در اینبخش درمورد حیوانات قطب شمال صحبت میکنیم. حیواناتی کـه سرسخت ترین ها هستند و غالبا هم بـه رنگ سپید، این جانوران در تمام جهان بی نظیر اند، چـه از نظر قدرت و مقاومت شان و چـه از نظر زیبایی. امروز از روباه هاي قطب شمال گرفته تا خرس ها قطبی، دانستنی هاي جالبی را در مورد این حیوانات سپید، زیبا و سرسخت مرور میکنیم، در ادامه با پارس ناز همراه باشید.
اغلب گونه هاي جغد شبها فعال هستند، اما جغدهای برفی اغلب در طول روز بـه دنبال شکار هستند. بهمین دلیل آنها در دسته ي جیواناتی قرار میگیرند کـه در روز فعالیت دارند. این شکارچیان توانمند عمدتا از موش هاي صحرایی قطب شمال تغذیه میکنند.
در حقیقت، در تیره اي از جغدهای برفی، جوجه هاي تازه پر و بال درآورده پیش از پرواز، میتوانند تا 1500 شماره موش صحرایی را بخورند. این پرندگان سریع و سرسخت هستند. سرعت پرواز جغدهای برفی بـه قدری اسـت کـه میتوانند بـه یک انسان بالغ حمله کنند. خرس هاي قطبی میتوانند بوی فوک هاي دریایی را در عمق 9۰ سانتیمتری زیر برف ها احساس کنند.
حس بویایی این حیوانات بسیار نیرومند اسـت و انها میتوانند بوی فوک ها را در زیر آب و برف احساس کنند. حتی اگر فوک دریایی 90 ساتیمتر زیر برف باشد، خرس قطبی میتواند حضور آنرا احساس کند.
فوک هاي دریایی سرهای شان رابه یخ ها می کوبند تا حفره هایي برای تنفس ایجاد کنند این فوک ها میتوانند آواز بخوانند! در حقیقت، فوک هاي نر در طول فصل جفت گیری برای جلب توجه فوک هاي ماده زیر آب اصواتی تولید میکنند.
نهنگ هاي سفید بلوگا پیشانی گرد و برجسته اي دارند کـه میتوانند شکل آن رابا جا بـه جا کردن هوای موجود در سینوس هایشان تغییر دهند. پیشانی برجسته ي این موجودات احتمالا از طریق جهت یابی پژواکی شیوه اي از جهت یابی از راه ارسال صدا و سنجش مدت زمان پژواک آن بـه انها کمک می کند.
بدلیل آنکه این نهنگ ها اصوات بسیار متنوعی را تولید میکنند، گاهی از انها با عنوان قناری دریا یاد می شود. آنها دستکم 11 صوت مشخص، از جیر جیر تا صدای سوت تولید میکنند و نهنگ هاي بلوگایی کـه در باغ وحش ها نگه داری می شوند میتوانند صدای صحبت کردن انسانها را تقلید کنند.
سیاهگوش کانادایی پاهایی بزرگی و انگشتانی پهن دارد کـه این موجود را قادر می سازد در زمین هاي برفی راه برود. این پاهای بزرگ هم چون کفش هاي اسکی بـه این حیوانات کمک می کند وزن خود رابه شکلی برابر تقسیم کنند.
سیاهگوش هاي کانادایی عمدتا با شکار خرگوش هاي صحرایی تغذیه میکنند. این شکارچی ها میتوانند ساعت ها در نقطه اي پنهان و تا رسیدن زمان مناسب منتظر شکار خود بمانند و سپس بـه شکلی برق آسا و ناگهانی آنرا شکار میکنند.
این پرندگان کـه تنها 25 سانتیمتر قد دارند، میتوانند مقداری غذا در منقارشان حمل کنند. در حقیقت، یک پرنده ي ماکارو قادر اسـت حدود 10 ماهی رابه طور هم زمان بـه آشیانه اش ببرد.
طبق مشاهدات، یکبار پرنده ي ماکارویی هم زمان 62 ماهی را در منقارش حمل کرده بود. منقار و پاهای این پرندگان در فصل جفت گیری بـه رنگ نارنجی پر رنگ در میآید و با پایان این فصل، رنگ منقار و پاهایشان کم رنگتر می شود.
