پارس ناز پورتال

آموزش پرورش بهترین قارچ در خانه

آموزش پرورش بهترین قارچ در خانه

آموزش پرورش بهترین قارچ در خانه 

برای شـما نحوه پرورش بهترین قارچ را داریم کـه میتوانید در حیاط خانه خود بـه اسانی آنرا پرورش دهید و ازآن استفاده کنید. در منزل و بدون توجه بـه آب و هوا ورطوبت میتوان قارچ پرورش داد. پس اگر شـما هم در منزل خود جای مناسبی برای کشت دارید بهتر اسـت از الان برای افزایش درآمد خود اقدام کنید.

 

علی الخصوص کـه بدلیل کوچک بودن محیط تولید قارچ هاي بدست آمده از کیفیت بهتری برخوردار هستند؛ میتوان بـه قیمتی بالاتر از سوپر مارکت ها قارچ رابه فروش رساند.

 

• بهترین موقع برای پرورش قارچ در خانه بین ماههای مهر تا آذر اسـت ولی چنانچه امکانات تهویه هوا و متعادل نمودن درجه حرارت محیط محل پرورش وجود داشته باشد میتوان پرورش قارچ را در ماههای دیگر سال تعمیم داد.

 

بـه طور کلی طرز پرورش قارچ مخصوص بخود آن اسـت و میتوان آنرا در محیط تاریک پرورش داد و بـه جز نور مستقیم آفتاب، هر مقدار نور را تحمل میکند. در هر صورت در محل پرورش قارچ علاوه بر آنکه، بایستی تهویه هوا بـه خوبی انجام گیرد، درجه هوای محیط پرورش نیز باید بین ۱۵ – ۱۰ درجه نگه داری شود. علاوه بر این محل پرورش بایستی کاملا تمیز، قابل شستشو و فاقد درز یا محلی برای پرورش باکتری ها، حشرات و قارچهای مضر باشد.

 

• اطاق پرورش قارچ:
عرض اطاق پرورش بایستی بحدی باشد کـه بتوان از راهروهایی کـه برای آن تعبیه میگردد، براحتی عبور نمود« حدود ۷۰ سانتی متر» عرض طبقات پرورش قارچ را نیز حداکثر ۱۸۰ سانتی متر درنظر می‌گیرند تا بتوان از دو طرف بـه وسط بستر قارچ دسترسی پیدا نمود و چنانچه طبقات پرورش قارچ درکنار دیوار باشد عرض آنرا حداکثر ۹۰ سانتی متر قرار میدهند.می‌توان قارچ را در جعبه هاي چوبی در اندازه ۶۰ در ۹۰ سانتی متر و عمق ۲۰ تا ۲۵ سانتی متر پرورش داد.

 

•  بـه گزارش پارس ناز بـه منظور صرفه جویی در هزینه اولیه می‌توان، هر طبقه رابا تخته هاي سه سانتی متری بـه عرض ۹۰ تا ۱۸۰ سانتی متر پوشانده و کود را مستقیما کف هر طبقه ریخته و قارچ را در آن کاشت و بـه این ترتیب احتیاجی بـه جعبه هاي چوبی نخواهد بود. طبقه بندی ها طبق معمول در طول اطاق پرورش انجام میگردد.

 

طریقه پرورش قارچ, آموزش کاشت قارچ

آموزش پرورش قارچ
• روی سطح زمین نبایستی طبقه اي مستقر نمود، حداقل فاصله بین طبقه اول تا کف زمین ۱۵ سانتی متر و فاصله هر طبقه از هم ۶۰ سانتی متر می باشد.

 

بـه طور معمول برای پرورش قارچ در خانه فقط سه طبقه درنظر میگیرند و چنانچه اطاق بـه حد کافی وسیع باشد یک ردیف در طول اطاق در مجاور دیوار و یک طبقه «دو طرفه» در وسط و یک طبقه در طرف دیگر اطاق قرار میدهند بطوریکه دو راهرو بـه عرض ۷۰ سانتی متر در دو طرف طبقه وسط «۱۸۰ سانتی متری» باشد.

