شعار امسال سازمان جهانی بهداشت گفتگو است 

سازمان جهانی بهداشت شعار امسال را بیایید باهم گفتگو کنیم قرار داده هست تا بیمارانی کـه بـه افسردگی مبتلا میباشند بـه گفتگو حال بهتری پیدا کنند. «بیایید باهم حرف بزنیم»، شعاری هست کـه سازمان جهانی بهداشت امسال برای روز جهانی سلامت با موضوع افسردگی برگزیده هست تا بـه این طریق دقت همگان را بیش از پیش بـه افسردگی بـه عنوان مریضی قرن حاضر جلب کند.

افسردگی از شایعترین اختلالات روانشناختی و روانشناسی بـه شمار می‌رود کـه شیوع بالایی در جوامع گوناگون از جمله ایران دارد.این مریضی، دارای مبانی گسترده شناختی هست و با انحراف در پردازش اطلاعات و اختلال در شناخت اجتماعی رابطه نزدیکی دارد؛ همینطور نقش قابل توجهی در روابط بین فردی و شناخت اجتماعی دارد و بـه عبارت دیگر فرد افسرده اطلاعات جهان بیرون را از جنبه منفی پردازش میکند.

دقت و تمرکز بسیاری از افراد افسرده مختل می‌شود بـه گونه اي کـه این عارضه بر تفکر و تصمیم‌گیری انها در امور هر روز تاثیر منفی میگذارد و جنبه هـای گوناگون حافظه انها را نیز دچار اختلالات قابل ملاحظه اي می‌ کند.امروزه علی رغم افزایش رفاه اجتماعی در قیاس با قبل، فراوانی افسردگی در نسل هـای کنونی نسبت بـه نسل هـای قبلی نه تنها کمتر نشده بلکه اکثر شده هست.

در منابع علمی، شیوع افسردگی درکشورهای گوناگون جهان حدود 10 تا 20 درصد و متوسط آن حدود 15 درصد اعلام شده هست ودر ایران طبق نتایج تحقیقاتی کـه وزارت بهداشت، درمان و آموزش دکتری در قالب طرح ملی پیمایش سلامت روان درسال 1390 انجام داد، شیوع افسردگی بطور متوسط 12 درصد هست.

میزان روابط اجتماعی و گفت وگوی مستقیم بین افرادجامعه و خانواده کـه نقش موثری در جلوگیري از بروز افسردگی دارد، با ظهور اینترنت و فضای مجازی و افزایش مشغله هـای زندگی ماشینی بـه مقدار قابل توجهی کاهش یافته هست؛ بـه این ترتیب یکی از ابزارهای مهمی کـه در پیشگیري از افسردگی می‌تواند موثر باشد، کنار گذاشته شده و شیوع افسردگی رو بـه افزایش گذاشته هست.

بادقت بـه اهمیت جلوگیري و درمان افسردگی درجوامع بشری وهمچنین با هدف اهتمام بـه این مهم بـه عنوان راهی برای بالابردن بهره وری اجتماعی، هجدهم فروردین مصادف با هفتم آوریل روز جهانی سلامت نام گذاری شده هست.

** کاهش گفت‌وگو، مهم ترین دلیل افسردگی در جوامع امروزی
یکی ازدلایل اصلی بروز افسردگی، کاهش میزان ارتباطات اجتماعی و بـه تبع آن کاهش گفت‌وگو با دیگران هست؛ این روند باعث افزایش احساس تنهایی، انزوا و بی حامی و پشتیبان بودن می‌شود ودر نتیجه افسردگی روز بـه روز افزایش مییابد.
دکترپیمان حسنی ابهریان متخصص علوم اعصاب شناختی و رئیس مرکز مغز و شناخت پژوهشگاه

علوم شناختی دراین خصوص بـه خبرنگارپزشکی ایرنا گفت: گفت وگو نقش مهمی در بروز یا پیشگیري و حتی درمان افسردگی دارد؛ از یک طرف، گفت وگوی موثر و صمیمی عامل مهمی در پیشگیري و درمان افسردگی هست و از طرف دیگر کاهش ارتباطات اجتماعی و گفت وگوی موثر بین افراد خانواده و جامعه یک عامل بسیار مهم در ایجاد افسردگی بـه شمار می‌رود.

