مروری بر برترین فیلمهای آل پاچینو اسطوره بازیگری 

در اینکه آل پاچینو یکی از برترین هاي تاریخ سینما هست هیچ شکی نیست، مایکل پدر خوانده توانسته در هر نقشی به برترین نحو ظاهر شود. 77 سال پیش در نیویورک ایالات امریکا، نابغه اي به نام «آلفردو جیمز آل پاچینو» متولد شد؛ نابغه اي که با ظهور روی پرده سینما و نقش آفرینی هاي متفاوت و جذابش، بارها و بارها تماشاگران را روی صندلی هایشان میخکوب کرد.

بازیگر برنده اسکار یک نقل قول مشهور دارد که می‌گوید: «چشم راحت گول می‌خورد اما فریب دادن دل کار آسونی نیست» و انگار خودش در تمام عصر مصداق بارز همین یک جمله بوده هست؛ پاچینو نه فقط چشم ها را روی پرده فریب داد بلکه دل عشاق سینما را هم سال هاست برده! به مناسبت سالگرد تولد اسطوره نگاهی انداخته ایم به 10 نقش آفرینی ماندگارش در حافظه تاریخ سینما.

1. بعد از ظهر سگی

محصول سال 1975
کارگردان: سیدنی لومت
بودجه ساخت: 1.8 میلیون دلار
گیشه ایالات امریکا: 50 میلیون دلار
نقش ماندگار: سونی ورتزیک

«سونی ورتزیک» نقشی که پاچینو در «بعد از ظهر سگی» ایفا کرد، سکوی پرتابش در جهان سینما شد اما او به جای چسبیدن به ژانر فیلمهای مافیایی ترجیح داد دست به تجربه هایي اخیر بزند و تا جای ممکن به ورطه تکرار «ایکل کرولئونه» نیفتد. بعد از بازی در نقش بچه مثبت قانون در فیلم «سرپیکو» پاچینو دوباره با دارم سینمایی برنده اسکار «سیدنی لومت»

به دنیای جرم و جنایت برگشت. سونی ورتزیک، مردی مایوس و سرگردان هست که در یک حرکت فداکارانه برای کمک به دوستش تلاش می‌کند دست به سرقت از بانک بزند.با در نظر گرفتن نرخ تورم، محصول «برادران وارنر» چهارمین فیلم پرفروش کارنامه بازیگری پاچینو محسوب میشود «215 میلیون دلار».

اگر کسی به تماشای «بعد از ظهر سگی» نشسته باشد، بعید هست صحنه تماس تلفنی سونی با لئون «کریس ساراندن» را از دلیل ببرد؛ آن چهره عصبی و خیس از عرق و چشم هایي که دو دو می‌زند و دیالوگ تودماغی و فراموش نشدنی «من نمی دونم، تو چی؟» گویای همه ي چیز هست.

2. گلن گری راس

محصول سال: 1992
کارگردان: جیمز فولی
بودجه ساخت: 12.5 میلیون دلار
گیشه کشور آمریکا: 10.5 میلیون دلار
نقش ماندگار: ریکی روما

«ریکی روما» در حالی‌که پاچینو اسکار برترین بازیگر نقش اصلی را در سال 1992 برای بازی در فیلم به یادماندنی «بوی خوش زن» به دست آورد اما- به عقیده برخی منتقدان- نامزدی همزمانش در رشته برترین بازیگر نقش مکمل برای بازی در «گلن گری گلن راس» بیش از همه ي سزاوار دریافت جایزه آکادمی بود. پاچینو با ایفای نقش «ریکی روما» در کنار تیمی از ستاره هاي سینما از جمله «الک بالدوین»، «جم لمون»، «اد هریس» و «کوین اسپیسی» خوش درخشید.

داستان فیلم که براساس نمایشنامه مشهور «دیوید ممت» نوشته شده، در دنیای فروش و تجارت می گذرد. ریکی رومای پاچینو خاصیتی دارد که بقیه همپالکی هایش از آن محروم اند: او یک موجود رذل اما رمانتیک هست که لاف نمی‌زند و شخصیت فیک ندارد. خود خودش هست. دیالوگ او با یکی از مشتریانش «جاناتان پرایس» نقطه عطف فیلم هست: «جهنم همین جا رو اساس… ولی من خودمو میکشم بیرون».

3. بی خوابی

محصول سال: 2002
کارگردان: کریستوفر نولان
بودجه ساخت: 46 میلیون دلار
گیشه ایالات امریکا: 113.7 میلیون دلار
نقش ماندگار: کارآگاه ویل دومر

«کارآگاه ویل دومر» از یک جایی به بعد، نقش آفرینی هاي اسطوره به علت اینکه معمولا در بازرسی تناژ صدایش ناتوان بود، بیش از حد اغراق شده و باور ناپذیر به نظر می‌رسد. تا اینکه در سال 2002 همکاری با کارگردانی که می رفت در سال هاي بعد سه گانه «بتمن» را خلق کند، یکی از ماندگارترین نقش هاي کارنامه پاچینو را برایش رقم زد.

