درخت آن با نام علمی Carica papaya درختی است کوچک دارای یک ساقه به ارتفاع ۴ تا ۱۰ متر و برگهایی بزرگ به ابهاد ۵۰ تا ۷۰ سانتی است. اندازه میوه آن ۱۵ تا ۴۵ سانتیمتر در طول و قطر آن ۱۰ الی ۳۰ سانتیمتر بوده و رنگ آن موقعی که رسیده باشد زرد کهربایی تا کمی نارنجی است.
معرفی
پاپایه با طعم خوب و حالت لطیفی که دارد در سالادِ میوه بسیار فوق العادهاست. از پاپایه پوره نیز تهیه میکنند و از آن در کباب برگ نیز استفاده میشود. همچنین پوست کردن و خارج کردن دانههای آن آسان است. پاپایههای هاوایی از نوع مکزیکی آن معمول تر و خوشمزه ترند. نوع زرد آن که راحت تر ثمر میدهد به محض رسیدن آماده خوردن است و بهتر است خنک مصرف شود. نوع سبز پاپایه در اتاقهای حرارتی پس از چند روز به عمل میآید و آمادهٔ خوردن میشود.
مردم جنوب شرق آسیا پاپایهٔ سبز را پس از خرد کردن و پختن داخل سالاد میریزند. پاپایا میوه ایست از خانواده خربزه و هندوانه که در استوا به عنوان میوه ای طبی شناخته شده که حاوی مواد هضم کنندگی ویژه ای بوده و غنی از ویتامین C، و ویتامین A و آهن می باشد. خاصیت اصلی این میوه مربوط به آنزیم پاپایین است که همان ویژگی پیسین که یکی از آنزیمهای شیره معده است و به تجزیه پروتئین کمک می کند و مدر نیز هست را دارا می باشد. فیبرین موجود در آن برای انعقاد خون مفید است. برگهای آن حاوی عنصر کارپین است که در بی نظمی های قاعدگی و اختلالات گوارشی نظیر اسهال بسیار مفید است. استفاده از پاپایای خام خرد شده در غذا و سالاد علاوه بر ترد کردن و خوش طعم کردن مزه غذا و سالاد به هضم آنها نیز کمک می نماید.
بهتر است پاپایا را با نصف لیموی ترش مصرف نمایید. اضافه کردن 2 قطعه پاپایای خرد شده در غذای در حال پختن موجب تسریع در طبخ می گردد. مصرف آب پاپایای سبز خام به تنهایی یا همراه با سالاد کمک شایانی برای بهبود اختلالات گوارشی می کند. خوردن پاپایای خردشده به صورت خام جهت رفع اختلالات کبدی و یرقان بسیار مفید است. درخت پاپایا میوههای زیاد و بزرگی میدهد كه خاصیت غذایی و دارویی دارند. میوهها آنقدر بزرگند كه در بعضی كشورها، به آن «درخت خربزه» میگویند. پوست میوه پاپایا قبل از رسیدن سبز است و بعد زرد و نارنجی میشود. میوه رسیده گوشتی است و گوشت آن شبیه طالبی و به رنگهای متنوع زرد، نارنجی كم رنگ و حتی صورتی دیده میشود و مزهای شیرین دارد. وسط میوه حفرهای وجود دارد كه پر از دانههایی به رنگ بنفش پر رنگ و چسبیده به گوشت میوه است.
این دانهها مانند فلفل سیاه مزه تندی دارند. در بعضی كشورها این دانهها را به همراه فلفل سیاه میكوبند و در غذا از آنها استفاده میكنند. مهمترین خاصیت این گیاه وجود مادهای به نام «پاپائین» در شیره تنه درخت و همچنین میوه كال آن است. پاپائین مادهای شبیه «پپسین» است؛ پپسین آنزیمی است كه از معده انسان برای هضم پروتئینها ترشح میشود. شیره پاپایا همچنین ، ضددرد، ضدعفونی كننده، پائین آورنده فشار خون و آرامبخش است.این میوه را كه بعد از پوست كندن و جدا كردن دانهها قابل استفاده میشود، به صورت تازه بعد از غذا و یا مخلوط با سالاد میخورند و حتی نوشابههای مختلفی از آن تهیه میكنند. این میوه به صورت كنسرو هم در بسیاری از نقاط جهان استفاده میشود. در بعضی كشورها مانند تایلند از میوه پاپایا، چه خام و چه پخته، غذاهای مختلفی تهیه میكنند چون حاوی مقدار زیادی از ویتامینها و مواد معدنی است و به دلیل داشتن پاپائین به هضم غذا كمك میكند. پس حالا متوجه شدید كه چرا با پیدایش اولین نشانههای رسیدن میوه درخت پاپایای حیاط خانه، بچهها برای كندن رسیدهترین میوهها در بالا رفتن از درخت با خواهرها و برادرهای خود مسابقه میدهند.
