بیوگرافی سوسن تسلیمی و همسرش + حواشی و فعالیت ها

امروز بیوگرافی خانم سوسن تسلیمی برترین بازیگر زن تاریخ سینمای کشور ایران و اولین زن صاحب سبک بازیگری در ایران را مرور می‌کنیم. سوسن تسلیمی سال هاست کـه از سینمای کشور ایران دور شده اما چنان کارنامه درخشانی دارد کـه نمی‌شود وی را فراموش کرد یا جایگزینی برای فراموش شدن اش پیدا کرد. امروز از 0 تا 100 با این بازیگر نیرومند آشنا می‌شویم، با مجله پارس ناز همراه باشید.

سوسن تسلیمی متولد : 18 / بهمن / 1328 می باشد

بیوگرافی سوسن تسلیمی

سوسن تسلیمی متولد بهمن ماه ۱۳۲۸ شمسی در شهر رشت اسـت. خانواده‌ي وی نیز از اهالی سینما و فرهنگ آن دوران بوده اند. سوسن تسلیمی کار خودرا با بازیگری تئاتر درسال ۱۳۵۰ آغاز کرد و دو سال بعد در همین رشته در دانشکده هنر‌هاي زیبا بـه تحصیل پرداخت.

او در دوران دانشجویی و پس ازآن با افراد بـه نام بسیاری، چون داریوش فرهنگ، هرمز هدایت، مهدی هاشمی، بیژن مفید و بهرام بیضایی همکاری می کرد. سال ۱۳۵۷ بود کـه سوسن تسلیمی در برای اولین بار وارد سینما شد ودر فیلم بهرام بیضایی بـه نام چریکه تارا بـه ایفای نقش پرداخت.

پدرش خسرو تسلیمی، مدیر تولید و تهیه کننده بود مادرش منیره آخوندنیا بازیگری می کرد و برادرش سیروس تسلیمی، فیلمنامه‌ نویس و تهیه کننده و بازیگر هر سه از چهره‌ هاي عرصه فیلم و تئاتر می‌ باشند. سوسن تسلیمی فعالیت حرفه اي خودرا از سن 22 سالگی درسال 1350 با تئاتر آغاز کرد.

سپس بـه دانشگاه رفت و فارغ التحصیل شد و تا سال 57 همان‌ گونه تئاتر کار می کرد. درسال هاي اول بازیگری با داریوش فرهنگ در گروه تئاتری پیاده آشنا شد، این ارتباط منجر بـه آشنایی بیشتر و ازدواج شد و این دو صاحب دختری بـه نام توکا نیز شدند اما بعد از سال‌ها زندگی بـه دلیل تصمیم بـه مهاجرت درسال 1366 از همسرش جدا شدند.

سوسن تسلیمی ،داریوش فرهنگ و دخترشان توکا

سوسن تسلیمی علت جدایی اش را اختلاف سلیقه عنوان می کند. او پس از بازی در نمایش‌هاي درخشانی مثل «باغ آلبالو»، «روسپی بزرگوار»، «دایره گچی قفقازی» و «با خشم بـه یاد آر» درسال 58 آخرین نمایش تئاترش را در ایران بازی میکند و پس از ایفای نقش در «مرگ یزدگرد» بـه کارگردانی بهرام بیضایی، بـه دلیل اختلاف با مدیران تئاتر شهر برای همیشه از تئاتر ایران جدا می شود.

0 تا 100 درباره سوسن تسلیمی

تاریخ سینما و تئاتر ایران کمتر بازیگری مانند سوسن تسلیمی بخود دیده اسـت کـه استانداردهای بازیگری جهانی داشته باشد. از طرفی در تاریخ سینما و تئاتر جهان هم بازیگران زن بسیار اندکی وجود داشته‌اند کـه از قالب کلیشه خارج شده و بدون اتکا بـه بازیگران مرد صاحب سبک باشند.

