در اینبخش بهترین روشها برای خنک شدن بدن در فصل تابستان را مرور میکنیم. گرمای هوا، غیر از اذیت کردن مـا می تواند باعث بروز مشکلاتی هم شود. تعداد زیادی از روشهای خودساخته اي کـه مـا برای فرار از گرما ابداع میکنیم اشتباه می باشد، بهمین منظور امروز روشهای مفید بـه توصیه پزشکان رابه همراه هم بررسی خواهیم کرد و با خوراکی هاي خنک کننده بدن هم آشنا میشویم. با پارس ناز همراه باشید.
گرمای بدن کـه بعنوان استرس گرما نیز شناخته می شود، یک مشکل رایج اسـت کـه با قرار گرفتن در معرض دمای بالا ایجاد می شود. این اتفاق زمانی میوفتد کـه بدن بـه اندازه کافی قادر بـه خنک کردن خود برای حفظ دما در محدوده نرمال یعنی ۳۶٫۵ تا ۳۷٫۵ درجه سانتیگراد یا ۹۷٫۷ تا ۹۹٫۵ درجه فارن هایت نیست. بدن طبق معمول با عرق کردن خودش را خنک می کند. اما گاهی اوقات عرق کردن کافی نیست و دمای آن هم چنان افزایش مییابد.
عواملی مانند:
= هوای بسیار گرم و مرطوب
= صرف وقت زیاد زیر نور خورشید
= پوشیدن لباسهای تنگ
= ورزش شدید و یا ورزش هاي فیزیکی
= و شرایط خاص دکتری
= می توانند مشکل را تشدید کند.
حرارت بالای بدن یک بیماری نیست، اما نباید آنرا سرسری گرفت. اگر این حالت بدون درمان باقی بماند، می تواند بـه گرمازدگی تبدیل شود. هر شخصی می تواند از استرس گرما رنج ببرد. اما افراد بالای ۶۵ سال، نوزادان و کودکان، مادران باردار و شیرده، و افرادی کـه از نظر فیزیکی فعال هستند، در معرض خطر بیشتری قراردارند. بالا رفتن دمای بدن موجب علائم زیر می شود:
= ضعف عمومی و بیحالی
= سرگیجه
= سردرد
= تهوع
= گرفتگی عضلانی
= تعریق بیش از حد
و همچنین افزایش ضربان قلب، بـه علاوه این حالت اغلب با کمبود آب نیز همراه اسـت. چندین روش راحت و موثر نیز برای حل این مشکل وجوددارد. علاوه بر این، توصیه می شود کـه بـه سایه یا محلی کـه تهویه مطبوع دارد بروید و لباسهای تنگ را در بیاورید. مصرف آب سرد نیز مفید خواهد بود.
مایعات خنک بنوشید
نوشیدن مقدار فراوانی مایعات خنک، بیش از ۲ الی ۳ لیتر در لحظه روش خوبی برای پایین آوردن سریع و ایمن دمای درونی بدن اسـت. نوشیدن مقادیر کافی آب از کم آبی، کـه در محیط هاي گرم ودر طول فعالیت هاي بدنی اهمیت دارد، جلوگیري خواهد کرد.
نوشیدنی هاي شیرین و آب قند بـه اندازه آب خالص خوب نیستند زیرا نوشیدنی هاي شیرین بطور کافی جذب بدن نمیشوند. و منجر بـه بوجود آمدن کم آبی خواهد شد
یخ خورد شده بخورید
مطالعات نشان می دهد کـه خوردن یخ خرد شده راه موثر و سریع در خنک کردن بدن اسـت. همچنین پر آب نگه داشتن بدن هم کمک می کند.
دوش آب سرد و یا حمام یخ بگیرید
جامع پزشکان موافقند کـه خنک کردن پوست موثرترین روش برای پایین آوردن دمای بدن اسـت. بویژه زمانی کـه فرد در خطر گرمازدگی باشد. گرفتن دوش آب سرد و یا خیس خوردن در حمام یخ «وان یخ» در خنک کردن سریع پوست موثر اسـت بویژه در محیط هاي با رطوبت بالا کـه بدن قادر نیست بطور کافی تعرق داشته باشد.
