اگر مو هاي شما مدام چرب باشند احتمال خارش سرتان اکثر می شود, خارش سر با شستشوی مدوام آن ارتباط مستقیم دارد. در این مطلب با دو دکتر متخصص درمورد علت خارش سر گفتگو کرده ایم و چند توصیه درمانی برای درمان خارش سر هم گرفته ایم. پس بخوانید.
خانمی 36 ساله هستم. وقتی دو روز حمام نمی روم یا اگر چندان عرق کنم, چند ساعت بعد از استحمام, ریشههاي موی سرم در قسمت پشتی و نزدیک به گردن دچار خارش شدید میشود, آن قدر که با خاراندن چندان لکهاي خون روی انگشتانم نمایان میشود. این خارش فقط در همین ناحیه هست و در سایر نقاط بدن دیده نمیشود. علت بروز خارش و راهحل آن چیست؟
نظر دکتر طاهری, عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی سمنان درمورد مهمترین علت هاي خارش سر:
1. خشکی پوست:
یکی از علل اصلی خارش سر, شوره سر هست که به علت خشکی پوست رخداد میافتد, اما در معاینه مریض باید رنگ پوست, نوع پوستهریزی, قرمزی و هر گونه تغییرات ظاهری پوست بررسی شود.
2. نوع شوینده سر:
برای علت یابی, باید به نوع شوینده نیز دقت کرد. شوینده مناسب باید بر زمینه مقدار چربی پوست انتخاب شود. در صورتی که شامپو نامناسب باشد, بعد از حمام پوست سر فرد خارش پیدا میکند. بعضی ها هم برای شستن موی سر از صابون بهره گیری میکنند. صابون شوینده مناسبی برای موی سر نیست و باعث کدر شدن موها می شود.
3. مریضی هاي پوستی:
باید به مریضیهاي پوستی هم دقت داشت. مریضیهاي پوستی در پوست سر هم ممکن هست ایجاد شوند. مریضی درماتیت سبورئیک گاهی همۀ نقاط بدن را درگیر می کند و با پوستهریزی, شوره و قرمزی همراه هست. مریضی دیگر پسوریازیس هست که این مریضی نیز باعث قرمزی در پوست سر می شود, ولی پوستهریزیها به رنگ نقرهاي و صدفی میباشند. خارش در بعضی بیماران وجود دارد.
* مریضی درماتیت سبورئیک نوعی التهاب پوست هست که اغلب مزمن و عودکننده هست و اکثر در پوست سر و صورت دیده می شود. درماتیت سبورئیک معمولا با شوره سر همراه هست.
4. حساسیت در پوست سر:
حساسیت در پوست سر نیز از علت خارش هست. بعضی ها نسبت به رنگ مو و مواد آرایشی مثل فرکنندهها و مشکنندهها دلنازک میباشند که باعث ایجاد درماتیت در آن ها می شود.بهره گیری از گردنبند فلزی نیز می تواند باعث خارش گردن و نواحی اطراف آن شود. حساسیت به فلزات بین افراد زیادی دیده میشود.
5. عفونت هاي قارچی در پوست سر:
علت دیگر عفونتهاي قارچی در پوست سر هست. این عفونت گاهی به صورت پراکنده هست و گاهی هم به صورت موضعی در بخشی از سر دیده میشود. پوست سر دارای ترشح و پوستهریزیهاي چرب هست و ممکن هست فرد دچار ریزش مو شود. بعضی عفونتهاي قارچی از انسان به انسان و بعضی هم از جانور به انسان قابلانتقال هست.
6. شپش سر:
شپش سر را هم باید در نظر داشت چون شپش سر معمولا از ناحیه پشت سر و پشت گوشها شروع می شود و خارش زیادی ایجاد می کند. در معاینه, تخم شپش یا رشک در پشت گوشها دیده میشود.
نظر دکتر فصیحی, محقق طب سنتی درمورد مهمترین علت هاي خارش سر:
1. خشکی پوست:
شایع ترین علت خارش سر غیر از مریضیهاي پوستی, خشکی پوست هست. خشکی پوست باعث پوستهپوسته شدن یا شوره, نازک شدن موها و گاهی هم موخوره می شود.