سوسن تسلیمی اولین بازیگر زن صاحب سبک سینما و تئاتر ایران اسـت کـه باوجود کارنامه هنری نه چندان پرکارش، با ایفای نقش‌هایي متفاوت و بـه یاد ماندنی، برای همیشه نام خودرا در فهرست بهترین بازیگران ایرانی ثبت کرده اسـت. کمتر منتقد و اهل سینمایی پیدا میشود کـه بازی‌هاي درخشان وی را تحسین نکرده باشد و از سوسن تسلیمی بعنوان یکی از بهترین بازیگران سینمای کشور ایران یاد نکند.

او درباره بازیگری خود میگوید: « مـن زیبایی چهره استانداردی آن‌گونه کـه قابل گفتن باشد ندارم. مـن وقتی در نقشی بازی می کنم سعی میکنم کـه بـه آن نقش زندگی بدهم. شاید نقش اسـت کـه حضور پیدا می کند ودر واقع یک نوع زیبایی در حضور اسـت.»

خانواده هنرمند سوسن تسلیمی

پدر و مادر تسلیمی عضو حرفه‌اي‌ترین گروه‌هاي تئاتر رشت بودند و سابقه هنری زیادی داشتند. پدر سوسن تسلیمی، خسرو تسلیمی اسـت کـه از تهیه‌کنندگان مطرح سینما و تئاتر ایران پیش از انقلاب بوده اسـت ودر کنار نمایش‌هاي تئاتر پر تعداد، در 10 پروژه سینمایی هم بعنوان تهیه کننده شرکت داشته اسـت.

منیر آخوندنیا مادر سوسن تسلیمی هم از بازیگران حرفه‌اي تئاتر بوده اسـت کـه تجربه 5 فیلم سینمایی را هم بعنوان بازیگر داشته اسـت. سوسن تسلیمی بـه واسطه خانواده هنرمندش از همان کودکی با بازیگری آشنا میشود ودر کنار پدر و مادر در اتمسفری تئاتری زندگی می کند.

خانواده‌اي کـه علاوه بر سوسن تسلیمی، سیروس تسلیمی «برادر سوسن تسلیمی» را هم بـه سینما و تئاتر ایران معرفی کرده اسـت کـه بعنوان بازیگر، تهیه‌کننده و فیلمنامه‌نویس سابقه همکاری با فیلم‌سازان مهمی مانند بهرام بیضایی،داریوش مهرجویی، پوران درخشنده و ایرج قادری داشته اسـت.

ورود به عرصه تئاتر

سوسن تسلیمی درسال 50 وارد گروه حرفه‌اي تئاتری بـه رهبری آربی آوانسیان_یکی از مطرح‌ترین کارگردانان تئاتر قبل از انقلاب اسلامی_ می شود و بـه گفته خودش بازیگری تئاتر را در عمل دراین گروه می‌آموزد. او هم چنین پس از ورود بـه حوزه بازیگری تئاتر، درسال 52 از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران در رشته تئاتر فارغ التحصیل میشود.

تجربه‌ های سینمایی

بهرام بیضایی کـه سال‌ها در نمایش‌هاي تئاتری‌اش از سوسن تسلیمی بعنوان بازیگر اصلی استفاده میکرد، فیلمنامه‌هاي دهه پنجاهش را هم برای سوسن تسلیمی نوشت. اولین همکاری سینمایی این زوج هنری صاحب نام، فیلم «چریکه تارا» درسال 1357 بود کـه بـه دلیل مصادف شدن با ناآرامی‌هاي آن سال‌هاي ایران در جریان انقلاب اسلامی سال 57، نیمه تمام ماند ودر سال 60 تکمیل شد.

