رانندگی با ماشین کاری لذت‌بخش است. اما نشستن پشت فرمان ماشینی که بیمه ندارد آن چنان غیرعقلانی و استرس‌زاست که می‌تواند این عیش را از تلخ ببرد.بیمه شخص ثالث در ایران اجباری است.

در نتیجه، از لحاظ استرس مربوط به آن، کمی تا قسمتی راحت هستیم.اما چند نکته درباره خرید بیمه شخص ثالث و بیمه وجود دارد که دانستنش خالی از لطف نیست.

چرا اجبار؟

ماشین که به ایران وارد شد همان اول ضربه‌اش را زد و با گرفتن جان غلامحسین‌خان درویش، نوازنده تار، ثابت کرد که نیاز به پیدا کردن راهی برای مقابله و جبران خسارت دارد . تا اینکه عاقبت در سال ۱۳۴۷ مجلس تصمیم گرفت قانون «بیمه اجباری مسئولیت بدنی دارندگان وسیله نقلیه موتوری در برابر شخص ثالث» را تصویب کند.

این اجبار تا سال ۱۳۸۷ چندان جدی گرفته‌نشد. اما از این سال به بعد همین قانون با یک عنوان جدید برای اجرا ابلاغ شد. در نتیجه این قانون‌گذاری‌ها، بیمه شخص ثالث در ایران به پر فروش‌ترین بیمه در کشور تبدیل شده‌است. بر اساس آمار، ۳۰ درصد از کل فروش بیمه ایران به شخص ثالث تعلق دارد.

حق بیمه ثالث چگونه تعیین می‌شود؟

تعیین میزان حق بیمه‌ جدید بیمه ثالث، وابسته به مقدار دیه‌ای است که قوه قضائیه در ابتدای هر سال مشخص می‌کند. برا همین اساس، با معیار قرار دادن یک چهلم این نرخ، مبنای حداقل سقف تعهدات بیمه شخص ثالث مشخص می‌شود. شرکت‌های بیمه مطابق با آن سقف تعهد حق بیمه را تعیین می‌کنند.

بعد از فروش ماشین چطور تخفیف بیمه ثالث را حفظ کنیم؟

اگر راننده‌ای قانون‌مدار و محتاط باشیم و یک سال را بدون وقوع حادثه‌ای که در آن مقصر باشیم بگذرانیم؛ در زمان تمدید بیمه شخص ثالث می‌توانیم از مزایای «تخفیف عدم خسارت» آن استفاده کنیم.

قبل از این، اگر می‌خواستیم ماشین‌مان را بفروشیم؛ با هم‌ز‌مان با ماشین، باید تخفیف‌های بیمه‌اش را هم که نتیجه چند سال احتیاط ما حین رانندگی بود؛ به صاحب جدید ماشین تقدیم می‌کردیم.

ولی این قانون تغییر کرد و انتقال تخفیف از خودرومحور به راننده‌محور بودن تغییر ماهیت داد. یعنی دیگر نیازی نیست بعد از فروش ماشین، نگران تخفیف‌های عدم خسارت بیمه شخص ثالث‌ باشیم. چون این تخفیف‌ها متعلق به خود ماست و می‌توانیم آن را به ماشین جدیدمان یا یکی از اعضای درجه یک خانواده (به شرطی که بالای ۱۸ سال باشند) انتقال بدهیم.

آیا بیمه شخص ثالث خسارت تصادف با حیوانات را هم می‌پردازد؟

بله، اگر خودرو با حیوانی برخورد کند و باعث مرگش شود؛ بیمه ثالث خسارتش را تا سقفی که مشخص شده می‌پردازد. اما بین نحوه دادن خسارت حیوان حلال‌گوشت و حرام گوشت تفاوت‌هایی وجود دارد.

اگر حیوان مثل گاو و گوسفند حلال گوشت باشد، بر اساس وزنش خسارت می‌دهند. در مورد پرداخت خسارت حیوانات حرام گوشت، مانند سگ و گربه شناسنامه‌دار، خسارت کاملا بستگی به نظر کارشناس بیمه دارد.

اگر بیمه ثالث را دیر تمدید کنیم چه اتفاقی می‌افتد؟

اعتبار این بیمه دقیقا از ساعت ۲۴ روزی که خریده‌ایم شروع و تا ساعت ۲۴ تاریخی که سررسید بیمه‌است تمام می‌شود. در این میان، اگر بعد از تاریخ سررسید برای تمدید بیمه‌نامه ثالث اقدام کنیم؛ آن وقت باید به ازای هر روز تاخیری که در این روند داشتیم علاوه بر حق بیمه، جریمه دیرکرد هم بپردازیم.

