پارس ناز پورتال

زندگی نامه امام موسی کاظم (ع) به همراه همسران

مجموعه : مذهبی
زندگی نامه امام موسی کاظم (ع) به همراه همسران

زندگی نامه امام موسی کاظم «ع» به همراه همسران

امام موسی کاظم «ع» هفتمین معصوم مـا شیعیان میباشند کـه همسران و فرزندان زیادی داشتند و در این مقاله بـه زندگی نامه ایشان اشاره مي کنیم.شمار فرزندان و همسران آن امام همام مثل بیشتر موضوعات تاریخی مسلم نیست و اقوالی در این اساس مطرح گشته کـه مـا هم بجهت وصول نتیجه ای، تمام آن اقوال را از کتاب ناسخ التواریخ و منتخب التواریخ با جانب اختصار در اینجا ذکر خواهیم نمود.

 

همسران امام موسی کاظم علیه السلام :

حضرت زنان بسیار داشتند کـه بیشتر آنان کنیز بودند و امام آنان را میخرید و آزاد میکرد.زن نخست حضرت موسی بن جعفر علیه اسلام ، با نام هـای : اُم رضا ، تکتم ، خیزران و نجمه شناخته مي شود ؛ وی از اشراف زنان ایرانی و دارای عفت و فصیلت بود و مادر امام رضا علیه السلام و حضرت معصومه سلام الله علیها مي باشند.

 

فرزندان امام موسی کاظم علیه السلام:

اما تعداد فرزندان امام موسی کاظم«ع» بنابر نقل«ابن شهر آشوب» سی نفر و بنا بگفته صاحب کتاب «زیاد الطالب» 60 تن کـه 23 پسر و 37 دختر ذکر نموده اند.و مرحوم”شیخ خوب” در کتاب «ارشاد» خود فرزندان آن امام همام را 37 تن مي داند کـه 18 تن پسر و 19 تن دختر قید نموده هست.

 

و همینطور در کتاب«کشف الغمه فی معرفه الائمه» نوشته شده کـه برای آن حضرت 38 فرزند بود، کـه 18 تن دختر و 20 تن پسر مي باشد.در کتاب”ینابیع الموده” مسطور هست کـه آنحضرت را سی و هفت تن پسر سوای اطفال بوده و شمار فرزندان امام«ع» را 59 تن دانسته هست.

 

ابن جوزی در کتاب تذکره می نویسد کـه گفته اند آنحضرت را 20 پسر و 20 دختر بوده هست.ملاحسین کاشفی در کتاب”روضه الشهداء” مي نویسد کـه حضرت امام کاظم«ع» را 60 فرزند کـه 37 تن دختر و 23 تن پسر بوده منتهی اسامی انها را بـه جز آنهائیکه دارای عقب بوده اند ذکر ننموده هست.

 

صاحب کتاب”زینه المجالس” نقل از حمدالله مستوفی مي گوید کـه حضرت را 37 پسر و 8 دختر بوده هست.همینطور در کتاب گزیده تاریخ مسطور هست کـه حضرت را 51 پسر و 28 دختر بوده کـه بسیار بعید هست زیرا در هیچ کتابی شمار اولاد آنحضرت را 79 تن ننوشته اند مگر این‌کـه فرزند زادگان آن حضرت اضافه کرده یا سهوی در قلم کاتب شده هست،

 

اضافا محسن را از اولاد آن حضرت دانسته و مي گوید کـه قبر محسن در فراهان عراق عجم کـه از بلاد قم هست مي باشد و بـه زاهد محسن معروف و ابوالخیر را هم از جمله پسرهای آن امام نامبرده هست.ودر کتاب”تاریخ قم ” صرحه را از دختران آن حضرت نام برده کـه«صرح» بمعنی بلند و خالص و برگزیده از هر چیز هست.ودر کتاب”راحه الارواح” 18 پسر برای آن حضرت نام برده کـه بـه جای حسین، کلیم نوشته هست.

