راهنمای انتخاب بهترین سیم گیتار الکتریک

بدون یک ست سیم، حتی بهترین گیتار الکتریک لس پال (Les Paul) یا گران‌قیمت‌ترین استرتوکستر (Stratocaster) نیز تنها جنبه‌ای تزئینی خواهد داشت! درست است که با تجهیز این گیتار‌ها به هر سیمی، می‌توانید آنها را بنوازید؛

اما انتخاب سیم از میان انواع بسیار متعدد آن در بازار امروز، نیازمند توجه به جزئیاتی است که ممکن است از چشم گیتاریست‌های مبتدی پنهان بمانند. یک ست سیم، بنا بر کیفیت و نوع خود، می‌تواند تأثیری اساسی در عملکرد یک گیتار داشته باشد و سلیقه نوازنده نیز امری بسیار تعیین‌کننده در انتخاب سیم است.

به عبارت دیگر، ما تا به امروز بسیار شاهد آن بوده‌ایم که یک نوازنده عاشق یک ست سیم خاص می‌شود و نوازنده‌ای دیگر، به هیچ وجه آن ست را نمی‌پسندد.انتخاب بهترین سیم گیتار الکتریک، نیازمند شناخت گیتار و مهارت نوازندگی است و برای انجام آن، باید تجربه‌ای قابل قبول در دنیای گیتار داشته باشید یا از یک کارشناس خبره، مانند کارشناسان فروشگاه گیتار ایران در این زمینه کمک بگیرید.

در حالی که ویژگی‌هایی بی‌شمار در ساختار یک ست سیم، تأثیری مستقیم در شدت و تن صدا، حس نوازندگی و دوام و استحکام آن دارند و باید پیش از خرید سیم گیتار الکتریک توجهی ویژه به این ویژگی‌ها و مشخصات داشت، اما در نهایت، حس و ماهیت صوتی یک سیم باید مورد پسند شما واقع شود و مسلماً هیچ مشخصات فنی خاصی به اندازه حس خوب شما در حین نواختن گیتار با استفاده از یک ست سیم، مهم و ارزشمند نیست.

هدف ما این است که به همه گیتاریست‌ها در یافتن مناسب‌ترین سیم بسته به سبک نوازندگی و سلیقه خود، کمک کنیم و باعث شویم که آنها لذتی هرچه بیشتر را از نواختن ساز خود ببرند. به دنبال همین امر، در این مطلب به تمامی مؤلفه‌های مهم یک سیم گیتار الکتریک می‌پردازیم تا شما را در مسیر انتخاب یک گزینه مناسب یاری کنیم.

گیج (ضخامت) سیم گیتارهای الکتریک

گیج یک ست سیم گیتار، یکی از مهمترین مؤلفه‌های آن است و تأثیری اساسی در عملکرد آن دارد. به همین دلیل، پیشنهاد می‌کنیم هنگام انتخاب یک ست سیم، بیش از هر چیز به این مشخصه توجه کنید.

گیج در یک سیم به معنای ضخامت آن است و هرچه عدد گیج یک سیم بالاتر باشد، یعنی ضخامت آن بیشتر است. ضخامت یک سیم، تأثیری بسیار مشهود در حس آن در زیر دستان شما در حین نوازندگی و البته ماهیت صوتی آن دارد؛ البته هرچه ضخامت یک سیم بالاتر باشد، فشاری بیشتر نیز به دسته گیتار وارد می‌کند.

سازندگان سیم گیتار، کلماتی توصیفی را برای گیج ست‌های تولیدی خود به کار می‌گیرند که به‌شکلی حدودی، گویای ضخامت سیم‌های موجود در آن ست است. این اسم‌ها توسط هر شرکت سازنده به‌شکلی کمی متفاوت مورد استفاده قرار می‌گیرد و نمی‌تواند ضخامت دقیق هر سیم را به شما بگوید.

