در اینبخش چند دعای هنگام افطار بـه نقل از پیامبر و ائمه معصوم را مرور میکنیم. در روایات بسیاری آمده اسـت کـه، دعای مـا در هنگام افطار توسط پروردگار یکتا اجابت می شود، بـه نقل از تمام بزرگان دین مبین اسلام چند دعا وجوددارد کـه با خواندن آن ها می توانید با خدای خود صحبت کنید و خواسته هاي دلتان را برای او مطرح کنید، در ادامه این مطلب این دعاها رابه همراه هم مرور میکنیم.
بر اساس روایات امام کاظم «ع» بـه نقل از پدرانشان فرمودند، هر کس این دعا در هنگام افطار بخواند پاداش تمام کسانی کـه در آن روز، روزه بوده اند برای او نوشته میشود.
اَللّهُمَّ لَکَ صُمْتُ وَعَلى رِزْقِکَ اَفْطَرْتُ وَعَلَيْکَ تَوَکَّلْتُ
خداوندا، تنها براى تـو روزه داشتم و با روزى تـو افطار کردم و بر تـو توکّل نمودم.
بِسْمِ اللّهِ اَللّهُمَّ لَکَ صُمْنا وَعَلى رِزْقِکَ اَفْطَرْنا فَتَقَبَّلْ مِنّا اِنَّکَ اَنْتَ السَّمیعُ الْعَلیمُ
خداوندا، تنها براى تـو روزه داشتیم و با روزى تـو افطار نمودیم، پس روزهى مـا را بپذیر. بـه راستى کـه تـو شنوا و آگاهى.
اللّهم لکَ صُمنا بتوفیقک وعلی رِزقکَ اَفطَرنا بِاَمرک، فَتقبّلهُ مِنّا واغفر لنا، اِنّک اَنت الغَفورُ الرّحیم
خداوندا، با توفیق تـو برایت روزه گرفتیم و با دستور تـو با روزیات افطار کردیم، پس آنرا از مـا بپذیر و مـا را بیامرز، بـه راستی کـه تـو خودت بسیار آمرزنده و بسیار مهربانی.
در کتاب علمای شیعه بـه نقل از پیامبر آمده اسـت کـه خواندن دعای زیر در هنگام افطار باعث پاک شدن گناهان می شود.
يَا عَظِیمُ يَا عَظِیمُ أَنْتَ إِلَهِي لَا إِلَهَ لِي غَيْرُکَ اغْفِرْ لِيَ الذَّنْبَ الْعَظِیمَ إِنَّهُ لَا يَغْفِرُ الذَّنْبَ الْعَظِیمَ إِلَّا الْعَظِیمُ
اى بزرگ اى بزرگ، تـو معبود منى و مـن بـهجز تـو معبودى ندارم، گناه بزرگ مرا بیامرز، بـه راستى کـه جز بزرگ نمىتواند گناه بزرگ را ببخشاید.
در روایات آمده اسـت کـه هر روزه دار در زمان افطار یک دعای مستجاب دارد ودر هنگام خوردن نخستین لقمه افطار بگوید:
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمـنِ الرّحَیمِ یا واسِعَ الْمَغْفِرَةِ اِغْفِرْ لى
بنام خدا کـه رحمتش بسیار و مهربانیاش همیشگی اسـت،اي گسترده آمرزش، مرا بیامرز.
امام صادق «ع» بـه نقل از پدرانشان فرمودند، پیام اکرم «ص» بعد از افطار میفرمود:
اللَّهُمَّ لَکَ صُمْنَا وَ عَلَى رِزْقِکَ أَفْطَرْنَا فَتَقَبَّلْهُ مِنَّا ذَهَبَ الظَّمَأُ وَ ابْتَلَّتِ الْعُرُوقُ وَ بَقِيَ الْأَجْرُ
خدایا، فقط براى تـو روزه داشتیم و با روزى تـو افطار کردیم، پس روزهى مـا را بپذیر. گرسنگى سپرى شد و رگهاتر و نمدار شدند و پاداش باقى ماند.
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَعَانَنَا فَصُمْنَا وَ رَزَقَنَا فَأَفْطَرْنَا
ستایش خدا راکه مـا را یارى نمود و روزه گرفتیم و روزى داد و افطار کردیم.
اللَّهُمَّ تَقَبَّلْهُ مِنَّا وَ أَعِنَّا عَلَيْهِ وَ سَلِّمْنَا فِیهِ وَ تَسَلَّمْهُ مِنَّا فِي يُسْرٍ مِنْکَ وَ عَافِيَةٍ
خدایا، روزهى مـا را بپذیر و مـا را بر [محافظت از]آن یارى کن ودر آن [ماه رمضان]سالم بدار و آن رابا آسانى [فراوانى روزى]و عافیت از مـا بگیر.
