها دستورالعملی برای کاهش قابل توجه وارداتشان در شش ماه آینده داده تا بتوانند از معافیت تحریمها برخوردار شوند. تحلیلگران در نظرسنجی “اس اند پی گلوبال پلاتس” پیشبینی کردند تا ماه نوامبر کـه تحریمها بـه اجرا در می آیند، حدود ۵۰۰ هزار بشکه در روز از صادرات نفت ایران بدلیل تحریمها کاهش پیدا کند.
و حداقل میزان پیشبینی شده ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار بشکه در روز و حداکثر آن ۸۰۰ هزار بشکه در روز اسـت. این در حالی اسـت کـه مردان نفتی، آینده روشنی را برای این صنعت حتی بعد از اعمال تحریم ها پیشبینی کرده اند. با خروج ایالات امریکا از برجام اتفاق قابل ذکری رخ نمی دهد بیژن زنگنه، وزیر نفت بر این باور اسـت کـه با خروج ایالات امریکا از برجام اتفاق خاصی برای صادرات نفت و میعانات گازی مـا رخ نخواهد داد و درآمدهای ارزی ایران طبق انچه در بودجه آمده اسـت، تامین خواهد شد.
بـه گفته وی قدیم ها خیلی برای مـا شاخ و شانه می کشیدند کـه جلوی واردات بنزین را میگیریم و ایران را فلج می کنیم. این حرفها بـه تاریخ پیوسته اسـت و وضعمان در تولید بنزین باوجود رشد مصرف سالانه ۸ تا ۹ درصدی خیلی خوب اسـت و از این طریق نمی توانند مـا را تحت فشار قرار دهند. ایران در طول چهار دهه تحریم توانسته سازوکارهای موثری را برای فروش نفت بـهدست آورد.
امیرحسین زمانینیا، معاون وزیر نفت در امور بینالملل نیز عقیده دارد امور بینالملل شرکت ملی نفت ایران در طول چهار دهه تحریم توانسته اسـت سازوکارهای موثری را برای فروش نفت بـهدست آورد و خلاقانه آنرا حفظ کند. درصورت اسنپ بک «بازگشت تحریم» در بدترین حالت شرایط صنعت نفت ایران بـه سال ۱۳۹۲ باز می گردد، اما در همان شرایط سال ۱۳۹۲ نیز شرکت ملی نفت کار خود رابه خوبی انجام داد.
سید پیروز موسوی – مدیر عامل شرکت پایانههاي نفتی ایران نیز با اشاره بـه خروج کشور آمریکا از برجام و تاثیر آن روی فرآیند صادرات نفت ایران گفت: دنیا بـه نفت نیاز دارد و ایران در حوزه تعاملات نفتی، نقشآفرینی می کند. ممکن اسـت کاهش صادرات داشته باشیم اما کسی خروج ایراناز بازارهای بین المللی نفت را نخواهد دید.
هم چنین علی کاردر – مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران درباره رویکرد ایران در قبال خدشهدار شدن توافق برجام و نبود درخواست نفت خام ایراناز سوی کشور هـای اروپایی گفت: حتی در آن صورت نیز جای نگرانی وجود ندارد و تمهیدات لازم را اندیشیدهایم. مشکل خاصی از این جهت نداریم و بر اساس درخواستها اقدام میکنیم. اعتبارهای اسنادی و سازوکار فروش نفت مشخص اسـت و ممانعتی برای فروش نداریم.
خوشبختانه در آسیای شرقی نفت خام مـا را مصرف می کنند. نفت سنگین بهرگانسر و فوق سنگین غرب کارون کـه در مدار آمده هم مورد علاقه شرق آسیاست. این کشورها نفت سنگین مـا رابا مقداری میعانات گازی ترکیب می کنند و قیمت مناسبی برای آنها درمیآید. نفت سنگین غرب کارون ایران بعنوان نفتی مرغوب و بنام «نفت پارس» در بازارهای جهانی عرضه میشود.
بـه عقیده وی برخی شرکت ها کـه در ایالات امریکا فعالیت ندارند محکم هستند و تاثیری بر تجارت آنها ندارد اما برای برخی شرکت ها تبعات دارد. البته این تبعات بیشتر روانی اسـت. فعالیت هاي مـا ادامه دارد. انتظار داریم شرکت هاي خارجی در انتقال تکنولوژی برای افزایش ضریب بازیافت بـه تعامل خود ادامه دهند. پیام مـا بـه انها این اسـت کـه فرصت سرمایه گذاری در ایران فراهم اسـت، نیروی جوان و متخصص داریم.
