درمان بیش فعالی در کلینیک روانشناسی

اختلال کم توجهی – بیش فعالی چیست؟ Attention deficit hyperactivity disorder که به صورت مخفف به آن ADHD گفته می شود یک اختلال رفتاری رشدی است که در آن فرد دقت و تمرکز لازم بر روی یک موضوع را نداشته و به همین سبب یادگیری فرد دچار کندی و اختلال می شود.

 

فرد بیش فعال معمولا از فعالیت های بدنی غیر معمول و بسیار زیاد برخوردار است که با فقدان توجه، رفتارهای تکانشی و یا ترکیبی از این موارد همراه می شود. اگر بیش فعالی در شخص تشخیص داده شود باید حتما تحت نظر یک روانشناس کودک به معالجه و درمان بپردازد. خیلی از افراد مبتلا به بیش فعالی، علاوه بر این اختلال به مشکلات روانی دیگری نظیر افسردگی و یا اختلال دوقطبی مبتلا می شوند.

 

بیش فعالی یا ADHD شایع ترین اختلال رفتاری در سنین کودکی و بلوغ به حساب می آید به نحوی که حدود 3 تا 5 درصد از کودکان قبل از هفت سالگی به آن مبتلا می شوند. بیش فعالی بیشتر در دوران مدرسه برای کودکان اتفاق می افتد و با افزایش سن این اختلال بهبود نسبی پیدا می کند.

 

اما قبل از اینکه بخواهید به مرکز درمان مراجعه کنید باید ابتدا تشخیص دهید که آیا کودک شما بیش فعالی دارد یا خیر. معمولا تشخیص بیش فعالی کاری سخت و تخصصی بوده که نیازمند بررسی های کلینیکی و پیشرفته می باشد اما در گام نخست، والدین و آشنایان کودک می توانند با بررسی علائم اصلی، به تشخیص این علائم در کودک خود نزدیک شوند.

 

علائم بیش فعالی کودکان

• چیزهایی مانند خواندن را دوست ندارند، که نیاز به توجه دائمی دارند.

 

• در طول سال های تحصیلی، کودکان دارای بیش فعالی ممکن است دارای نمرات پایین تر، مشکلات مکرر انضباطی و نیاز به حضور در کلاس های آموزشی خاص داشته باشند.

 

• کودکان بسیار فعال هستند توجه بسیار محدودی دارند و بنابراین نمی توانند بر تحصیل تمرکز کنند.

 

• این کودکان جزئیات را فراموش کرده و بارها و بارهای کارهای شخصی خود را از دست می دهند.

 

• در اغلب موارد رفتارهای روانشناختی نظیر خشونت و قیام، ناسازگاری، قاچاق، مبارزه، رفتار تکانشی و خلق بد، دیده می شود.

 

• کودکان بسیار فعال هستند، بسیار حرکت می کنند و قادر به سکوت نیستند.

 

• این کودکان مشغول هستند و نمی توانند در صف ایستاده باشند.

 

• به عبارت دیگر، به نوبه خود دشوار است.

 

• علاوه بر ناآرامیهای شدید، آنها احساس فوری و اجبار به خرابکاری دارند.

 

• آنها اشیاء را شکسته یا پرتاب می کنند.

 

• کودکان همچنین کنجکاوی زیادی را نشان می دهند و نه تنها اسباب بازی هایشان را خراب می کنند، بلکه هر چیزی را که برای آنها در دسترس است را دستکاری می کنند.

 

علائم اجتماعی

• این کودکان به سرعت دچار اغراق و واکنش به کوچکترین محرک خارجی می شوند.

 

• به طور اجتماعی، کودکان بیش فعال تاثیر مثبتی بر روی دیگران ندارند و اغلب مورد انتقاد قرار می گیرند.

 

• آنها عزت نفس کم دارند و به دقت کم، اغلب اشتباه می کنند و انتقاد از دیگران را افزایش می دهند.

 

• اکثر دستورالعمل ها را دنبال نمی کنند.

 

• معمولا، این به ما یادآوری کلمات و اظهارات، و ما باید چیزی بگوئیم، چند بار برای آنها تکرار کردیم.

 

• ما همچنان به درمان بیش فعالی در کودکان مبتلا با نوروفیدبک ادامه می دهیم.

 

علت های ابتلا به بیش فعالی

هنوز محققین فعال در حوزه ی روانشناسی نتوانسته اند علت قطعی اختلال به بیش فعالی را پیدا کنند اما گمان می رود که جزو بیماری های چند عاملی با ریشه ژنتیکی و مرتبط با محیط باشد. بیش فعالی عموما از پدر به فرزند منتقل می شود و البته عوامل محیطی نیز می توانند این عارضه را تشدید کنند.

 

بیش فعالی در پسران حدودا دو تا چهار برابر نسبت به دختران بیشتر شایع است. یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار در بیش فعال شدن کودک، مشکلات تغذیه یا بهداشتی، روانی نوزاد در چهار هفته ی اول تولد می باشد و یا مصرف سیگار و الکل توسط مادر در دوران بارداری که می تواند کودک را در معرض خطر بیش فعالی قرار دهد.