«چریکه تارا» اولین فیلم توقیف شده بعد از انقلاب و هم چنین اولین فیلم تاریخ سینمای کشور ایران بود کـه در جشنواره فیلم کن فرانسه حضور یافت. سوسن تسلیمی دراین فیلم هم مانند همیشه درخشید و بخاطر بازی در نقش یک زن مقتدر، در جشنواره سن‌سباستین مورد تقدیر قرار گرفت. «چریکه تارا» توقیف شد و سوسن تسلیمی برای مردم عام همان‌ گونه ناشناس ماند.

تا اینکه در سریال درخشان «سربداران» بـه کارگردانی محمدعلی نجفی ایفای نقش کرد و با ارائه بازی‌اي گیرا و درخشان دراین سریال کـه یکی از بـه یاد ماندنی‌ترین سریال‌هاي ایرانی اسـت، بـه چهره‌اي شناخته شده تبدیل شد؛ هرچند این اولین بازی تلویزیونی سوسن تسلیمی نبود و او در تله‌تئاتر «روسپی بزرگوار» درسال 50 و هم چنین «حلقه جادو» درسال 52 کارهای تلویزیونی را تجربه کرده بود.

سوسن تسلیمی با بازی در نقش فاطمه در سریال «سربداران» توانست چهره‌اي مقتدر و فعال از یک زن را ترسیم کند کـه در تاریخ بازیگری ایران و حتی جهان کم سابقه اسـت. پس از پایان این سریال ودر سال 64 سوسن تسلیمی در مقابل دوربین علی ژکان قرار گرفت تا این‌بار با بازی در فیلم «مادیان» تحسین منتقدین را برانگیزد ودر سال بعد در فیلم «طلسم» ساخته داریوش فرهنگ بازی کرد.

او این‌بار در نقش زنی فرمانبردار و آرام متفاوت‌ترین بازی سینمایی خودرا تجربه کند. این فیلم کـه بر اساس نمایشنامه «قلعه کولاک» نوشته بهرام بیضایی بود، در 5 رشته در پنجمین جشنواره فیلم فجر نامزد شد تا بـه یکی از مهم ترین آثار داریوش فرهنگ تبدیل شود.

بهترین بازیگر سینمای ایران 

همکاری بهرام بیضایی و سوسن تسلیمی در آن سال‌ها تا جایی بود کـه سوسن تسلیمی در تمام مراحل تولید فیلم شرکت داشت. او حتی در مرحله تدوین هم بـه بهرام بیضایی مشورت می‌داد. درسال 65 و متأثر از سال‌هاي جنگ، سوسن تسلیمی ایده ساخت فیلمی رابه بهرام بیضایی می دهد و با موافقت بیضایی، این ایده بـه فیلم «باشو غریبه کوچک» تبدیل میشود.

فیلمی کـه هرچند بـه دفاع مقدس می‌پرداخت اما با سلیقه عجیب مدیران فرهنگی آن دوره توقیف شد و تا سال 68 اکران نشد، سالی کـه سوسن تسلیمی دیگر در ایران حضور نداشت و نتوانست یکی از بهترین بازی‌هاي تمام ادوار بازیگری‌اش را درکنار مخاطبین ایرانی تماشا کند. پس از اکران فیلم «باشو،غریبه کوچک» موجی از نقدهای مثبت درباره فیلم نوشته شد.

حتی منتقدین سخت‌گیری مثل مسعود فراستی زبان بـه ستایش این فیلم گشودند و بیش از هر چیزی از بازی بی‌نقص سوسن تسلیمی در «باشو، غریبه کوچک» سخن گفتند. تعداد زیادی از منتقدین و اهالی سینمای کشور ایران بازی سوسن تسلیمی دراین فیلم را بهترین بازی تاریخ سینمای کشور ایران دانستند و این فیلم را در جرگه بهترین فیلم‌هاي تاریخ سینمای کشور ایران قرار دادند.

سوسن تسلیمی و مهاجرت به سوئد

درسال 1366 و پس از ایفای نقش در فیلم «شاید وقتی دیگر» بـه کارگردانی بهرام بیضایی، سوسن تسلیمی ممنوع‌الکار شد تا چاره‌اي جز مهاجرت از ایران را نداشته باشد. بـه این ترتیب سینمای کشور ایران، یکی از بهترین بازیگران تمام ادوارش را از دست می دهد.