بنابراین، پیشنهاد می‌کنیم برای انتخاب سیم گیتار خود با دقتی بیشتر، عدد گیج هر سیم موجود در ست را به‌صورت جداگانه بررسی کنید.در پایین، فهرستی از گیج‌های سیم‌های تولید شرکت فندر (Fender) و ضخامت حقیقی سیم‌های موجود در آن را مورد تحلیل قرار داده‌ایم:

• Light: ضخامت سیم‌ها به‌ترتیب از بالا به پایین 0.009، 0.011، 0.016، 0.024، 0.032، 0.042

• Regular: ضخامت سیم‌ها به‌ترتیب از بالا به پایین 0.010، 0.013، 0.017، 0.026، 0.036، 0.046

• Medium: ضخامت سیم‌ها به‌ترتیب از بالا به پایین 0.011، 0.014، 0.018، 0.028، 0.038، 0.049

• Heavy: ضخامت سیم‌ها به‌ترتیب از بالا به پایین 0.012، 0.016، 0.024، 0.032، 0.042، 0.052

به‌طور کلی، نوازندگان مبتدی گیتار الکتریک و البته گیتاریست‌های سولو و سبک‌هایی ملایم‌تر از موسیقی، معمولاً سیم‌هایی با گیج پایین‌تر را بر روی ساز خود نصب می‌کنند؛ در حالی که نوازندگان سبک‌های خشن‌تر همچون متال مدرن، گیتاریست‌های ریتم و افرادی با دستان نیرومندتر و ماهرتر، سیم‌هایی با ضخامت بالاتر را در گیتار خود به کار می‌گیرند.

سیم‌های دارای گیج پایین‌تر یا همان سیم‌های نازک‌تر، معمولاً صدایی روشن‌تر و شفاف‌تر تولید می‌کنند و نوازندگی، فرت‌گیری و اجرای تکنیک‌هایی همچون بند با آنها بسیار آسان‌تر است. اما در مقابل، این دسته از سیم‌ها به دنبال ساختار نازک‌تر خود، دوام و استحکام کمتری دارند و کوک خود را نیز به‌خوبی نمونه‌های ضخیم‌تر حفظ نمی‌کنند.

سیم‌های دارای گیج بالاتر، دقیقاً ویژگی‌هایی معکوس سیم‌های نازک گیتار را به نوازنده ارائه می‌کنند و صدایی گرم‌تر و قوی‌تر تولید می‌کنند که برای نوازندگی در سبک‌های خشن‌تر موسیقی، مناسب‌تر است.

همچنین ساختار مستحکم آنها، نوازندگی با شدت بالا را ممکن می‌سازد و امکان کوک در الگوهای نامتداول و پایین‌تر از کوک استاندارد گیتار را برای نوازنده فراهم می‌کنند. در مقابل، ساختار ضخیم سیم‌های دارای گیج بالا، نوازندگی و بند را با آنها دشوار می‌سازد.

اگر یک نوازنده با سطح مهارت متوسط هستید که در بازه‌ای وسیع از سبک‌های موسیقی یا سبک‌هایی متداول‌تر همچون راک و پاپ نوازندگی می‌کند، پیشنهاد ما به شما، سیم‌های دارای گیج regular یا متوسط است که ضخامتی در میان نمونه‌های نازک و ضخیم دارند و برخی از ویژگی‌های مثبت هر دوی آنها را به‌طور همزمان ارائه می‌کنند.

اگر در سبک‌هایی متعدد نوازندگی می‌کنید یا هم نقش نوازنده لید و هم نوازنده ریتم را در یک گروه دارید، ست‌هایی با گیج هایبرید یا ترکیبی می‌توانند گزینه‌ای عالی برای شما باشند. در این ست‌ها معمولاً سیم‌های یک تا سه، ضخامتی پایین‌تر دارند تا نوازندگی سولو برای شما تسهیل شود و سیم‌های چهار تا شش آنها، دارای ضخامتی بالاتر هستند تا بتوان ریتم را با شدتی بالاتر و با ماهیتی گیراتر و گرم‌تر نواخت. یکی از بهترین مدل‌های موجود در بازار با گیج ترکیبی، Skinny Top Heavy Bottom از شرکت ارنی بال (Ernie Ball) است.

