«راه دیگه ای براتون نمونده،باید تسلیم بشید!» این دیالوگ آشنای بیشترفیلم ها و سریال های اجتماعی-پلیسی است، اما این بار قرار نیست با کلیشه روبه رو باشیم بلکه درایت پلیس در کنار ذکاوت خلافکاران، مخاطب را با چالشی بزرگ روبهرو میکند.
یک روز گرم خرداد به سمت لوکیشن سـریال«آمین» به کارگردانی منوچهر هادی و تهیه کنندگی جواد نوروزبیگی در مهرشهر کرج میروم.خانه ای ویلایی با درخت ها و شن ماسههایی که اتومبیلهای رنگ به رنگ و گران قیمت در آن پارک شده اند.
لوکیشن همان خانه سریال مادرانه است اما دیگر خبری از اردلان تمجید نیست و به نظر افراد دیگری ساکن آن شدهاند. اتومبیلها در حیاط خانه در گرمای خورشید نای حرکت ندارند.
بتدریج با نزدیک شدن به محل تصویربرداری چهره ها لحظه به لحظه برایم آشناتر می شوند. از میان بازیگران اصلی«آمین» امروز داریوش فرهنگ،شاهرخ استخری، کاظم بلوچی و هادی ساعی حضور دارند.
منوچهر هادی که هنوز زمان زیادی از سریال طنز«خوب،بد،زشت» و خاطره آن نگذشته،سعی کرده با یک چرخش ژانری مخاطب را غافلگیر کند و این بار تجربه و مهارت خودش را در گونه پلیسی-معمایی محک بزند.
قصه«آمین» قرار است روایت کننده یک گونه پلیسی-معمایی از کارگردانی باشد کـــــه سعی میکند در هرگونه ای اثری برای ارائه به مخاطب داشته باشد.
لحظاتی با منوچهر هادی، کارگردان سریال«آمین» همراه می شوم و وی درباره تجربه کارگردانی این اثر و اینکه چه طور از فضای طنز«خوب،بد،زشت» به این سمت و سو حرکت کرده،
میگوید: وقتی که این کار پلیسی به من پیشنهاد شد، احساس کردم فضا برای حرکت از لحاظ دکوپاژ، میزانسن و حرکت های دوربین وجود دارد. در ژانر ملودرام و اجتماعی دکوپاژ قواعد خودش را دارد و باید سادهتر باشد و در عوض باید روی حس و حالها و بازی ها بیشتر کار شود.
هادی ادامه می دهد: در موقعیت پلیسی و اجتماعی هرچقدر درباره کارگردانی بدانیم، کم است و به لحاظ زوایا یا شکستن خط فرضی به این آگاهی ها احتیاج داریم. در این موقعیت باید تمام پلان ها مهندسی شده، شلوغ و همــــراه با تقطیع بیشتر باشد. این برای کارگردانی که میخواهد ژانرهای مختلف را تجربه کند، فضای سختی است اما این فضا را مغتنم شمردم و با کمال میل پذیرفتم.
کارگردان«خداحافظ بچه» در پاسخ به این پرسش که فیلمنامه به چه صورت در اختیار شما قرار گرفت، توضیح می دهد: فیلمنامه ده قسمت یکساعته است که پنج قسمت آن را در اختیارم گذاشتند و در مورد باقی قسمت ها هم طرح کلی آن را خواندم. به نظرم خیلی قصه متفاوت و در عین حال عجیب، پلیسی و معمایی پیچیدهای دارد. بندرت فیلمنامه خوبی مثل«آمیــن» به دستم رسیده است.
هــادی درباره نحوه روایت خطی یا غیرخطی سریال میگوید: این سریال در زمان حال روایت می شود و گاهی هم فلش بک هایی به گذشته دارد.
وی با اشاره به سختی های یک کار پلیسی-اجتماعی عنوان میکند: معمولا در یک فیلم سینمایی ۸۰ یا ۹۰ سکانس وجود دارد که دو یا سه سکانس آن در متن و اجرای اثر سخت است و کارگردان را درگیر میکند، اما در فضای پلیسی هر روز که میگذرد، متوجه می شوم قدم به چه میدانی گذاشتهام. این کار سختی است چون باید تک تک پلان ها طراحی و فکر شده باشد و چگونگی انجام کار بسیار اهمیت دارد.
