شرایط و روش های تعبیر خواب
۱. آن قسمت از خواب باید تعبیر شود كه دارای اهمیت است و یا به امر واقعی اشاره دارد و یا برای تنبیه بیننده خواب یا مژده ای برای او باشد و یا سودی دنیوی و اخروی در آن باشد ، به قسمتهایی از خواب كه پریشان و نامفهوم هستند و تعبیر درستی ندارند نباید توجه نمود.
2. تمام آن چیزهایی از خواب كه دارای اهمیت میباشند ،برای تعبیر آن باید در قرآن ، حدیث پیامبر(ص)،قیاس و تشبیه ، واژه شناسی و معنی اسامی برای آن اصلی پیدا نمود.
مثلاً اگر در خواب فردی را ببینید كه اسمش «راشد» است، میتوان آن را به هدایت و راهنمایی به راه راست تعبیر نمود زیرا راشد یعنی كه كسی كه راه راست را در پیش گرفته است و بر همین اساس اگر اسم شخص «سالم »باشد به سلامتی و اگر «سعید» باشد به خوشبختی تعبیر شود.
«عقبه » نام را به عاقبت كار ، «نافع» نام را به سود و منفعت ، «رافع» نام را به بلندی و رفعت ، «احمد» نام را به سپاسگذاری و «صالح» نام را به نیكوكاری تعبیر نمایید.
امام مسلم از انس روایت میكند كه پیامبرخدا (ص) فرمود : شبی در خواب دیدم كه در خانه عقبة بن رافع هستم و مقداری خرمای پاك و رسیده را برایمان آوردند و من این خواب را اینگونه تعبیر مینمایم كه ما در دنیا به بلندی و رفعت دست میابیم و در دینمان نیز عاقبت به خیر خواهیم شد زیرا دینما ن دین پاك ورسیده وكاملی است.
اگر شما خوابی را دیدید، سعی نمایید بر اساس مطالبی كه توضیح داده شدند ، خود آنها را تعبیر نمایید و اگر نتوانستید خوابتان را با هیچ یك از موارد فوق تعبیر نمایید، از كتابهای تعبیر خواب كه مورد اطمینان هستند و یا افراد وارد در این کار استفاده نمایید.
اكنون بعد از مشخص نمودن اصولی كه خواب باید بر اساس آنها تعبیر شود ” قرآن ، حدیث ، قیاس ، تشبیه و واژه شناسی ” نمونه هایی را بیان میكنم تا شما خواننده عزیز با توجه به آنها و بررسی تعبیر آنها بر اساس اصول یاد شده ،بتوانید تعبیر روشنی برای خوابهای خود بیابید .
خواب
نمونه های تعابیری كه استاد تعبیر خواب ابن سیرین ارائه داده
نمونه اول : «حجاج بن یوسف» در خواب دید كه دو كنیز از آسمان پایین آمده اند و او یكی از آنها را با خود برده و دیگری به آسمان برگشته است .
تعبیر این خواب را از «ابن سیرین» پرسیدند و او نیز خواب را اینگونه تعبیر نمود كه آن دو كنیز، دو فتنه اند و «حجاج» فقط به یكی از آنها خواهد رسید و در حقیقت نیز اینگونه شد ؛ آن دو فتنه ، فتنه «ابن اشعث» و فتنه ی «ابن مهلب» بود كه حجاج به فتنه «ابن اشعث» رسید اما به دیگری نرسید.
در این خواب دو نشانه عمده وجود داشتند : اول : دو كنیز و دوم : بردن یكی از آن دو كنیز توسط حجاج و بازگشت دیگری .
در تعبیر نشانه ی اول ،«ابن سیرین» از اصل حدیث پیامبر (ص) استفاده نمود و زن را فتنه تعبیر نمود زیرا پیامبر(ص)میفر ماید : بعد از رفتنم ، هیچ فتنه ای را بیشتر از زنان برای مردان نمیابم.
در تعبیر نشانه دوم نیز از روی فهم استفاده شده و گرفتن كنیز را رسیدن به آن فتنه تعبیر نموده و در حقیقت تعبیر خواب نیز همانگونه شد كه او پیش بینی نموده بود.
نمونه دوم : مردی پیش ابن سیرین آمد و گفت با زنی ازدواج نموده ام ، در خواب دیدم كه سیاه و كوتاه قد شده است و ابن سیرین گفت سیاهیش نشانه ی ثروت و مالداری اوست و كوتاه قد بودنش دال بر عمر كوتاهش میباشد .
در حقیقت این خواب نیز این گونه تحقق یافت ؛بعد از مدتی زن آن مرد دار فانی را وداع گفت و مرد صاحب میراث زیادی از او شد.