** گفتگو با چـه افرادی؟
اما طرف هـای گفت وگو چـه ویژگی هایی باید داشته باشند. این پرسشی هست کـه دبیرکارگروه توانبخشی شناختی ستاد توسعه علوم و فناوری هـای شناختی در مورد آن توضیح داد: در قبل اعضای خانواده، دوستان، همسایگان و آشنایان بـه بهانه هـای گوناگون دورهم جمع می‌شدند و گفت وگو می‌کردند، کودکان از زبان پدربزرگ ها و مادربزرگ ها داستان ها و خاطراتی می شنیدند و از زندگی روزمره خود می‌گفتند؛ اما اکنون این اجتماعات بـه ندرت دیده میشود.

ابهریان اظهارکرد: در حوزه پیشگیري از افسردگی، این گفت و گوها و تبادل نظرها باعث ایجاد اعتماد بـه نفس در افراد می‌شود و یک احساس تعلق در انها شکل می‌گیرد.وی با یادآوری این کـه مهم‌ ترین دلیل افسردگی ایجاد این احساس در فرد هست کـه تعلق و حمایتی ندارد، افزود: در اساس جلوگیری گفتگو با دوستان، آشنایان، خانواده و مهمتر از همه ی افرادی

کـه شخص را مورد قضاوت قرار ندهند و همه ی وقت نقش حمایتی برای او داشته و بجای پند و نصیحت اکثر گوش کنند و همفکری و همدردی داشته باشند، نقش بسیار موثری دارد.ابهریان ادامه داد: گفت‌وگو، بیش از این کـه نقشی در حل مساله داشته باشد، انتقال احساس همدردی و احساس مشترک بین دونفر هست و دو طرف گفت‌وگو باید این احساس همدردی را در هنگام مصاحبت بـه یک دیگر منتقل کنند.

** نحوه گفت و گوی موثر
رئیس مرکز مغز و شناخت پژوهشگاه علوم شناختی همینطور در خصوص این کـه گفت و گوی موثر چـه ویژگی هایی باید داشته باشد، گفت: مهمترین اصل در گفت و گوی موثر مصاحبت انگیزشی هست؛ در گفت و گوی موثر، ابتدا باید شنونده هـای خوبی باشیم و بـه حرف هـای فردی کـه دچار مشکلی شده ودر مورد آن با مـا صحبت می کند،

بادقت گوش کنیم و با تکرار نکات برجسته صحبت هایش بـه او بفهمانیم کـه حرف هـای او را می فهمیم و بـه مصاحبت با او اهمیت می‌دهیم.ابهریان ادامه داد: مرحله بعدی، ایجاد انگیزه در طرف مقابل برای ادامه گفتگو هست؛ بـه این صورت کـه فرد مقابل را مورد مواخذه قرار ندهیم چراکه او انزجار پیدا میکند و دیگر تمایل خود بـه ادامه گفتگو را از دست میدهد و بـه این ترتیب گفتگو موثر واقع نمیشود.

وی گفت: یکی از مهمترین عوامل کاهش تمایل در نسل اخیر برای گفتگو با دیگران بـه ویژه اعضای خانواده، این هست کـه میبینند گفت‌وگو نه تنها کمکی بـه رفع مشکل انها نکرده بلکه مورد سوءاستفاده قرار گرفته و ابزاری برای سرکوب و سرزنش کردن آنها شده هست.

ابهریان ادامه داد: اگر صحبت ها اکثر جنبه احساسی داشته باشند، باید همدردی و همدلی خودرا نشان دهیم و نباید سریعا بـه دنبال پاسخ و ارائه راه حل باشیم زیرا اغلب کسی برای دریافت راهکار وارد گفتگو با مـا نمی‌شود.وی اظهار کرد: در گام اول باید بـه شخص خاطرجمعی دهیم کـه او را دوست داریم، او را چـه اعضای خانواده باشد و چـه دوست،

آشنا یا یکی از افراد جامعه بخشی از وجود خود میدانیم و بطور کلی هویت او را بپذیریم، بـه او احترام بگذاریم و سرزنش نکنیم تا بـه این طریق اعتماد او را جلب کرده و تمایل فرد بـه ورود بـه گفت‌وگو و ادامه گفت‌وگو را برانگیزیم.فوق تخصص علوم اعصاب شناختی خاطرنشان کرد: اگر نیاز بـه ارائه راهکار بود، باید کاری کنیم کـه خود فرد بـه سمت آن برود