 

• دریک اطاق بزرگ بـه طول ۹ و عرض ۵/۶ متر میتوان مساحتی درحدود یکصد متر مربع برای پرورش قارچ آماده نمود کـه از این سالن در هر فصل برداشت میتوان استفاده نمود. و بـه ۸ تا ۸۵۰ کیلو قارچ دست یافت و چنانچه کاشت قارچ در جعبه هاي چوبی انجام گیرد تولید محصول از این میزان تا حدی بیشتر خواهد شد ودر سالنی بـه ابعاد ۵/۹ و عرض ۵/۶ متر تعداد ۱۸۰ جعبه جای گزین می‌گردد کـه محصول آن دریک فصل برداشت بـه حدود یک تن میرسد.

 

• چنانچه محل پرورش قارچ محدود و کوچک باشد میزان احتیاج بـه کود و محلی کـه باید آنرا تخمیر نمود، متناسب می باشد. لذا ترجیح داده میشود یک محوطه بتونی بـه ابعاد ۵/۱ متر ساخته ودر مجاور آن محلی برای خروج آب مازاد کود درنظر بگیرند کـه فاضل آب را بتوان داخل سطل یا یک مخزن بتونی کوچک بـه ابعاد ۴۰ سانتی متر وارد نمود.

 

• کف مخزن اصلی رابه ضخامت ۱۵ سانتی متر کاه ریخته و روی سطح کاه یک جعبه بـه ابعاد یک متر از جنس تور سیمی ضخیم کـه شبکه سوراخهای آن ۵/۰ سانتی متر باشد بـه طوری قرار می‌دهند کـه از هر طرف با دیواره مخزن بتونی ۲۵ سانتی متر فاصله داشته باشد.

 

اطراف این توری را از کاه پر نموده و داخل توری را از پهن اسبی مخلوط با کاه پر نموده و پهن را خوب متراکم نموده و سطح کود را نیز بـه طور گنبد مانند توده نموده تا آب باران بـه داخل توده کود نفوذ ننماید.

 

• پس از ۳ تا ۴ روز بعلت فعالیت باکتریهای تخمیر، درجه حرارت محیط توده بـه ۷۰ درجه می‌رسد و مقداری از حجم توده کم می‌شود ودر این موقع تمام توده کودی راکه در مخزن قرار دارد برای هوادهی بـه محوطه مجاور توده برمی گردانند ودر موقع برگرداندن کود بایستی سعی کرد حتی الامکان بـه تمام ذرات کود، هوا برسد تا اکسیژن مورد نیاز باکتریهای مخمر تامین گردد.

 

پس از چند ساعت این توده را مجددا بـه داخل مخزن بذری ریخته و سطح آن رابا کاه بحد کافی انباشته تا سطح کود گنبدی شکل بشود. چنانچه در مخزن کوچک مجاور محل تخمیر فاضل آب جمع شده بوسیله سطل آنرا روی سطح کود می پاشند تا رطوبت توده تامین گردد.

 

• مدت عملیات بین ۱۵ – ۱۰ روز بـه طول می انجامد ودر این مدت ۳ – ۴ مرتبه بایستی کود برگردان بشود.
در خاتمه دوره سوم یا چهارم کود بـه رنگ قهوه اي تیره در آمده و ذرات آن ترد و شکننده شده و بوی مطبوعی ازآن بـه مشام می‌رسد و چنانچه این شرایط در کود مشاهده نشود دلیل بر آن اسـت کـه عملیات تخمیر بـه خوبی انجام نگرفته ودر نحوه کار اشکالی وجود داشته اسـت.

 

• نحوه اسکلت بندی:
اسکلت بندی طبقات از نبشی ۱۰ -۱۲ کـه با ضد زنگ رنگ شده باشد و یا از الوار چهار چوب ۱۰ سانتی متری ساخته می‌شود و بین ستونها چهار چوبی ۵ سانتی متری پیشبینی می‌گردد.
فاصله ستونهای عمودی از یک دیگر ۵/۱ متر و این فاصله در دو طرف بستر، بایستی حفظ گردد.