محمد مشکین فام – مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس نیز کـه توسعه میدان گازی پارس جنوبی را برعهده دارد و این حوزه با توجه بـه حضور توتال برای توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی و احتمال خروج توتال از قرارداد توسعه یکی از پربحثترین موضوعات تحریم اسـت دراین مورد گفت: تمهیدات لازم دراین زمینه اندیشیده شده اسـت. اگر توتال در ایران ماند با آنها همکاریمان را ادامه خواهیم داد.
ودر غیر این صورت شرکت چینی کار را بر عهده خواهد گرفت ودر غیر این صورت شرکت پتروپارس کار را برعهده می گیرد. توسعه فاز ١١ پارس جنوبی در دو بخش خواهد بود، بخش اول تولید طبیعی گاز از مخزن اسـت کـه در اینبخش نگرانی نداریم و شرکت پتروپارس قبلا این عملیات را در فازهای ١٩و١٢ انجام داده اسـت. فاز دوم کار، تقویت فشار اسـت کـه قرار بود توسط توتال انجام و الگویی برای سایر فازها شود. فقط دراین زمینه ممکن اسـت مشکل ایجاد شود.
بـه گفته وی، توتال تا کنون ۹۰ میلیون دلار در فاز ۱۱ پارس جنوبی هزینه کرده اسـت و عملیات طراحی، برگزاری مناقصه و مطالعات را انجام داده اسـت. وضعیت توتال درسال ۲۰۱۸ با سال ۲۰۰۶ متفاوت اسـت. درسال ۲۰۰۶ کـه توتال بـه ایران آمد، قرار بود پارس ال ان جی را احداث کند اما در حال حاضر می خواهد گاز شبکه تولید کند. تا کنون هیچ سیگنالی از سوی توتال مبنی بر خروج از فاز ۱۱ نداشتهایم، با نماینده توتال صحبت کردم.
آنها در مورد مسائل ریز فنی و مناقصات بحث میکنند. اگر شرکتی نخواهد کار کند، وارد جزئیات نمی شود. این موضوع نشان میدهد آنها دراین قضیه جدی هستند. در مورد فازهای دیگر باید گفت مـا هر تجهیزاتی کـه نیاز داشتهایم، تا کنون وارد کردیم. از سوی دیگر سازندههاي داخلی خلاقیت دارند و با توجه بـه این کـه در شرایط تحریم، عملکرد بهتر میشود، نگرانی نخواهیم داشت.
مـا متوقف نخواهیم شد
هم چنین غلامرضا منوچهری – معاون مدیرعامل شرکت ملی نفت در امور مهندسی و توسعه کـه از امضای هفت قرارداد نفتی تا پایان شهریور و ١٠ قرارداد دیگر تا پایان سال، بدون احتساب حضور شرکتهاي غربی، خبر داده نیز بر این باور اسـت کـه چالشهایي از جمله تحریم نمی تواند مانع فعالیتهاي توسعهاي صنعت نفت در ایران شود. بـه اذعان وی:
مـا بـه شرکتهاي بین المللی برای سرمایهگذاری احتیاج داریم، اما این بدان معنا نیست کـه غیبت این شرکتها موجب توقف توسعه نفت ایران باشد. منوچهری در پاسخ بـه این سوال کـه تکلیف پروژههاي توسعهاي درصورت تحریم چـه می شود گفت: همان گونه کـه قبلا در دوره تحریم زمانی کـه شرکتهاي غربی پروژههاي مـا در پارس جنوبی را ترک کردند، شرکتهاي تماما ایرانی بـه توسعه این پروژههاي دریایی پرداختند.
ودر نهایت با موفقیت آنها را تکمیل کردند. درصورت تحریم دوباره نیز مشکلی برای مـا پیش نمیآید. اگر تحریمها بازگردد صنعت نفت ایران متأثر می شود؛ اما مـا قبلا چنین تجربهاي را داشتهایم، بنابر این حتی اگر تحریم ها بازگردد مـا نه تنها پروژههاي کنونی را دنبال میکنیم، بلکه قرارداد پروژههاي جدید را نیز منعقد خواهیم کرد.