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي قَضَى عَنِّي يَوْمـاً مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ
ستایش خدا راکه توفیق روزه داشتن یک روز از ماه رمضان رابه مـن عنایت کرد.
سید یحیی بن هارون حسینی در کتاب امالی آورده اسـت کـه پیامبر اکرم «ص» در هنگام افطار چند لقمه غذا می خورد، سپس میفرمود:
اللَّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ أَطْعَمْتَ وَ سَقَيْتَ وَ أَرْوَيْتَ فَلَکَ الْحَمْدُ غَيْرَ مَکْفُورٍ وَ لَا مُوَدَّعٍ وَ لَا مُسْتَغْنًى عَنْکَ
خداوندا، ستایش تـو را، غذا و نوشیدنى دادى و سیراب نمودى، پس ستایش تـو را بىآنکه تـو را نادیده گرفته و از تـو وداع نموده و از تـو بىنیاز باشم.
طبرسى. رحمه اللّه. بـه نقل از ائمّه. علیهم السّلام. فرمودند، هنگام فراغت از غذا دعای زیر را بخوانید.
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَطْعَمَنِي فَأَشْبَعَنِي وَ سَقَانِي فَأَرْوَانِي وَ صَانَنِي وَ حَمَانِي
ستایش خدا راکه بـه مـن غذا داد و سیرم نمود و آب داد و سیرابم کرد و از مـن حفظ و حمایت نمود.
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي عَرَّفَنِي الْبَرَکَةَ وَ الْيُمْنَ بِمَا أَصَبْتُهُ وَ تَرَکْتُهُ مِنْهُ
ستایش خدا راکه در اعمالى کـه انجام دادم و یا ترک نمودم، برکت و خجستگى رابه مـن شناساند.
اللَّهُمَّ اجْعَلْهُ هَنِیئاً مَرِیئاً لَا وَبِيّاً وَ لَا دَوِيّاً وَ أَبْقِنِي بَعْدَهُ سَوِيّاً قَائِمـاً بِشُکْرِکَ مُحَافِظاً عَلَى طَاعَتِکَ
خداوندا، آن [غذا]را گوارا و دل چسب قرار ده، نه همراه با «وبا» و انواع بیمارىهاى دیگر و بعد ازآن مرا تندرست بدار، درحالىکـه سپاسگزارى تـو رابهجا آورده و مواظب طاعتت باشم.
وَ ارْزُقْنِي رِزْقاً دَارّاً وَ أَعِشْنِي عَيْشاً قَارّاً وَ اجْعَلْنِي بَارّاً وَ اجْعَلْ مَا يَتَلَقَّانِي فِي الْمَعَادِ مُبْهِجاً سَارّاً بِرَحْمَتِک
و روزى فراوان و پیوسته روزىام کن و زندگانى استوار نصیبم کن و مرا نیکوکار گردان و انچه راکه در معاد با مـن برخورد مىکند، بـه رحمت خود مایهى شادمانى و خوشحالى مـن قرار ده.
دعای قبل افطار کدام اسـت؟ ماه رمضان و بـه خصوص لحظه هاي سحر و افطار از بهترین زمان ها برای بهرهمندی از برکات سفره پر نور الهی اسـت.
این ماه پر برکت بهترین فرصت برای سنگین کردن ره توشه قیامت اسـت. با جست و جو در بین احادیث و روایات باقیمانده از ائمه معصومین «ع» درمییابیم لحظه بـه لحظه شب و روزهاي ماه مبارک رمضان پر اسـت از اعمال عبادی و ادعیه مستحبی کـه خواندن و بـه جا آوردن آنها فضیلت بسیاری بـه همراه دارد.
لحظه افطار کـه از معنویترین لحظهها برای یک روزه دار اسـت نیز اعمال و اذکار مخصوص بـه خودرا دارد. یکی از این ادعیه مستحبی کـه قرائت آن قبل از افطار فضیلت بسیاری دارد دعایی اسـت کـه بـه نقل از امام صادق «ع» بـه دست مـا رسیده اسـت و با نام دعای قبل از افطار شهرت دارد. در ادامه میتوانید متن و ترجمه دعای قبل از افطار را بخوانید. تواشیح اسماء الحسنی «تواشیح اسامی خداوند»:
بسم الله الرحمن الرحیم
نسئلک یا مـن هو الله الذی لا اله الا هو الرحمن الرحیم الملک القدّوس السلام المؤمن المهیمن العزیز الجبّار. المتکبّر الخالق الباریء المصوّر الغفّار القهّار الوهّاب الرزّاق الفتّاح العلیم. القابض الباسط الخافض الرافع المعزّ المذلّ السمیع البصیر الحکم العدل. اللطیف الخبیر الحلیم العظیم الغفور الشکور العلیّ الکبیر الحفیظ المقیت. الحسیب الجلیل الکریم الرقیب المجیب الواسع الحکیم الودود المجید الباعث الشهید. الحق الوکیل القویّ المتین الولیّ الحمید المحصی المبدىء المعید المحیی الممیت الحیّ القیوم.
