کنترل خشم را به فرزندان خود آموزش دهید 

داشتن آرامش و نظارت خشم اگر در کودکان نهادینه شود و والدین در این زمینه آموزش هـای لازم را بـه وی دهند بسیار خوب و عالی خواهد بود. یکی از مهم ترین چالش هـای والدین و بزرگسالان چه در تربیت و چه ارتباط با کودکان چگونگی نظارت خشم است. از آنجایی کـه واکنش هـای هیجانی خیلی زودتر از بخش هـای منطقی ذهن فعال میشوند و بـه تکامل میرسند، کودکان در مواجهه با موقعیت هـای هیجانی، بیشتر تکانشی عمل می کنند.

نظارت خشم

البته یادگیری مشاهده ای و شیوه ای کـه بزرگسالان و اطرافیان در مواجهه با این موقعیت ها از خود نشان می دهند، در عملکرد کودک موثر است. اما در یک تربیت فعال و مداخله ی بهنگام میتوانید این مهارت از سن دو سالگی بـه بعد بـه تدریج و با زبان کودکانه با بچه ها تمرین کنید.از سه سالگی بـه بعد کودک از درک بیشتری برخوردار شده و حالا می توانید یک گفتگوی دو طرفه با او داشته باشید. برای این منظور ابتدا درباره ی انواع احساسات با کودک صحبت میکنیم.

این کار را میتوانید با گروه هـای چند نفره در خانواده یا حتی کلاس انجام دهید. بعد با کمک شما یا بـه تنهایی عکس هایی را از روزنامه یا مجلات بریده و سپس روی میز یا زمین بچینید و درباره ی احساس هر کدام صحبت کنید.برای بچه هـای کوچکتر میتوانید از زبان ساده تری استفاده کنید. اگر کودک بداند کـه چه توانایی هایی دارد بـه تدریج یاد می گیرد کـه موقع خشم از این توانایی استفاده کند و نظارت بیشتری روی خودش داشته باشد

کودک در مورد تصویر چه میگوید؟
در مورد شخصیت هر تصویر از کودک بپرسید کـه چه احساسی دارد، چه اتفاقی ممکن است برایش پیش آمده باشد؟ چه چیزی می خواهد بگوید؟ چه نیازی دارد؟ بگذارید در این مورد حدس بزند و خیال پردازی کند، هر چه این جریان مفرح تر باشد برای کودک لذت بخش تر است و جریان یادگیری بیشتر تسهیل می‌شود.

برای جذابیت بیشتر میتوانید از چندضلعی یا مکعب «با توجه بـه سن بچه ها» استفاده کنید، روی هر وجه عکس یا نقاشی هـای خود کودک را بچسبانید، بعد آن را بچرخانید و هر بار روی یک وجه احساسی کـه نمایش می دهد، بحث کنید.بعد از بحث و بررسی شناختی روی انواع احساسات، حالا روی خشم متمرکز شوید. نحوه ی بیان، راهکارها و پیامدهایش را با کودک بررسی کنید.

شیوه هـای پیشنهادی جایگزین را هم بررسی و تمرین کنید. برای این کار می توانید از تجربه هـای خودتان، خاطرات بچه ها یا حتی داستان هایی کـه درباره ی عکسهای روزنامه ساخته اند یا کتاب قصه استفاده کنید.برای تمرین هر بار موقعیتی را پیشنهاد بدهید و بعد آن را در قالب سه رنگ و از طریق شبیه سازی با چراغ راهنما نمایش بدهید و بازی کنید. 

برای فرو نشاندن خشم کودک، تهدید و توهین چاره ساز نیست

رنگ قرمز

ایست، اول آرام شو و فکر کن «نفس عمیق و شمارش معکوس؛ مثلا از پنج بـه یک بشمار»

رنگ زرد
-مشکل، احساس خودت و نیازی را کـه داری بیان کن.

-خواسته ی تو چیست؟
-چه راه حل هایی برای آن پیشنهاد میکنی؟
-چه پیامدهایی دارد؟
-انتخاب نهایی تو کـه بیشترین فایده و کمترین ضرر را داشته باشد، کدامست؟

رنگ سبز
حالا اجرا و تمرین کن «راهکار مطلوب را چندین بار تمرین میکنیم.»

در ادامه ی بحث شناختی تصویر ساده ای از مغز انسان را روی تابلو یا کاغذ نقاشی کنید یا از کودک بخواهید این تصویر را بکشد و نشان بدهد کـه در مغز چه قسمت هایی وجود دارد و چه کاری انجام میدهند. سپس آن را با مغز مثلا یک اردک، بز یا ماهی کـه روی کاغذ کشیده اند، مقایسه کنند.

این مقایسه بـه کودک تفاوت توانمندی انسان را با موجودات دیگر نشان میدهد. در ادامه توضیح بدهید کـه مغز انسان و برخی موجودات پیشرفته تر دارای یک قشر روی مخ هست. این بخش کمک می کند انسان هم مانند سایر موجودات احساسات را درک کند و واکنش احساسی داشته باشد، با این تفاوت کـه بتواند آگاهانه و سنجیده تر رفتار کند. درباره ی این ویژگی مغز انسان و امکانات و کاربردهایش بحث کنید.

برای بچه هـای کوچکتر می توانید از زبان ساده تری استفاده کنید. اگر کودک بداند کـه چه توانایی هایی دارد بـه تدریج یاد میگیرد کـه موقع خشم از این توانایی استفاده کند و نظارت بیشتری روی خودش داشته باشد.همچنان کـه تمرین شیوه هـای ابراز آزادانه ی خشمش بـه شیوه ای مطلوب و بدون آسیب زدن بـه دیگران بـه او کمک میکند از آسیب هـای تکانشی رفتار کردن بـه دور باشد و سلامت روانی بیشتری داشته باشد.

یادمان باشد ما نیز ممکن است بـه این یادگیری ها و تمرین کردنش در کنار کودکمان نیاز داشته باشیم، پس فرصت خوبیست کـه با هم تمرین کنیم.