از تحریم هراسی نداریم
سید نورالدین شهنازی زاده – مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه نفت نیز دراین مورد میگوید: تحریم هزینه هایمان را افزایش می دهد و طرح هایمان را زمانبرتر می کند، اما نگران نیستیم. تولید نفت آزادگان جنوبی با همین توان داخلی از ۳۰ هزار بشکه بـه ۱۰۰ هزار بشکه رسیده اسـت.
پس بازهم میتوانیم با توان داخلی بـه روند توسعه ادامه دهیم. تحریم خوب نیست؛ اما نگرانش نیستیم و ازآن هراسی نداریم .هیچ گاه از تحریم ها استقبال نمی کنیم اما اگر بازهم تحریم گریبانگیر صنعت نفت شود، مـا با قدرت و جدیت بـه فعالیت هاي توسعه اي خود ادامه می دهیم؛ همانگونه کـه تا کنون اینطور عمل کرده ایم.
شاید یکی از دلایل موضعگیری محکم مسئولان نفتی ایران علیه تحریم، حضور پررنگ خارجیها در بیست و سومین نمایشگاه بین المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی کـه هفته گذشته در تهران برگزار شد، باشد. دراین نمایشگاه شاهد حضور ۷۰ شرکت آلمانی بودیم. این شرکتها در حوزههاي مختلف از تولید تجهیزات الکترونیک گرفته تا دستگاههاي مختلف تخصصی در صنعت نفت و گاز فعالیت می کنند و عده اي از آنها در ایران دفتر دارند.
بـه گفته وزیر اقتصاد و دارایی کرواسی، این کشور بـه دنبال گسترش همکاریها با ایران دربخش نفت اسـت. مارتینا دالیچ کـه در نمایشگاه مذکور حضور یافته بود، هدف این کشور از حضور در نمایشگاه را بررسی شرایط همکاری با ایران و اعلام آمادگی کرواسی برای توسعه روابط بـه ویژه دربخش نفت اعلام کرد. هم چنین سفیر نروژ در ایران در حاشیه افتتاحیه بیستوسومین نمایشگاه بین المللی نفت اعلام کرد:
شرکتهاي نروژی برای مشارکت در صنعت نفت ایران مصمم هستند. لارس نور درم اظهار کرد: اگر چـه چالشهایي پیش روی صنعت نفت ایران قرار دارد، اما از صحبت با شرکتهاي نروژی در یافتهاند کـه آنها مصمم بـه ادامه فعالیت در بازار ایران و گسترش همکاریها هستند. مـا نیز همه ی تلاش خودرا برای تقویت بیش از پیش مناسبات و موفقیت شرکتهاي نروژی بکار خواهیم گرفت.
نماینده یک شرکت لهستانی نیز در حاشیه نمایشگاه مذکور اعلام کرد: درصورت تغییر شرایط سیاسی این شرکت بـه حضور در بازار ایران ادامه می دهد. هم چنین مدیرعامل دفتر ایران شرکت اتریشی OMV دراین نمایشگاه اظهار کرد: مهم ترین مزیت سرمایهگذاری در ایران آن اسـت کـه یکی از بزرگ ترین ذخایر نفت و گاز دنیا را دارد و فرصت زیادی برای سرمایهگذاری در آن وجوددارد.
مـا در ایران هستیم تا سرمایهگذاری کنیم و بهمین دلیل بسیار مهم اسـت کـه میزان تولید افزایش یابد. مسئول پاویون هلند نیز در نمایشگاه بین المللی نفت اعلام کرد کـه در پی تقویت روابط، شرکتهاي هلندی چند قرارداد در صنعت نفت و گاز ایران امضا کردهاند. پیر بارتو لوموس هم چنین ابراز امیدواری کرد کـه حتی درصورت تغییر شرایط سیاسی شرکتهاي هلندی بـه حضور خود در ایران ادامه دهند.
هلند اکنون روابطی ایجاد کرده و قراردادهایی با ایران دارد و اگر بتواند این وضع را حفظ کند و راهی برای دور زدن چالشهاي سیاسی بیابد، می تواند این مسائل را حل کند. از سوی دیگر در کارگروه مشترک انرژی ایران و اسپانیا در حاشیه نمایشگاه نفت امیرحسین زمانینیا اظهار کرد: حضور اسپانیاییها با این جدیت و پیگیری نشان میدهد کـه با اطلاع از شرایط ایران همان گونه تمایل بـه همکاری دارند.
