پارس ناز پورتال

ورزشکاران حرفه ای که دست به قلم شدند +عکس

ورزشکاران حرفه ای که دست به قلم شدند +عکس

ورزشکاران حرفه ای که دست به قلم شدند,دوران بعد از بازنشستگی فرصت خوبی برای ورزشکاران حرفه ای است تا در آرامش خاطر شروع به نگارش خاطرات خودشان کنند. خاطره هایی که بعضا دردسرساز و جنجالی هم می شود.

 

اگرچه این سنت از اوایل دهه هفتاد میلادی آغاز شد اما کم کم مسئله از جنبه اوقات فراغت خارج شد و حالت بسیار جدی و البته تجاری به خود گرفت.
 
 
به موازات آن، مقوله خاطره نویسی دیگر صرفا مختص به طیف بازنشسته نبود و ستارگان بزرگ ورزش جهان در دوران اوج خودشان نیز دست به قلم شدند و حالا این روش به عرصه خوبی برای کسب درآمد و البته افشاگری بدل شده است،
 
 
به طوری که بعضی از ورزشکاران ترجیح می دهند پاره ای از مسائل مهم و عقاید خاص خودشان را با هیچ نشریه ای در میان نگذارند تا آنها برای چاپ در کتاب خاطرات شان کاملا بکر باقی بمانند.
 

ذکر این نکته هم ضروری است که اغلب این افراد تخصصی در ادبیات نداشته و برای نگارش خاطرات خویش یا سراغ روزنامه نگارانی می روند که آن را در قالب مصاحبه پیاده کنند یا اینکه با نویسندگانی قرارداد می بندند تا همه چیز را برایشان به طور شفاهی بیان کنند

 
تا آنها زمینه را برای به رشته تحریر در آمدن خاطرات به نثر روان فراهم کنند. البته در هر دو شیوه، کار قبل از چاپ به رویت ستارگان می رسد.
 

در این مطلب بد نیست نگاهی به مقوله خاطره نویسی ورزش در ایران و جهان انداخته و ببینیم این قضیه در کشور ما چگونه پیش رفته و چه تفاوتی با خاطره نویسی اهالی ورزش در دنیا دارد.
ورزشکاران حرفه ای که دست به قلم شدند +عکسالبته بدیهی است که کتاب نوشتن برای بزرگان ورزش ما هنوز یک «تابو» بوده و بسیاری از آنها دل شان نمی خواهد خاطرات شان را چاپ کنند. چه بسا همین اتفاق موجب شده تا حرف ها، وقایع و تجربیات زیادی بدون انتقال به نسل های بعدی در سینه ها حبس شده و همراه با صاحب آن به خاک سپرده شود.

 

امیدواریم روزی برسد که با حمایت وزارت ورزش، وزارت ارشاد و مهمتر از همه بخش خصوصی، شاهد چاپ خاطرات بزرگمردان ورزش کشور باشیم و خود این عزیزان هم در مراسم رونمایی از کتاب هایشان حضور داشته باشند.

 
داستان یک صعود
عمر مقوله خاطره نویسی در ورزش ایران چندان طولانی نبوده و به جرأت می توان گفت گفت که از دو دهه تجاوز نمی کند.
 
 
البته استاد عطاءالله بهمنش طی دهه های گذشته کتاب های بسیار ارزشمندی در رابطه با تاریخچه المپیک تالیف کرده اند که بعضی از آنها قبل از انقلاب چاپ شده و بعضی نیز پس از انقلاب به همت کمیته ملی المپیک به چاپ رسیده است. این کتاب ها نگاهی دقیق به المپیک داشتند ولی جنبه خاطره نویسی ندارند.
 

در سال 1377 اما شاهد چاپ کتابی تحت عنوان «داستان یک صعود» بودیم که به قلم مصطفی هاشمی طبا چاپ شد و به بیان خاطرات صعود ایران به جام جهانی 1998 فرانسه از زبان مرد شماره یک وقت ورزش ایران اختصاص داشت.
ورزشکاران حرفه ای که دست به قلم شدند +عکسمعاون اسبق رییس جمهور و رییس سازمان تربیت بدنی، در این کتاب به نکات جالبی در حد فاصل خرداد تا آذر 1376 اشاره کرده و اتفاقات رخ داده از اولین بازی ایران در مرحله انتخابی جام جهانی تا حماسه ملبورن را به رشته تحریر درآورده است.

 

البته بدیهی است که این کتاب حاوی نگاه و دیدگاه شخصی هاشمی طبا بوده و نمی توان در مورد صحت تمام مطالب مندرج در آن (یا عدم صحت آنها) با قاطعیت نظر داد.

 

از سوی دیگر با توجه به اینکه او در زمان چاپ این کتاب هم همچنان رییس سازمان تربیت بدنی بود، کاملا بدیهی است افرادی که بعضا به این کتاب استناد داشتند اغلب ترجیح دادند مسئله رسانه ای نشود و فقط بعضی از نشریات آن زمان نقدهایی پیرامون آن مطرح کردند.

 

هاشمی طبا در «داستان یک صعود» از حضورش در رختکن تیم ملی قبل از بازی با سوریه (در تهران) حرف می زند و صراحتا بیان می کند که حتی به بازیکنان نکته فنی هم گوشزد کرده است!