در نهایت، توجه داشته باشید که اگر قرار است یک ست سیم با گیجی متفاوت از آنچه اکنون بر روی گیتارتان وجود دارد را بر روی آن نصب کنید، احتمالاً نیاز خواهد بود که ساز خود را در بخش دسته و بریج رگلاژ کرده و با گیج سیم‌های جدید خود تطبیق دهید.

تغییراتی که در کشش یا تنشن سیم‌ها در گیتار با نصب یک ست سیم با گیجی بالاتر یا پایین‌تر رخ می‌دهد، می‌تواند باعث افت عملکرد گیتار شود و در صورتی که ساز خود را پس از نصب سیم جدید رگلاژ نکنید، ممکن است با پدیده‌هایی همچون گز فرت‌ها (فرت باز) روبرو شوید.

نحوه ساخت سیم گیتار الکتریک

پس از این که در مورد ضخامت یا گیج سیم‌های گیتار خود تصمیم گرفتید، باید به سراغ نوع و طراحی ساختار سیم مورد نظر خود بروید و آن را از این جهت مورد بررسی قرار دهید. سیم‌های گیتار الکتریک در چند نوع مختلف تولید می‌شوند که هر یک، طرفداران خاص خود را دارند و برای نوازندگی در سبکی خاص از موسیقی مناسب هستند. با مطالعه این بخش، می‌توانید ویژگی‌های هر یک از این انواع سیم را بدانید و بر اساس شرایط خود، نمونه مناسب‌تر برای خود را انتخاب کنید.

هسته سیم گیتار

بیایید ساختار یک سیم گیتار الکتریک را از درونی‌ترین بخش آن، یعنی هسته آن آغاز کنیم و سپس به سراغ بخش‌های بیرونی‌تر آن برویم. بخش هسته در اکثر موارد از فولاد و در دو شکل گرد و شش‌گوش ساخته می‌شود که هر یک، ویژگی‌های فیزیکی و صوتی مختص خود را ارائه می‌کنند.

هسته‌های شش‌گوش معمولاً چسبندگی بیشتری به سطح بیرونی دارند و به همین دلیل، سیم‌هایی سخت‌تر را رقم می‌زنند که صدایی روشن‌تر تولید می‌کنند و عملکرد اولیه خود را تا مدت زمانی طولانی‌تر حفظ می‌کنند.

سیم‌های دارای هسته گرد، شکل قدیمی و سنتی سیم‌های گیتار الکتریک هستند و صدایی گرم‌تر را تولید می‌کنند. این دسته از سیم‌ها انعطافی بیشتر نیز دارند و برای انجام تکنیک بند مناسب‌تر هستند.

جنس‌های مختلف روکش سیم گیتار

روکش یک سیم گیتار، لایه‌ای فلزی است که هسته آن را به‌شکلی پیچشی در بر گرفته است و در واقع، بخشی از سیم است که دست نوازنده با آن تماس پیدا می‌کند. اکثر ست‌های سیم گیتار الکتریک حداقل در سه سیم بالایی خود روکشی از جنس فولاد ساده دارند و برخی دیگر از ست‌ها حتی در سه سیم پایینی خود نیز از همین جنس هستند.

این فولاد می‌تواند از نوع آلیاژ فولاد کربن باشد که به‌طور خاص برای استفاده در تجهیزات موسیقی ساخته شده است و در پیانو نیز به کار می‌رود و یا استیل ضد زنگ عادی که در بازه‌ای وسیع از صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد.

هر دوی این انواع فولاد در سیم گیتار، ماهیت صوتی بسیار تیز و روشنی به آن می‌بخشند که برای نوازندگی در سبک‌هایی همچون راک و متال ایده‌آل است. علاوه بر این، استیل ضد زنگ همانطور که از نامش پیداست، به‌صورت طبیعی در برابر اکسیداسیون مقاوم است و به همین دلیل، دوامی بیشتر دارد و گزینه‌ای مناسب برای نوازندگی در آب و هوای مرطوب به شمار می‌رود.