الواجد الماجد الواحد الصمد القادر المقتدر المقدّم المؤخّر الاول الآخر. الظاهر الباطن الوالی المتعالی البر التوّاب المنتقم العفو الرئوف مالک الملک ذو الجلال و الاکرام. المقسط الجامع الغنیّ المغنی المانع الضار النافع النور الهادی البدیع الباقی. الوارث الرشید الصبور الذی لیس کمثله شیء و هو السمیع البصیر. اللهم صلٌ افضل صلاه علی اصعد مخلوقاتک سیدنا محمد و علی آله و صحبه و سلم شماره معلوماتک و مداد کلماتک کلما ذکرک الذاکرون و غفل ان ذکرک الغافلون.
از جمله ویژگیهاي این دعا، توصیه توسط ائمه معصومین «ع» و بزرگان دین اسـت بدین صورت کـه در کتاب شریف اقبال الاعمال سید بن طاووس «ره» روایتی میخوانیم بدین شرح:
«وَ مِنَ الدُّعَاءِ الْمُخْتَصِّ بِالْإِفْطَارِ فِي شَهْرِ الصِّیامِ: مَا رَوَینَاهُ بِإِسْنَادِنَا إِلَي الْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ رَحِمَهُ اللَّهُ قَالَ قَالَ الصَّادِقُ «ع» إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ «ص» قَالَ لِأَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ «ع» یا أَبَا الْحَسَنِ هَذَا شَهْرُ رَمَضَانَ قَدْ أَقْبَلَ فَاجْعَلْ دُعَاءَک قَبْلَ فُطُورِک فَإِنَّ جَبْرَئِیلَ ع. جَاءَنِي فَقَالَ یا مُحَمَّدُ مَنْ دَعَا بِهَذَا الدُّعَاءِ فِي شَهْرِ رَمَضَانَ قَبْلَ أَنْ یفْطِرَ اسْتَجَابَ اللَّهُ تَعَالَي [لَهُ]دُعَاءَهُ وَ قَبِلَ صَوْمَهُ وَ صَلَاتَهُ وَ اسْتَجَابَ لَهُ عَشْرَ دَعَوَاتٍ وَ غَفَرَ لَهُ ذَنْبَهُ وَ فَرَّجَ هَمَّهُ [غَمَّهُ]وَ نَفَّسَ کرْبَهُ [کرْبَتَهُ]وَ قَضَي حَوَائِجَهُ وَ أَنْجَحَ طَلِبَتَهُ وَ رَفَعَ عَمَلَهُ مَعَ أَعْمَالِ النَّبِیینَ وَ الصِّدِّیقِینَ وَ جَاءَ یوْمَ الْقِیامَةِ وَ وَجْهُهُ أَضْوَأُ مِنَ الْقَمَرِ لَیلَةَ الْبَدْرِ فَقُلْتُ مَا هُوَ یا جَبْرَئِیلُ فَقَالَ قُلْ»
ترجمه
«امام صادق فرمودند: حضرت محمد «ص» بـه امیرالمؤمنین «ع» فرمود اباالحسن! ماه رمضان نزدیک شده اسـت؛ قبل از افطار دعا کن؛ جبرئیل پیش مـن آمد و گفت: یا محمد! کسیکه در ماه رمضان با این دعا، قبل از افطار دعا کند، خداوند دعای وی را مستجاب، نماز و روزه وی را قبول و ده دعای وی را مستجاب می کند.
گناه وی را بخشیده، غم و غصه وی را از بین برده، گرفتاریهایش را بر طرف کرده، حاجات وی را برآورده کرده، وی را بـه مقصودش رسانیده، عمل وی را با عمل پیامبران و صدیقین بالا برده ودر روز قیامت چهره او درخشانتر از ماه شب چهارده خواهد بود. گفتم: چـه دعایی اسـت؟ جبرئیل! ودر پاسخ دعای قبل افطار معروف را خواند.»
بسم الله الرحمن الرحیم
اللّهمَّ ربَّ النّورِ العظیم و ربَّ الکرسی الرَّفیع و ربَّ البَحرِ المَسجور و رَبَّ الشَّفیعِ الکبیر و النُّورِ العَزیز و رَبَّ التُّوریةِ و الانجیلِ و الزّبور و الفُرقانِ العظیم
خدایا!اي پروردگار روشنی بزرگ واي پروردگار تخت بلند، و اي پروردگار دریای پر میان، واي پروردگار شفع بزرگ و نور محترم، واي پروردگار تورات و انجیل و زبور و قرآن عظیم.