 

• تهیه بستر برای پرورش قارچ:
بهترین ماده برای پرورش قارچ، پهن اسبی و کاه می‌باشد. برای تهیه کود جهت پرورش قارچ مقداری پهن اسبی و کاه را مخلوط نموده ودر ابعاد مناسبی درحدود ۳ متری آنرا انبار نموده و آن ها را روی هم بخوبی بکوبید.«لگد کنید» تا متراکم شود بطوریکه از نفوذ باران بـه داخل آن پیشگیري گردد.

 

پس از مدتی کوتاه عملیات تخمیر داخل توده کود شروع میشود و درجه حرارت محیط کود بالا می‌رود. هم چنین می‌توان قبل از توده کردن کود مقداری آهک درحدود یک پنجم حجم پهن بـه آن اضافه و کاملا مخلوط کنید. سپس آنرا توده نمود این عمل باعث میگردد کـه عمل تخمیر بـه تعویق بیافتد ودر عین حال آمونیاک تولید شده را جذب و علاوه بر آن مقداری از رطوبت اضافی کود را جذب نماید.

 

• بعد از سه روز مجددا این توده را برگردانده و هوا داده و آنرا مانند دفعه اول، انباشته و روی آنرا بکوبید. سطح آنرا شیب دهید تا آب باران بـه داخل آن نفوذ نکند و این عمل بـه فاصله ۴ – ۲ روز، چهار تا شش مرتبه باید تکرار گردد.لازم بـه یادآوریست کـه چنانچه در مرحله اول بـه کود، آهک داده شده فاصله برگردان کود چهار روزه ودر صورتیکه آهک داده نشده باشد فاصله برگردان کود دو روز می‌باشد.

 

• باید توجه داشت کـه بایستی دقت و مراقبت در نگه داری میزان رطوبت و حرارت داخل توده بـه عمل آید. زیرا هر اندازه مقدار رطوبت پهن زیاد باشد، محیط داخل کود، اسیدی شده و کود غیرقابل استفاده می‌گردد. بخصوص در موقع برگردان کردن کود، چنانچه مشاهده شود کـه کود بسیار خشک اسـت، بایستی مقدار کمی غبار آب روی آن پاشید،

 

از علائم مشخصه میزان رطوبت کود، آزمایش آنست، چنانچه مقداری کود را در دست بفشارید، نبایستی قطرات آب، از لای انگشتان«در هنگام فشار دادن» بچکد و فقط کافی اسـت در اثر فشار بـه کود، کف دست، تر بشود. پس از آماده شدن کود بایستی اطاق پرورش را مجهز نمود.

 

• طرز کاشت قارچ در اطاق پرورش:
پس از آماده شدن کود آن رابه داخل سالن انتقال داده و روی سطح هر ردیف بـه ضخامت ۱۵ سانتی متر کود را گسترده و سطح آنرا کاملا مسطح می نمایند؛ این عمل را بایستی خیلی بـه سرعت و بدون آنکه کود حرارت خودرا از دست بدهد انجام داد. پس از تکمیل و انجام کار کلیه درها و منافذ را بسته و مدت چهار روز کود رابه حال خود رها کنید

 

تا درجه حرارت کود و محیط اطاق بالا برود و حدود ۵۴ تا ۶۰ درجه برسد و این حرارت بـه مدت ۳۰ -۴۸ ساعت ثابت باقی بماند، بعد ازآن درجه حرارت کود پائین آمده و بـه ۵۴ درجه میرسد. این عمل را عرق کردن محیط کشت مینامند؛ در حقیقت دراین حرارت قسمت اعظم از محیط در اثر حرارت زیاد ضد عفونی شده و لارو حشرات و غیره از بین می‌روند.

 

از این تاریخ بـه بعد تا مدت ۵ روز درجه حرارت محیط بستر ۱۰ – ۱۲ درجه پائین می‌آید تا آنکه درجه حرارت بـه ۲۳ الی ۲۴ درجه می‌رسد. این درجه حرارت برای کاشت قارچ مناسب خواهد بود.

 

• اسپر آماده کاشت:
اسپر قارچ را نمی‌توان مستقیما کاشت زیرا امکان دارد همراه با اسپر قارچ تعداد زیادی قارچهای سمی و غیر مفید وجود داشته باشد. بنابر این بایستی از اسپر آماده کاشت بـه نام اسپون کـه در محیط کاملا استریل، محفوظ و سلکته شده رشدکرده و بـه حالت خواب در آورده اند استفاده نمود.