 

این بود اقوال منقول در تعداد فرزندان امام موسی کاظم«ع»،البته تعداد دیگری از مورخین نظریه ای داده اند اما بجهت اختصار همه آنها خود دارای کرده و الآن در اینجا مختار مرحوم شیخ عباس قمی را نقل نموده و تعداد فرزندان آن امام همام را با اسامی شریفشان و اسامی منقول از دیگر مورخین را ذکر کرده و پس از آن نظریه مـا را با ادله روشن در مورد تعداد فرزندان آن امام همام ذکر و بیان خواهیم نمود

 

اسامی شریف اولاد امام موسی کاظم«ع» بنا بـه مختار شیخ عباس قمی در منتهی الامال از مرحوم شیخ خوب«ره» چنین هست: اسامی فرزندان امام موسی کاظم,تعداد همسران امام موسی کاظم دختر امام موسی کاظم بـه نام فاطمه صغری، ملقب بـه«بی بی هیبت» کـه در باکو، مدفون هست

 

پسران امام موسی کاظم علیه السلام
فرزندان ذکور 18 تن کـه عبارتند از:
حضرت علی الرضا«ع» ، ابراهیم، عباس، قاسم، اسماعیل، جعفر، هارون، حسن، احمد، محمد، حمزه، عبدالله، اسحق، عبیدالله، زید، حسین، فضل، سلیمان.اما اگر اقوال دیگر مورخین را همچنانکه بیان گردید ذکر نمائیم و اسامی فرزندان امام کاظم«ع» را با روایت انها جمع کنیم مي توان اسامی زیر را از اولاد ذکور آن حضرت اضافه کرد کـه عبارتند از:

 

عقیل، عمر، جعفراصغر، یحیی، عبدالرحمن، ابوبکر، داود، عون، محسن، ابوالخیر، کلیم، عزیز، ابراهیم اصغر، و صالح. بنا بـه روایت صاحب کنزالانساب کـه مي گوید درتجریش شمیران مدفون هست و دیگر صایم.

 

دختران امام موسی کاظم علیه السلام
اما فرزندان اناث 19 تن کـه بـه روایت شیخ خوب هست عبارتند از:حضرت فاطمه الکبر معصومه«ع» فاطمه الصغری ، رقیه، حکیمه، ام ابیها، رقیه الصغری، کلثوم ، ام جعفر، لبابه، زینب ، خدیجه، علیه، آمنه، حسنیه، بریهه، عایشه، ام سلمه، میمونه، ام کلثوم. اگر مـا هم طبق اقوال دیگر مورخین فرزندان اناث آنحضرت را نامبرده اند ذکر کنیم و با این اسامی جمع نمائیم مي توان اسامی زیر را اضافه نمود کـه عبارتند از:

 

ام فروه، اسماء، فاطمه وسطی، فاطمه اخری، ام کلثوم صغری، زینب صغری، زینب کبری، ام عبدالله، ام القاسم، اسماء صغری، محموده، امامه، ام کلثوم، ام دحیه، حلیمه، صرحه، رمله، ام اسماء، کلیه، آمنه الوسطی.این بود تمام اسامی فرزندان امام موسی کاظم«ع» با جمع نمودن اقوال مورخین کـه جمع کل 69 فرزند مي شود،

 

اما دلائل مؤلف این کتاب مبنی بر این‌کـه فرزندان امام موسی کاظم«ع» بیش ازآن هست کـه مرحوم شیخ خوب ذکر نموده اند را بشرح ذیل اثبات مي نمائیم:

 

دختر امام موسی کاظم بـه نام فاطمه وسطی، ملقب بـه«ستی فاطمه» کـه در اصفهان مدفون هست

 

اولا: چونکه علاقه ائمه«ع» خصوصا امام موسی کاظم«ع» نسبت بـه جده شان حضرت صدیقه الطاهره فاطمه زهرا«ع» بحدی بوده کـه نمی توان توصیف نمود، آن حضرت اسامی دخترانشان را هم بـه اسم آن بانو قرار مي دادند و لذا برای فرق بین تشابه اسامی پسوندهائی را هم اضافه مي نمودند

 

کـه این بنابر نقل محدث کبیر علامه مجلسی در بحارالانوار راجع بـه اسامی دختران موسی بن جعفر«ع» اثبات مي شود، و لذا مي فرماید برای آن حضرت چهار دختر بـه معنای فاطمه و بـه فواطم معروف بوده اند کـه عبارتند از:

 

1ـ فاطمه کبری، ملقب بـه حضرت معصومه«ع» کـه در قم مدفون هست.

