این مشکلی است که در مردان به تدریج با افزایش سن رایج تر میشود، ولی می تواند در هر سنی هم به دلایل متنوعی بروز کند. متاسفانه به خاطر شرم و حیا، تعداد کمی از مردان برای حل این مشکل اقدامات لازم را انجام می دهند. تقریبا فقط 5 درصد از میلیون ها مرد بیمار! اما اخیرا استفاده از محصولات تجاری حاوی تستوسترون، خیلی افزایش یافته است.
این افراط در استفاده از محصولات حاوی تستوسترون شاید کاملا هم چیز خوبی نباشد. مصرف تستوسترون برای مردانی مناسب و بی خطر است که سطوح زیر نرمال دارند و بیماری خاصی مانند بزرگی پروستات یا نشانه سرطان پروستات ندارند که تستوسترون را در آنها کاهش دهد.
همانطور که خواهیم دید استفاده از تستوسترون توسط مردانی که سطح نرمال دارند، بسیار خطرناک است و باعث نادیده گرفتن نشانه های کم کاری بیضه ها می گردد. این عارضه تا اندازه ای با عوارض طبیعی بالارفتن سن اشتباه گرفته میشود.
مردان با تستوسترون کم، موارد زیر را تجربه میکنند:
– کاهش میل جنسی
– خستگی
– ضعف عضله
– بیضه های کوچک یا نرم
– نعوظ ناقص
– بالا رفتن وزن، به ویژه دور کمر
– کاهش تراکم استخوان
– افسردگی
– کم خونی
در اذهان بسیاری باورهای غلطی در مورد تستوسترون وجود دارند. در این جا به چند نمونه غلط و درست اشاره میشود.
1. تستوسترون باروری را افزایش میدهد.
غلط. تستوسترون به ویژه در سطوحی که توسط ورزشکاران برای پرورش اندام، استفاده میشود، میتواند با کوچک و تنبل ساختن بیضه ها، یک مرد را عقیم سازد.
2. بالا بودن وزن به سطح تستوسترون ربطی ندارد.
غلط. چربی بالا در بدن مانند اسفنج عمل کرده و تستوسترون را کاهش داده و تمایل جنسی، انرژی و دیگر ویژگی های مردانه را کاهش میدهد، . این به ویژه وقتی درست است که چربی، دور شکم یا عضله های شکم را فرا می گیرد. چربی ران و باسن اثر کمتری بر تستوسترون دارد.
3. مردان میتوانند سطوح تستوسترون خود را با تمرینات شدید بالا ببرند.
رابطه بین تستوسترون و ورزش پیچیده است. بله، ورزش معتدل می تواند سطوح تستوسترون را مقداری افزایش دهد، اما اگر تمرینات شدید باشد، میتواند سطوح تستوسترون را کاهش دهد. همچنین این مساله درست است که تستوسترون پائین ورزش کردن را دشوارتر میکند، و این امر میتواند به چرخه نادرست بی تحرکی و کاهش سطح هورمون ها منجر شود.
4. بحران میانسالی مردان به تستوسترون ربطی ندارد.
غلط. در بسیاری مواقع ، وقتی مردان می گویند که شغلشان، همسرانشان، یا کلیت زندگیشان کسل کننده شده اند، در واقع از کمبود تستوسترون رنج میبرند. به این پدیده " مونو پورش" میگوییم ،چون بسیاری را دیده ایم که فکر میکنند خریدن یک ماشن خیلی جدید و خوب به آنها جذابیت جنسی و دلربایی میدهد، در واقع ، بهتر است این افراد سطح تستوسترون خود را چک کنند.
5. مکمل های تستوسترون ایمن اند، چون FDA آنها را تائید کرده است.
غلط. در واقع تستوسترون یا مواد حاوی تستوسترون را فقط می توان تحت نظارت پزشک استفاده کرد.
6. تستوسترون کم باعث افسردگی میشود.
درست. اما فقط نیمی از داستان درست است. بیشتر مردان نمیدانند که خود افسردگی یا حالت افسرده ، میتواند سطوح تستوسترون را افزایش دهد. از آنجا که بسیاری از مردان نشانه های افسردگی خود را نمیشناسند، یا برای یافتن راه درمان افسردگی تمایلی ندارند، این مشکل مهمی برای میلیون ها مرد است. برخی اوقات اصلاح سطوح تستوسترون، می تواند نشانه های افسردگی را کاهش دهد و گاهی درمان افسردگی با روانکاوی و/ یا داروی ضد افسردگی، می تواند سطوح تستوسترون را افزایش دهد.