 

طرز عمل و تهیه آن بدین ترتیب اسـت کـه اسپر قارچ خالص شده را در محیط کاملا استریل آزمایشگاه قبلا پرورش داده، بطوریکه میسلیوم قارچ رشد خودرا شروع نماید. سپس آنرا در حالت عقیم برده و مانع رشد بیشتر آن میشوند ودر محیط کاملا استریل و محفوظ بـه نام اسپون قارچ بـه فروش می‌رسانند.

 

• طرز کاشت اسپون:
یک قطعه اسپون راکه در محیط بسته و کاملا استریل محفوظ اسـت باز کرده و بـه دوازده قطعه کوچک تقسیم کنید.
قبلا قطعه چوبهایی بـه فاصله ۲۵ سانتی متر در خاک بستر فرو برده وبه این ترتیب سطح خاک را علامت گذاری کنید.در محل هر سوراخ قسمتی از خاک را تا عمق ۵ سانتی متر با وسیله اي خارج کرده و با دست چپ یک قطعه اسپون

 

بـه جای آن گذاشته و روی آنرا بپوشانید بطوریکه عمق کاشت ۳-۵ سانتی متر از سطح خاک باشد و بهمین ترتیب پیش بروید تا کلیه بستر کاشت شود.

 

• پوشاندن سطح بستر:
ده تا چهارده روزبعد از تاریخ کاشت اسپون، بایستی سطح کشت رابه وسیله یک لایه دو سانتی متری خاک استریل شده پوک و منفذدار پوشانده و کاملا آنرا مسطح و یکنواخت نمود. دراین موقع درجه حرارت بستر بایستی ۵/۱۵ درجه باشد.باید توجه داشت کـه در موقع روکش کردن بستر، اسپون ها باید رشد

 

خودرا شروع کرده باشند و میسلیوم قارچ در اطراف محلی کـه اسپون کاشته شده رشد نموده و گسترش پیدا نموده باشند.دراین موقع بوی مطبوع قارچ در محوطه ودر محل بستر بـه مشام میرسد.

 

• باید کاملا دقت شود تا بـه هیچ عنوان، بستر کشت تکان نخورد و جابه‌جا نشود و مخصوصا اگر تخته کف و طبقات شکم داده و یا قدرت نگه‌داری بستر خاک را نداشته باشد میسلیوم قارچ ها پاره شده و تمام محصول از بین میرود.پس از پوشش نمودن سطح بستر، میسلیوم رشد سریع خودرا شروع میکند و برای تسریع در رشد میسلیوم،

 

درجه حرارت محیط بایستی بین ۵/۱۶ – ۱۴ درجه باشد. در صورتیکه درجه حرارت محیط کشت خیلی بالا باشد، بـه کار بردن آهک در مخلوط خاک پوشش بستر صلاح نمی باشد.

 

• شرایط برای پرورش و رشد قارچ:
تهویه:
تهویه در محیط اتاق کشت باید بـه طور یکنواخت انجام شود و نبایستی روی سطح کشت را بیش از حد نیاز هوا داد و تهویه در کلیه نقاط اطاق بـه طور یکنواخت باشد.

 

• درجه حرارت:
چنانچه درجه حرارت بستر کشت بـه کمتر از ۱۴ درجه برسد و درجه حرارت محیط اطاق بـه حدود ۵/۷ درجه برسد بایستی اطراف بستر رابا پارچه ضخیم پوشاند تا مانع تبادل حرارت بـه محیط شود. برای سرعت رشد قارچ می‌توان درجه حرارت محیط رابه ۵/۱۴ درجه رساند و میزان تهویه را بالا برد ولی باید دقت شود کـه جهت حرکت هوا بطرف سطح قارچ نباشد.

 

• رطوبت هوا و آبیاری:
در موقع تشکیل قارچ، محیط اطاق احتیاج بـه رطوبت دارد. بـه طور متوسط بهترین درجه رطوبت برای کشت بین ۷۰ – ۸۰ درصد می‌باشد. چنانچه درجه رطوبت هوا از این مقدار کمتر شود سطح کلاهک ها ترک برداشته یا سطح کلاهک قارچ لک دار می‌شود علاوه بر این سطح بستر خشک شده و احتیاج بـه آبیاری بیشتری دارد.