 

تحقیقات ویرجینیا داگلاس در کانادا این عقیده را به وجود آورد که هسته اصلی مشکل این کودکان نقص در نگهداری توجه کنترل تکانه ها و نوسان برانگیختگی است. تا فعالیت بیش از حد، این پژوهش ها باعث شد که در چاپ سوم دفترچه آماری تشخیص بیماری های روانی، نام این بیماری به اختلال نقص توجه تغییر یابد.

 

نشانه های بیش فعالی

حدود سه دهه است که اختلال بیش فعالی با سه نشانه اصلی تعریف می شود. این سه نشانه عبارتند از کمبود توجه، بیش فعالی و تکانشگری. این ویژگی ها امروزه به دو مورد کاهش پیدا کرده اند:

 

بیش فعالی و تکانشگری. علت حذف ویژگی نارسایی توجه آن است که نتایج پژوهش های متعدد نشان داده اند که این کودکان برخلاف تصور قبلی، به طور اساسی دارای کمبود توجه نیستند. بلکه کمبود توجه در آنان، اختلالی ثانویه است.

 

برای تشخیص اختلال بیش فعالی آزمون قطعی ای وجود ندارد اما اقدامات زیر می تواند نتیجه ای نسبتا دقیق و قطعی به شما بدهد:

 

• انجام آزمون های پزشکی برای رد کردن دلایل پزشکی شخص دارای علائم بیش فعالی

 

• جمع آوری اطلاعات شخص از قبیل مسائل پزشکی شخصی و خانوادگی و فرم های ثبت شده ی فرد در مدرسه

 

• انجام مصاحبه یا پرسشنامه برای اعضای خانواده، معلم ها و یا دیگر کسانی که کودک را به خوبی می شناسند

 

• استفاده از ملاک های تشخیص بیش فعالی در راهنمای تشخیص و آماری اختلالات روانی(DSM-5) که توسط انجمن روانپزشکی آمریکا به چاپ رسیده است

 

• انجام مقیاس های درجه بندی اختلال نقص توجه – بیش فعالی(ADHD) برای جمع آوری و ارزیابی اطلاعات کودک

 

مهمترین آزمون‌های تشخیص اختلال نقص توجه- بیش فعالی (ADHD)

 

• نقشه مغزی QEEG
• آزمون ارزیابی توجه و تمرکز کوتاه مدت COG
• بسته ارزیابی اختلال بیش فعالی- نقص توجه CANTAB
• آزمون ارزیابی توجه IVA

 

درمان های موثر در مرکز درمان بیش فعالی

 

روش درمان این بیماری می‌تواند روان درمانی یا دارویی به تنهایی یا ترکیبی از اقدامات دارویی با اقدامات روان‌درمانی باشد. درمان دارویی ADHD براساس داروهای محرک عصبی و غیر محرک استوار است. از جمله داروهای محرک داروی متیل فنیدیت (با نام تجاری قرص ریتالین) و دگزامفتامین است. داروهای غیرمحرک مانند آتوموکستین (مهارکننده بازجذب نوراپینفرین) و داروهای MAOIs می‌باشند.

 

درمان‌های غیردارویی این بیماری عبارتند از کاردرمانی، گفتار درمانی و درمان شناختی رفتاری، خانواده درمانی، مداخله در مدرسه، آموزش مهارتهای اجتماعی، آموزش مدیریت والدین، تی دی سی اس و نوروفیدبک است. همچنین اخیراً بهبود بیماری ADHD از طریق بازی با کودک (بازیِ درمانی) نیز در بین متخصصین رواج یافته‌است.

 

بازی‌های درمانی اصول درمانی زیادی را دربرمی‌گیرند و به بچه‌ها کمک می‌کنند تا دربارهٔ مشکلاتشان گفتگو نمایند. همچنین به آن‌ها مهارت‌های ویژه شناختی و رفتاری را یاد می‌دهد. مثلاً بچه‌ای که مشکلات خودکنترلی دارد مهارت‌های مهم اجتماعی مثل رعایت نوبت، گوش دادن به صحبت دیگران، رعایت قوانین بازی و غیره را نیز در حین بازی یادمی‌گیرد.

 

مراکز درمان

 درصورت اشتراک علائم بین بیش فعالی و مشکلات پزشکی، آزمایش های پزشکی لازم را انجام دهید و اگر مشکل پزشکی وجود نداشت به یک مرکز درمان مراجعه کنید.ما در مرکز روانشناسی ذهن آرا، متخصصین با تجربه ای را برای تشخیص، ارزیابی و درمان بیش فعالی به کار گرفته ایم.

 

کودک شما، توسط متخصص مورد ارزیابی قرار می گیرد و در صورت نیاز، تست ها و آزمون های لازم از کودک گرفته می شود. در مرحله ی بعد گزارش آزمون ها و تست های انجام شده به متخصص درمان ارجاع داده می شود و متخصص با توجه به این نتایج و هم چنین بررسی های انجام شده، روند درمانی مشخصی را آغاز می کند.

 

این درمان می تواند یکی از درمان های کاردرمانی، گفتار درمانی، درمان های شناختی، بازی درمانی، استفاده از دستگاه های تی دی سی اس و نوروفیدبک و یا درصورت نیاز ترکیبی از این درمان ها باشد. در تیم روانشناس، تیم با تجربه ای از متخصصان کودک مشغول فعالیت هستند و تجربه ی بالایی در درمان بیش فعالی دارند. پس می توانید روی ما حساب کنید.