در این خواب نیز دو نشانه عمده وجود داشت : اول: سیاهی آن زن و دوم: كوتاه قد بودنش .
در این مورد ،ابن سیرین برای تعبیر نشانه اول از اصل زبان و واژه شناسی استفاده نمود زیرا در زبان عربی اگر یكی دارای پول و ثروت زیاد باشد میگویند : «لفلان سواد» یعنی فلانی سیاهی زیادی دارد و برای تعبیر نشانه دوم نیز ابن سیرین از تشبیه و قیاس استفاده نموده بود و قد كوتاه زن را به عمركوتاهش تشبیه نموده بود و در نهایت با كنار هم گذاشتن این دو تعبیر ،تعبیر فوق را ارائه داده بود .
نمونه سوم : عبدالله بن مسلم میگوید : گهگاهی در مجلس ابن سیرین حاضر میشدم و بعد از برخاستن از مجلس او به مجلس اباضیه ها می رفتم “اباضیه ،گروهی گمراه از خوارج بودند كه رئیس آنان عبدالله بن اباض نام داشت” و با آنان نشست و برخاست میكردم .
شبی در خواب دیدم كه همراه با عده ای جنازه پیامبر (ص) با دوش خود حمل میكردم ، پیش ابن سیرین آمده ،خواب را برایش تعریف نمودم و ابن سیرین گفت : چرا با قومی نشست و برخاست میكنی كه می خواهند آنچه را پیامبر(ص) آورده است ، دفن نمایند.
در این خواب نیز دو نشانه وجود دارد : اول: جنازه ی پیامبر(ص) و دوم: حمل آن بر دوش و تصمیم برای دفن آن .
در تعبیر نشانه اول ،ابن سیرین جنازه پیامبر (ص) را به راه و روش حقی كه آن حضرت آورده است و نشانه دوم را به دفن و از بین بردن آن راه و روش قیاس نموده است.
نمونه چهارم : مردی نزد ابن سیرین آمد وگفت در خواب دیدم كه تاجی از طلا را بر سر م گذاشته ام و ابن سیرین گفت : از خدا بترس ، پدرت در غربت چشمانش را از دست داده است و از تو میخواهد كه نزد او بروی.
مرد به خانه برگشت و دید كه نامه ای از پدرش رسیده است كه در آن از كوری خود خبر داده و از پسرش خواسته بود كه نزد او برود.
در این خواب سه نشانه وجود دارد : اول: سر ، دوم: تاج ، سوم: طلا.
برای تعبیر نشانه اول ،ابن سیرین از اصل زبان و واژه شناسی استفاده نموده است زیرا سر به معنی ریاست و بزرگی نیز به كار میرود و رئیس و بزرگ هر شخصی ،پدرش میباشد.
تاج از پوششهای غیر عربی است و سرزمین غیر عرب نیز برای اعراب ،سرزمین غربت به حساب می آید و طلا نیز دلیل بر از دست دادن بینایی میباشد و از تعبیر این سه نشانه ، ابن سیرین تعبیری را ارائه داد كه درست از آب در آمد.
آنچه كه جای تأمل دارد این است كه این خواب ها بر اساس تعبیری كه ابن سیرین برای آنها ارائه داده بود ،به وقوع پیوستند زیرا خواب ها بر اساس تعبیر آنها اتفاق می افتند.
انس بن مالك روایت نموده است كه پیامبر(ص) فرمود : خواب آنگونه كه تعبیر میشود ،اتفاق میافتد و واقع شدن آن مانند كسی است كه پای خود را برداشته است و منتظر است تا ببیند كه چه وقت آن را روی زمین بگذارد پس هر گاه یكی از شما خوابی را دید آن را نزد عالم و یا کاردنی بازگو نماید.
اگر بتوان برای خواب دو تعبیر متفاوت ارائه داد ،باید دید كه كدامیك بهتر و به اصول تعبیرخواب و تناسب واژه ها نزدیكتر است تا خواب آنگونه تعبیر شود.
عده ای از بزرگان فرموده اند :لازم وضروری است كه معبر خواب باید فردی آرام و با حوصله باشد تا تعبیرش تعبیری درست و تمام باشد و باید به كیفیت واژه ها و كلمات به دقت توجه نماید و بتواند چیزهای درست و با معنی را از موارد بی معنی و پریشان تشخیص دهد و بدلایل و اهداف آن خواب توجه كامل نماید و سپس قوانین تعبیر خواب را بر آنها تطبیق نماید و اگر خواب دارای دو معنا بود ،آن معنایی را انتخاب نماید كه تناسب بیشتری با شرایط و احوال فرد خواب بیننده داشته باشد .
ممكن است تعبیر خواب در مورد بیننده آن واقع نشود و برای افراد خانواده،برادر،دوست و یا افراد نزدیك تحقق یابد و این زمانی است كه امكان وقوع برای بیننده خواب وجود نداشته باشد.
