در دنیای امروز که کریپتوها بسیاری گسترده شده‌اند حتما چیزهایی درباره NFT شنیده‌اید. این کلمه به معنی توکن غیرقابل تعویض است. اما آیا با ماهیت دقیق آن آشنایی دارید؟ آیا میدانید اهمیت این نوع دارایی در چیست؟ چرا صاحبان کسب‌وکارها، خالقان آثار هنری و سایر انواع محتوا به آن جذب شده‌اند؟

احتمالا همه افراد، اولین بار کمله NFT را در خبری شنیده‌اند که درباره قیمت چشمگیری یک NFT منتشر شده است. مثل زمانی که اثر Everydays: The First 5,000 Days به قیمت 69 میلیون دلار به فروش رفت. یا زمانی که Bored Ape به قیمت 220،000 دلار فروخته شد. اما NFT که می‌تواند این‌قدر باارزش باشد دقیقا چیست و دلیل اهمیت آن چه می‌تواند باشد؟

توکن غیرقابل تعویض (NFT) چیست؟

توکن قابل تعویض توکنی است که می‌تواند با توکن دیگر جایگزین شود. اگر من و شما هر دو 1000 دلار داشته باشیم، میزان دارایی ما  ارزش یکسانی دارد و اگر من 1000 دلارم را به شما بدهم و 1000 دلار شما را بگیرم باز هم ارزش آن پابرجاست.

این مورد درباره ارزهای دیجیتال نیز صدق می‌کند. توکن اتری که در مالکیت یک کاربر است با توکن اتری که در مالکیت کاربر دیگر قرار دارد کاملا مشابه و هم ارزش است. بنابراین می‌توانند با هم عوض شوند.

اما توکن غیرقابل تعویض منحصربه‌فرد است و قابلیت کپی شدن یا جایگزینی ندارد. مثلا تابلوی نقاشی مونالیزا، بلیت یک صندلی در مسابقات سوپر باول مثالی از موارد غیرقابل تعویض هستند. آن‌ها منحصربه‌فرد و تک هستند.

حالا در نظر بگیرید که من مالک پروژه Crypto Coven هستم. این پروژه NFT تصویر پروفایل به صورت نقاشی‌هایی از جادوگران و افراد افسانه ایست. آیتمی که من در اختیار دارم soursop the cloudless نام دارد (که در تصویر زیر می‌بینید). این آیتم یک توکن غیرقابل تعویض است چون در بین همه 9757 آیتمی که در کلکسیون Crypto Coven قرار دارد فقط یکی از این آیتم وجود دارد که آن هم مال من است.

بلاک‌چین و NFT

یک بلاک‌چین در ساده‌ترین تعریف، سرور توزیع‌شده و غیرمتمرکز است. وقتی با بلاک‌چین‌هایی مثل بیت‌کوین تعامل دارید، تراکنش‌ها مثل سیستم آمازون به یک سرور مرکزی وارد نمی‌شوند. بلکه هزاران کامپیوتر که با عنوان ماینر می‌شناسیم، به صورت همزمان، بخش‌هایی از تراکنش شما را تایید می‌کنند. این باعث امن و غیرقابل هک شدن بلاک‌چین می‌شود.

توکن نیز یک دارایی رمزنگاری شده است که روی بلاک‌چین مستقر می‌شود. توکن‌ها و بلاک‌چین‌های مختلفی وجود دارد. محبوب‌ترین بلاک‌چین برای پروژه‌های NFT بلاک‌چین اتریوم است چون توسعه‌دهندگان می‌توانند برنامه‌های مختلفی روی آن ایجاد کنند.

NFT حاوی کدهایی به نام قرارداد هوشمند است. قرارداد هوشمند یک قطعه کد برنامه‌نویسی شده است که در صورت برآوردن شرایطی که در آن درج شده شروع به  اجرا شدن می‌کند.ممکن است تصور کنید Crypto Coven NFT من تا زمانی که تصمیم به فروش آن بگیرم روی بلاک‌چین مستقر است.

این نگاه تا حدودی درست است. اما فضای ذخیره‌سازی بلاک‌چین‌ها محدود است. به‌همین‌دلیل خود تصویر NFT در بلاک‌چین نیست اما رکوردهایی وجود دارد که نشان‌دهنده مالکیت من بر آن است. معمولاً تصاویر و سایر دیتاها در جای دیگر و با روش‌های مختلفی ذخیره می‌شوند.

محبوب‌ترین روش ذخیره‌سازی NFT استفاده از سیستم فایل بین سیاره‌ای یا IPFS است که نوعی ذخیره‌سازی غیرمتمرکز محسوب می‌شود.برخی NFT ها نیز روی زنجیره هستند به این معنی که کاملا در بلاک‌چین ذخیره می‌شوند.

معروف‌ترین کلکسیون آن کریپتوپانک‌ها است که 10،000 کاراکتر پیکسلی است و هم اکنون هرکدام حداقل 62 اتر قیمت دارند. این پروژه جز قدیمی‌ترین و پرطرفدارترین پروژه‌های NFT است. CryptoPunk #3100 با قیمت 4200 اتر به فروش رفته است.