قسطی یا نقدی؟

این روزها تمرکز روی برقراری تعادل میان دخل و خرج زندگی، وقت و انرژی زیادی از ما می‌گیرد. در این میان، هزینه کردن برای بیمه‌ای که داشتنش اجباری است می‌تواند این تعادل را برهم بزند.

برای همین، علاوه بر قانون استفاده از تخفیف عدم خسارت، امکان خرید قسطی بیمه شخص ثالث نیز طراحی شده تا تمامی دارندگان در هر شرایطی بتوانند آن را بخرند.

پیش از این، خرید قسطی بیمه ثالث فقط با ارائه چک بانکی انجام می‌شد. اما برخی از شرکت‌های بیمه تصمیم گرفتند تا این نحوه خرید را تنها با ارائه سفته آسان‌تر کنند.

شرکت بیمه آسیا از جمله شرکت‌های بیمه‌ای است که امکان ارائه بیمه شخص ثالث به صورت قسطی را دارد.

برای خرید قسطی از سایت بیمه‌بازار، کافی است اطلاعات مربوط به نوع ماشین، سال تولید خودرو و سابقه بیمه‌های قبلی را وارد کنیم. بعد از آن می‌توانیم صفحه مقایسه طرح‌های مختلف بیمه‌ثالث را ببینیم.

پس از مطالعه، مقایسه و انتخاب طرح مورد، نظر باید از بین سه گزینه پرداخت نقدی، پرداخت قسطی با چک یا پرداخت قسطی بدون چک را انتخاب کنیم.

بعد از آن نوبت به انتخاب طرح نحوه پرداخت قسط‌ها می‌رسد. گزینه‌های پرداخت از اقساط ۸ ماهه با بهره ۱۸ درصد یا اقساط ۱۲ ماهه با بهره ۲۰ درصد متفاوت هستند.

مرحله بعد مخصوص بده و بستانِ قرارداد از سوی شرکت بیمه و سفته‌ها از سوی خریدار بیمه‌ است. با کامل شدن این روند، مرحله صدور بیمه‌نامه ثالث آغاز می‌شود.

بعد از صدور، تاریخ سررسید پرداخت قسط‌های بیمه ،یک روز قبل از زمان سررسید، با پیامک اطلاع داده می‌شود. اگر به هر دلیلی پیامک ارسال نشد؛ خیلی ساده با مراجعه به حساب کاربری در سایت، می‌توان موعد پرداخت قسط‌ها و میزان آنها را مشاهده‌کرد.

مرحله اعتبارسنجی

بلافاصله پس از صدور بیمه شخص ثالث، پیامکی برای صاحب بیمه‌نامه صادر می‌شود که حاوی «کد یکتا» است. از نظر پلیس و قوه‌قضائیه این کد همان کارکرد بیمه شخص ثالث را دارد و به همان اندازه معتبر است.

دقیقا از سال ۹۹ بود که سازمان بیمه مرکزی تصمیم گرفت الزام صدور نسخه کاغذی این بیمه را حذف کند. در نتیجه، نسخه کاغذی آن تنها در صورتی که شخص خریدار بخواهد برایش صادر می‌شود. در غیر این صورت، ارائه کد یکتا در مواقع لزوم کفایت می‌کند.

از طرفی دیگر، اگر خریدار بیمه بخواهد خیالش بابت خریدی که داشته راحت شود؛ می‌تواند از طریق همین کد بفهمد که آیا بیمه‌نامه در سایت بیمه‌مرکزی ثبت شده‌است یا  نه.

سامانه سنهاب یا «سامانه نظارت و هدایت الکترونیکی بیمه»، همان جایی است که می‌توان با وارد کردن کد یکتا از صحت و اعتبار بیمه شخص ثالث اطمینان حاصل کرد. این سامانه در ابتدا برای تجمیع اطلاعات تمامی شرکت‌های بیمه طراحی شده‌بود.

پس از تصویب طرح حذف نسخه کاغذی، مشخص شد که می‌توان از زیرساخت‌های سنهاب برای فهمیدن درستی یا نادرستی بیمه‌نامه استفاده کرد تا جلوی وقوع هر نوع کلاهبرداری یا سواستفاده‌ای گرفته شود.