ترکیبات شیمیایی
از نظرترکیبات شیمیایی در پاپایا، مواد کارپایین، کارپوزید، پاپائین و کاریسین یافت میشود. مادهٔ پاپائین را پپسین گیاهی مینامند و خواص آن نظیر پپسین است که در رفع سوء هاضمه و بیاشتهایی مفید است. گوشت میوهٔ تازهٔ پاپایا دارایسوکروز، قند انورت، یک مادهٔ رزینی، پاپائین، مالیک اسید، املاحی از تارتاریکاسید و سیتریک اسید است.هر دو نوع میوهٔ رسیده و میوهٔ نارس آن بسیار غنیاز پکتین است. در میوهٔ پاپایا، مواد رنگی کاروتنوئید وجود دارد. میوهٔ پاپایا، منبع بسیار غنی از ویتامینها است.در برگهای درخت پاپایا، یک گِلیکوزید، مادهٔ کارپوزید و یک آلکالوئید کارپائین یافت میشود. در تخمهای پاپایا و همچنین در پوست و ریشهٔ درخت نیز مادهٔ کارپائین به مقدار کم وجوددارد. کارپائین یک سم قلبی است، از نوع گلوکوزید قلبی نیست ولی در عین حال یک آمیبکش قوی است، یعنی خاصیت آمیبکشی دارد. در برگهای پاپایا ویتامین C و ٍE وجود دارد.
خواص ـ کاربرد
شیرابه یا لاتکس که در تمام اعضای درخت وجود دارد، دارای یک آنزیم است که به هضم مواد آلبومینوئیدی کمک میکند. این لاتکس، معمولاً از میوهٔ نارس پاپایا گرفته میشود و در بازار کشورهای خاوردور به طور وسیعی به عنوان داروی معالج سوء هاضمه عرضه میشود. خوردن لاتکسپاپایا، اثر کرم کش دارد.موارد استعمال دیگری که برای شیرابهٔ پاپایا درمدارک طب سنتی خاور دور ذکر میشود، معالجه ورم غشای معده است. همچنین برایمعالجه طحال بزرگ شده نیز مفید است.
در استعمال خارجی، از لاتکس پاپایا برای رفع درد سوختگی پوست استفاده میشود و ضمناً به عنوان داروی زیبایی برای رفع لکههای پوست، زگیل و اکزما بسیار مفید است. در اندونزی به محل گزیدگی مارمالیده میشود. در فیلیپین هم به عنوان کمکهای اولیه مار گزیدگی استعمال میشود و قسمت بالای میوه نارس را گرفته و روی محل نیش مار آنقدر میمالند که خون بیاید. ریشه تازه پاپایا قرمزکننده پوست است ولی وقتی خشک میشود، این خاصیت قرمز کنندگی آن کاسته میشود.
از ریشه پاپایا به تنهایی و یا در ترکیب باسایر داروها برای درست کردن مشمع دارویی استفاده میشود که برای معالجه تومورهای رحمی مفید است، همچنین به عنوان مدر برای معالجه سنگ کلیه مصرف میشود. در اندونزی از ریشه و تخم پاپایا به عنوان ضد کرم استفاده میشود. در فیلیپین از جوشاندهٔ ریشهٔ پاپایا برای تقویت معده استفاده میشود و در معالجه بواسیر نیز به کار میرود. از برگهای تازه پاپایا پمادی درست میکنند و مانند ضماد