نکات هشدار دهنده درباره مسمومیت با مونوکسید کربن 

با سرد شدن هوا و بهره گیری از بخاری ها در خانه ها بدبختانه آمار مسمومیت با آدمکش خاموش یعنی گاز مونوکسید کربن نیز چندان می‌شود. شاید شما نیز تا اکنون خبر مرگ هاي ناگهانی و دسته جمعی اعضای یک خانواده راکه در یک شب به کام مرگ فرو رفته اند شنیده یا در جراید خوانده اید. بدبختانه با دقت به سرمای هوا اتباع راه هاي تهویه هوا مانند پنجره ها و دریچه هاي کولر و درها را نیز می بندند

و در نتیجه عمل تهویه هوا به درستی انجام نمیشود و در اثر سوختن ناقص و وجود گازهای زیان آور خصوصا گاز CO در محیط در افراد, مسمومیت ایجاد می‌شود.مسمومیت با گاز منواکسید کربنسازمان پزشکی قانونی اعلام کرد که آمارهای سازمان پزشکی قانونی در سراسر کشور نشان میدهد بیش از 70 درصد مرگ ناشی از مسمومیت با گاز منواکسید کربن مربوط به نیمه دوم هر سال هست.

با دقت به بهره گیری از وسایل گرمایشی در نیمه دوم هر سال آمار مرگ ناشی از مسمومیت با گاز منواکسید کربن در این مدت با رشد قابل توجهی همراه هست؛ در سال 1395 در مجموع 836 تن بر اثر مسمومیت با گاز منواکسیدکربن در کشور جان خود را از دست دادند که 630 مورد از این تلفات تنها مربوط به نیمه دوم سال هست.

بر زمینه این گزارش در نیمه دوم سال قبل بیشترین آمار مرگ ناشی از گازگرفتگی با 147 فوتی در دی ماه و بیشترین افزایش آمار تلفات با رشد 59 درصدی در آذر ماه به ثبت رسیده هست. شمار مسمومیت با گاز منواکسیدکربن به طور کلی در سال قبل با رشد 33.5 درصدی مواجه بود این در حالی هست که در سه سال پیش از آن «1392 تا 1394» شاهد کاهش آمار مسمومیت با گاز هر سال نسبت به سال قبل از آن بودیم.

سازمان پزشکی قانونی کشور به استناد آمارهای موجود ضمن اخطار نسبت به افزایش مرگ ناشی از مسمومیت با گاز منواکسیدکربن در نیمه دوم سال بر رعایت نکات ایمنی در نصب و به کارگیری وسایل گرمایشی در فصل پاییز و زمستان پافشاری و به هم میهنان پیشنهاد می‌کند در فصل پاییز و زمستان هموطنان در بهره گیری از وسایل گرمازا که اکثر به سیستم گاز شهری متصل هست, نهایت دقت را داشته باشند.

اتباع ضمن بهره گیری بهینه از وسایل گرمازا, به پیشنهاد هاي ایمنی در خصوص تندرست بودن و بهره گیری صحیح از وسایل گرمایشی و مسیر خروجی گاز مونوکسید کربن از دودکش این وسایل دقت کنند. گاز منو اکسید کربن گازی بدون رنگ و بو هست. زیاد ترین منبع فرآوری این گاز سوختن ناقص نفت و گاز هست ولی در اثر سوختن هر نوع ماده سوختنی بخصوص در محیط هاي در بسته و فاقد اکسیژن ممکن هست ساخت شود.

بهره گیری از آبگرمکن یا بخاری هاي مستعمل یا دارای نقص فنی و فاقد دودکش یا دارای دودکش بدون عملکرد مناسب در خانه بیشترین موارد ابتلا به مسمومیت را تشکیل میدهند. از آنجا که تمایل این گاز برای ترکیب با هموگلوبین خون ما 250 برابر بیش از اکسیژن میباشد با بالا رفتن درصد آن در هوای اتاق,

به سرعت باعث ایجاد مسمومیت خواهد شد و اکسیژن رسانی به بافت هاي گوناگون بدن از جمله مغز و قلب را دچار اضطراب می کندکه به علت بی رنگ و بی بو بودن این گاز, ممکن هست وجود آن در محیط تا زمان ایجاد علایم مسمومیت شدید مورد دقت واقع نشود.

علایم مسمومیت

علایم مسمومیت حاد با این گاز شامل سردرد, سرگیجه, تهوع و استفراغ و درد شکمی و سپس حالت بیهوشی, تشنج و اغما ست در بیماران مبتلا به ناراحتی هاي قلبی ممکن هست تشدید مریضی یک نشانه اخطار دهنده باشد. از سایر علایم مسمومیت میتوان به سفتی عضلات, افزایش شمار تنفس, کاهش فشار خون و گاه تنگی مردمک ها اشاره کرد, باید دقت داشت که اگر فردی در اثر ابتلا به مسمومیت با گاز مونوکسید کربن جان خود را از دست ندهد

ممکن هست دچار نواقص عصبی و روانی پیشرفته نظیر فلج عضوی یا اضطراب قوای مغز میشود. مسمومیت شدید با این گاز می‌تواند کشنده باشد.