کارآگاه دورمر یک موجود مفلوک هست که با عذاب وجدان و کابوس بی خوابی دست به گریبان هست و همزمان با این مصائب، مشغول کار روی پرونده تعقیب قاتلی سریالی «با بازی «رابین ویلیامر»» در آلاسکاست. درواقع «بی خوابی» بازسازی فیلمی نروژی با عنوانی نمونه بود که پاچینو را به روزهای اوجش برگرداند، تا جایی

که منتقد «نیوزویک» در ستایش اسطوره نوشت: «او در بدترین حالت هم خوشگل و گیرا بازی می‌کند؛ یعنی همان قدر که می‌تواند از درون منفجر شود، آن بیرون هم می ترکاند» استقبال از فیلم نولان به حدی بود که 93 درصد از منتقدان در وب سایت «راتن تومیتوز» به «بی خوابی» رای مثبت دادند.

4. سرپیکو

محصول سال: 1973
کارگردان: سیدنی لومت
بودجه ساخت: 3 میلیون دلار
گیشه ایالات امریکا: 29.8 میلیون دلار
نقش ماندگار: فرانک سرپیکو

«فرانک سرپیکو» نقشی که درست یک سال بعد از پدرخوانده- در 1974- دومین نامزدی اسکار پاچینو را برایش به ارمغان آورد. منتها این بار در رشته برترین بازیگر نقش اصلی. سرپیکوی پاچینو در این فیلم یک پلیس صاف و صادق نیویورکی هست که با افشاگری درمورد فسادی که در محل کارش جریان دارد، حسابی برای خودش دشمن تراشی میکند.

جایی در فیلم بالاخره بغض سرپیکو می ترکد و این جاست که اسطوره شمایلی به یادماندنی از موقعیت تلخ و ناگوار یک قهرمان شکست خورده خلق میکند؛ سکانسی طلایی که ناامیدی قهرمان را نسبت به اصلاح ناپذیری دستگاه فاسدی که در آن مشغول به کار هست، به عکس می‌کشد.

بیایید یکی از دیالوگ هاي بامزه فیلم را با هم مرور کنیم: – دختر همسایه: من از گلدون هاي شما خوشم میاد- سرپیکو: گلدون هاي منو دوست داری؟ دختر همسایه: خب آره. گلدوناتونو دوست دارم- سرپیکو: میدونی در این باره چی می گن؟- دختر همسایه: نه، چی می گن؟- سرپیکو: اگه زنی گلدون هاي مردی رو دوست داشته باشه، حتما خودشم دوست داره!

5. مخمصه

محصول سال: 1995
کارگردان: مایکل مان
بودجه ساخت: 60 میلیون دلار
گیشه کشور آمریکا: 187.4 میلیون دلار
نقش ماندگار: کارآگاه وینسنت هانا

«کارآگاه وینسنت هانا» نخستین نقش آفرینی پاچینو و «رابرت دنیرو» در مقابل هم به بخش دوم سه گانه پدرخوانده بر می گشت. وقتی قرار شد فیلم «مایکل مان» مقابل دوربین برود، موجی از شور و هیجان درمورد سرنوشت دومین همکاری دو ستاره به راه افتاد و این در حالی هست که پاچینو و دنیرو تقریبا هیچ سکانس مشترکی

در فیلم مان ندارند. در تمام طول فیلم «نیل مک کالی» «دنیرو» و «هانا» جداگانه در پیشبرد خط اصلی داستان نقش دارند تا اینکه در صحنه پرتنش ملاقات در رستوران، بالاخره بعد از نزدیک به دو دهه، هر دو ستاره را در کنار هم روی پرده سینما میبینیم.

13 سال بعد، دنیرو و پاچینو تصمیم گرفتند این رویارویی درخشان را در فیلم «قتل عادلانه» به کارگردانی «جان اونت» بسط و گسترش بدهند و در نتیجه کل فیلم در کنار هم بودند که گرچه موقع تماشای فیلم، خیلی ها آرزو کردند اي کاش این دو نفر هیچ وقت همدیگر را ملاقات نکرده بودند.