سوسن تسلیمی پس از ورود بـه سوئد، در فیلم «مرز» بـه کارگردانی رضا پارسا ایفای نقش کرد؛ اما پس از این تجربه، از سینما فاصله گرفت و تمرکز خودرا روی بازیگری، نمایشنامه‌نویسی و تدریس تئاتر قرار داد.

درخشش سوسن تسلیمی این‌ بار در سوئد

سوسن تسلیمی پس از مهاجرت بـه سوئد با مشکلات بسیاری مواجه بود. از سختی یادگیری زبان سوئدی تا ناشناس بودنش برای جامعه هنری سوئد. اما این بانوی فوق‌العاده سینما و تئاتر ایران، بـه سرعت پله‌هاي ترقی را طی کرد تا اینکه توانست با نمایش «مده‌آ» موجب حیرت همگان شود و جامعه هنری سوئد رابه تحسین مجبور کند.

تسلیمی علاوه بر اینکه نویسنده و کارگردان این نمایش بود، با ماسک‌هاي مختلف در نقش‌هاي متفاوتی ظاهر شد و یک تنه این نمایش رابه روی صحنه برد. تسلیمی برای بازی دراین نمایش توانست جایزه بهترین بازیگرسال تئاتر سوئد را از طرف آکادمی هنر سوئد دریافت کند و نبوغ خودرا در خارج از مرزها هم بـه رخ همگان بکشد.

موفقیت‌هاي سوسن تسلیمی پس از اجرای «مده‌آ» هم ادامه مییابد و علاوه بر بازی‌ها و کارگردانی‌هاي متعدد تئاتر، تسلیمی چند سریال را هم برای تلویزیون سوئد تولید میکند کـه «عشق، عشق، عشق» و «بازداشتگاه» از مهمترین آن‌ها هستند. او هم چنین درسال 81 فیلمی بـه نام «حادثه غریب‌الوقوع» را هم کارگردانی کرده اسـت.

سوسن تسلیمی از سال 78 دیگر در قالب بازیگر ظاهر نشد و بـه نماشنامه‌نویسی و کارگردانی تئاتر پرداخت. تسلیمی بین سال‌هاي 78 تا 81 عضو هیئت مدیره انستیتو فیلم سوئد بوده اسـت کـه مرجع اصلی بازرسی بر فیلم‌هاي سوئد اسـت. او هم‌اکنون در وزارت فرهنگ سوئد از اعضای هیئت مشاورین تئاتر اسـت و عضو هیئت مدیره انستیتوی معرفی فرهنگ سوئد بـه دیگر کشورها نیز میباشد.

سوسن تسلیمی دراین سال‌ها بیشتر از هر کار دیگری بـه تدریس بازیگری در مدرسه عالی بازیگری استکهلم مشغول اسـت و عضو هیئت مدیره این مرکز اسـت. سوسن تسلیمی کـه درسال 2002 جایزه شخصیت ممتاز فرهنگی کشور سوئد را دریافت کرده اسـت، در همان سال نامزد وزارت فرهنگ سوئد از سوی حزب بورژواها بوده اسـت.

بهترین فیلم های سوسن تسلیمی

او از اواخر دهه‌ي ۹۰ میلادی جزو هیئت مدیره انیستیتوی فیلم سوئد بود کـه این انستیتو از اعتبار بسیار بالایی برخوردار اسـت. او در تمام این سال‌ها با علاقه بکار خود در غربت ادامه داده اسـت. جالب اسـت بدانید کـه علاوه بر آنکه تسلیمی درسال ۲۰۰۳، جایزه ویژه شخصیت ممتاز فرهنگی را در رشته کارگردانی فیلم و بازیگری، از طرف دولت سوئد دریافت کرد، در حال حاضر نیز در وزارت فرهنگ سوئد از اعضای هیئت مشاورین تئاتر اسـت.

