از میان ضرب المثل هاي شیرین زبان پارسی امروز به سراغ مثل گاوبندی میرویم که واقعا خواندنی است ودر ایران نیز پرکاربرد است.
کاربرد ضرب المثل:
هرگاه بین دو یا چند نفر در عمل و اقدامی تبانی شود ، عبارت گاوبندی مورد استشهاد و تمثیل قرار میگیرد .
آورده اند كه …
كشاورزانی كه در قرا و قصبات ایرانی به امر كشت و زرع اشتغال دارند . دو دسته هستند ، دسته اول كشاورزان مقیم كه در محل كار ، صاحب منزل و زندگی هستند و همان جا كشاورزی می كنند كه انها را صاحب نسق میگویند . دسته دوم كشاورزان غیر مقیم هستند كه این دسته را در اصطلاح عمومی ، خوش نشین میگویند و هر كدام زمینی از مالكیت قریه میگرفتند و مثل كشاورزان مقیم در زمین مورد اجاره گاوبندی و زراعت می كردند .
از جمله كارهایی كه مباشران و متصدیان بهره مالكانه به نفع خودشان انجام می دادند ، این بود كه با خوش نشین ها گاوبندی می كردند . عبارت گاوبندی در اصطلاح كشاورزی به معنی استفاده از گاو نر « گاو كاری » برای شخم و زراعت است ، به این ترتیب كه یك جفت گاو كاری رابا نهادن یوغ در گردن به خیش می بندند و ازآن برای شخم زدن و آماده كردن زمینی برای زراعت استفاده می كردند .
معنی مجازی گاوبندی یعنی مواضعه و تبانی و شركت در مزایا غیر اصولی و شرعی . و این از آنجا سرچشمه گرفته است كه مباشران و متصدیان وصول بهره مالكانه برای آنكه مزایا بیشتری نصیبشان شود با یك یا چند نفر از خوش نشینان در زراعت و گاوبندی شریك میشدند . استمرار دراین عمل سبب شد كه از عبارت گاوبندی در افواه عمومی به معنی مواضعه و تبانی و شركت در مزایا نامشروع استفاده و تمثیل كنند .