 

2ـ فاطمه صغری، ملقب بـه«بی بی هیبت» کـه در مدخل شهر باکو، در آذربایجان شوروی مدفون هست .

 

3ـ فاطمه وسطی، ملقب بـه«ستی فاطمه» کـه در اصفهان مدفون هست.

4ـ فاطمه اخری، مشور بـه«خواهر امام» کـه در رشت مدفون هست .

 

اسامی فرزندان امام موسی کاظم,تعداد همسران امام موسی کاظم دختر امام موسی کاظم بـه نام فاطمه اخری، مشور بـه«خواهر امام» کـه در رشت مدفون هست

 

ثانیا: بنابر تحقیقات حاصله و بـه طور جزم باید گفت کـه برای امام موسی کاظم«ع» دو فرزند بـه نام ابراهیم بوده هست، چنانکه در کتاب«زیاد الطالب فی نسب ال ابی طالب» و همینطور مرحوم شیخ عباس قمی در کتاب«منتهی الامال» از کتاب مزبور نقل کرده هست کـه: موسی بن جعفر«ع» را دو پسر بـه نام ابراهیم بوده هست

 

یکی بـه نام ابراهیم اکبر کـه در یمن و بـه روزگار ابوالسرایا خروج کرده و بلاعقب بوده کـه پس از وفات، او را در آرامستان قریش در شهر بغداد دفن نمودند، پسر دیگر امام موسی کاظم«ع» کـه ابراهیم اصغر خوانده مي شده و سید مرتضی و سید رضی هم از احفاد همین ابراهیم مي باشند و مرقد شریف این امامزاده واجب العظیم در کاشمر مورد زیارت دوستان اهلبیت«ع» قرار مي گیرد کـه معروف بـه ابراهیم المرتضی مي باشد.

 

ثالثا: و همینطور اسامی 5 تن از فرزندان امام موسی کاظم«ع» بنامهای داود، یحیی، جعفرالاکبر، عبدالرحمن، و علی الاصغر را کـه بیشتر علماء نسابه در کتبشان ذکر کرده اند را مرحوم خوب قید ننموده و مؤید قول مـا کتاب«الشجره المبارکه» هست کـه مي نویسند:

 

اما الذین اتفقوا علی أنهم مـا اعقبوا فهم عشره: احمد، جعفر الاکبر، داود، محمد، سلیمان، یحیی، فضل، علی عبدالرحمن، قاسم.

 

و علت دیگر، قبوریکه منسوب بـه این امامزادگان مي باشد مضافا براینکه در کتب تاریخی هم علت هجرت و اعقاب انها را ذکر کرده اند و مـا هم انشاءالله بترتیب استان همه آن امامزادگان را معرفی و نسب شریف و اختلاف مدفن و علت مهاجرت انها را بتوفیق خداوند منان بیان خواهیم نمود.

 

رابعا: «حسن» و«صالح» کـه هردو از فرزندان بلافصل امام موسی کاظم«ع» هست را بنابه قول صاحب کتاب«کنزالأنساب» کـه مي گوید در تجریش شهر تهران امامزاده صالح بن موسی بن جعفر«ع» مدفون و یا صاحب کتاب«ناسخ التواریخ» در جلد هفتم اثبات مي کند کـه محسن بن امام موسی کاظم«ع» قبرش در فراهان نزدیک قم و از فرزندان بلافصل امام موسی«ع» دانسته و برای او هم اعقابی ذکر مي نمایدکه مـا هم مفصلا عنقریب بحث خواهیم نمود.

 

باید اضافه کرد، اگر عده ای از روایات کـه فرزندان امام موسی کاظم را بیش از 50 تن ذکر کرده اند اقتداء کنیم، باید تکرار این اسامی را و جدا خواندن کنیه و لقب یا مضاف الیه را حذف نموده و قائل شویم و بگوئیم کـه آقایان مورخین سهوا، یک تن را کـه دارای کنیه و یا لقب بوده اند، چند تن بشمار آورده، مضافا براینکه گاهی بجهت تشابه اسماء فرزند زاده ها را بـه جای فرزند امام ثبت نموده و بـه نام جد اعلا نسبت دادند.

 

علی ای حال نظر نگارنده این کتاب براین هست کـه برای آن حضرت 26 پسر و 21 دختر بوده هست.