فیلم چریکه تارا

چریکه تارا هیچ گاه در ایران بـه اکران درنیامده اسـت، اما همواره یکی از آثار برجسته یبهرام بیضایی و هم چنین سوسن تسلیمی محسوب می شود. چریکه تارا علاوه بر جوایز بازیگر کـه دریافت کرد برنده‌ي جایزه بهترین فیلم جشنواره بین‌ المللی فیلم وایادولید نیز شد.

چریکه‌ي تارا با بازی درخشان و یاد ماندنی سوسن تسلیمی یکی از آثار پر قدرت افسانه‌هاي عاشقانه اسـت. پس از این تجربه‌ي موفق بیضایی بار دیگر درسال ۱۳۶۰ نقش اصلی فیلم خود بـه نام مرگ یزدگرد رابه سوسن تسلیمی داد. مرگ یزدگرد نام نمایشنامه‌اي بـه قلم بهرام بیضایی اسـت کـه او با اقتباس از همان اثر خود فیلم مرگ یزدگرد را ساخت.

داستان این فیلم از جایی آغاز میشود کـه یزدگرد سوم بـه مرو می‌گریزد و بطور ناشناس در آسیابی پناه میگیرد. داستان از زبان آسیابان، زن آسیابان و دخترشان بیان می شود و همه ی روایت‌ها باهم تفاوت دارد. واقعیت در بین روایت‌هاي متعدد و متفاوت گم میشود. پس از این فیلم نقش جذاب سریالی برجسته بـه نام سربداران بـه کارگردانی محمد علی نجفی درسال ۱۳۶۳ بـه سوسن تسلیمی محول شد.

سربداران یکی از محبوب‌ترین سریال‌هاي تاریخی بعد از انقلاب بـه حساب می آید. نقش سوسن تسلیمی دراین سریال بسیار پر رنگ بودو شاید یکی از جنجالی‌ترین نقش‌ها بود بـه سبب آن کـه شخصیت فاطمه مانند دیگر زنان در دوره‌ي خودش نیست. او سوارکار و جنگجو اسـت و جنگجویان دیگری را رهبری میکند. دراین سریال پر حاشیه و سرو صدا نیز سوسن تسلیمی با بازی خود درخشید.

فیلم مادیان

سال ۱۳۶۴ بود کـه سوسن تسلیمی نقش اصلی فیلم “مادیا” بـه کارگردانی علی ژکان را پذیرفت. مادیان تصویری از زندگی روستایی در کشور را ارائه می‌داد. دراین فیلم سوسن تسلیمی نقش زنی از روستا‌هاي شمال ایران رابه عهده داشت. او کـه بـه سبب زادگاهش زبان گیلکی را بلد بود بدون هیچ مشکلی توانست با لهجه‌ي روانش این نقش را بازی کند و دوباره مورد توجه قرار بگیرد.

این سال‌هاي پرفراز و نشیب دهه‌ي شصت سال‌هاي پر کاری سوسن تسلیمی بود کـه البته شرایط بحران و جنگ اجازه‌ي شکوفا شدن بیشتر رابه این بازیگر توانا نداد. سال ۱۳۶۵ در بحبوحه‌ي جنگ ایران و عراق، سوسن تسلیمی یک ایده‌ي داستانی رابا بهرام بیضایی در بین گداشت کـه در نهایت منجر بـه ساختن فیلم معروف “باشو غریبه کوچک” شد.

فیلم باشو غریبه کوچک

داستان باشو از این قرار اسـت کـه پسر کوچکی کـه در حمله‌اي در حین جنگ خانه اش در جنوب کشور ویران شده و خانواده اش را از دست داده سوار بر کامیونی میشود، خوابش میبرد و وقتی بیدار می شود می بیند کـه در شمال کشور اسـت. او دراین دیار با زنی برخورد میکند کـه در غیاب همسرش بـه همراه دو فرزندش زندگی میکند. نقش این زن کـه نامش “نایی جان” اسـت را سوسن تسلیمی بازی میکند.

