جوشکاری یک فرآیند حساس و تخصصی است که نیازمند استفاده از تجهیزات مختلفی است تا ایمنی، کیفیت و دقت جوش به حداکثر برسد. برای شروع در دنیای جوشکاری، علاوه بر دستگاه جوش، به لوازم جانبی بسیاری نیاز دارید که هرکدام نقش خاصی در فرآیند کار دارند. در این مقاله، به بررسی لوازم جانبی ضروری برای جوشکاری و تجهیزات مورد نیاز برای شروع این حرفه خواهیم پرداخت.
ایمنی در جوشکاری از اولویتهای اصلی است. جوشکاران باید برای محافظت از خود در برابر خطراتی مانند جرقهها، دود، اشعههای مضر و حرارت زیاد، از تجهیزات ایمنی مناسب استفاده کنند. برخی از تجهیزات ایمنی ضروری عبارتند از:
ماسک یا شیلد جوشکاری: این دستگاه برای محافظت از چشمها و صورت در برابر اشعه ماورای بنفش و مادون قرمز تولیدشده توسط قوس جوشکاری ضروری است. برخی ماسکها دارای فیلترهای الکترونیکی هستند که بهطور خودکار تاریک میشوند. مانند محصولات معتبر و اورجینال ایساب
دستکشهای جوشکاری: دستکشها باید از مواد مقاوم در برابر حرارت و جرقه ساخته شوند تا از دستها در برابر سوختگی و آسیبهای ناشی از دما محافظت کنند.
لباسهای مقاوم در برابر حرارت: لباسهای کار مخصوص جوشکاری باید از موادی مانند چرم یا پارچههای نسوز ساخته شده باشند تا از بدن در برابر حرارت بالا و جرقههای جوشکاری محافظت کنند.
کفش ایمنی: کفشهایی با نوک فولادی برای محافظت از پاها در برابر اجسام سنگین و خطرات ناشی از جوشکاری لازم است.
گوشیهای محافظ: جوشکاری معمولاً همراه با تولید سر و صدای زیاد است. استفاده از گوشیهای محافظ برای جلوگیری از آسیب به شنوایی اهمیت دارد.
دستگاه جوش و متعلقات آن، اساس کار جوشکاری را تشکیل میدهند. برای انتخاب دستگاه مناسب، باید به نوع جوشکاری (الکترود دستی، MIG، TIG و…) و ویژگیهای مختلف دستگاه توجه کنید. متعلقات این دستگاهها شامل:
کابلهای جوشکاری: کابلهای مخصوص جوشکاری برای انتقال جریان الکتریکی به الکترود و اتصال دستگاه به زمین استفاده میشوند.
انبر جوشکاری و انبر اتصال زمین: این ابزارها برای نگهداشتن الکترود و اتصال دستگاه به سطح فلز کار استفاده میشوند.
تورچ جوشکاری: تورچها برای انتقال قوس الکتریکی به ناحیه جوش و رساندن سیم جوش یا الکترود به نقطه جوش استفاده میشوند.
رگولاتور گاز و سیلندر گاز: در جوشکاریهایی مانند MIG و TIG، نیاز به گاز محافظ برای جلوگیری از اکسیداسیون و آلایندهها وجود دارد. رگولاتور گاز برای تنظیم فشار گاز و سیلندر گاز برای ذخیره آن استفاده میشود.
مصرفشوندهها موادی هستند که در طول فرآیند جوشکاری مصرف میشوند و باید بهطور منظم تعویض یا شارژ شوند. این مصرفشوندهها شامل:
الکترودها و سیمهای جوش: این مواد برای ایجاد قوس الکتریکی و پر کردن ناحیه جوش استفاده میشوند. انتخاب الکترود یا سیم جوش مناسب بستگی به نوع فلز و نوع جوشکاری دارد.
گاز محافظ: در جوشکاریهایی مانند MIG و TIG، گاز محافظ (مانند آرگون، CO2 یا ترکیبی از آنها) برای ایجاد جوشهای تمیز و بدون آلودگی استفاده میشود.