چراکه نصیحت کردن کار صحیحی نیست ودر مقابل باید بـه فرد خاطرجمعی دهیم کـه حامی او هستیم و بـه این ترتیب نگرانی را از او دور کنیم تا خود راه مناسب را پیدا و مشکلش را حل کند.ابهریان ادامه داد: گاهی اوقات دلیل بـه بن بست رسیدن یک شخص در زندگی این هست کـه با راه هـای مناسب برای حل مشکل خود آشنا نیست؛

در چنین مواقعی میتوان این راه ها رابه او نشان داد و این امکان را فراهم کرد کـه شخص بتواند تصمیم بگیرد بـه این ترتیب او قطعا برای گفتگو بازهم سراغ مـا می‌آید.وی گفت: بنابر این گفتگو ابزار بسیار مناسبی در پیشگیري از افسردگی هست بـه شرط این کـه مـا بـه عنوان اعضای خانواه و جامعه اصول گفت و گوی موثر و متقابل را یاد بگیریم.

** نقش گفتگو در درمان افسردگی
رئیس مرکز مغز و شناخت پژوهشگاه علوم شناختی اظهار کرد: نقش گفتگو در درمان افسردگی را از سه دیدگاه میتوان مورد بررسی قرار داد؛ یکی مساله لذت بخش بودن گفت‌وگو، تقویت هیجانات مثبت و تخلیه هیجانات منفی و کمک بـه تصمیم‌گیری بهتر و برنامه ریزی و حل مساله هست.

ابهریان توضیح داد: گفت‌وگو یک فرایند لذت بخش هست؛ انسان یک موجود اجتماعی هست و از برقراری روابط اجتماعی کـه مهم‌ ترین و اولین ابزار آن گفت وگو هست، لذت می‌برد و میتواند از این فرایند بهره زیادی نیز داشته باشد.وی ادامه داد: همینطور زمانی کـه با یک فرد صحبت می کنیم، صرف نظر از این کـه موضوع آنچه باشد، از این مصاحبت لذت میبریم و هیجانات مثبت خودرا از این طریق تقویت میکنیم.

ابهریان گفت: وقتی با یک نفر صحبت میکنیم، می فهمیم کـه تنها نیستیم و از طرف دیگر متوجه می‌شویم کـه فقط مـا نیستیم کـه دچار مشکلات روزمره زندگی یا مشکلات خاصی هستیم.ابهریان گفت: مزیت دیگر گفت‌وگو در اساس تخلیه هیجانات منفی هست؛ وقتی کـه با یک نفر صحبت میکنیم کـه گوش شنوا دارد و با مـا همدلی میکند،

میتوانیم هیجانات منفی خودرا تخلیه کنیم و می فهمیم کـه افرادی میباشند کـه مشکلاتی شبیه مـا داشته و توانسته اند از پس مشکلات خود برآیند پس اگر آنها توانسته اند از مشکلات خود رهایی یابند، قطعا مـا نیز می‌توانیم.ابهریان تاکید کرد: همینطور گفت‌وگو اعتماد بـه نفس مـا را افزایش میدهد و نشان میدهد کـه مشکلات فقط برای مـا نیستند و بـه مـا خاطرجمعی میدهد کـه همه وقت} حامی و پشتیبانی در زندگی داریم کـه میتوانیم از او کمک بگیریم.

** تصمیم‌گیری و حل مساله
 بـه گزارش پارس ناز متخصص علوم اعصاب شناختی گفت: مـا با بهرهگیری از گفت و گوی موثر می‌توانیم تصمیم‌گیری بهتری داشته باشیم و برای رفع مشکلات خود فکر کنیم و بتوانیم بـه اسانی مسائل و مشکلات را حل کنیم.ابهریان ادامه داد: یکی از مهمترین عوامل افسردگی این هست کـه افراد با بن بست روبه رو می شوند و راهی برای حل مشکل خود پیدا نمیکنند،

اما در گفت و گوی موثر متوجه می‌ شوند کـه راهکارهای زیادی وجوددارد کـه بـه فکر انها نرسیده و این راه ها را میتوانند در گفتگو با افرادی کـه شایسته اند و اصول گفت و گوی موثر را میدانند، دریافت کنند و بفهمند کـه مشکلات حل شدنی هست و موردی وجود ندارد کـه بخواهند بخاطر آن افسرده شوند.