با پرورش قارچ میتوان درآمد خوبی را بدست آورد بـه شرطی کـه با آگاهی کامل در حیطه این کار وارد شوید و بی گدار بـه آب نزنید. مشاغل زیادی هستند کـه ما آنها را بـه درستی نمیشناسیم. آدمهـای زیادی هم هستند کـه هنوز جویای شغل مناسب هستند.
بعضی کالاها هستند کـه قبلترها بـهعنوان کالای زینتی بـه شمار میآمدند؛ اما الآن در سبد کالای خانوارها کاملاً جابازکردهاند و بـهتبع آن تولید آنها هم بالاتر رفته است. «قارچ» یکی از مواد غذایی است کـه تا سالهـای پیش مصرف آن زیاد نبود؛ اما الآن میتوان آن را بـهعنوان یک مواد غذایی جدی در نظر گرفت و برای همین در سالهـای اخیر تولید و پرورش
قارچ یکی از شغلهـای درآمدزا بـهحساب میآید؛ اگر چـه بازار آن همیشه با نوسانات زیادی رویه رو بوده است. «علی قهاری» جوان زنجانی است کـه نه سالی میشود وارد کار پرورش قارچ شده و حالا تجربهاش را با مجله مهر در میان می گذارد.
بدون اطلاعات تخصصی وارد این کار نشوید
شما اولازهمه باید هزینهها را بر مبنای سطح زیر کشت حساب کنید کـه چقدر از این میزان هزینه ثابت و چـه مقدار متغیر است. اگر مبتدی هستید، در گام اول باید اطلاعات تخصصی خود را بالا ببرید و اگر در این زمینه اطلاعی ندارید بـههیچعنوان این کار را شروع نکنید. از هر کارگاه خانگی میتوان برای پرورش قارچ استفاده کرد؛ اما اگر بـه آن بـه چشم یک شغل دائمی نگاه کنید، یک سری نکات را باید رعایت کنید.
یک سالن استاندارد باید حتماً شش متر عرض و ۱۸ متر هم طول داشته باشد؛ اما این ابعاد در کارگاههـای خانگی میتواند کوچکتر باشد. دیوارها و درهای سالن شما باید حتماً عایق باشند و برای استفاده از حداکثر فضا هم میتوان سالن را قفسهبندی و تا پنج طبقه از آن استفاده کرد. فاصله هرکدام از طبقات با هم حداقل باید ۶۰ سانتیمتر باشد
کـه قفسهها باید فلزی با پروفیل آهنی باشند و در استانداردهای بینالمللی هم پروفیلهـای آلومینیومی و ضدزنگ است. تقریباً برای یک سالن ۱۰۰ متری هزینه این قفسه ها حدوداً سه میلیون و نیم الی ۴ میلیون تومان آب میخورد.مواد اولیه برای این کار کمپوست قارچ است کـه البته کمپوست را خودتان هم در کارگاه میتوانید تولید کنید، اما تولید آن در کارگاههـای کوچک بازدهی ندارد و بـهصرفه است کـه آن از کارخانههـای تولید کمپوست خریداری کنید.
قیمت هر کیلو کمپوست ۹۵۰ تومان است و با یک ضرب و تقسیم ساده میتوان میزان کمپوست مورد نظر را اندازهگیری کرد. بخش دوم مواد اولیه هم خاک پوششی است کـه بر مبنای مترمکعب حساب میشود کـه هر مترمکعب از ۱۳۵ هزارتومان تا ۴۰۰ هزار تومان کـه البته برای خاک پوششی بهتر است از خاک ایرانی استفاده شود.
برای یک سالن صد متری با پنج طبقه حدود ده تن کمپوست لازم است کـه حدوداً میشود ۱۰ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان. نزدیک شش مترمکعب هم خاک پوششی مورد نیاز است کـه حدوداً این هم ۹۰۰ هزار تومان خرج برمیدارد. ۲۰۰ الی ۳۰۰ هزارتومان هم خرج کارگرانی میشود کـه کار حمل کودها را انجام میدهند. البته هزینه اجاره یا خرید سالن جداگانه باید حساب شود.
در سال پنج بار میتوانید قارچ برداشت کنید
قارچ بـه صورت دورهای برداشت میشود و هر دورهای هم حدود دو ماه است. اول باید کمپوست قارچ را درون بلوکها بریزید و تا حدود ۱۳ تا ۱۵ صبر کنید. بعدازآن باید خاککشی کنید. خاکها باید اشباع از آب و حتماً عاری از باکتری و پاستوریزه باشند. این خاک را تا عمق پنج الی شش سانتیمتر بـهطور کاملاً یکنواخت روی بستر کمپوستی
کـه قبلاً نرم شده قرار می دهیم. دمای سالن باید ۲۶ و رطوبت هم بین ۸۸ تا ۹۸ درصد متغیر است. بعد از خاکدهی کـه حدود چهار روز طول می کشد، وارد مرحله راپلینگ می شویم.راپلینگ یک عملیات شخم زدن است و بعد از یکی دو روز هم عملیات هوادهی شروع میشود و حدود ۱۰ روز طول می کشد کـه قارچهـای کوچک کـه بـه آنها میگوییم
«پین هد» ها شکل بگیرند. قارچها کـه شکل گرفتند، ابتدا با مه پاشی و سپس بـهصورت مستقیم آبرسانی میشوند و درشت میشوند و کمکم بـه مرحله برداشت میرسید. در اینجا میتوانید اولین برداشت کـه بـه آن میگوییم فلش اول یا چین اول را کشت کنید. سه چین اقتصادی از قارچ میتوانید داشته باشید.
البته تا پنج چین هم میتوان برداشت کرد؛ اما دو چین آخر دیگر اقتصادی نیست. برای همین معمولاًً بعد از دو سه چین سالن را تخلیه میکنیم و کمپوست جدید میآوریم. چین اول را کـه برداشت کردید، در مدت کمتر از ده روز چین دوم رشد میکند کـه البته چین سوم حجم کمتری دارد. در سال میتوانید پنج دوره برداشت قارچ داشته باشید
البته شش دوره هم میشود هم سخت است، هم در اولین تجربه تقریباً امکانپذیر نیست. در هر دوره از هر سالن حدود دو تن و ۷۰۰ کیلوگرم میتوانید قارچ برداشت کنید. اگر تمام شرایط مساعد باشد شما در هر دوره میتوانید از همین سالن ۱۰۰ متری حدود سه میلیون تومان سود داشته باشید.
بازار فروش قارچ نوسان دارد
مدیریت درزمینهٔ کشاورزی و علیالخصوص قارچ مشکل جدی دارد. در زمانهایی آنقدر قارچ در بازار زیاد است و همه ی ي در زیرزمین خانهشان هم پرورش میدهند کـه ممکن است بار قارچ شما خراب شود و زمان هایی هم هست کـه آن قدر مشتری برای آن زیاد است کـه آن میزان در بازار موجود نیست. نوسانات بازار قارچ زیاد است و همین ریسک کار شما را بالا میبرد و ازآنجاییکـه تاریخ انقضا و خرابی آن سریع است، خیلی هم نمیتوان بـه صادرات فکر کرد.
پرورش قارچ هم سرمایهبر است هم کاربر و برای این سالن ۱۰۰ متری حداقل بـه یکی دو کارگر احتیاج است کـه مدام بـه قارچها رسیدگی کنند. در کار پرورش قارچ باید مدام مواظب قارچها باشید کـه دچار بیماری نشوند. محیط پرورش قارچها باید تاریک باشد و سرما و گرمای سالن مرتب چک شود.