قبل از جوشکاری، آمادهسازی دقیق سطح فلز ضروری است. ابزارهای تمیزکاری و آمادهسازی عبارتند از:
برس سیمی و چکش سرباره: برای پاک کردن سربارهها و آلودگیهای سطح فلز بعد از جوشکاری و قبل از شروع فرآیند جوشکاری، استفاده از برس سیمی ضروری است.
سنگ سمباده و دستگاههای سنگزنی: برای از بین بردن زنگزدگی، رنگ و لایههای اکسید شده از سطح فلز، سنگ سمباده و دستگاههای سنگزنی به کار میروند.
تجهیزات کمکی به جوشکاران کمک میکنند تا کارها را با دقت و سرعت بیشتری انجام دهند. این تجهیزات شامل:
گیرهها و نگهدارندهها: برای ثابت نگهداشتن قطعات فلزی در هنگام جوشکاری، از گیرهها و نگهدارندهها استفاده میشود.
پایههای جوشکاری: پایهها به جوشکاران کمک میکنند تا قطعات فلزی را در وضعیت مناسب قرار دهند و از لرزش یا جابجایی قطعه در هنگام جوش جلوگیری کنند.
برای جوشکاری دقیق و باکیفیت، استفاده از ابزارهای اندازهگیری بسیار مهم است. این ابزارها شامل:
کولیس: برای اندازهگیری دقیق ضخامت فلز و ابعاد قطعات استفاده میشود.
گونیومتر و زاویهسنج: برای اندازهگیری و تعیین زاویههای دقیق در هنگام جوشکاری.
خطکشهای مخصوص جوشکاری: برای اندازهگیری فواصل و ابعاد قطعات جوشکاری.
محیط کار جوشکاری باید ایمن و مناسب باشد. تجهیزات ایمنی محیطی عبارتند از:
سیستم تهویه: برای جلوگیری از تجمع دودهای سمی و گازهای مضر ناشی از جوشکاری، استفاده از سیستم تهویه مناسب ضروری است.
کاشانههای ایمنی: بهویژه در کارگاههای بزرگ، استفاده از کاشانههای ایمنی که در آن تجهیزات و افراد در مقابل خطرات احتمالی محافظت شوند، اهمیت دارد.
در هر کارگاه جوشکاری باید کیت کمکهای اولیه در دسترس باشد تا در صورت بروز حادثه، اقدامات فوری انجام شود. این کیتها معمولاً شامل موارد زیر هستند:
باند و گاز استریل: برای پوشاندن زخمها و جلوگیری از عفونت.
داروهای ضد درد و ضد التهاب: برای تسکین دردهای ناشی از سوختگیها یا سایر آسیبها.
عینک و پنس: برای برداشتن اجسام خارجی از بدن یا چشمها.
برای حفظ طول عمر تجهیزات جوشکاری و کاهش خرابیها، استفاده از ابزارهای نگهداری و تعمیر ضروری است:
پمپهای هوا و دستگاههای تمیزکننده: برای تمیز کردن دستگاهها و نگهداری از آنها.
روغنهای مخصوص و لوازم جانبی: برای روانسازی قطعات دستگاه و جلوگیری از فرسودگی.
نرمافزارهای طراحی و محاسبات جوشکاری
در دنیای امروز، نرمافزارهای طراحی و محاسبات جوشکاری برای انجام محاسبات دقیق و طراحی مدلهای جوش در پروژههای بزرگ اهمیت زیادی دارند. این نرمافزارها شامل:
نرمافزارهای CAD: برای طراحی دقیق جوش و شبیهسازی روند جوشکاری.
نرمافزارهای محاسباتی: برای محاسبه پارامترهای جوشکاری مانند دما، فشار و زمان جوشکاری.
در یک مقاله ای از وبسایت بفروش خوانده بودم استفاده از لوازم جانبی مناسب برای جوشکاری نه تنها به افزایش کیفیت جوش کمک میکند، بلکه ایمنی کار را نیز تضمین میکند. از تجهیزات ایمنی گرفته تا ابزارهای اندازهگیری و نرمافزارهای طراحی، هر کدام نقش خاصی در فرآیند جوشکاری دارند. با داشتن تجهیزات مناسب و مراقبت از آنها، میتوانید جوشکاری خود را بهطور مؤثر و ایمن انجام دهید.