محمد حسین نجاتی: در سال های نزدیک به قرن بیستویکم، در اغلب کشورها، تأخیر در ازدواج و همچنین تجرد قطعی به طور فزایندهای شایع شد.یکی از تغییرات ارزشی و نگرشی، در حیطه معاشرت با جنس مخالف قبل از ازدواج است که می تواند به پذیرش این روابط به عنوان جایگزین ازدواج در بین جوانان مربوط باشد. علیرغم اهمیت فرهنگی و سنتی ازدواج در جامعه ایرانی، در سالهای اخیر شاهد سن ازدواج افزایش داشته و همچنین میزان تجرد قطعی و میزان طلاق به خصوص در شهرهای بزرگ و صنعتی روبه افزایش بوده است.
طی چهار دهه گذشته، سن اولین ازدواج در بین جوانان به خصوص دختران ایرانی بطور قابل ملاحظهای افزایش یافته است. همچنین شواهد اخیر بر افزایش معاشرتهای قبل از ازدواج در بین جوانان دلالت میکند.بر اساس مطالعه صورت گرفته در پژوهشگاه مطالعات جمعیتی آسیا و اقیانوسیه روابط دختر و پسر قبل از ازدواج منجر به تاخیر در ازدواج جوانان می شود.
این مطالعه با هدف بررسی تأثیر این نوع معاشرتها بر افزایش سن ازدواج، کاهش رضایت زناشویی و طلاق طراحی شد. در این مطالعه، هم باور و نگرش افراد در خصوص تأثیر معاشرتهای قبل از ازدواج بر ازدواج و عوامل مختلف مرتبط با نوع نگرش فوق بررسی شد و هم در بعد رفتاری، تأثیر معاشرتهای فوق در افزایش سن ازدواج، رضایت زناشویی و طلاق بررسی شد.
در این مطالعه ۲۰۳۱ دانشجوی ۱۸ تا ۴۰ ساله از ۷ دانشگاه دولتی و آزاد در تهران وارد مطالعه شدند. و پس از آن ۹۲ نفر از زنان و مردان ۱۸ تا ۴۰ ساله با تحصیلات دانشگاهی که به دو شعبه دادگاه خانواده در تهران جهت درخواست طلاق مراجعه کرده بودند به روش نمونهگیری در دسترس وارد مطالعه شدند. جمعآوری دادهها از بهمن ماه ۱۳۸۹ تا خرداد ماه ۱۳۹۰ انجام شد. در بخش کیفی قبل و پس از پیمایش، در کل تعداد ۳۱ مصاحبه عمقی با زنان و مردان با وضعیت تأهل متفاوت بین گروههای سنی ۴۰-۱۸ ساله انجام شد.
۶۴ درصد پسران حاضر نیستند با دختری که با جنس مخالف ارتباط داشته ازدواج کنند همین مطالعه نشان داد که بیش از دو سوم پاسخگویان معتقد بودند (۶۴٫۲درصد) که بیشتر پسران حاضر نیستند با دختری که قبلاً با جنس مخالف رابطه دوستی داشته است ازدواج کنند و حتی درصد بیشتری (۸۳٫۱درصد) معتقد بودند که بیشتر پسران حاضر نیستند با دختری که قبلاً رابطه پیشرفته با جنس مخالف داشته است ازدواج کنند. علیرغم این تفاوت جنسیتی که حتی پسرهای با تجربه رابطه پیشرفته ترجیح میدهند همسرشان قبلاً تجربهای نداشته باشند درصد زیادی (۷۰٫۷درصد) از دانشجویان معتقد بودند که با دخترها و پسرها بایستی در مورد این روابط به طور مساوی برخورد کردو استانداردهای یکسان جنسیتی داشت. هرچند نیمی از پاسخگویان مخالف این نقل قول بودند که “بیشتر پسرها حاضر نیستند با دوست دختر خودشان ازدواج کنند” (۴۹٫۳درصد) ، فقط ۱۳ درصد موافق آن بودهاند.
این امر نشانگر این است که در صورتی که پسران بدانند که دوست دخترشان قبلاً رابطهای نداشته است ممکن است حاضر باشند با او ازدواج کنند. بیش از یک سوم دانشجویان در مورد این گویه تردید داشتند. به هرحال این یافته کمی با یافتههای مطالعه کیفی در تضاد است زیرا در مطالعه کیفی بسیاری از دخترها معتقد بودند که پسرها اکثراً انگیزه ازدواج ندارند.