NFT یک قرارداد هوشمند روی بلاک‌چین است که نشان می‌دهد چه کسی مالک کدام دارایی دیجیتال است.

کاربردهای NFT

اشخاصی که ترید کردن کریپتو یا جمع‌آوری کالکشن‌های هنری علاقه دارند به NFT نیز علاقه‌مند می‌شوند. اما NFT ها به جز هنر در موارد دیگری نیز کاربرد دارند:

* محتوای دیجیتالی: اکثر کاربردهای NFT ها در محتوای دیجیتال است. تولیدکنندگان محتوا می‌بینند سودشان با NFT بیشتر می‌شود چون NFT ها می‌توانند اکوسیستمی را ایجاد کنند که در آن خالقان محتوا، همواره مالک آثارشان هستند.

* آیتم‌های بازی‌سازی: NFT ها از سوی توسعه‌دهندگان بازی‌ها مورد توجه بوده‌اند. NFT ها می‌توانند مزایای زیادی برای بازیکنان فراهم کنند. به‌طورمعمول در یک بازی آنلاین، می‌توانید آیتم‌های شخصیت بازی را بخرید و پس از اتمام بازی آن‌ها را بفروشید و به پول تبدیل کنید.

* سرمایه‌گذاری و وثیقه: NFT و دیفای (امورمالی غیرمتمرکز) زیرساخت‌های مشابهی دارند. برنامه‌های دیفای به شما این امکان را می‌دهند تا با استفاده از وثیقه پول قرض کنید. NFT و دیفای هر دو با هم کار می‌کنند تا بتوان از NFT ها به‌عنوان وثیقه استفاده کرد.

* نام دامنه: NFT ها باعث می‌شوند به خاطر سپردن نام دامنه برایتان راحت‌تر باشد. این مثل یک نام دامنه وب‌سایت عمل می‌کند و آدرس IP را به‌یادماندنی‌تر و ارزشمندتر می‌سازد. حتی افراد معروفی مثل اسنوپ داگ و جک دورسی با انتشار آثار و خاطرات خود آن‌ها را به صورت NFT درآورده‌اند.

چرا NFT ها برای خالقان آثار و کسب‌وکارها اهمیت دارند؟

همان‌طور که گفتیم قراردادهای هوشمند کدهای کامپیوتری هستند که در بلاک‌چین ذخیره می‌شوند و وقتی شرایط آن‌ها برآورده شود شروع به اجرا شدن می‌کنند. اما این شرایط چه هستند و خالقان آثار و کسب‌وکارها چطور می‌توانند از آن استفاده کنند؟

در پروژه‌های کلکسیونی می‌توان گزینه حق امتیاز را در قراردادهای هوشمند جا داد. معمولاً حق امتیازها حدود 10 درصد هستند و هر بار که آن NFT فروخته می‌شود این درصد از فروش به کیف پول خالق آن واریز می‌گردد. این تضمین می‌کند که خالق اصلی اثر همیشه با پروژه مرتبط است. با شناخته‌تر شدن آن NFT و بالاتر رفتن قیمت، سودی که خالق اثر می‌برد نیز بیشتر می‌شود.

پیش‌ازاین مجموعه‌داران برای تایید اصالت یک اثر هنری باید از متخصصان کمک می‌گرفتند. حتی گفته می‌شود امروزه 20 درصد نقاشی‌هایی که در موزه‌ها هستند جعلی‌اند. اما اگر پیشینه این آثار در بلاک‌چین ثبت شود دیگر قابل تغییر نیست.

به‌این‌ترتیب حتی اگر کپی غیرمجازی از آثار ایجاد شود، تشخیص جعلی بودن آن ساده است.در برخی موارد، خالقان آثار به کسانی که NFT آن‌ها را می‌خرند مجوز تجاری می‌دهند. بنابراین می‌توانند از آن‌ها در کارهای تجاری استفاده کنند.

برخی از کسب‌وکارها و سازمان‌ها NFT های خاص خود را طراحی کرده و به دارندگان آن‌ها امکان استفاده از خدمات مختلف آن‌ها، شرکت در رویدادهای متفاوت، تخفیف و موارد مربوط به کسب‌وکارشان را ارائه کنند.

چطور NFT بخریم؟

حالا که با مزایا و کاربردهای عالی NFT ها آشنا شدید شاید به خرید آن‌ها هم علاقه‌مند باشید. اگر این‌طور است باید چند کار انجام دهید:

* به یک کیف پول دیجیتالی نیاز دارید که امکان ذخیره NFT و سایر ارزهای دیجیتال را بدهد.

* سپس باید در نظر بگیرید که می‌خواهید از کدام پلتفرم خرید کنید و این پلتفرم چه رمزارزهایی قبول می‌کند. آن رمزارز را خرید کنید. در این مرحله نیاز به استفاده از خدمات یک صرافی ارز دیجیتال مثل صرافی کیوسک دارید.