درمان خشکی پوست سر با طب سنتی:
پس باید از پوست سر به خوبی مراقبت شود, مثلاً در فصل پاییز که هوا سرد و خشک هست, توصیه می شود سر با کلاه یا روسری پوشانده شود و نباید اجازه داد باد و سرمای پاییزی که درختان را خشک می کند, پوست سر را هم خشک کند. کسانی که پوست خشکی دارند در پاییز دچار تشدید خشکی می شوند. همچنین کسانی که به طور خدادادی پوست سرد و خشک یا گرم و خشکی دارند, خشکی پوست را در سر و بدن اکثر احساس می کنند.
گاهی خشکی آنقدر شدید هست که با تمهیدات معمولی قابلبرطرف شدن نیست, اما روغنهاي گیاهی مناسبی وجود دارد که با ماساژ آن ها روی پوست سر, پوست حالت نرم و مرطوبی به خود میگیرد. روغن بادام و روغن بنفشه جزو این روغنها میباشند. این دونوع روغن میتوانند ریزش مو و موخوره را هم از بین ببرند. بعضی ها دوست ندارند سرشان چندان چرب شود.
آن ها میتوانند برای پیشگیري از چربی مو روغن بنفشه و بادام را به شامپوی خود اضافه کنند و از کارهایی که باعث خشکی سر میشوند مثل بهره گیری از دکلره, رنگ مو و…. بپرهیزند, بهخصوص دکلره که تارهای مو را نازک می کند و موجب خشکی پوست می شود. بهره گیری از بابونه نیز برای موها و پوست سر بسیار خوب هست.
گرچه مواد دیگری هم میباشند که موجب رفع خشکی پوست میشوند. نکته مهم این هست که علت خشکی مشخص شود. همه ي کسانی که پوست سر خشکی دارند باید از هرکاری که ممکن هست به پوست صدمه برساند مثل شانه کردن خشن, شستن چندان با آب داغ و…. امتناع کنند.
درمان خارش سر:
مریضیهاي گفتهشده که عامل خارش میباشند, توسط فرد قابلتشخیص نیستند و حتماً باید دکتر انها را تشخیص دهد و درمان شوند.
– گرچه بعضی مریضیها مثل پسوریازیس درمان کامل ندارند, ولی قابلبازرسی میباشند و می توان علائم را کاهش داد.
– در مورد شوره سر باید گفت, معمولا افراد فکر میکنند شوره باید در تمام سر باشد, درحالی که شوره سر میتواند فقط ناحیه کوچکی از سر را درگیر کند.
-شامپوهای ضدشوره مختص افرادی هست که واقعا شوره سر در آن ها ثابت شده و افراد معمولی نباید بیمورد از این شامپوها بهره گیری کنند.
– مواقعی که پوسته سر وجود دارد شوره سر و خارش با بهره گیری از شامپوها بازرسی میشود و قرمزی که معمولا ناشی از خارش چندان توسط فرد هست نیز از بین می رود, ولی همۀ بیمارانی که دچار پوستهریزی ناشی از مریضیهاي سرشتی میباشند و داروهای ضدشوره و پوستهریزی دریافت می کنند باید تا وقتی علائم بازرسی شود,
مصرف دارو را ادامه دهند. زمانی که علائم بازرسی شد, دکتر دوز دارو را کمتر می کند, مثلاً شامپویی که هفتهاي 3 بار بهره گیری میشد, به هفتهاي یک بار کاهش پیدا می کند. در واقع, دکتر با دست کم مقدار دارو کوشش می کند علائم مریضی برنگردد, ولی در کسانی که بهبود می یابند لزومی ندارد فرد به درمان ادامه دهد
و به محض بهبود می تواند روال عادی شستشوی سر را از سر بگیرد. گرچه نباید فراموش کرد شامپو باید با دقت به نوع پوست سر گزینه شود. در صورتی که فرد به فلزات دلنازک باشد باید بهره گیری از فلزات را محدود کند. بعضی ها وکنشهایي غیر از خارش به فلز دارند, مثلاً ممکن هست دچار تیرگی پوست, زخم و… شوند. این مریضی فقط با اجتناب از مصرف فلز بهبود می یابد.
– شپش سر نیز با تجویز دارو و شستن کامل ملحفهها, لباس و… درمان میشود. گرچه شپش در کودکان اکثر شایع هست, ولی در بزرگسالان که با کودکان تماس دارند نیز ممکن هست دیده شود.