اجازه دهید کـه آب سرد بـه پوست سر شـما نیز برسد چرا کـه این قسمت محل اتصال عروق خونی هستند. خنک کردن پوست سر می تواند بـه سرعت سایر قسمت هاي بدن را نیز خنک کند.
بسته هاي یخ روی بدنتان قرار دهید
قسمت هاي معینی ازبدن عرق بیشتری را برای کمک کردن بـه پایین آوردن دمای بدن حارج می کند. بـه این قسمت ها نقاط داغ داغ یا حساس میگویند شامل گردن، زیربغل، پشت، کشاله ران قرار دادن بسته هاي یخ روی این مناطق داغ می تواند بـه خنک شدن و پایین آوردن دمای درونی بدن شـما کمک کند.
در محیط هاي با جریان هوا لم دهید
کارشناسان معتقدند جریان هوا و تهویه آن بزرگ ترین عامل در پیشگیری از گرمازدگی و مرگ و میر ناشی از گرما اسـت. اگر دستگاه خنک کننده هوا و یا چرخاننده هوا در منزل ندارید، در زمان حمله و شدت گرما و رطوبت سعی کنید درکنار یک دوست یا خویشاوند باشید، و یا از بخش سلامتی محله خود بخواهید پناهگاهی با تهویه و جریان هوای خوب برایتان پیدا کند.
جلوی پنکه بشینید
زمانی کـه مایعات، دراین مورد عرق ازبدن تبخیر می شود، مولکول هاي گرم مایعات سریعتر خارج می شوند. زمانی کـه دمای هوا خنک تر از پوست بدن شماست نشتن رو بـه روی پنکه در حالیکـه عرق کردهاید می تواند بـه پایین آمدن دمای بدن کمک کند.
اگر بـه اندازه کافی بنا دلایل سلامتی و یا سن عرق نکرده اید کـه بدنتان بـه این روش خنک شود، می توانید بدن تان را زمانی کـه روبه روی پنکه نشسته اید با آب سرد مرطوب کنید. تنها یک آبپاش را از شیر آب پر کنید و بـه میزان نیاز بدنتان را مرطوب کنید در حالیکه پنکه روبه روی شـما در حال وزیدن اسـت.
از فعالیت هاي شدید خودداری کنید
اگر نامزد شرکت در فعالیت هاي شدید بدنی هستید بویژه در آب و هوای گرم و مرطوب گرمای بدن تان بدلیل مصرف انرژی و فعالیت بدنی بالا خواهد رفت.
تمرینات با شدت کمتر انجام دهید مانند پیاده روی و دوچرخه سواری اگر مایلید کـه شدت سطح فعالیت خودرا نگه دارید مطمئن باشید کـه وقفه هاي متناوب ایجاد میکنید و از بیش از حد فشار آوردن بخود پرهیز کنید. شنا کردن نیز می تواند راه خوبی برای پایین آوردن طبیعی دمای بدن هنگام تمرین کردن باشد چرا کـه شـما در آب غوطه ور خواهید شد.
لباسهای رنگ روشن و آزاد برای کاهش و دفع گرما بپوشید
این مهم اسـت کع لباس هایتان طوری باشد کـه اجازه گردش هوا روی پوست جهت خنک شدن بدن تان را بدهد. اما مهم اسـت کـه مطمئن باشید لباس ها بدنتان را در برابر نور خورشید بـه خوبی می پوشاند.
لباسهای رنگ روشن، نور خورشید را بیشتر منعکس می کند تا جذب بدینوسیله سطح گرما را در بدن پایین می آورد. از پوشیدن لباسهای تیره و ضخیم خودداری کنید. چرا کـه این لباس ها جاذب و نگه دارنده گرما هستند.
از خوردن غذا هاي چرب و پر ادویه خودداری کنید
غذا هاي چرب و پر ادویه متابولیسم را بالا میبرند و شبیه یک محرک برای بالا بردن دمای بدن شـما عمل می کنند. کاسپایسین ترکیب یافت شده در فلفل چیلی بطور طبیعی دمای بدن را بالا میبرد.
غذاها با چربی بالا، بدلیل افزایش ذخیره آنها در سلول ها، منجر بـه حبس گرمای بیشتری در بدن می شوند. این بدلیل آن اسـت کـه چربی ها مسئول ذخیره گرما و گرم نگه داشتن بدن هستند.