این کارگــــردان تلویزیونی و سینمایی خاطرنشان می کند: موقعیت فعلی ام را مدیون تلویزیون هستم و بعد از ساخت ۲۰ تله فیلم برای تلویزیون تجربه خوبی به دست آوردم. در تلویزیون تا حدود زیادی معیارها و ممیزی ها مشخص است و حداقل کارگردان می داند چه کار باید انجام دهد.
هادی درباره روند کار می گوید: تا به حال حدود ۴۰ دقیقه و ۳۸ سکانس به صورت مفید تصویربرداری کردیم. فقط امروز تصویربرداری در روز اتفاق افتاده و بقیه سکانس ها در شب است.
بخش عمده سکانسها از قسمتهای یک، دو و پنج تصویربرداری میشود و امروز بتازگی وارد لوکیشن خانه همایون با بازیگری کاظم بلوچی شدیم. فرماندهی پلیس تهران، این ویلا، گلفروشی در شهرک راهآهن، امامزاده پنج تن، بهشت زهرا و پنتهاوس یکی از برجهای تهران از لوکیشنهای انتخابی ما برای تصویربرداری است.
وی ادامه می دهد: برنامه ریزی ما برای حضور در این لوکیشن هفت جلسه است. داریوش فرهنگ نقش سرهنگ سلیم را به عهده دارد و بتازگی جلوی دوربین رفته است.
تا به حال سودابه بیضایی،هادی ساعی،کاظم بلوچی،آشا محرابی،شاهرخ استخری و بهناز جعفری روبه روی دوربین رفتند. ما سکانسی را تصویربرداری می کنیم که سرهنگ با نیروهای خود می آید و همایون را دستگیر می کند.
شخصیتهای منفی ما به طور تقریبی هفت یا هشت نفر هستند که قراراست چگونگی ورود پلیس به خانه برایمان طی جلسهای مشخص شود.
قصه و روایت«آمین» متفاوت است
بعداز صحبت با هادی به محل استقرار بازیگران می روم، در بین آنها شاهرخ استخری را می بینم.از وی بعد از سریال«فاصله ها»که چهارسال از زمان پخش آن می گذرد،دیگر اثری در قالب سریال در قاب تلویزیون ندیدیم.
از استخری درباره نقشش در«آمین» می پرسم و اینکه چه طور بعد از گذشت این بازه زمانی دوباره به قاب تلویزیون بازگشته است و وی پاسخ میدهد: چند گزینه برای ترغیب شدن به این اثر وجود داشت که بعد از آخرین سریالم«فاصلهها» به این سمت و سو آمدم. اول قصه و روایت متفاوت«آمین» است و فکر می کنم کمی شبیه سریال های خارجی است و مدل شخصیت پردازی ها و نزدیک شدن به شخصیتها متفاوت است.
وی اضافه می کند: تهیه کننده و کارگردان«آمین» هم بسیار خوب هستند و از طرفی هم کار اکشن را خیلی دوست دارم و شخصــیت های سریال به اندازه خرج میشوند. اینها جزو اولویت های من برای بازگشت به تلویزیون بود.
استخری درباره نقش خود عنوان می کند:نقش یاشا تمدن را ایفا میکنم که طی پنج قسمت اول دیالوگ هایم محدود است اما بتدریج در فاز دوم پررنگ تر میشود.هر توضیح اضافه دیگری باعث می شود که جذابیت نقش و قصه از بین برود و زیاد نمی توانم درباره آن صحبتی داشته باشم.
بازیگر«آمین»توضیح می دهد: تا الان یک روز کار کردم و بسیار خوب بود و زمان تلف شده ای نداشتیم و شروعمان اگر همین روند تا پایان ادامه پیــدا کند، خوب بود.
ظاهـرا خانه کناری در حال تخریب شدن است و گاه به گاهی گروه برای کار با مشکل مواجه می شود. چندبار صدای«سکوت لطفا!» شنیده می شود. دقایقی بعد از قطع صدای تخریب، قراراست گروه، صحنه های حضور کاظم بلوچی را در نقش همایون بگیرد و منوچهر هادی برای گرفتن این صحنه می رود.
قراراست صحنه ای گرفته شود که یکی از بازیگران فرعی به خانه همایون بیاید و طی درگیری این شخص کشته خواهد شد. «صدا،دوربین،حرکت» را از زبان منوچهر هادی می شنوم و می بینم که اتومبیلی گرانقیمت به پارکینگ خانه میآید و صدای چرخش ها و توقف آن روی ماسههای حیاط شنیده می شود.
