چکیده

رفو فرش از گذشته و دیر باز از جمله خدمات مورد نیاز اقشار مختلف جامعه تلقی می شده است. ترمیم و یا رفوگری فرش نه تنها برای سالم نگه داشتن فرش بلکه برای زنده نگه داشتن تاریخ نیز اهمیت زیادی دارد.

همانطور که می دانید در حال حاضر فرش ها و قالی های زیادی در موزه ها نگهداری می‌شوند که این فرش‌ها با گذشت زمان نیاز به خدمات رفوگری خواهند داشت در چنین شرایطی فرآیند رفوگری نقش بسیار مهمی در زنده نگه داشتن هنر و آثار باستانی در این زمینه خواهد داشت در ادامه این بخش بیشتر با این فرایند اشنا خواهید شد.

رفوگری چیست و چه کاربردی دارد؟

شاید تا به حال درباره شغل رفوگری و چگونگی انجام ان چیزهایی شنیده باشید یا در مستندهای پخش شده این فرایند را مشاهده کرده باشید. رفوگری یعنی تعمیر، ترمیم و احیای فرش اسیب دیده که با استفاده از ابزار آلات و تجهیزات مخصوص انجام می‌شود.

در این میان فرد رفوگر با توجه به آسیب وارد شده به فرش شما ساز و کارهای ویژه‌ای را اعمال می‌کند که پس از آن آسیب ایجاد شده برطرف شده و فرش به حالت اول باز می گردد. در حال حاضر رفوگری یکی از پردرآمدترین مشاغل در سطح شهر شناخته شده است. همانطور که می دانید با توجه به افزایش قیمت فرش ها معمولاً افراد ترجیح می‌دهند تا به جای تعویض فرش خود آن را ترمیم کنند.

در چنین شرایطی خدمات رفوگری که چه در قالیشویی ها و چه به صورت آزاد فعالیت میکنند بهترین انتخاب برای آن ها خواهد بود. رفوگری انواع فرش با توجه به نوع آن و نیز نیازمندی فرش شما متفاوت می باشد برای مثال در حال حاضر برخی از افراد فرش های عتیقه و باستانی خود را در انبارها نگهداری می‌کنند.

زمانی که این فرش ها برای مدت طولانی در این انبار ها قرار می گیرند نیاز به خدمات رفوگری خواهند داشت همانطور که می‌دانید چنین فرش‌هایی با گذشت زمان حالت اولیه خود را از دست داده و بافت آن بسیار حساس می شود. سعی کنید برای سپردن فرش ها به افراد متخصص در قالیشویی های معتبر مانند قالیشویی نارمک اقدام کنید.

رفوگری فرش دستبافت

امکان این که فرش شما توسط اشیا و مواد گوناگون و دچار پوسیدگی، سوختگی و یا بیدزدگی شود وجود دارد در چنین حالتی شما می توانید از خدمات رفوگری برای رفع این مشکل استفاده کنید رفوگری فرش دستبافت فرآیندی پیچیده می باشد که نیاز به تخصص دارد و فرد رفوگر می تواند با استفاده از ابزار آلات و ساز و کارهای ویژه در این زمینه اختلالات ایجاد شده را از بین ببرد.

رفوگری فرش با توجه به محلی که در فرش نیاز به رفو دارد متغییر است که در ادامه به آن می پردازیم:

1- ترمیم پوسیدگی فرش

معمولا علت پوسیدگی فرش از رطوبت ناشی می شود. رطوبت تارو پود فرش را سست کرده و به مرور موجب پارگی آن می شود. اگر فرش های دستبافت به صورت نمدار لول شوند و مدت ها باقی بمانند یا در مسیرهای پر رطوبت مانند جلوی درب حمام باشند بیشتر در معرض پوسیدگی قرار گرفته از اینرو نیاز به ترمیم پیدا کرده.

در چنین شرایطی فرد رفوگر باید کاملا آشنا به نقشه کشی فرش و نیز الیاف مورد استفاده شده در این زمینه باشد در چنین حالتی پس از انجام فرایند رفوگری قسمت مورد نظر با سایر بخش های فرش همخوانی داشته و حالت اولیه آن بازخواهد گشت.

هرچه بخش پوسیده شده بیشتر و عمیق تر باشد فرایند رفوگری نیز طولانی تر خواهد شد زیرا در چنین شرایطی فرد رفوگر باید زمان بیشتری برای ترمیم قسمت آسیب دیده در نظر بگیرد برای رفوگری فرش‌دستبافت پوسیده شرایط اعمال خدمات کمی متفاوت تر می باشد زیرا در این میان باید از الیاف و نخ های طبیعی استفاده شود.

