اکیناسه (سرخارگل) که گل مخروطی بنفش نیز نامیده می شود، یکی از محبوب ترین گیاهان در سراسر جهان است. بومیان آمریکا قرن ها از آن برای درمان بیماری های مختلف استفاده می کردند. امروزه از عصاره اکیناسه و عصاره آویشن بیشتر به عنوان یک داروی گیاهی بدون نسخه برای درمان علائم سرماخوردگی یا آنفولانزا استفاده می شود.

با این حال، برای درمان درد، التهاب، میگرن و سایر مشکلات سلامتی نیز استفاده می شود. این مقاله به بررسی فواید و مضرات اکیناسه، موارد استفاده، عوارض جانبی و دوز مصرف اکیناسه می پردازد.

اکیناسه چیست؟

اکیناسه گروهی از گیاهان گلدار است که به عنوان یک داروی گیاهی محبوب استفاده می شود و از خانواده آفتابگردان است.  آنها بومی آمریکای شمالی هستند، در مجموع، این گروه دارای 9 گونه است، اما تنها سه گونه در مکمل های گیاهی مورد استفاده قرار می گیرند؛ 1- اکیناسه پورپوره، 2- اکیناسه آنگوستیفولیا و3- اکیناسه پالیدا . آنها با بسیاری از مزایای سلامتی مانند کاهش التهاب، بهبود ایمنی و کاهش سطح قند خون مرتبط هستند.

هر دو قسمت بالایی و ریشه گیاه در قرص، تنتور، عصاره و چای استفاده می شود. عصاره اکیناسه حاوی انواع قابل توجهی از ترکیبات فعال مانند اسید کافئیک، آلکامیدها، اسیدهای فنولیک، رزمارینیک اسید، پلی استیلن ها و بسیاری دیگر هستند .

 علاوه بر این، مطالعات اکیناسه و ترکیبات آن را با بسیاری از فواید سلامتی مانند کاهش التهاب، بهبود ایمنی و کاهش سطح قند خون مرتبط دانسته‌اند.

اکیناسه آنتی اکسیدان بالایی دارد

عصاره گیاهی سرخارگل مملو از ترکیبات گیاهی هستند که به عنوان آنتی اکسیدان عمل می کنند. آنتی اکسیدان ها مولکول هایی هستند که به دفاع از سلول های شما در برابر استرس اکسیداتیو کمک می کنند، حالتی که با بیماری های مزمن مانند دیابت، بیماری قلبی و بسیاری دیگر مرتبط است.

برخی از این آنتی اکسیدان ها فلاونوئیدها، اسید سیکوریک و اسید رزمارینیک هستند. به نظر می رسد این آنتی اکسیدان ها در عصاره های میوه و گل های گیاهان در مقایسه با سایر قسمت ها مانند برگ ها و ریشه بیشتر باشد.

علاوه بر این، گیاهان اکیناسه حاوی ترکیباتی به نام آلکامید هستند که می توانند فعالیت آنتی اکسیدانی را بیشتر کنند. آلکامیدها می توانند آنتی اکسیدان های فرسوده را تجدید کنند و به آنتی اکسیدان ها کمک کنند تا بهتر به مولکول هایی که مستعد استرس اکسیداتیو هستند برسند.

اثر مثبت اکیناسه بر سیستم ایمنی بدن

 اکیناسه بیشتر به دلیل اثرات مفید آن بر سیستم ایمنی شناخته شده است. مطالعات متعدد نشان داده‌اند که این گیاه ممکن است به سیستم ایمنی بدن شما در مبارزه با عفونت‌ها و ویروس‌ها کمک کند، که می‌تواند به بهبود سریع‌تر بیماری کمک کند.

این یکی از دلایلی است که چرا اکیناسه اغلب برای پیشگیری یا درمان سرماخوردگی استفاده می شود. در واقع، مروری بر 14 مطالعه نشان داد که مصرف اکیناسه ممکن است خطر ابتلا به سرماخوردگی را تا بیش از 50 درصد کاهش دهد و طول مدت سرماخوردگی را تا یک روز و نیم کوتاه کند.

با این حال، بسیاری از مطالعات در مورد این موضوع نتایج مثبت واقعی را نشان نمی دهند. به طور خلاصه، در حالی که سرخارگل ممکن است ایمنی را تقویت کند، اثرات مستقیم آن بر سرماخوردگی نامشخص است.