پیامبر(ص) در خواب ابوجهل را دید كه با وی بیعت نمود و در این مورد ابو جهل به پسرش عكرمه تعبیر شد كه در نهایت به پیامبر(ص) ایمان آورد و پیامبر (ص) فرمود این تعبیر خوابی است كه دیده بودم یا پیامبر(ص) در خواب دید كه اسید بن عاص والی مكه شده است و در نهایت پسر اسید والی مكه شد.
اگر تعبیرخوابی باعث بر ملا شدن عیب مسلمانی گردد كه خداوند آن عیب را پنهان نموده است، باید از فاش نمودن و بیان آن تعبیر خودداری نموده و در صورت بیان آن باید از نام بردن فرد مورد نظر اجتناب نمایید زیرا در این صورت برادر مسلمانتان راغیبت نموده و دچار گناه شده اید.
ابن وردی میگوید : اگر خوابت بیانگر عیب مردم بود آن را پنهان دارید و همواره آن وجه از تعبیر را انتخاب نمایید كه بهتر و نیكوتر است.
بیان این مطلب ضروری است كه خواب باید متناسب با بیننده آن و درجه و پایگاه اجتماعی او تعبیر شود و برای هر فرد آن تعبیری متناسب است كه با شرایط و احوال خود وی سازگار باشد.
ممكن است خوابی برای شخصی رحمت و همان خواب برای دیگری زحمت و عذاب باشد
روزی مردی از ابن سیرین سئوال نمود : در خواب دیدم كه اذان میگویم ، تعبیر آن چیست ؟ ابن سیرین در جواب گفت : به زیارت خانه ی خدا میروی و فریضه حج به جای می آوری و بعد از مدتی شخصی دیگر دقیقاً همان سئوال را از ابن سیرین پرسید و او نیز در جواب به آن مرد گفت : تو دزدی خواهی كرد و دستت را به خاطر آن قطع خواهند كرد .
آنانی كه شاهد آن دوماجرا بودند از ابن سیرین پرسیدند: چگونه برای یك خواب دو تعبیر متفاوت نمودی ؟او نیز در جواب گفت : اولی مرد نیكوكار و خوبی بود و من نیز بر اساس آیه قرآن “توبه/3” اذان را به رفتن به حج تعبیر نمودم ،اما دومی مرد شرور و بدكرداری بود و بر اساس آیه از قرآن “یوسف/70” اذان گفتن و ندا دادنش را به دزدی تعبیر نمودم .
اگر بچه كوچكی خوابی را ببیند ،تعبیرش برای والدینش است و همچنین تعبیر خواب برده برای اربابش و زن برای شوهرش میباشد و همه اینها در صورتی است كه تعبیر آن خواب متناسب شرایط خود آنها نباشد .
ابن وردی در این مورد میگوید :خواب برده از آن ارباب است و آنچه را نیزكه زن در خواب میبیند به شوهرش میرسد و خواب بچه به والدینش بر میگردد وهمه اینها درصورتی است كه خود اهل و شایسته تعبیر آن خواب آن نباشند.
المناوی در مورد كیفیت تعبیر چیزهای عجیب و غریب و نامشخص میگوید : اگر اول خواب تا آخر آن برای شما معلوم باشد، تعبیر آن ساده است اما اگر بخشی از خواب مشخص و بخشی دیگر نامشخص و پریشان باشد،ابتدا قسمت معلوم آن را تعبیر نمایید و بخش نامعلوم آن را بیشتر مورد بررسی و دقت قراردهید.
در صورت امكان، آن بخش را به قسمت های كوچكتری تقسیم نمایید و درصدد درك جداگانه آن قسمت ها باشید و در صورت درك آنها ،تعبیر مشخصی برای آنها ارائه دهید و از مجموع آنها تعبیری كلی برای خواب ارائه نمایید.
اگر درك وفهم خوابی برایتان امكان نداشت و یا خواب از نوعی باشد كه تاكنون دیده نشده باشد،بهتر است كه تعبیر نشود تا اینكه خود واقع شود.
نهایتاً اگر میخواهید كه بر تعبیر خوابها آگاه شوید،سعی نمایید تا بر پایه های اساسی برای تعبیر خواب آگاهی بیشتری پیداكنید و برای هر چیز بتوانید دلایل موجهی از قرآن و سنت ،معانی واژگان و اسامی و قیاس وتشبیه بیابید و با كمك گرفتن از مجموع این موارد و نیز با توجه به شرایط و احوال بیننده خواب درصدد برآیید كه برای خواب تعبیری درست پیدا كنید.