او دراین فیلم چنان ماهرانه ایفای نقش می کند کـه بـه گونه‌اي همه ی آن فیلم رابه خاطر نقش او بـه خوبی بـه یاد دارند. نایی جان و پسرک زبان هم را نمی‌فهمند، اما چنان ارتباط عمیقی بین آن‌ها پدید می آید کـه میتواند یکی از جلوه‌هاي زیبای روابط انسانی باشد. شوهر نایی جان از حضور باشو در خانه اش ناراضی اسـت و این موضوع بحران اصلی داستان اسـت کـه باز بـه دست نایی جان کـه بـه نوعی یک قهرمان اسـت برطرف می شود.

“باشو غریبه کوچک” ۵ سال تمام در توقیف بـه سر برد و اجازه‌ي اکران پیدا نکرد تا این کـه سرانجام درسال ۱۳۶۹ بـه اکران عمومی درآمد. این فیلم کـه یکی از زیباترین و دلنشین‌ترین آثار بهرام بیضایی اسـت با اقبال بی نظیری روبه‌رو شد ودر نهایت تبدیل بـه یکی از خاطره انگیز‌ترین آثار سینمایی ایران شد. سوسن تسلیمی کـه خود بـه فیلم باشو علاقه‌ي بسیاری دارد، این اثر را ستایش صلح و دوستی می داند.

زمانی کـه درسال ۱۳۶۹ باشو بـه اکران عمومی درآمد، سوسن تسلیمی از ایران مهاجرت کرده ودر کشور سوئد اقامت داشت. او هرگز نتوانست این فیلم را درکنار مردم کشورش ودر سینما تماشا کند. در همان سال ۶۵ کـه باشو ساخته شد، تسلیمی در فیلم‌هاي شاید وقتی دیگر بهرام بیضایی و طلسم داریوش فرهنگ بازی کرد. این دو فیلم آخرین فیلم‌هایي بودند کـه تسلیمی درکشور خود بازی میکرد.

فیلم طلسم

طلسم کـه داستان آن نیز اثری از بهرام بیضایی اسـت، دارای داستانی پیچیده، پر رمز و راز و افسانه گونه اسـت. ماجرا از این قرار اسـت کـه عروس و دامادی پس از شب عروسی خود بـه قصد روستایشان سفر می کنند، اما در راه گم می شوند و سر از خانه‌ي یک شازده درمی آورند.

آن‌ها دراین مکان با رمز و راز عجیبی روبه رو میشوند کـه داستان را تحت الشعاع خود قرار می دهد. فیلم بعدی تسلیمی کـه باز هم اثر فاخر از بهرام بیضایی اسـت درسال ۱۳۶۶ اکران شد. شاید وقتی دیگر فیلمی بود کـه تسلیمی باز هم با داریوش فرهنگ در آن بازی میکرد. این فیلم نیز فیلمی با داستان پیچیده بود کـه تنها بازیگری چون سوسن تسلیمی قادر بود در آنچنان کـه شایسته بود بدرخشد.

برخی بر این باورند کـه شاید وقتی دیگر برگۀ زرینی در کارنامه بهرام بیضایی و هم چنین سوسن تسلیمی اسـت. در همان سالی کـه شاید وقتی دیگر بـه نمایش درآمد، تسلیمی ایران را برای همیشه بـه مقصد سوئد ترک کرد. تسلیمی پس از مهاجرت دست از فعالیت در زمینه تئاتر و هنر‌هاي نمایشی برنداشت. او تا بحال چندین تئاتر موفق در سوئد را بازی کرده و هم چنین خود نیز بـه ساخت فیلم و… مشغول بوده اسـت.