6. صورت زخمی

محصول سال: 1983
کارگردان: برایان دی پالما
بودجه ساخت: 25 میلیون دلار
گیشه کشور آمریکا: 65.9 میلیون دلار
نقش ماندگار: تونی مونتانا

«تونی مونتانا» این نقش به منبع الهام انواع و اقسام ارجاعات و جنبش هاي فرهنگ عامه تبدیل شد. نکته دیدنی این جاست که شخصیت تونی مونتانا بعنوان فردی شکنجه شده در یادها باقی مانده و این در حالی هست که او در نوع خودش یک خشن تمام عیار هست

برخی منتقدان «صورت زخمی» را از برخی جهات با پدرخوانده مقایسه کرده اند، به ویژه از این حیث که فیلم «دی پالما» مایل هست با نشان دادن نق هاي شخصیت شرور داستان به او اجازه انسان بودن بدهد و چه بسا بازی آل پیچنو در هر دو نقش مونتانا و مایکل کورلئونه به هیچ عنوان اتفاقی نبوده هست. مونتانا اهل کوباست و سکانس آغازین فیلم زمانی را نشان می‌دهد که پناهجویان کوبایی در سال 1921 اجازه ورودی به کشور آمریکا را پیدا کردند.

ما مونتانا را در حالی می‌بینیم که سعی دارد در صحبت با نماینده پلیس فدرال ایالات امریکا بلوف بزند و این دقیقا همان کاری هست که در تمام طول فیلم انجام می‌دهد.

7. بوی خوش

محصول سال: 1992
کارگردان: مارتین برست
بودجه ساخت: 31 میلیون دلار
گیشه کشور آمریکا: 134.1 میلیون دلار
نقش ماندگار: کلنل فرانک اسلید

«کلنل فرانک اسلید» نهمین فیلم پرفروش کارنامه آل پاچینو، بالاخره بعد از هفت نامزدی در رشته بازیگری، جایزه اسکار را برایش به ارمغان آورد. نقشی که چند ماه قبل تر، جایزه گلدن گلوب را هم به لیست افتخاراتش اضافه کرده بود و امروز از آن، بعنوان یکی از ماندگارترین نقش آفرینی هاي تاریخ سینما یاد میشود.

از همه ي معرف تر و تحسین شده تر، سکانس رقص آل پاچینو در نقش سرهنگ نابینا و بازنشسته ارتش آمریکاست. در این درام آمریکایی که بازسازی یک فیلم ایتالیایی با همین نام به کارگردانی «دینوریسی» هست و با اقتباس از رمان ایتالیایی «تاریکی و عسل» مقابل دوربین رفته، «کریس اودانل» و «فیلیپ سیمورهافمن»

در کنار پاچینو ایفای نقش کرده اند. فیلم روایتگر ماجرای یک دانشجوی کالج هست که برای جبران هزینه تحصیل خود به دنبال کار میگردد و عاقبت، پرستاری آخر هفته از یک افسر نابینای ارتش کشور آمریکا به نام سرهنگ فرانک اسلید را عهده دار می‌شود.

8. وکیل مدافع شیطان

محصول سال: 1997
کارگردان: تیلور هکفورد
بودجه ساخت: 57 میلیون دلار
گیشه کشور آمریکا: 152.9 میلیون دلار
نقش ماندگار: جان میلتون

«جان میلتون/ شیطان» فیلم براساس رمان مشهور «اندرونایدرمن» ساخته و به یکی از آثار شاخص کارنامه دهه 1990 پاچینو تبدیل شد. «راجر ایبرت» منتقد فقید آمریکایی که از چهار ستاره، دو و نیم ستاره به فیلم امتیاز دارد. در نقدی که همان زمان منتشر کرد به یک نکته اساسی اشاره می‌کند: «وکیل مدافع شیطان» نخستین فیلمی هست که شیطان دیالوگ هاي بیشتری نسبت به شخصیت وکیل مدافع دارد.

«دارن بیگنل» منتقد امپایر هم مینویسد: شاید با یک اثر هنری فاخر رو به رو نباشید و صد گرچه که نباید وعده «بهشت گمشده» را هم به خودتان بدهد اما قطعا با یک فیلم سینمایی سرگرم کننده و خوش ساخت رو به رو هستید.آل پاچینو نقش شیطان را با چاشنی خنده دار و سرخوشی اجرا می‌کند. کیانو ریوز در مقابل،

جدی و متین هست و به این ترتیب، تقابلی زیبا در فیلم شکل گرفته که دست کم یکی از محبوب ترین نقش آفرینی هاي اسطوره را برای هوادارانش رقم زده هست پاچینو در یکی از دیالوگ هاي طلایی اش در فیلم میگوید: «من شاید واپسین انسان باشم. تمام قرن بیستم در اختیار من بود. چه سرخوشم من!»