اکثر پلتفرم‌های خریدوفروش NFT رمزارز اتر را قبول می‌کنند بنابراین وارد صرافی کیوسک شوید مقداری اتریوم بخرید و به کیف پول ارز دیجیتال خود منتقل کنید.

* سپس وارد حساب کاربری خود در پلتفرم مبادله NFT شده، کیف پول ارز دیجیتال خود را به آن متصل کرده و نسبت به خرید NFT مورد نظر خود اقدام کنید.

شناخته‌شده‌ترین بازارهای خرید NFT

درحال‌حاضر بازارهای بزرگی در حوزه خریدوفروش NFT فعالیت می‌کنند که شناخته‌شده‌ترین موارد را در ادامه بررسی خواهیم کرد:

* راریبل(Rarible)

راریبل یک بازار دموکراتیک است که به هنرمندان و خالقان آثار امکان انتشار و فروش NFT ها را می‌دهد. افراد می‌توانند هزینه کارمزدها و قوانین جامعه را نیز بررسی و سپس این پلتفرم انتخاب کنند.

* اوپن‌سی(Opensea)

برای شروع تنها کاری که لازم است ایجاد یک حساب کاربری در وب‌سایت NFT است. کالکشن‌های سایر هنرمندان را بررسی و موارد جذاب را دیدن کنید. این پلتفرم به‌عنوان مجموعه‌ای وسیع از اقلام دیجیتالی کمیاب شناخته می‌شود.

* فاندیشن(Foundation)

هنرمندان برای ارسال آثار هنری خود در این وب‌سایت نیاز به دعوت‌نامه از سوی سایر خالقان آثار دارند. جامعه این سایت به سمت آثار هنری با کیفیت بالا متمایل هستند و فرض را بر این گذاشته‌اند که تقاضا برای NFT در طی چند سال آینده ثابت باشد یا افزایش یابد.

آیا NFT در حال رواج و محبوبیت بیشتر است؟

NFT ها از سال 2015 وجود آمدند اما به‌خاطر چند فاکتور همین اواخر مشهور شدند. اول اینکه آشنایی بیشتر مردم با دنیای کریپتوکارنسی و بلاک‌چین باعث شناخت بیشتر آن‌ها از NFT شد. وجود حق امتیاز برای آثار، قابلیت ایجاد هواداری برای تیم‌های ورزشی و مواردی ازاین‌دست باعث شد که کاربران به سمت آن‌ها جذب شوند و شروع به خرید کنند.

وقتی شخصی یک توکن غیرقابل تعویض می‌خرد، مالکیت آن را به دست می‌آورد اما می‌تواند راه خود را از طریق اینترنت نیز باز کند. به‌این‌ترتیب یک NFT می‌تواند با هرچه بیشتر دیده شدن در اینترنت به محبوبیت برسد. وقتی دارایی فروخته می‌شود، سازنده اصلی می‌تواند از هر بار فروش حق امتیاز بگیرد. بنابراین NFT ها با پتانسیل کسب درآمد طولانی‌مدت همراه هستند.

Authenticity نام بازی با NFT است. کلکسیون‌های دیجیتال حاوی اطلاعات متمایزکننده‌ای هستند که آن‌ها را از هر NFT دیگری متمایز کرده و به لطف بلاک‌چین به‌راحتی قابل تایید است. ایجاد و انتشار محتوای جعلی سخت است چراکه به‌راحتی قابل ردیابی است. برخلاف ارزهای دیجیتال نمی‌توان آن‌ها را به صورت مستقیما با هم مبادله کرد چون ارزش مساوی ندارند.

با وجود همه هیاهویی که در دو سال گذشته در مورد NFT ها ایجاد شده آیا باید بگوییم جریان بزرگی از آن‌ها راه افتاده است؟ تنها می‌توان گفت آن‌ها در معرض شناخت عمومی قرار گرفته‌اند و افراد مشهور و سرشناس نیز به این فناوری تمایل یافته‌اند.شاید زود است که بگوییم جریان چشمگیری در حال شکل‌گیری است اما این مسیر ادامه دارد و هر روز افراد بیشتری را به خود جذب می‌کند.

آینده NFT

مثل هر تکنولوژی دیگری، پیش‌بینی همه روش‌هایی که توسعه‌دهندگان، خالقان آثار و کسب‌وکارها از NFT در قراردادهای هوشمندشان استفاده می‌کند غیرممکن است.به‌طورقطع شاهد استفاده از NFT در ردیابی مواردی نظیر مالکیت، مدارک دانشگاهی، مجوزهای حرفه‌ای، بلیت و رویداد و نیز قراردادها و مواردی ازاین‌دست خواهیم بود که درحال‌حاضر به صورت کاغذی هستند.

اما زمان نیاز است تا به نتیجه برسند. شاید حتی مردم از آن‌ها استفاده کنند اما متوجه نباشند که این فناوری NFT است. میزان گسترش NFT به تخیل و تصورات انسان محدود است.