خواب و رویا
شرایط و روش های تعبیر خواب بصورت مدرن و علمی
شاید به نظرتان خیلی از تصاویری که در خواب میبینید، چرت و پرت و بیمعنی باشد اما روانشناسان معتقدند میشود از رؤیاها موارد جالبی بیرون کشید.
«توی یک اتوبوس نشسته بودم. انگار اتوبوس توریستی بود چون ته اتوبوس چند تا هندی هم نشسته بودند. اتوبوس داشت از توی یک دشت وسیع و سرسبز رد میشد. انگار پیشترها، نزدیکیهای ارومیه اینجور جایی را دیده بودم. جز اتوبوس ما هیچ ماشین دیگری توی جاده نبود. یکدفعه از تهدشت صدای «کمک! کمک!» آمد. راننده و چندتایی از مسافرها پیاده شدند تا ببینند چه خبر است. طول کشید و برنگشتند. یکدفعه دشت شد پر از آدمهای جورواجور با ملیتهای مختلف. تا چشم کار میکرد آدم بود؛ هزار تا، 100 هزار تا، شاید بیشتر ، گروه گروه عین هم لباس پوشیده بودند. قیافههاشان از آسیای جنوبشرقی بود تا مراکشی. مثل مجسمه ایستاده بودند و هر کاری میکردم تکان نمیخوردند. انگار صحرای محشر بود…»
این جملهها نه تکههایی از سناریوی یک فیلم سوررئال هستند، نه جملاتی از یک داستان به سبک رئالیسم جادویی.
این جملهها بخشی از یک خواب شبانهاند؛ خوابهایی که آنقدر دنیای عجیبی دارند که هنوز دانشمندان به درستی نمیدانند چرا شبانه به خانه ذهن ما سرک میکشند و البته گاهی شبیخون میزنند!
اما همه نظریهپردازان خواب در یک نکته توافق دارند: خواب ها یا با معنیاند یا با معنی ؛ رؤیای بیهوده وجود ندارد.
یك توضیح ضروری : در زبان انگلیسی برای مفهوم خواب و خواب دیدن، واژههای کاملا مستقلی وجود دارد؛ sleep برای خواب “یعنی برعکس بیداری” و dream برای خواب دیده شده “یعنی تصاویری که ما در بعضی مواقع خاص در طول خوابیدن میبینیم” .
در فارسی برای واژه dream، واژه درست و درمانی نداریم و بعضی ترجمهاش میکنند “خواب” که ممکن است با خواب به معنی نقطه مقابل بیداری اشتباه شود و بعضی میگویند “رؤیا” که ممکن است شامل رؤیاها و خیالات روزانه هم بشود؛ چیزی که انگلیسیها به آن میگویند daydream.
یکی از مترجمان هم از خودش خلاقیت نشان داده و گذاشته “خوابدیده” و احتمالا به این فکر نکرده که خوابدیده، هم معنی رؤیا را میدهد، هم معنی کسی که خوابی را دیده است.
به هر حال اینها را گفتم که بدانید منظور از رؤیا در این مقاله، همان خوابهایی است که شبانه میبینیم، نه خیالبافیهای روزانه و منظورم از خواب همان حالت بیشتر زیستشناختی است در مقابل بیداری.
وقتی از رؤیا حرف میزنیم، از چه چیزی حرف میزنیم؟ همین الان خیال یک عده را راحت کنم ، من اینجا نمیخواهم مثل روزنامههای زرد مواردی را که در رؤیا دیده میشود تكهتكه كنم و یکییکی بگویم چه معنیای دارند.
بیشتر، فرایند دیدن رؤیا مدنظرم است و استفادههایی که میشود از آن کرد ، این فرایندها را خیلی واضح در مصاحبههای خیالیای كه با چند روانشناس و عصبشناس انجام دادهام، میتوانید ببینید.
دیدن رؤیا یکی از حالتهای متفاوت هوشیاری است و به این خاطر میگویم متفاوت که برخلاف دیدن فیلم یا خیالات روزانه، در هنگام دیدن رؤیا ما تصاویر و سکانسهای خیالی را موقتا یک واقعیت میدانیم.
اغلب مردم رؤیاهای خود را صبح روز بعد به یاد نمیآورند و حتی بعضی ادعا میکنند که اصلا خواب نمیبینند اما شواهد زیستشناختی نشان دادهاند که همه ما در یک مرحله خاص از خواب به نام REM” خواب با حرکات سریع چشم” در حال تماشای رویاهایمان هستیم.
با توجه به اینكه هیچ بنیبشری تا به حال یافت نشده است که خوابش این مرحله را نداشته باشد، هیچکسی هم وجود ندارد که رؤیا ندیده باشد و احتمالا کسانی که میگویند دیشب رؤیا ندیدهاند، رویایشان خواسته یا ناخواسته از یادشان رفته است.