9. و… عدالت برای همۀ

محصول سال: 1979
کارگردان: نورمن جویسن
بودجه ساخت: 4 میلیون دلار
گیشه ایالات امریکا: 33 میلیون دلار
نقش ماندگار: آرتور کرکلند

«آرتور کرکلند» پاچینو نزدیک 20 سال قبل از اینکه در فیلم وکیل مدافع شیطان تبدیل به خود شیطان بشود، در فیلم «نورمن جویسن» در نقش وکیل مدافعی به نام «آرتور کرکلند» وادار به دافع از یک قاضی بی آبرو میشود. دفاع از یک قاضی متهم به هتک حرمت وی را بر سر دوراهی هاي اخلاقی و قانونی قار می‌دهد، به ویژه اینکه در قبل با موکلش خرده حسابی شخصی داشته هست.

از همه ي مهم تر، بازی در نقش وکیل مدافع، پنجمین نامزدی اسکار کارنامه اش در رشته برترین بازیگر نقش اصلی را برایش به ارمغان آورد. احتمالا خیلی ها داد و فریادهای فراموش نشدنی آقای بازیگر بر سر موکلش را به یاد دارند: «تو تاریخ مصرفت تموم شده! یه آدم بی مصرفی!

کل این دادگاه بی مصرفه» بعید هست وکیلی بعد از تماشای «عدالت برای همۀ» شیفته بازی پاچینو و هم ذات پنداری با او نشده باشد. بس که استاد نقش اش را درست و بجا و بی نقص اجرا کرده هست.

10. پدرخوانده

شاه نقش آقای بازیگر
تماشای پاچینوی سی و یک ساله با اعتماد به نفس و قدرتی جادویی در نقش «مایک کورلئونه» آن هم در حالیکه سومین نقش آفرینی بلندش مقابل دوربین سینما را تجربه میکرد، از آن لحظات تکرار نشدنی در دلیل هر عشق فیلمی هست؛ نقشی که نام وی را بعنوان نابغه بازیگری در ذهن ها حک کرد. همزمان با تولد او و سالگرد پخش «پدرخوانده» بر پرده،

عوامل و ستاره هاي تراز اول این شاهکار سینمایی از خود کاپولا و پاچینو گرفته تا «دنیرو»، «رابرت دووال» و «دایان کیتن» در جشنواره ترایبکای امسال درو هم جمع شدند و از خاطرات جذابشان درمورد برترین فیلم مافیایی دوران گفتند.

آلرژی «پارامونت» به پروژه هاي مافیایی

«هکفورد» اول از همۀ به این نکته اشاره کرد که روسای استودیوی «پارامونت» با وجود خریداری امتیاز رمان «پدرخوانده» در آن زمان، عمده به موفقیت ها فیلمهای مافیایی امیدوار نبودند.

«کاپولا» هم صحبت هاي هکفورد را با یادآوری این مقاله ادامه داد که پیش از امضای قرارداد برای ساخت نسخه اقتباسی، کتاب «پدرخوانده» را مطالعه کرده بود: «جذب داستانش شدم، چون فکر می‌کردم تالیف یک نویسنده خارجی بود و اضافه بر آن، روایتی هوشمندانه درمورد قدرت بود.

از استودیو اصرار، از کاپولا انکار

اما فیلمساز کهنه کار که در زمان ساخت «پدرخوانده» کارگردانی سی و یک ساله بود، ابتدا تمایلی به ساخت نسخه سینمایی کتاب نداشت؛ «نخستین بار که کتاب را خواندم ناامید شدم، چون به نظرم خیلی طولانی بود. بخش اعظم کتاب– حدود یک سوم- در وصف لوسی مانیچینی هست.

ملاقات سرنوشت ساز

کاپولا همچنین از روند پرچالش گزینش پاچینو در نقش مایکل کورلئونه گفت. او با پاچینو در سان فرانسیسکو ملاقات کرد و همکاری با این بازیگر بااستعداد به دغدغه اي دائمی برای کاپولا تبدیل شد: «درست همان لحظه که چهره اش را دیدم. به محض اینکه کسی را در نقشی تصور می‌کنید، بسیار دشوار خواهدبود

که بخواهید وی را از کله تان بیرون کنید. اما تنها حمایت کارگردان کافی نبود. پاچینو از «بی شمار» تست مقابل دوربین گفت: «به نظر میرسید قرار هست من همۀ وقت} در حال تست دادن باشم. حتی وقتی نقش را گرفته بودم باز هم انگار مشغول تست دادن بودم.

یک شاهکار تصادفی

پاچینو از علاقه اش به ایفای نقش «سانی» هم گفت تصورم این بود که مایکل نقش عمده خوبی نیست. بازیگر برنده اسکار در ادامه شبی را به یاد آورد که بعد از پایان فیلم برداری، درگیر مشاجره اي سخت با {دایان کیتن} شد. به گفته پاچینو، آن زمان تصورش این بود به باد رفتیم. همه ي چیز به پایان رسید. این افتضاح ترین فیلمی خواهدبود که تا به حال ساخته شده هست.