کاهش احساس اضطراب با اکیناسه

در سال های اخیر، گیاه اکیناسه به عنوان یک کمک بالقوه برای اضطراب مورد استفاده قرار گرفته است. تحقیقات نشان داده است که گیاه اکیناسه حاوی ترکیباتی است که ممکن است احساس اضطراب را کاهش دهد. اینها عبارتند از آلکامیدها، رزمارینیک اسید و کافئیک اسید .

در یک مطالعه روی موش ها، سه نمونه از پنج نمونه اکیناسه به کاهش اضطراب کمک کرد. علاوه بر این، برخلاف دوزهای بالاتر، درمان‌های استاندارد موش‌ها را کم‌فعال تر نکرد.

مطالعه دیگری نشان داد که عصاره اکیناسه آنگوستیفولیا به سرعت احساس اضطراب را در موش و انسان کاهش می دهد. با این حال، تا کنون، تنها تعداد انگشت شماری از مطالعات در مورد اکیناسه و اضطراب وجود دارد. قبل از اینکه بتوان محصولات اکیناسه را به عنوان یک درمان احتمالی توصیه کرد، تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.

خواص ضد التهابی اکیناسه

التهاب راه طبیعی بدن شما برای ارتقاء التیام و دفاع از خود است. گاهی اوقات التهاب می تواند از کنترل خارج شود و بیش از حد لازم و مورد انتظار طول بکشد. این ممکن است خطر ابتلا به بیماری های مزمن و سایر مشکلات سلامتی را افزایش دهد.

چندین مطالعه نشان داده اند که اکیناسه می تواند به کاهش التهاب اضافی کمک کند. در یک مطالعه روی موش، ترکیبات اکیناسه به کاهش نشانگرهای مهم التهابی و از دست دادن حافظه ناشی از التهاب کمک کرده است.  

در مطالعه ای دیگر که 30 روز به طول انجامید، بزرگسالان مبتلا به استئوآرتریت دریافتند که مصرف مکمل حاوی عصاره اکیناسه به طور قابل توجهی التهاب، درد مزمن و تورم را کاهش می دهد. جالب اینجاست که این بزرگسالان به داروهای التهابی غیراستروئیدی معمولی (NSAIDS) پاسخ خوبی نشان ندادند اما مکمل حاوی عصاره اکیناسه را مفید یافتند.

اکیناسه محافظ در برابر سرطان

سرطان یک بیماری است که شامل رشد کنترل نشده سلول ها می شود. مطالعات آزمایشگاهی نشان داده است که عصاره اکیناسه ممکن است رشد سلول های سرطانی را سرکوب کند و حتی باعث مرگ سلول های سرطانی شود.

در نتیجه این آزمایش، عصاره ای از اکیناسه پورپوره و اسید کاسنی (که به طور طبیعی در گیاه اکیناسه یافت می شود) نشان داده شد که باعث مرگ سلول های سرطانی می شود.

در پژوهشی دیگر، عصاره گیاه اکیناسه با تحریک فرآیندی به نام آپوپتوز یا مرگ سلولی کنترل شده، سلول های سرطانی انسان را از پانکراس و روده بزرگ از بین بردند . اعتقاد بر این است که این اثر به دلیل خواص تقویت کننده سیستم ایمنی اکیناسه رخ می دهد.

نگرانی هایی وجود داشت که اکیناسه می تواند با درمان های مرسوم سرطان مانند دوکسوروبیسین تداخل داشته باشد؛ اما مطالعات جدیدتر هیچ اثر متقابلی پیدا نکرده اند. همانطور که گفته شد، قبل از ارائه هر گونه توصیه، مطالعات انسانی مورد نیاز است.

عوارض جانبی اکیناسه

به نظر می رسد محصولات اکیناسه برای استفاده کوتاه مدت ایمن و قابل تحمل هستند. مواردی وجود داشته است که افراد دچار عوارض جانبی شده اند، مانند بثورات خارش پوست، کندوها، تورم، دل درد، حالت تهوع، تنگی نفس.

با این حال، این عوارض جانبی در میان افراد مبتلا به آلرژی به گل‌های دیگر، مانند بابونه، گل داوودی، گل همیشه بهار، ابروسیا و غیره شایع‌تر است.

از آنجایی که به نظر می رسد اکیناسه سیستم ایمنی را تحریک می کند، افراد مبتلا به اختلالات خود ایمنی یا افرادی که داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مصرف می کنند باید از آن اجتناب کنند یا ابتدا با پزشک خود مشورت کنند.  در حالی که به نظر می رسد برای استفاده کوتاه مدت بی خطر است، اثرات طولانی مدت آن هنوز نسبتا ناشناخته است.