 

برای تقلیل میزان رطوبت هوا لازم اسـت در نقاط مختلف اطاق، رطوبت سنج هاي کار گذاشته شود و بـه طور مرتب مورد بازدید قرار گیرد. در صورتیکه بعلت خشک شدن خاک سطح بستر، احتیاج بـه آبیاری اسـت.؛ بایستی بـه وسیله غبار پاش روی سطح خاک آن هم بـه حدی کـه آب در سطح بستر جریان پیدا نکند و یا دریک جا جمع نشود آبپاشی کنید. آبیاری رابا آب خالص و با درجه حرارت ۳۲ درجه و بسیار با احتیاط انجام دهید.

 

• درجه حرارت محیط:
چند هفته پس از روکش کردن سطح بستر، میسیلیوم هاي قارچ تمام سطح بستر را پر نموده و بـه طور متوسط ۷-۸ هفته پس از کاشت اسپون، قارچ هاي کوچک سر سنجاقی در تمام سطح کشت ظاهر میشوند. دراین موقع درجه حرارت بستر بایستی بین ۱۰ -۱۴ درجه باشد ولی هر اندازه قارچها رشد بیشتری پیدا نمایند میتوان درجه حرارت را از ۱۴ بـه ۵/۱۶ رساند و میزان تهویه را نیز بالا برد ولی باید دقت کرد کـه جهت حرکت هوا، بطرف سطح قارچ نباشد.

 

• تقویت خاک بستر:
پس از آنکه قارچها بزرگ شده و نزدیک بـه برداشت شوند می‌توان روی سطح بستر کود مایع پاشید ولی باید دقت نمود کـه روی کلاهک قارچ پاشیده نشود این عمل در بالا بردن میزان محصول بسیار موثر اسـت.

 

• برداشت محصول:
بـه محض آنکه رشد قارچ بحد کافی رسید و تاج آن شکل کامل خودرا پیدا نمود بایستی قارچهای رسیده را گرد آوری نمود و بـه طور مرتب در طول بستر کشت، بررسی کرد و قارچهای رسیده را گرد آوری کرد.قارچهایی کـه ترک برداشته و چتر آن باز شده باشد ارزش بازاریابی ندارند. علاوه بر این وزن آن کم میشود و هم چنین قارچهایی کـه زودتر از موقع چیده شوند وزن انها سبک بوده و از قارچهای درجه دو محسوب شده و ارزش غذایی کمتری دارد.

 

در موقع گرد آوری نباید از سبدهای بزرگ برای این منظور استفاده نمود. زیرا فشار قارچهای روی سبد موجب میگردد کـه قارچهای زیرین خراش برداشته و سیاه شوند برای گرد آوری قارچ، کافی اسـت کلاهک را در دست گرفته و یک پیچ بـه آن داده تا پایه آن از زمین جدا شود و بلافاصله ساقه کثیف و آلوده رابا چاقوی تیز قطع کرد.

 

و قارچ تمیز را داخل سبد گذاشته و حتی المقدور گرد آوری با دستکش انجام گیرد. بهره برداری هر ۱۵ روز یک بار انجام میگیرد و این برنامه مدت دو تا سه ماه بـه طول می انجامد.

 

• بسته بندی:
قارچهای چیده شده رابه اطاق سرد و خنک انتقال داده ودر اسرع وقت نسبت بـه درجه بندی آن اقدام نموده و قارچهای لک دار و ناقص و کج و ناجور را جدا کرده و برای مصارف تهیه پودر در قارچ و کچ آپ فرستاده و قارچ هاي سالم را در بسته هاي درجه یک و درجه دو بـه بازار عرضه کنید.

 

نکات و هشدارها
در صورتی کـه واقعا علاقه و تمایل بـه پرورش قارچ در منزل دارید؛ بـه سایت هاي تخصصی معتبر سری بزنید؛ و با افرادی کـه تجربه ي اینکار را دارند مشورت نمایید.