لایه ي ضخیم مو هاي روباه قطبی بـه این حیوان کمک می کند تا گرمای بدنش را در دمای پایین هوا حفظ کند. علاوه بر این، روباه هاي قطبی حتی روی پنجه هایشان مو دارند، ویژگی اي کـه بـه انها امکان راه رفتن روی برف و یخ را میدهد.
در ماه هاي تابستان، مو هاي روباه هاي قطبی بـه رنگ قهوه اي یا خاکستری در میآید. روباه قطبی تنها حیوان در تیره ي سگ سانان هستند کـه در تابستان رنگ موهایش تغییر می کند.
خرگوش هاي قطبی میتوانند با سرعت 64 کیلومتر در ساعت بدوند. این در حالی اسـت کـه اوسین بولت قهرمان دوی سرعت و سریع ترین انسان دنیا در مسابقات دوی 100 متر، رکورد 37 کیلومتر در ساعت را ثبت کرد.
خرگوش صحرایی زمانی کـه احساس خطر کند روی پاهای عقبی اش میایستد، دست هایش را نزدیک بدنش خم می کند و با 3 پا جست میزند. در حقیقت، بدلیل سرعت بالای این حیوان در زمان دویدن تنها ۳ پای آن دیده می شود.
شهرت نهنگ هاي قطب شمال بدلیل شاخ بزرگی اسـت کـه از سرشان بیرون آمده اسـت. شاخ مارپیچی این نهنگ ها میتواند تا 3 متر طول داشته باشد.
شاخ نهنگ هاي قطب شمال در حقیقت یک دندان بزرگ اسـت کـه درون آن حدود 10میلیون پایانه ي عصبی وجوددارد. این مسأله بـه معنی آن اسـت کـه این دندان دارای قابلیت هاي حسی اسـت.
ضخامت زیاد لایه ي مو هاي بدن گرگ هاي قطبی انها را قادر می سازد تا دمای زیر صفر قطب شمال را تحمل کنند و لایه ي دوم مو هاي بدن شان برای گرم تر ماندن آنها در ماه هاي زمستان اسـت.
این گوزن ها بزرگترین نوع در بین تمامی گونه هاي گوزن هستند و شاخ انها میتواند تا حدود ۲ متر طول داشته باشد. گوزن شمالی علیرغم جثه ي بزرگی کـه دارد، میتواند با سرعت ۵۶ کیلومتر در ساعت بدود.
شاخ قوچ قطبی بـه شکلی رشد می کند کـه روی آن حلقه هایي ایجاد می شود و سن این حیوانات رابا شمارش این حلقه ها میتوان تعیین کرد. این مسأله شبیه بـه شمارش حلقه هاي درون تنه ي درختان برای تعیین سن انها اسـت.
ولورین ها کـه بـه انها راسوی متعفن هم گفته می شود در حقیقت بزرگترین عضو تیره ي راسوها هستند. این حیوانات سرسخت و نیرومند میتوانند روزانه ۲۴ کیلومتر رابه دنبال غذا طی کنند.
این حیوانات سرسخت تنها ۱۸ تا ۳۳ سانتیمتر طول دارند. قاقم هاي گوشتخوار میتوانند جانوران جونده، خرگوش ها و حشرات را در زیر برف ها شکار کنند. این شکارچیان توانمند قادرند در برف بدوند و با شیوه اي زیگزاگی شکار میکنند.
تیم فلاش «Tim Flach» یک عکاس معروف بریتانیایی اسـت کـه دو سال از زندگی خود رابه مستندسازی زندگی حیوانات در حال انقراض اختصاص داده اسـت. قرار اسـت تمامی این عکسهای منحصربهفرد و زیبا در کتابی تحت عنوان «در خطر» منتشر شوند.
پلنگ برفی عموما بین ۷۵ تا ۱۳۰ سانتیمتر طول و بالغها طبق معمول بین ۳۵ تا ۵۵ کیلو گرم وزن دارند. این گربه سان بزرگ در کوه هاي مرتفع آسیای میانه، هیمالیا و تبت زندگی می کند. البته در حال حاضر، زیستگاه آن در هیمالیای شرقی و یانگتسه اسـت. پلنگ برفی از بقیه گربههاي بزرگ کوچکتر اسـت و روی پوست آن خالهاي رز شکل تیره رنگ وجوددارد.