دو نوع دیگر از رایج‌ترین مواد برای ساخت روکش سیم گیتار الکتریک، فولاد با روکش نیکل یا آلیاژ فولاد و نیکل است. صدای تولیدشده توسط این نوع از سیم، کمی ملایم‌تر از نمونه‌های فولادی عادی است؛ اما شفافیت و روشنایی آن برای نوازندگی در تمامی سبک‌های موسیقی مناسب است.

چندی دیگر از انواع روکش سیم گیتار الکتریک، موارد زیر هستند:

• نیکل خالص: این نوع از سیم، صدایی گرم و غنی تولید می‌کند که می‌تواند برای گیتارهای وینتج مناسب باشد و شفافیت ذاتی صدای آنها را نیز به بهترین نحو به نمایش بگذارد.

• کبالت: سیم‌هایی بادوام با صدایی روشن که پویایی بالایی را نسبت به دیگر همتایان خود به نمایش می‌گذارند و حسی بسیار خوب نیز در زیر دستان نوازنده دارند.

• ترکیب کروم و استیل ضد زنگ: سیم‌هایی با صدایی حتی روشن‌تر از نمونه‌های دارای روکش کبالت.

• فولاد با روکش روی (زینک): این ماده که به استیل گالوانیزه مشهور است، مقاومتی بسیار در برابر زنگ‌زدگی دارد و دوامی فوق‌العاده به سیم‌های گیتار می‌بخشد.

انواع ساختار روکش سیم

ساختار و نوع روکش سیم گیتار نیز تأثیری اساسی در عملکرد آن دارد. روکش سیم‌های گیتار الکتریک در سه نوع گرد (round-wound)، تخت (flat-wound) و ترکیبی (half-wound) تولید می‌شود. سیم‌های round-wound با یک مفتول استوانه‌ای‌شکل پوشیده شده‌اند و تنی روشن همراه با حس نوازندگی عادی و مناسبی را ارائه می‌کنند.

نمونه‌های flat-wound اما با یک مفتول نواری‌شکل پوشیده شده‌اند و صدایی تیره و حسی نرم‌تر در زیر انگشتان دارند که آنها را در میان نوازندگان سبک جز بسیار محبوب ساخته است. انواع دیگر سیم یعنی half-wound و ground-wound نخست با یک مفتول استوانه‌ای پوشیده می‌شوند و سپس سطح آنها تراش می‌خورد تا لبه‌های میان آنها از بین برود. این نوع از سیم گیتار الکتریک در بحث حس نوازندگی و تن، عملکردی در میان دو نوع round-wound و flat-wound دارند.

سیم‌های گیتار الکتریک دارای پوشش محافظ 

علاوه بر تمامی موارد بالا، سیم‌هایی نیز در بازار وجود دارند که به یک لایه محافظ پلیمری بر روی خود مجهز هستند که طول عمری بیشتر را برای آنها رقم می‌زند.

مخترع این سیم‌ها شرکت الکسیر (Elixir) بوده است؛ اما امروز توسط کمپانی‌هایی بسیاری از جمله داداریو (D’Addario)، کلیرتن (Cleartone) و جی اچ اس (GHS) نیز تولید می‌شوند. پوشش محافظ در این دسته از سیم‌ها، ساختار آنها را در برابر زنگ‌زدگی محافظت می‌کند و طول عمرشان را افزایش می‌دهد؛

اما به عقیده بسیاری از نوازندگان، همین پوشش، تن این سیم‌ها را نیز تغییر می‌دهد و اندکی بم می‌کند. انواع مختلف این پوشش‌ها، عملکردی مختلف را برای سیم گیتار الکتریک رقم می‌زنند و شما می‌توانید از میان آنها، نمونه مناسب برای خود را بیابید.