استفاده از لنزهای چشمی درست است که زیبایی را به ما هدیه می دهد اما اگر نکات بهداشتی و سلامتی را رعایت نکنیم با مشکل جدی مواجه خواهیم شد. محققان کشورمان طی یک پروژه بینالمللی موفق به جداسازی آمیبهای آزادزی از جنس آکانتامبا از نمونههای افراد مبتلا به عفونتهای قرنیه چشم (کراتیتهای چشمی) و منابع محیطی از جمله آب، خاک و مدفوع حیوانات شدند.
نتایج بررسیهای آنها نشان داد که
آکانتامبا انگلی شایع در منابع محیطی و از عوامل بیماری عفونت قرنیه چشم در افراد استفادهکننده از لنزهای تماسی است.دکتر مریم نیتی، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و از محققان طرح اظهار کرد: آمیبهای آزادزی به خصوص انواع بیماریزای آنها از جمله آکانتامبا، بالاموثیا و نگلریا در سالیان اخیر به دلیل گزارشات بیماریهای مختلف از جمله کراتیتهای چشمی،
آنسفالیت و مننگوآنسفالیت حائز اهمیت شدهاند.متاسفانه پیشآگهی بیماریهای حاصل از آمیبهای آزادزی ضعیف بوده و در بسیاری از موارد منجر به نابینایی و در موارد درگیری مغزی سبب مرگ بیمار میشوند، افراد مستعد جهت بروز این بیماریها افراد استفادهکننده از لنزهای تماسی و افراد مبتلا به نقص سیستم ایمنی هستند. در ایران و جهان نیز این آمیبها در دهه اخیر مورد توجه محققان قرار گرفتهاند..
جداسازی آمیبهای آزادزی
در این پژوهش به جداسازی آمیبهای آزادزی از جنس آکانتامبا از نمونههای افراد مبتلا به عفونتهای قرنیه چشم (کراتیتهای چشمی) و منابع محیطی از جمله آب، خاک و مدفوع حیوانات اقدام شد.
عامل عفونت قرنیه
قابل توجه آنکه منابع محیطی دارای درصد بالای آلودگی به آکانتامبا بودند و از طرفی عامل عفونت قرنیه در ۳۰ درصد از بیماران مبتلا به کراتیت که مصرف کننده لنزهای تماسی نیز بودند، آکانتامبا شناخته شد.در این تحقیق با استفاده از تکنیکهای مولکولی و روشهای تعیین توالی اقدام به تعیین نوع ژنوتایپ آمیب نیز شد. البته تاکنون بیش از ۹۰ ژنوتایپ آکانتامبا شناخته شده است
که تعدادی از آنها از جمله ژنوتایپ T4 و T3 از انواع بیماریزا محسوب میشوند. در تحقیق مذکور مشخص شد که بیشترین ژنوتایپ در نمونههای محیطی و بالینی متعلق به ژنوتایپ T4 بوده است.
نتایج تحقیق
نتایج تحقیق مذکور نمایانگر این مطلب است که وجود شایع ژنوتایپهای پاتوژن از جمله T4 در منابع محیطی سبب در معرض قرار گرفتن آسان افراد مستعد از جمله مصرفکنندگان لنزهای تماسی و افراد مبتلا به نقص سیستم ایمنی میشوند.
از دیگر یافتههای جالب تحقیق فوق جداسازی ژنوتایپ T11 از فرد مبتلا به کراتیت بود که اولین گزارش این ژنوتایپ از بیماران کراتیتی در ایران بود. در این فرد که از لنزهای تماسی نوع نرم استفاده میکرد و مبتلا به عفونت وخیم چشمی شده بود، دو نوع ژنوتایپ T4 و T11 جدا شد که احتمال میرود فرم وخیم بیماری،
بدلیل عفونت مخلوط حاصل از دو ژنوتایپ فوق باشد. بعلاوه آلودگی نمونههای مدفوع حیوانات اهلی به ژنوتایپ بیماریزای انگل (T4) میتواند نشانگر احتمال انتقال آکانتامبا از طریق حیوانات اهلی باشد.در مجموع مطالعات و تحقیقات بیشتری در خصوص آکانتامبا از نظر انواع ژنوتایپهای موجود در ایران در حال انجام است
و تلاش جهت اطلاعرسانی و ارائه راهکارهای پیشگیری و درمان بیماریهای حاصل از این آمیب از اولویتهای تحقیقاتی محسوب میشود