اندام پلنگ برفی متناسب با نواحی سرد و کوهستانهاي صخرهاي و پرشیب شکل گرفته اسـت: پای کوتاه جلو و پای بلند عقبی بـه حرکت در شیبهاي تند کمک میکند و پنجههاي بزرگ برای حرکت در برف مناسب اسـت. دم این حیوان نیز بسیار بلند اسـت و این امر برای حفظ هر چـه بیشتر تعادل بسیار مهم اسـت.
پلنگ برفی عموما بین ۷۵ تا ۱۳۰ سانتیمتر طول و بالغها طبق معمول بین ۳۵ تا ۵۵ کیلو گرم وزن دارند. نام این جانور در فهرست قرمز گونههاي در حال انقراض اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت «IUCN» جای گرفته اسـت. گفتنی اسـت در گوشهاي خوشمنظره از افغانستان، برنامه حفاظتی بینظیری توانسته پلنگ برفی را از سراشیبی انقراض بیرون بکشد.
این پرنده زیبا کـه با نام لاشخور سفید هم شناخته شود در جنوبغربی اروپا، آفریقای شمالی و هند زندگی میکند. کرکس مصری «کرکس کوچک» اغلب بین ۵۳ تا ۶۵ سانتیمتر بزرگی دارد و از سایر لاشخورها کوچکتر اسـت. سر و گلوی پرنده بالغ پوستی زردرنگ و بدون پر دارد.
پر و بال آن سفید کدر و شاهپرهای نخستینش سیاهرنگ هستند. منقارش نیز از منقار لاشخورهای دیگر باریکتر اسـت. بد نیست بدانید رنگ پر پرنده نابالغ بر حسب سن، از قهوهاي پررنگ تا سفید تیره متغیر اسـت. کرکس مصری از پرندگان در خطر انقراض جهان و حمایت شده ایران بشمار میرود.
لاکپشت ماداگاسکار یکی از نادرترین سنگپشتان جهان اسـت. متاسفانه نسل این جانور در خطر انقراض قرار دارد و ممکن اسـت تا چند سال دیگر هیچ نمونهاي ازآن را در جهان پیدا نکنیم.
کارشناسان محیط زیست برآورد کردهاند کمتر از ۱۰۰ لاکپشت ماداگاسکار در حیات وحش باقیمانده و تداوم شکار غیرمجاز اینگونه با هدف تجارت غیرقانونی موجب می شود این لاکپشتهاي بسیار کمیاب طی دو تا سه سال آینده منقرض شوند.
قورباغه درختی چشمزرد همان طور کـه از چشمانش مشخص اسـت دارای عنبیه زرد-طلایی اسـت و دستها و پاهایش رنگ آبی دارد.
اینگونه از قورباغهها منحصر بـه عده اي از بلندیهاي مرکزی کاستا ریکا و ارتفاعات پانامای مرکزی غربی اسـت. متاسفانه این جانور زیبا نیز در خطر انقراض قرار دارد.
مکائو سنبلی در واقع نوعی طوطی بومی جنوبشرقی آمریکاست. این پرنده از دیگر گونههاي طوطیها بزرگتر اسـت بـهطوریکه اندازه آن بـه یکصد سانتیمتر هم می رسد. محبوبیت ماکائو آبی سنبلی بعنوان حیوان خانگی سبب کاهش جمعیت وحشی آنان تا مرز انقراض و قرار گرفتن اینگونه در فهرست قرمز «درمعرض تهدید» شدهاسـت.
وزن ماکائو آبی سنبلی بین ۱٫۵ تا ۲ کیلو گرم اسـت. طول بالهاي آن هنگام پرواز بین ۱۲۰ تا ۱۴۰ سانتیمتر و عرض آنها ۴۸ تا ۵۶ سانتیمتر باز میشوند. مکائو سنبلی بطورکامل آبی رنگ هستند و پرهای زیر بالها نیز سیاه رنگ اسـت و دارای منقار بزرگ و سیاه بوده ودر دو طرف منقار و اطراف چشم ناحیهاي زرد رنگ و روشن وجوددارد.
ایگوانا دریایی تنها مارمولک دریایی جهان اسـت و خیلی خوب توانسته با محیط خطرناک دریا خودش را تطبیق دهد. این امر آنرا برای زندگی و تکاپو در دریا، بـه یک خزنده دریایی تبدیل کردهاسـت.
ایگوانا دریایی، در جزیرههاي گالاپاگوس یافت می شود و توانایی این ایگوانا در بین مارمولکهاي جدید منحصربهفرد اسـت. اما متاسفانه در دسترس خطر انقراض قرار دارد.