2- تثبیت رنگ

گاهی به دلیل سهل انگاری فرش ها دچار رنگ در هم رفتگی می شوند. سپردن فرش های دستبافت به قالیشویی های نامعتبر و یا گاها اقدامات خودسرانه در خصوص فرش های دستبافت این مشکل را برای ما به وجود میاورد که در این صورت نیاز به رفوگری وجود دارد. و افراد رفوگر متخصص با استفاده از برداشتن یک لایه از فرش رنگ های فرش را تثبیت نموده.

3- بید زدگی

یکی دیگر از عواملی که موجب می شود نیاز به خدمات رفوگری داشته باشیم بیدزدگی فرش است. فرش های دستبافت به علت اینکه از الیافت طبیعی هستند بیشتر دچار بید زدگی می شوند. بیدها معمولا از این الیافت تغذیه کرده و در نهایت موجب پارگی بخشی یا اگر زمان زیادی بگذرد کل فرش خواهند شد و زمانی شما متوجه می شوید که تنها چله قالی باقی مانده باشد.

برای در امان نگاه داشتن از بید زدگی فرش ها لابه لای فرش نفتالین قرار می دهند. در خصوص فرش های ماشینی و دستبافت دارای ابریشم امکان بیدزدگی وجود ندارد.

4- رفوگری فرش سوخته

رفوگری فرش سوخته به دو روش قابل انجام خواهد بود اگر سوختگی های ایجاد شده سطحی باشد رفع ان نیز ساده تر خواهد بود برای مثال ابتدا قسمت های سطحی سوخته شده فرش را با استفاده از قیچی برش می‌دهند در چنین حالتی تار و پود های باقی مانده که سالم‌تر هستند دست نمی خورند.

و به همان حالت اولیه باقی خواهند ماند پس از آن نخ ها و الیاف باقیمانده را با استفاده از انبرهای مخصوص به طرف بالا می‌کشند تا از برجسته تر شوند و کوتاه تر از سایر قسمت ها به نظر نرسند در انتها با استفاده از اتوی مخصوص قسمت رفو شده را اتو خواهند کرد.

در چنین شرایطی بدون هیچ برش و بافتی فرش سوخته شما ترمیم خواهد شد اما برای رفع سوختگی های عمیق تر قسمت سوخته شده را برش خواهند داد در چنین شرایطی پس از برش دادن فرش را به طور کامل روی چهارچوب مخصوص پهن می کنند و با توجه به نقشه اصلی و ساختار کلی فرش قسمت برش داده را به صورت مجدد خواهند بافت.

5- ترمیم ریشه

اگر بخشی از ریشه فرش دچار آسیب شده باشد فرد رفوگر آن بخش را با قیچی بریده و اقدام به اصلاح ان ناحیه می کنند. اگر کل ریشه فرش دچار آسیب شده باشد کل ریشه را بریده و با استفاده از نخ و سوزن مناسب اقدام به رفوگری و ریشه بافی فرش می کنند.

هزینه های رفوگری فرش دستبافت

هزینه رفوگری فرش دستبافت با توجه به نوع فرش و میزان خرابی متفاوت می باشد. گاهی فرش ها دارای متراز بیشتر هستند و میزان پوسیدگی و خرابی در ان ها بسیار زیاد است و حتی گاهی نیاز است مجدد بر روی دار قالی قرار گرفته که در این شرایط نیاز به وقت بیشتری برای رفوگری فرش است.

هزینه رفوگری فرش های ماشینی باتوجه به میزان خرابی متغییر است. برای مثال معمولاً هزینه‌های رفوگری سوختگی‌های سطحی بسیار کمتر از سوختگی های عمیق تر می باشد این که شما از خدمات رفوگری در منزل خود یا کارخانه مجموعه موردنظر استفاده کنید هیچ تغییری در هزینه ها ایجاد نخواهد کرد.

از طرف دیگر اگر چه یک نرخ ثابت برای استفاده از خدمات رفوگری تعیین شده است اما هزینه ها کمی در قالیشویی ها و مجموعه های فعال در این زمینه متفاوت خواهد بود پس برای جلوگیری از هرگونه هزینه اضافه می توانید ابتدا تحقیقات لازم در این زمینه را انجام دهید و با توجه به اطلاعات بدست آمده مجموعه ای قیمت مناسب تر برای دریافت خدمات رفوگری انتخاب نمایید.