 

او در بخشی از خاطراتش گفته: «به ملی پوشان گفتم سعی کنند هنگامی که صاحب کرنر می شوند آن را بین تیر یک و دو ارسال کنند و سبک سانترهایشان دقیقا مثل آقای مایلی کهن و سرمربی تیم ملی باشد چون خود ایشان کرنرهای خیلی خوبی می زد.» (نقل به مضمون)

 

او همچنین صراحتا عنوان می کند که موافق برگزاری مرحله نهایی پیکارهای انتخابی به شکل رفت و برگشت نبود چون احساس می کرد این مسئله تب فوتبال را در جامعه بالا می برد.

 
 
به همین خاطر قبل از سفر داریوش مصطفوی و محمد مایلی کهن به سوییس جهت شرکت در مراسم قرعه کشی آن مرحله (مرداد 1376) به هر دو نفر توصیه کرده بود که مقامات فیفا را برای برگزاری مسابقات به شکل متمرکز در یک کشور بی طرف متقاعد کنند اما در نهایت این اتفاق رخ نداد.
 

معاون اسبق رییس جمهور همچنین به این نکته نیز اشاره کرده که در جریان برکناری محمد مایلی کهن قرار نداشتند و مصطفوی بعد از ناکامی مقابل قطر در دوحه شخصا تصمیم به اتخاذ چنین تدبیری کرده است.

 

تاکید به مهندس قائفی برای اینکه وظیفه سرپرستی کاروان تیم ملی در سفر به استرالیا را برعهده بگیرد نیز یکی دیگر از موارد مطروحه در کتاب «داستان یک صعود» به حساب می آید. این کتاب هنوز هم در بعضی کتابخانه ها قابل دسترس است.

 
کتاب مرد جنجالی
باید پذیرفت که محمد مایلی کهن یکی از مردان جنجالی و خبرساز فوتبال ماست. مردی که از دوران بازیگری تا زمانی که به جرگه مربیان پیوست، همواره خبرساز بوده است.
 
 
از بالا رفتن از قفس های ورزشگاه شیرودی و درگیری در قطر و متحمل شدن حکم مادام العمر از فعالیت در عرصه فوتبال در سال 1382 گرفته تا لغو این حکم و انتخاب به عنوان سرمربی تیم ملی در اسفند 1374.
 
 
از نتایج درخشان در جام ملت های 1996 گرفته تا برکناری پس از ناکامی در راه صعود مستقیم به جام جهانی 1998 فرانسه.
ورزشکاران حرفه ای که دست به قلم شدند +عکسبه همه این موارد باید درگیری لفظی با رسانه ها، امیر قلعه نویی، علی پروین و کارلوس کی روش را هم افزود. البته جدال با علی دایی و زندانی شدن به خاطر شکایت او هم که دیگر جای خود را دارد و مثنوی هفتاد من است.
 

اما این مرد جنجالی یکی از اولین ورزشکاران ماست که دست به قلم شده و خاطرات حضورش در تیم ملی را به رشته تحریر درآورده؛ کتابی که اوایل دهه هشتاد چاپ شد و اتفاقا سروصدا هم راه انداخت.

 

مایلی کهن از اوایل سال 1378 کار نگارش کتاب خاطراتش را آغاز کرد. این کتاب حدودا دو سال بعد هنگامی که سرمربی سایپا بود، توسط انتشارات این باشگاه چاپ شد و بدیهی بود که مورد توجه اقشار خاصی در جامعه به ویژه روزنامه نگاران قرار بگیرد.

 

محمد مایلی کهن در این کتاب بخش ویژه ای را به انتقادات مطروحه مطبوعات علیه خودش اختصاص داده و عین مطالب چاپ شده را به همراه توضیحات خودش در کتاب خاطراتش چاپ کرده است. قسمت ویژه ای از این انتقادات به نشریات همشهری، اخبار و خبر ورزشی اختصاص دارد.

 

نکته مهم در کتاب خاطرات مایلی کهن، صراحت لهجه او در بیان اتفاقات بود. البته بدیهی است که او نیز به زعم خودش حوادث را رصد کرده و نمی توان با صراحت تمام نوشته هایش را تایید کرد. البته با تمام این اوصاف، این کتاب به اندازه کتاب خاطرات مهندس هاشمی طبا سروصدا راه نینداخت.

 

چند روز قبل هنگامی که پای سرمربی اسبق تیم ملی به زندان باز شد، باز هم شایعاتی درخصوص به رشته تحریر درآمدن خاطرات دوره زندان مایلی کهن پس از خروج او از محبس مطرح شده بود اما این اتفاق رخ نداد چون عمر زندان مایلی کهن به یک هفته هم نرسید؛ چه رسد به 3 ماه!

 
مطبوعاتی های تلاشگر
در عرصه نگارش کتاب های ورزشی و خاطره نویسی، چند نفر از اهالی مطبوعات ورزشی هم تلاش های ماندگاری انجام داده اند که از آن جمله می توان به «مهدی حدادپور» اشاره کرد. حدادپور تاکنون چند جلد کتاب در عرصه های مختلف (به ویژه پیرامون تاریخ پرسپولیس) نوشته که همه آنها چند بار تجدید چاپ شده اند.
ورزشکاران حرفه ای که دست به قلم شدند +عکسهمچنین نباید این مسئله را از نگاه ها دور داشت که بعضی از مترجمان فعال در عرصه مطبوعات ورزشی ایران نیز در ترجمه خاطرات بزرگان ورزش جهان فعالیت کرده اند. وصال روحانی، حمیدرضا صدر و کامران احمدپور از جمله این نفرات محسوب می شوند.
 
 
از سوی دیگر جواد خلیفه سلطانی، مطبوعاتی اهل اصفهان هم طی سالیان گذشته در نگارش چند کتاب ورزشی نقش بسزایی ایفا کرده که البته بیشتر آنها جنبه آماری داشته اند.