7. داروهای افزایش دهنده نعوظ ( مانند ویاگرا) ، برای مردان با تستوسترون نرمال مناسب است.
درست. مطالعات نشان میدهند که داروهای افزایش دهنده نعوظ برای مردانی با سطوح تستوسترون نرمال بهتر جواب میدهد. زیرا تستوسترون میزان انگیزش لازم برای رابطه جنسی را فراهم میکند، ولی داروهای افزایش دهنده نعوظ نمیتوانند.
8. درمان با مصرف تستوسترون در واقع شبیه عمل های زیبایی است – فقط موجب می گردد مردان میانسال ، با آن خود را جوان تر نشان دهند.
غلط. تجویز تستوسترون برای مردانی که تستوسترون پایین دارند، یک درمان پزشکی معتبر است. کم کاری بیضه ها و کمبود تستوسترون، مردان را در معرض عوارضی مانند سستی، پوکی استخوان، بیماری قلبی و احتمالا بیماری آلزایمر قرار میدهد.
9. تستوسترون فقط مشکل افراد سالمند است.
غلط. مشخصا هر چه سن بالاتر برود، سطح تستوسترون پایین تر میآید، اما این وضعیت میتواند در هر مردی پیش آید، حتی در نوجوانان. وضعیت هایی مانند بیماری واریکوسل ، بیضه های آویزان شده و مشکلات ژنتیکی مشخصی، میتوانند باعث شوند تستوسترون زیر حد نرمال برود که باید این بیماران تا حد ممکن سریع ترمعاینه و درمان شوند.
10. تنها راه بالابردن سطح تستوسترون تزریق است.
غلط. گزینه های متعددی برای درمان تستوسترون وجود دارد، برخی از آنها بدن را وادار میکنند تا تستوسترون را به حد نرمال برساند؛ به جای اینکه تستوسترون را مستقیما تزریق کنند.تشخیص این امر با پزشک است که چه روشی برای بیمار مناسب تر است.
لزوم افزایش آگاهی از نقش تستوسترون
تستوسترون قطعا نقش عمدهای در سلامت و باروری مردان ایفا میکند، اما رسیدن به سطوح سالم آن باید به طریق درست انجام شود. مانند هر چیز دیگر، آگاهی قدرت است، و برای رسیدن به مزایای درمان تستوسترون باید کمی در مورد اینکه تستوسترون چیست بدانید، و اینکه چه چیزی باعث می شود تا سطوح آن به زیر حد نرمال برسد.
تستوسترون پائین ( کم کاری بیضه ها) می تواند به دلیل عوامل بسیاری باشد، تمام آنها مغایر کاهش نرمال تستوسترون بر اثر پیری هستند. وجود تومورها در غده هیپوفیز ( که کنترل تولید تستوسترون را در بیضه ها بر عهده دارد.)، مشکل در بیضه ها، صدمه، عفونت، و بالا بودن وزن می تواند باعث افت سطح تستوسترون شوند. افزایش چربی بدن یکی دیگر از دلایل است. چون تستوسترون معمولا در سلول های چربی بدن جذب می شود. بنابراین اگر چربی خیلی بالا باشد، بدن تستوسترون را بسیار سریع تر جذب می کند، که منجر به کمبود خواهد شد. و همانطور که در بالا گفته شد، چربی شکمی خطر بالاتری برای تبدیل تستوسترون به استروژن دارد.
عامل خطرناک دیگر برای کم کاری بیضه ها، دیابت است. یک رابطه بسیار قوی بین میزان قند خون و سطوح کم تستوسترون وجود دارد. به نظر میرسد که قند خون بالا و یا انسولین پایین، به سلول هایی در بیضه آسیب میزند که مسئول تولید تستوسترون اند : بیشتر مردانی که دیابت دارند، سطح تستوسترون پائینی هم دارند.
برعکس آن هم ممکن است اتفاق بیافتد: سطح تستوسترون پائین میتواند حساسیت به انسولین را کاهش دهد و منجر به کوچک شدن عضله گردد، و در نتیجه بیماری دیابت پیشرفت می کند. به دلیل اینکه دیابت به ویژه دیابت بزرگسالان، به تدریج در کشورهای توسعه یافته در حال رشد است، شیوع کم کاری بیضه مربوط به دیابت نیز احتمالا در سال های آینده افزایش مییابد. هم اکنون رشد وضعیتی که آن را سندرم متابولیک مینامند و یک وضعیت قبل از دیابتی است، در میان مردان با سطوح تستوسترون پائین، مشهود است. در حقیقت، یکی از نشانه های آشکار هردو بیماری، کاهش سطح تستوسترون و افزایش چربی دورشکم است.