زناشویی در سنین سالمندی

امور جنسی نمونه مهمی از این موارد است. به تازگی گزارش‌های متعددی منتشر شده است که موضوع سالمندی و فعالیت جنسی را روشن‌تر کرده و یکی از آنها بیانگر آن است که فعالیت جنسی به خودی خود ممکن است از اختلال کارکرد جنسی در مردان سالمند جلوگیری کند.فعالیت جنسی در بیشتر مردان در طول زمان کاهش می‌یابد. این کاهش معمولا تدریجی است و جلب‌نظر نمی‌کند. با وجود اینکه میل جنسی در مردان سالمندتر باقی‌می‌ماند، به‌تدریج میزان اشتغال‌خاطر آنها به امور جنسی کاهش می‌یابد.

کارکرد جنسی مردان نسبت به علاقه یا میل جنسی به طور شاخص با سرعت بیشتری نزول می‌کند. بیشتر مردان با افزایش وزن، کاهش پاسخ‌دهی جنسی را تجربه می‌کنند. نعوظ‌ها کندتر رخ می‌دهد و افکار شهوانی برای تحریک جنسی آنها کافی نیست و نیاز بیشتری به تحریک جسمی پیدا می‌کنند.حتی در دهه ششم زندگی هنگامی که نعوظ رخ می‌دهد، میزان سفت شدن آلت تناسلی كمتر و حفظ نعوظ مشکل‌تر خواهد بود. مرحله انزال نیز با افزایش سن دچار تغییر می‌شود؛ انقباض‌های عضلانی در مرحله ارگاسم با شدت کمتر و انزال، آهسته‌تر و با فوریت کمتری رخ می‌دهد.

شمار اسپرم‌ها نیز کاهش پیدا می‌کند. اگرچه مردان سالم می‌توانند حتی در سنین بالا هم صاحب فرزند شوند اما کارایی تولیدمثلی آنها به وضوح کمتر از مردان جوان‌تر است. تغییرات مربوط به سن در فعالیت جنسی مردان مستقل از عوامل میان‌فردی است. نعوظ‌های شبانه که رخدادی طبیعی است و حین خواب عمیق رخ می‌دهد، با افزایش سن کاهش می‌یابد و مردان 45 تا 54 ساله به طور میانگین 3/3 بار نعوظ در طول شب را تجربه می‌کنند. در فاصله سنین 65 تا 75 سال این میانگین به 3/2 بار می‌رسد. مدت نعوظ‌های شبانه با افزایش سن کاهش پیدا می‌کند و شدت آن هم کم می‌شود.

از آنجا که اختلال نعوظ در سالمندان بسیار شایع است، بسیاری از افراد آن را بخش طبیعی فرآیند پیری تلقی می‌کنند، در حالی که اینگونه نیست. اختلال نعوظ بیانگر اثر بیماری‌های مزمنی است که به‌طور فزاینده‌ای با افزایش سن شایع می‌شود.مهم‌ترین این بیماری‌ها تصلب شرایین (آتروسکلروز) و فشار خون بالا است که بر عروق خونی اثر می‌گذارند و دیابت که جریان خون و اعصاب را مختل می‌کند. استرس، افسردگی و اضطراب درباره داشتن کارکرد کامل جنسی ممکن است فعالیت و ارضای جنسی را با افزایش سن کاهش ‌دهد.

عوامل دیگری مانند مشکلات زناشویی، مشکلهای ارتباطی، نداشتن مهارت‌های جنسی و ملال و کسالت نیز ممکن است این وضعیت را بدتر کنند. از طرف دیگر هر یک از همسران ممکن است انتظار داشته باشند با ادامه زندگی مشترک‌، فعالیت و صمیمیت جنسی‌شان بالاتر رود و اگر این انتظارات برآورده نشود، هر دوی آنها باید به جستجوی علل و درمان‌های در دسترس بپردازند.برخی داروهایی که بسیاری از مردان سالمند مصرف می‌کنند، بر سلامت جنسی آنها اثر می‌گذارد و کارکرد جنسی‌شان را مختل می‌كند، از جمله بسیاری از داروهایی که برای درمان فشارخون، بیماری قلبی، اضطراب و افسردگی به کار می‌روند.

در یک مرد، متوسط میزان هورمون جنسی تستوسترون در سنین بالای 40 سالگی حدود یک درصد در سال کاهش پیدا می‌کند اما بیشتر در بدن مردان سالمند هم آنقدر تستوسترون وجود دارد که کارکرد جنسی داشته باشند. تستوسترون برای ایجاد برانگیختگی جنسی، روی بخشی از مغز به نام «لوکوس سرولئوس» اثر می‌کند و پاسخ‌دهی سلول‌های عصبی در این بخش مغز کمتر می‌شود. پاسخ‌دهی آلت تناسلی به تحریک حسی نیز با افزایش سن کند می‌شود. به علاوه حتی در صورتی که فرد سالم بماند، جریان خون آلت تناسلی با افزایش سن مرد کاهش می‌یابد.

در واقع ابتلا به اختلال کارکرد نعوظی حتی در مردانی كه علایمی ندارند، یک عامل قوی پیش‌بینی‌کننده بیماری قلبی در آینده است. در مورد اختلال نعوظ هم گرچه درمان‌ها به فرد کمک می‌کنند اما بهترین كار پیشگیری است یعنی سیگارنکشیدن، ورزش منظم لاغر باقی ماندن. بالاخره نتایج یک بررسی نشان می‌دهد که خود فعالیت جنسی ممکن است به حفظ کارکرد نعوظ در مردان سالمند کمک کند.