کاظم بلوچی در نقش همایون با ظاهری گریم کرده،سرتراشیده و انگشتر به دست از بالکن به صحنه آمدن اتوموبیل به داخل خانه نگاه می کند او بازیگری را می بینید که از اتومبیل پیاده می شود. این صحنه چند بار گرفته می شود و بعد از برداشت های متعدد، گروه برای صرف ناهار می روند.
یک پلیس دوست داشتنی
داریوش فرهنگ به عنوان بازیگری صاحب نام که تجربه حضور در آثار پلیسی را دارد و همچنین سریال «همه خانواده من» را کارگردانی کرده، در نقش سرهنگ سلیم می گوید: امیدوارم بتوانم یک الگوی خوب از یک پلیس قابل اعتماد، دوست داشتنی و با احساس ،همراه با ایجاد احساس امنیت و آرامش ارائه دهم.
وی درباره روند سریال های پلیسی یادآوری می کند: سریالهای پلیسی معمولا بین مردم درونی نمیشود چون باورپذیر بودن در آن اتفاق نمیافتد و اگر باور پذیر شود وجهه پلیس بهتر میشود.
باید طرف دیگر ما یعنی خلافکاران هم خیلی قوی به نظر برسند تا مشخص شود پلیس با چالش بزرگی روبهروست. این جذاب نیست که پلیس در تمام مقولهها در یک سریال یا فیلم قوی به نظر برسد و به هرحال باید نشان دهیم که شخصیتهای منفی نیز انسان های باهوشی هستند تا توازن برقرار شود.امیدوارم بتوانم الگویی از یک پلیس ایرانی ارائه دهم.
نقشی را می پذیرم که به من نزدیک باشد
بعد از پایان تصویربرداری، هادی ساعی، قهرمان تکواندو به جمع بازیگران اضافه می شود. وی در نقش پلیس ظاهر شده و می خواهد با کمک گرفتن از فنون خاص رزمی قدرت پلیس را جلوی چشم مخاطب قرار دهد.
درباره نقش ساعی می پرسم و وی توضیح میدهد: نقش سرگرد آریا در سریال آمین را دارم. این نقش احتیاج به آمادگی جسمانی دارد و سعی کردم در نقشهایی کار کنم که به خودم و شخصیتم نزدیک باشد و هرکسی نتواند آن را ایفا کند. تلاش میکنم حضورم به گونه ای باشد که این تفاوت احساس شود.
ساعی درباره استفاده از مهارت ورزشی خود در روند سریال عنوان میکند: در برخی قسمت ها می خواستم که بدلکاری را خودم انجـام دهم و در کـــار قبلی یعنی«مـرواریدهای خلیج فارس» هم نقش یک تکاور نیروی دریایی را داشتم که نیاز به آمادگی جسمانی خوبی داشت.
وی اضافه کرد: در کارهای قبلی حرکات تن به تن را خودم طراحی کردم و در این کار هم از همین روش استفاده می کنم. به نظر می رسد که در«آمین» احتیاج به استفاده از بچه های رزمی کار وجود دارد تا حرکات خوب اجرا شود.
ساعی درباره نحوه تعامل با بازیگران بیان کرد: در کار قبلی در کنار آقای حیایی بودم و ایشان خیلی به من کمک می کرد و در اینجا هم هرجا احتیاج باشد از آنها کمک می گیرم.
بازیگر نقش سرگرد آریا در سـریال«آمین» درباره اینکهچطور به سمت انجام کارهای هنری ترغیب شده است،گفت: قبلا پیشنهاد کار هنری داشتم و بیشتر به این دلیل وارد نشدم که فکر می کردم این شخصیت متعلق به من نیست و سعی می کردم هر کاری را قبول نکرده یا انجام ندهم اما این کار به شخصیتم نزدیکتر بود و به همین دلیل قبول کردم.
صحبت با هادی ساعی حسن ختام حضورم در محل لوکیشن سریال«آمین» می شود.گروه همچنان مشغول فعالیت و تکاپو برای گرفتن سکانس های مورد نظرشان هستند و باید منتظر باشیم تا ببینیم این حرکت از فضای طنز به گونه پلیسی- معمایی می تواند به دل مخاطب بنشیند و وی را با اثری جدید روبهرو کند یا خیر؟
(نسرین بختیاری/ ضمیمه قاب کوچک / جام جم)