و فکر نمی کنیم مشکلی برای ادامه همکاری با شرکتهاي اسپانیایی و دیگر شرکتهاي اروپایی داشته باشیم. شرکتهاي اسپانیایی نگاه بلندمدت بـه حضور ایران دارند. نماینده اتاق بازرگانی اتریش نیز اعلام کرد کـه شرکتهاي اتریشی آماده سرمایهگذاری و انتقال فناوری در ایران هستند. گمپلمایر هم چنین با ابراز امیدواری درباره گشایش بیشتر فضای سیاسی و التیام شرایط منطقه خاورمیانه اظهار کرد:
شرکتهاي اتریشی مصمم هستند با التیام شرایط سیاسی، فعالیت تجاری خودرا در ایران گسترش دهند. هم چنین رایزن بازرگانی سفارت روسیه در ایران در نشست کارگروه مشترک ایران و روسیه، در حاشیه نمایشگاه نفت گفت: شرکتهاي روس آماده سرمایهگذاری و انتقال فناوری بـه شرکتهاي ایرانی در صنعت نفت و گاز ایران هستند.
بعید امام خمینی«ره» بـه ترکیه در 13 آبان 1343، 13 آبان 1357 کـه روز دانشآموز نام گرفت و تسخیر لانه جاسوسی در 13 آبان 1358 عنوان این سه واقعه تاریخی اسـت کـه نمیتوان هیچ یک را از نظر اهمیت نسبت بـه دیگری اولی تر دانست چرا کـه هر کدام در دوره وقوع تاثیر گذاری خاص خودرا داشته و شرایط رابه نحوی تغییر دادهاند.
کاپیتولاسیون یا حق قضاوت کنسولی حقی اسـت کـه بـه اتباع بیگانه داده میشود و آنها را ازشمول قوانین کشور مصون و مستثنی میکند؛ درواقع درصورت ارتکاب جرم در خاک کشور، دولت میزبان حق محاکمه آن مجرم را ندارد. کاپیتولاسیون ریشه در استعمار دارد و کشور هـای استعمارگران این قانون رابه کشور هـای ضعیف تحت سلطه تحمیل میکردند؛ کاپیتولاسیون درایران طی معاهده ترکمانچای برای اتباع روسیه بـه رسمیت شناخته شد.
و پس ازآن برخی کشور هـای استعمارگر دیگر، این امتیاز نامشروع را بـه علت ضعف حکومت هاي قاجاریه کسب کردند؛ اما، کاپیتو لاسیون درسال 1306، تحت فشار افکار عمومی و فضای حاکم بر روابط بینالملل پس از جنگ اول جهانی لغو گردید. هنوز بیش از 3 دهه از الغای کاپیتولاسیون نمیگذشت کـه محمدرضا پهلوی احیاگر مجدد آن شد. کابینه اسدالله علم در سیزدهم مهر سال 1342، بـه دستور شاه:
پیشنهاد کشور آمریکا مبنیبر اعطای مصونیت قضایی بـه اتباع آمریکایی رابه صورت یک لایحه قانونی در هیتت دولت تصویب کرد. چندی بعد این خبر بـه حضرت امام رسید و ایشان رابه خروش و فریاد واداشت بـه طوریكه در4 آبان 1343 ایشان طی نطقی تاریخی بـه رسوایی این اقدام ننگین پرداختند. فرازهایی از سخنرانی ایشان چنین بود: « … دولت با کمال وقاحت از این امر ننگین طرفداری کرد، ملت ایران را از سگهاي آمریکایی پستتر کردند.
اگر چنانچه کسی یک سگ آمریکایی را زیر بگیرد، بازخواست از او میکنند؛ اگر شاه ایران یک سگ آمریکایی را زیر بگیرد باز خواست میکنند و اگر چنانچه یک آشپز آمریکایی شاه ایران را زیر بگیرد، مرجع ایران را زیر بگیرد، بزرگ ترین مقام ایران را زیر بگیرد، هیچکس حق تعرض ندارد…». رژیم کـه در طول دو سالی کـه امام قیام کرده بودند، نتوانسته بود با هیچ شیوهاي، ایشان را آرام کند، تنها یک راه پیش پای خود میدید و آن تبعید امام بود.
در شب 13 آبان 1343، صدها کماندو بـه همراه مزدوران ساواک بـه منزل امام در قم حملهور شدند ایشان را دستگیر و بـه تهران منتقل کردند و سپس با یک هواپیمای نظامی ایشان رابه ترکیه تبعید کردند. این سرآغار هجرتی بود کـه 14 سال بعد پیروزی انقلاب اسلامی رابه بار آورد.