هیدراته نگه داشتن بدن اهمیت زیادی دارد، و تصور نوشیدن یک لیوان آب خنک بعد از یک روز طولانی گرم واقعا جذاب بنظر می رسد، اما زمانی کـه گرسنه هستید یا میل دارید چیزی بخورید، آب قطعا کافی نیست. نگران نباشید، چرا کـه این مواد غذایی در تابستان شـما را خنک نگه میدارند و تازه با خوردن آنها هم سیر و هم خوشحال خواهید شد!
آووکادو
انگار کـه مـا دنبال دلیل دیگری برای مصرف بیشتر آووکادو در تابستان امسال بودیم. آووکادو میوهاي با بالاترین مقدار اسید چرب تک غیراشباع اسـت کـه بـه حذف گرما و زهر از خون کمک میکند.
آووکادو همچنین بـه اسانی قابل هضم اسـت، بنابر این بدن شـما وادار نیست کـه کار اضافی انجام دهد و حرارت بیشتری برای هضم آن تولید کند. بنابر این از آووکادوهای رسیده دراین فصل پر حرارت استفاده کنید تا هم خنک شوید و هم حسابی لذت ببرید!
موز
موز یک مادهي خوراکی قابض اسـت بـه این معنی کـه سبب می شود بافتها بدنتان جمع شوند. بـه این ترتیب امکان جذب آب بیشتر فراهم میشود و همین مرکز بدنتان را حسابی خنک میکند.
اگر آدمی بسیار فعال هستید، و بـه غذایی نیاز دارید کـه هم بـه سرعت انرژی بدنتان را افزایش بدهد و هم شـما را خنک کند، موز می تواند یک غذای عالی برای شـما باشد. و اگر تمایل دارید این میوهي خوشمزه رابه گونهاي متفاوت مصرف کنید، قطعا با امتحان کردن رسپی موز یخ زده و ماست یونانی لذت زیادی خواهید برد:
= مقداری ماست یونانی داخل یک کاسه بریزید.
= موز رابه ضخامت ۱ سانت برش بزنید.
= برشهاي موز رابا استفاده از چنگال، آغشته بـه ماست یونانی کنید.
= در مرحلهي بعد موزها را روی کاغذ روغنی بچینید و داخل فریزر قرار بدهید تا یخ بزنند.
= بعد از یک ساعت میانوعدهي فوقالعاده خوشمزهتان آماده اسـت!
توتها
مطابق با طب چینی، انواع توتها بسیار قلیایی هستند، بدین معنا کـه آنها انرژی سرد در بدن ایجاد میکنند و شـما را خنک میکنند. توتها همچنین آب فراوانی دارند، بنابر این بـه رقیق کردن خون و کاهش سطح گرمای بدن کمک می کنند.
انواع توت بـه تنها میتوانند میانوعدههاي فوقالعادهاي برای روزهای تابستانی باشند اما اگر بـه دنبال راههاي نوآورانهاي برای خوردن این میوههاي خوشمزه هستید میتوانید یکی از این دو شیوه را امتحان کنید:
چای سبز و توت سیاه
چند توت سیاه را داخل چای سبز بریزید.
یک ساعت صبر کنید تا طعم توتها وارد چای شود.
نوشیدنی متفاوت و بسیار مفیدتان آماده اسـت!
میتوانید توت مورد علاقهتان رابه غلات صبحانهتان اضافه کنید.
میوههاي خانواده مرکبات
با این همه ی گزینهاي کـه در اختیار شـما قرار دارد، هیچ مشکلی برای پیدا کردن میوهي مرکبات مناسب برای خودتان نخواهید داشت. مرکبات بدلیل توانایی کـه برای کمک بـه تجزیهي غذا هاي چرب و هضم غذاها دارند، فوقالعاده خنککننده هستند. این میوهها با کمک بـه فرایند هضم، سبب میشوند کـه بدنتان کمتر تلاش کند ودر نهایت حرارت کمتری تولید کند.
نارگیل
این میوهي همه ی کاره بشما آب نارگیل، روغن و خود میوه را میدهد. این میوه بطور طبیعی سرشار از الکترولیتها اسـت کـه بشما کمک می کنند هیدراته و خنک شوید. بنابر این بعد از یک روز طولانی و پر فعالیت، یک لیوان آب نارگیل بنوشید تا برای روزبعد بدنتان تازه و پرطراوت شوید.
