معرفی راه هاي مقابله و درمان گرمازدگی 

با شروع روزهای گرم تابستانی مریضی گرمازدگی نیز رو به گسترش میرود و باید کارهایی را برای پیش گیری از ابتلا به گرمازدگی انجام داد. یک کارشناس تغذیه با پیشنهاد به مصرف سبزی ها و میوه هایي که آب زیادی دارند،تاکید کرد:« مصرف سبزی هایي مانند جعفری،کرفس،مارچوبه ،کنگر فرنگی در زمان کم آبی بدن و گرمازدگی باید قطع یا حداقل محدود شود.»

خدیجه رحمانی درمورد گرمازدگی و راه هاي خوراکی برای بازرسی آن گفت:« نظارت دمای بدن توسط هیپوتالاموس مغز صورت می‌گیرد. کم آبی بدن باعث ساخت گرمای بیشتری در بدن می‌شود و اگر این دما بازرسی نشود موجب گرمازدگی میشود. گرمازدگی یک اختلال جدی هست که در آن بدن توانایی خود را در تنظیم دما از طریق تعریق از دست می‌دهد. اما اگر بدن آب داشته باشد از راه تعریق بدن ، دمای چندان را کاهش میدهد.»

رحمانی افزود:« باتوجه به این که دو سوم بدن را آب تشکیل میدهد بنابراین اگر آب بدن کم شود کم آبی شدید باعث کاهش فشارخون،کاهش اکسیژن رسانی به سلول ها و در نهایت کما و مرگ می‌شود. کم آبی بدن می‌تواند عملکرد اندام هایي مانند کلیه، کبد و قلب را متوقف کند.»

وی درمورد علایم کم آبی،گفت:« تشنگی چندان،کاهش دفع ادرار که حتی ادرار تیره رنگ میشود، خشکی دهان و پوست ، بزاق چسبنده، چشم هاي فرورفته ، سردرد، تحریک پذیری وبرافروختگی پوست،نبض ضعیف، افت فشار خون ،گرفتگی عضلات، غش و ضعف و نهایتا مرگ از علایم جدی کم آبی بدن میباشند.»

وی درمورد علایم گرمازدگی بر اثر کمبود آب بدن گفت:« تنفس نامناسب و سخت،ضربان قلب سریع،نبض چندان،سردرد و تهوع و خشکی چندان پوست از جمله علایم گرمازدگی میباشند. دمای چندان محیط یکی از عوامل ایجاد گرمازدگی هست و اگر افراد مجبور میباشند در این دماها کار کنند باید از طریق تغذیه اوضاع کم آبی بدن را از بین ببرند.»

این کارشناس تغذیه درمورد روشهای نظارت گرمازدگی از طریق تغذیه، گفت:« برای بازرسی گرمازدگی در قدم اول باید غذاهایی که باعث عملکرد بهتر هیپوتالاموس می‌شود را بهره گیری کنند مانند مصرف غذا هاي دریایی،سبزی هاي سبز برگ،انواع کلم و کاهو که به فراهم سازی مواد معدنی مناسب و اسیدهای چرب ضروری کمک میکنند.»

وی ادامه داد:« قدم دوم بهره گیری از سبزی ها و میوه هایي که آب زیادی دارند مانند خیار ،کاهو،گوجه فرنگی و هندوانه که میتوانند از این مواد در سالاد یا غذا بهره گیری کنند یا حتی فالوده آن ها را در دسترس داشته باشند.»رحمانی افزود:«بهره گیری از غذا هاي آبکی مانند انواع سوپ ها و آش ها و خوراک ها که به صورت کم روغن آماده شده باشد پیشنهاد میشود همین طور مصرف شیر و لبنیات کم چرب به خصوص دوغ میتواند بسیار کمک کننده باشد.»

وی با هشدار نسبت به این که مصرف مواد خوراکی کافئین دار مانند چای،قهوه و شکلات باعث می‌شود بدن آب بیشتری را از دست بدهد به سبزی هاي که مصرف آن ها در زمان گرمازدگی ممنوع هست اشاره کرد و گفت:« عوامل تغذیه اي که دیورتیک میباشند و باعث می‌شوند بدن آب بیشتری را از دست بدهد اضافه بر مواد کافیین دار عبارتند از سبزی هایي مانند جعفری،کرفس،مارچوبه ،کنگر فرنگی که مصرف این سبزیجات باید قطع یا حداقل محدود شود.»

این کارشناس تغذیه با بیان این که مصرف سدیم یا غذا هاي نمک دار یا شور باعث میشود بدن آب بیشتری از دست بدهد به شکر و غذا هاي شیرین بعنوان دیگر عوامل ایجاد کم آبی بدن و گرمازدگی اشاره کرد و گفت:« هرقدرغذاها شیرین و پرشکر باشند دقیقا مانند نمک باعث میشوند بدن آب بیشتری را از دست بدهد

بنابر این بهره گیری از نوشابه هاي شیرین و نوشیدنی هاي ورزشی پیشنهاد نمی‌شود چون در شرایط کم آبی شدید بدن، آب ساده بهتر جذب بدن می‌شود و لازم هست برای جلوگیري از کم آبی بدن و گرمازدگی افراد هرروز حداقل ۶ لیوان فقط آب بنوشند.»

وی در پاسخ به این که اگر فردی دچار گرمازدگی شد چطور بتوانیم دمای مرکزی بدن او را پایین بیاوریم،گفت:«نکته اول این هست که بتوانیم فرد گرمازده را از محیطی که در آن قرار دارد خارج کنیم و او را در هوای خنک و سایه قرار دهیم.دومین قدم این هست هر ۱۰ تا ۲۰ دقیقه به وی حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلی لیتر آب «معادل یک تا یک و نیم لیوان» برحسب گرچه وزن فرد بدهیم

تا سریع بتوانیم کمبود آب را جبران کنیم.گرچه نباید به یکباره به فرد گرمازده آب فراوان بدهیم و باید به تدریج به وی آب بدهیم تا بدنش بتواند آب را جذب کند.»رحمانی در ادامه تاکید کرد:«هرگونه لباسی راکه مانع تعادل حرارتی پوست فرد گرمازده میشود را از بدنش خارج کنید.سپس یک قالب یخ را زیر کشاله ران و زیر بغل فرد قرار دهیم

چون این دو نقطه از بدن دمای مرکزی را میتواند بازرسی کند.بعد از آن بدن فرد گرمازده را زیر آب ولرم قرار دهیم. دقت داشته باشید که نباید او را به یکباره زیر آب یخ ببریم زیرا فرد شوک میشود باید آب را به تدریج خنک کنیم تا دمای بدن فرد را بتدریج پایین بیاورد.با رعایت این موارد میتوانیم به بهبود اوضاع فرد گرمازده کمک کنیم.»