انتَ اِلهٌ مَن فی السّمواتِ و اِلهٌ مَن فی الأرض لا اِلهٌ فیما غَیرُک
توئی معبود هر کس کـه در آسمانها اسـت و معبود هر کس کـه در زمین اسـت، و جز تـو معبودی در بین آنها نیست.
و انتَ جَبّار مـن فِي السّموات و جَبّار مَن فِي الأرض لا جبّار فیهِمـا غَیرُک
و توئی قاهر و مسلط بر هر کـه در آسمانها و هر کـه در زمین اسـت، و جز تـو قاهری در بین آنها نیست.
و انت مَلِک مَن فی السّموات و مَلِک مَن فِي الأرض لا مَلِک فیهِمـا غَیرُک
و توئی پادشاهی در هر کس کـه در آسمانها اسـت و سلطان هر کـه در زمین اسـت و جز تـو پادشاهی در بین آنها نیست.
اَسئَلُک بِاسمِک الکبیر و نورِ وجهِک الکریم و بِمُلکک القَدیم یا حَي یا قَیوم یا حَي یا قَیوم یا حَي یا قَیوم
از تـو می خواهم بـهحق نام بزرگت و بـه نور ذات بزرگوارت، و عظمت و پادشاهی دیرینهات،اي زنده و اي پاینده،اي زنده و اي پاینده،اي زنده و اي پاینده؛
و اَسئَلُک بِاسمُک الَّذی اَشرَقَ بِهِ کلّ شَئ و بِاسمِک الَّذی اَشرَقَت بِهِ السَّموات و الأرض و بِاسمِک الَّذی صَلح بِهِ الأوَّلون و بِهِ یصلَحُ الاخِرون
و از تـو می خواهم بـهحق آن نامت کـه هر چیز بدان پرتو گرفت، و بدان نامت کـه آسمانها و زمین بدان روشن گشت، و بدان نامت کـه پیشینیان بدان شایستگی یافتند و پسینیان بدان شایسته گردند.
یا حَیاً قَبلَ کلِّ حَي و یا حَیاً بَعدَ کلِّ حَي یا حَي لا اِلهَ الّا اَنت صَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ و آل مُحَمَّد
اي زنده پیش از هر زنده، واي زنده پس از هر زنده، معبودی جز تـو نیست، سلام فرست بر محمد و خاندان محمد
وَ اغفِر لي ذُنوُبی وَ اجعَل لي مِن اَمری یسراً وَ فَرَجَاً قَریبا
و بیامرز گناهان مرا، ودر کار مـن سهولت و گشایشی نزدیک مقرر فرما.
و ثَبِّتنی عَلي دینِ محمّد و آل محمّد و عَلي هُدی محمّد و آل محمّد و عَلي سُنَّةِ محمّد و آل محمّد علیه و علیهم السّلام
و مرا بر دین محمد و خاندان محمد و بر هدایت محمد و خاندان محمد و بر سنت «و روش» محمد و خاندان محمد کـه سلام بر او و آنان باد پا بر جا و ثابت قدم بدار.
وَ اجعَل عَمَلي فِي المَرفوعِ المُتَقَبَّل وَهَب لي کما وَهَبتَ لِأُولیائِک و اَهلِ طاعَتِک
و عمل و کردار مرا در فراز جایگاه پذیرفته قرار ده، و بـه مـن ببخشای چنانچه بـه دوستان و فرمانبردارانت بخشودی
فَاِنّي مُؤمِنٌ بِک مُتَوَکلٌ عَلیک مُنیبً اِلیک مَعَ مَصیری اِلیک و تَجمَع لي و لِوالدی و لِأَهلی و لِوَلَدی الخیر کلّه.
زیرا کـه مـن بـه تـو ایمان دارم و بر تـو توکل کنم، و بـه درگاه توانا بـه کنم با این کـه «میدانم» باز گشتم بـهسوی تـو اسـت، و هر آنچه خیر و خوبی اسـت «از تـو خواهم کـه» همه ی را برای مـن و پدر و مادر و خاندان و فرزندانم گردآوری.
وَ تصرف عَنّي و عَن والِدَي و عَن اهلی و عَن وَلَدی الشَّر کلّه
و هر انچه بدی اسـت همه ی را از مـن و پدر و مادر و خاندان و فرزندانم بازگردانی.
و اَنتَ الحَنّانُ المَنّان بَدیعُ السّمواتِ و الأرض
و توئی مهر پیشه و نعمت بخش، پدید آورنده آسمانها و زمین.
تُعطِي الخَیر مَن تَشاء و تصرفه عن مـن تشاء
عطا فرمائی خیر «و خوبی» را بهر کـه خواهی، و بگردانی آنرا از هر کـه خواهی.
فَامنُن عَلَي برحمتک یا ارحم الرّاحمین
پس بـه مهر و رحمت خویش بر مـن منت بنه اي مهربانترین مهربانان.