در حالیکـه انقلاب اسلامی مردم ایران بـه رهبری امام خمینی«ره» بـه روزهای سرنوشت سازی نزدیک می شد همه ی اقشار مردم ایراناز زن و مرد و پیر و جوان، سعی در ایفا کردن نقش تاریخی خود و عمل بـه تکلیف الهی داشتند. دراین میان دانشآموزان و نوجوانان شور و حال دیگری داشتند. صبح روز 13 آبان 1357، دانشآموزان در حالیکـه مدارس را تعطیل کرده بودند، بـه سمت دانشگاه تهران حرکت کردند.
این جوانان پر شور و خداجو، گروه گروه، داخل دانشگاه شدند و بـه همراه دانشجویان و گروههاي دیگری از مردم در زمین چمن دانشگاه اجتماع کردند. ساعت 11 صبح، مأموران، ابتدا چند گلوله گاز اشکآور در بین این جمعیت خروشان پرتاب کردند؛ اما، اجتماع کنندگان در حالیکه بـه سختی نفس میکشیدند، صدای خودرا رساتر کرده و با فریاد اللهاکبر، لرزه بر اندام مأموران مسلح شاه افکندند.
دراین هنگام تیراندازی آغاز شد و جوانان و نوجوانان بیگناه، یکی پس از دیگری، در خون خود غلتیدند. دراین روز، 56 نفر شهید و صدها نفر زخمی شدند. حضرت امام«ره» در پیامی بهمین مناسبت فرمودند: «… عزیزان مـن صبور باشید، کـه پیروزی نهایی نزدیک اسـت و خدا با صابران اسـت … ایران امروز جایگاه آزادگان اسـت…
مـن از این راه دور، چشم امید بشما دوختهام … صدای آزادیخواهی و استقلالطلبی شـما رابه گوش جهانیان می رسانم.» بخاطر گرامیداشت یاد و خاطره شهیدان دانشآموز، این روز در تاریخ انقلاب اسلامی بنام روز دانشآموز نامگذاری شده اسـت.
در ابتدای انقلاب و زمان حکومت دولت موقت با هدف مجبور کردن ایالات امریکا بـه استرداد شاه و اموال ملت ایران، دانشجویان تصمیم بـه اشغال سفارت ایالات امریکا گرفتند. دانشجویان از دانشگاههاي تهران، پلیتکنیک، صنعتی شریف، شهید بهشتی و … گرد هم آمدند و طی یک راهپیمایی تا سفارت ایالات امریکا از دیوارهای سفارت بالا رفته و علیرغم مقاومت محافظین و آمریکاییها، سفارت رابه تصرف کامل درآوردند.
در هنگام تسخیر سفارت، آمریکاییها بـه سرعت مشغول نابود کردن تعداد زیادی از اسناد دخالتها و تجاوزارت و تاراجهاي خود شدند ولی پس از تسخیر سفارت بـه سرعت از نابودی باقیمانده اسناد پیشگیری شد و بعد ها اسنادی کـه از لانه جاسوسی ایالات امریکا بـه دست آمده بود چاپ شده ودر اختیار همگان قرار گرفت. بـه محض انتشار این خبر، مردم بسیاری با خشم و انزجار مقابل لانه جاسوسی تجمع کرده و از حرکت دانشجویان حمایت کردند.
امام خمینی«ره» نیز در پیامی این حرکت را انقلاب دوم و بزرگتر از انقلاب اول نامیدند. این حرکت دانشجویان معترض، خشم آمریکاییها را برانگیخت و آنها کـه ناتوان از درک ملتی استقلالطلب و آزادیخواه بودند، دست بـه اقداماتی بر ضد جمهوری اسلامی ایران زدند؛ ازآن جمله فشار آوردن بـه مجامع بین المللی مانند سازمان ملل، سازمان کنفرانس اسلامی، شورای امنیت و…
ایجاد جو منفی تبلیغاتی علیه دانشجویان مسلمان و برخی اقدامات دیگر از جمله آنهاست. اما پس از بیثمر ماندن، آنها بـه اقدامات جدیتری روی آوردند؛ از جمله قطع کامل روابط سیاسی در 20 مهر 1359 و بلوکه کردن دارایها و اموال ایران و… کـه هیچکدام تا کنون درعزم ملت ایران برای مقابله با ستم و بیعدالتی جهانی ومنشا اصلی آن در جهان یعنی استکبار جهانی و ایالات امریکا خللی وارد نکرده اسـت.