چطور از مسمومیت با این گاز پیشگیری کنیم؟

* هر وسیله گرمازای سوختنی که به گونه ای با سوخت هاي فسیلی «نفت, گاز, ذغال سنگ» کار کند به صورت بالقوه می‌تواند سبب فرآوری گاز مونوکسید کربن شود.

* از بخاری هاي مستعمل و فرسوده بدون دودکش یا دارای دودکش نامناسب و غیر استاندارد بهره گیری نکنید.

* دقت داشته باشید, بهره گیری از بخاری هاي بدون دودکش به هیچ وجه از فرآوری گاز مونوکسید کربن پیشگیري نمی‌کند.

* هرگز در فضای بسته و محدود که تهویه کافی و مناسب ندارد «نظیر اتاق, گاراژ » آتش روشن نکنید.

* هرگز در فضای بسته گاراژ موتور ماشین را روشن نگذارید.

* قبل از تاسیس وسایل گرمایشی, از سلامت مسیر دودکش ساختمان و بدون ترک و نشتی بودن آن اطمینان حاصل کنید و از اتصال مناسب و صحیح لوله بخاری و آبگرمکن به دودکش دیواری اطمینان حاصل کنید.

* تمام دودکش ها باید وسیله انتهایی ضد باد «کلاهک» مناسب داشته باشد.

* در محیط هاي شغلی و خانه ها که در آنها از کوره و مشعل بهره گیری میشود از سلامت دستگاه و سیستم تخلیه دود اطمینان حاصل کنید.

* هر وسیله گازسوز باید دارای یک دودکش مستقل و منتهی به فضای بیرون باشد و بنابراین به کارگیری آب گرمکن هاي دیواری در فضاهای بسته یا مکان هاي فاقد جریان هوا مجاز نیست.

* شیب لوله هاي افقی در داخل واحدها باید مثبت و روبه بالا و بلندی عمودی لوله در بیرون دست کم سه برابر طول افقی آن باشد.

* دقت به داغ بودن دودکش پس از روشن کردن وسیله گرمایشی به اطمینان شما از تخلیه گاز کمک خواهد کرد. اگر لوله دودکش بخاری شما سرد هست علت آن خارج نشدن محصولات سوختن و گازهای سمی از دودکش هست در این صورت باید ضمن رفع نقص, به طور موقت با بازکردن قسمتی از در یا پنجره تهویه در محیط ایجاد کنید.

* ضمن ایجاد تهویه مناسب جهت آشپزخانه و حمام خانه, از نصب آبگرمکن در حمام و نیز روشن کردن شعله هاي اجاق گاز در آشپزخانه جهت گرم نگه داشتن محیط داخل خانه امتناع کنید.

* اگر فضای خانه خود را با شوفاژ و سیستم حرارت مرکزی گرم می‌کنید درز بندی و بستن منافذ درها و پنجره ها به منظور پیشگیري از اتلاف حرارتی بلاملانع هست اما درصورتی که از بخاری هاي گازسوز به منظور گرمایش محیط بهره گیری میکنید به طور حتم مختصری تهویه از طریق در یا پنجره در فضا ایجاد کنید و از درز بندی و بستن کامل منافذ امتناع کنید.

علایم مسمومیت با منواکسید کربن

* در صورت احساس علایم سردرد و سرگیجه و تهوع در مکانی که احتمال وقوع مسمومیت وجود دارد فوری آن مکان را ترک کرده و به فضای آزاد پناه ببرید و هرچه زودتر به دکتر مراجعه کنید.

* در صورت تداوم این علایم برای چند روز متوالی احتمال مسمومیت خفیف با این گاز وجود دارد که بهتر هست در این راستا با دکتر خود مشورت کنید.

* رانندگان وسایل نقلیه سنگین, از روشن کردن گاز پیک نیک در اتاق وسیله نقلیه خود جهت استراحت و خواب جدا امتناع کنند.

در برخورد با موارد مسمومیت با گاز مونوکسید کربن چه باید کرد؟

* صورت مواجهه با مصدومان, سریع آنها را از محیط خارج کنید.

* پس از خارج ساختن آسیب دیده از محیط آلوده فوری با اورژانس تماس بگیرید. علائم حیاتی مصدومان را بازرسی کنید و از باز بودن راه هاي هوایی آسیب دیده اطمینان حاصل کنید.