خیار
آب بالای موجود در خیار بشما کمک می کند کـه “مثل خود خیار خنک بمانید”. خیار در عین حال دیورتیک «ادرارآور» اسـت، بنابر این می تواند بـه خروج سموم ازبدن و فرایند هضم کمک کند. خیلی ساده خیار را برش بزنید، کمی نمک روی آن بپاشید و بعد بعنوان یک میانوعدهي سالم و عالی آنرا میل کنید.
طالبی
طالبی حدود نود و پنج درصد آب اسـت و بهمین دلیل در بین مواد خوراکی خنککننده قرار میگیرد. این میوه نسبتا کم کالری ودر عین حال دیورتیک اسـت، بـه این معنی کـه در دفع سموم ازبدن نیز تاثیر زیادی دارد. باوجود انواع مختلف طالبیهایي کـه در معرض هستند، قطعا یکی ازآنها باب میلتان خواهد بود!
نعنا
کلمات نعناع و خنکی عملا مترادف هستند! نعنا یک گیاه خنککننده اسـت کـه می تواند در پخت و پز، برای تهیهي انواع اسموتی یا همراه با آب مصرف شود یا خیلی ساده میتوانید آنها رابه تنهایی بجوید. علاوه بر خوردن نعناع، میتوانید از روغن نعناع فلفلی نیز استفاده کنید تا هم کمکتان کند کـه خنک شوید و هم استرستان را کاهش بدهد.
تخم خشخاش
چـه کسی می دانست کـه تخم خشخاش، یک مادهي لازم در تعداد زیادی از داروهای خنککننده اسـت؟ این دانههاي کوچک علاوه بر اینکه برای پخت کوکی، کیک و شیرینیها استفاده می شوند، می توانند بـه رفع تشنگی کمک کنند و سبب خنک شدن بدن از درون شوند.
بستنی یخی
هیچ چیز در تابستان مثل بستنی یخی میوهاي لذت ندارد! با خوردن این خوراکی یخی هم میل بـه شیرینیتان ارضاء میشود و هم حسابی خنک می شوید. شـما می توانید با استفاده از میوههایي کـه ماهیت خنککننده دارند بستنی یخی آماده کنید تا تاثیری کـه می گیرید دوچندان شود!
فلفل تند
احتمالا این یکی عجیبوغریب بـه نظرتان میرسد، اما فلفل تند واقعا توانایی خنک کردن بدنتان را دارد. فلفل تند سبب می شود کـه شـما عرق کنید، و بـه این ترتیب بدن شـما مکانیزمهاي خنککننده رابه کار میاندازد.
بهمین دلیل افرادی کـه در آب و هوای بسیار گرم زندگی می کنند، اغلب غذا هاي تند در رژیم غذاییشان دارند. پس بهتر اسـت دراین روزهای گرم تابستانی فلفل تند رابه میزان بیشتری در پخت و پزهایتان بکار ببرید.
هندوانه
هندوانه میوهاي تابستان اسـت. دورهمیها و میهمانیهاي شبهاي تابستان بدون حضور هندوانه رنگ و بویی ندارد! این میوه نه تنها عطر و طعم بسیار خوبی دارد بلکه فوقالعاده خنک و آبدار هم اسـت. هندوانه آب بسیار زیادی دارد، بنابر این وقتی کـه آن رابه صورت خنک بخورید، بدنتان را خنک نگه میدارد.
ماست
آن بستنی را کنار بگذارید و تابستان امسال یک کاسه ماست را انتخاب کنید. نه بـه این دلیل کـه ماست خوراکی سالمتری اسـت، بلکه بدلیل آب زیادی کـه ماست دارد. این امر باعث می شود کـه بیشتر از بستنی بدنتان را خنک کند.
نکتهي بسیار مهم
درست اسـت کـه بستنی بسیار خوشمزه و خنک اسـت، اما واقعیت این اسـت کـه اگر قصد دارید در روزهای گرم تابستانی بدنتان را حسابی خنک کنید، بهتر اسـت از بستنی دوری کنید چرا کـه بدن شـما برای تجزیهي بستنی پر از کالری، باید بـه سختی فعالیت کند، روندی کـه در نهایت، بجای خنک کردن بدنتان آنرا گرم می کند.