همین الان که در حال مطالعه این مقاله هستید، میلیون‌ها نفر در سرتاسر جهان درگیر بیماری واریس هستند. بیماری واریس، از شایع‌ترین اختلالات عروقی است که رشد کند و آهسته آن، بزرگ‌ترین خطر این بیماری است. واریس در اکثر مواقع عارضه خطرناکی به همراه ندارد. با این حال در برخی موارد احتمال بروز عوارض خطرناکی چون خونریزی جهنده از رگ‌های واریسی وجود دارد.

واریس چگونه ایجاد می‌شود؟

سیاهرگ‌ها مسئول برگشت خون از اندام‌ها به سمت قلب هستند. این رگ‌ها دریچه‌هایی موسوم به دریچه‌های لانه کبوتری درون خود دارند که از بازگشت خون جلوگیری می‌کند.

اما گاهی سیاهرگ‌ها در اندام‌هایی انتهایی به خصوص پاها، خاصیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهند و یا در روند کار دریچه‌های لانه کبوتری اختلال ایجاد می‌شود. همین مساله باعث می‌شود تا سیاهرگ‌ها نتوانند تمام خون را از پاها به سمت قلب بازگردانند و بخشی از خون به سمت پاها بازمی‌گردد. در این شرایط بیماری واریس ایجاد می‌شود.

علائم بیماری واریس

در واریس سیاهرگ‌های اندام‌هایی چون لگن و پاها، ظاهری غیرعادی به خود می‌گیرند. سیاهرگ‌ها در حالت عادی به آسانی از روی پوست تشخیص داده نمی‌شوند، ظاهر پیچ خورده ندارند و متورم نیستند.

اما اگر شخصی به بیماری واریس مبتلا باشد، سیاهرگ‌ها در روی پاها به خصوص در قسمت ران و پشت ساق پا، ظاهری غیرعادی دارند. سیاهرگ‌های واریسی متورم، پیچ خورده و بسیار خمیده هستند و اغلب به رنگ بنفش یا آبی تیره از روی پوست قابل مشاهده هستند. از دیگر علائم این بیماری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• وجود ضربان در پاها
• گرفتگی، سنگینی و درد شدید پاها طوری که گاهی ایستادن برای شما سخت و طاقت فرسا می‌شود.
• تورم و قرمزی در محل رگ‌های واریسی
• خونریزی از محل رگ‌های واریسی
• خارش پاها، به خصوص در قسمت رگ‌های واریسی
• احساس درد شدید در هنگام ایستادن و نشستن
• تغییر رنگ پوست پا در محل رگ‌های واریسی، مثل پشت ساق پا یا مچ پا
• گرفتگی عضلات پا
• احساس سوزش شدید در پاها

درمان واریس چگونه است؟

همان طور که در ابتدای این مقاله گفتیم، بیماری واریس رشد کند و آهسته‌ای دارد که آن را خطرناک می‌کند. این یعنی اگر مبتلا به واریس هستید و در حال حاضر علائمی ندارید، باز هم باید برای درمان و کنترل بیماری خود به پزشک مراجعه کنید.

روش‌های مختلفی برای درمان واریس پا و سایر نقاط بدن وجود دارد که بسته به شدت این بیماری و نوع آن درمان‌ها متفاوت هستند.گاهی واریس خفیف بوده و تنها با پوشیدن جوراب‌های مخصوص واریس و اصلاح تغذیه می‌توان از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد.

اما در برخی افراد بیماری واریس به مراحل انتهایی خود رسیده و بسیار خطرناک می‌شود به همین دلیل روش‌های درمانی تهاجمی مثل جراحی واریس،درمان واریس با لیزر ، فلبکتومی، اسکلروتراپی واریس و .. تجویز می‌شود.

آیا امکان خونریزی خود به خودی از رگ‌های واریسی وجود دارد؟

رگ‌های واریسی به دلیل تغییر در ساختارشان، بسیار نزدیک به سطح پوست بوده و به شدت حساس هستند. امکان خونریزی خود به خودی از رگ‌های واریسی به خصوص در مورد رگ‌های باریک در قسمت‌ مچ و ساق پا وجود دارد.

خونریزی از رگ‌های واریسی شرایط بسیار خطرناکی است، زیرا فرد در یک زمان کم مقدار زیادی خون از دست داده و احتمالا بیهوش می‌شود. رگ‌های واریسی قادر به بازگرداندن خون به سمت قلب نیستند بنابراین در هنگام خونریزی، بی وقفه خون از بدن فرد خارج می‌شود.

دوش گرفتن با آب داغ، ضربه شدید به پاها، تصادف و انجام ورزش‌های سنگین و تهاجمی می‌تواند خطر بروز خونریزی از رگ‌های واریسی را افزایش دهد. گاهی خونریزی در هنگامی که خواب هستید، رخ می‌دهد و ممکن است متوجه آن نشوید. در این صورت خون زیادی از دست خواهید داد. بنابراین توصیه می‌شود اگر مبتلا به بیماری واریس هستید، حتما برای درمان به دکتر متخصص واریس مراجعه کنید.

خونریزی جهنده از رگ‌های واریسی چگونه درمان می‌شود؟

خونریزی جهنده از رگ‌های واریسی بیشتر در قسمت ران و پشت ساق پاها رخ می‌دهد. درمان پزشکی خونریزی جهنده از رگ‌های واریسی بسته به نظر پزشک معالج ممکن است جراحی، اسکلروتراپی، استفاده از پانسمان‌های فشاری یا ترکیبی از این موارد باشد. در برخی موارد بیمارانی که دچار خونریزی جهنده از رگ‌های واریسی می‌شوند، به تزریق خون نیاز پیدا می‌کنند.

کنترل خونریزی جهنده از رگ‌های واریسی

اگر دچار خونریزی جهنده از رگ‌های واریسی شدید، در وهله اول آرامش خود را حفظ کرده و با مرکز مراقبت‌های ویژه اورژانس تماس بگیرید. سپس تا زمان رسیدن نیروهای اورژانس، سعی کنید خونریزی را بند بیاورید تا حجم خون زیادی از دست ندهید. برای توقف خونریزی به صورت زیر عمل کنید:

1. حتما به یک شخص دیگر شرایط خود را اطلاع داده و از او کمک بخواهید.
2. به آرامی بنشینید و محل دقیق خونریزی را پیدا کنید.
3. سپس روی تخت دراز کشیده و اندامی را که دچار خونریزی شده است، بالا نگه دارید.
4. از همراه خود بخواهید روی محل خونریزی را حدود 15 الی 20 دقیقه، به طور مداوم فشار دهد. گاهی این زمان حتی طولانی تر هم خواهد شد.
5. استفاده از کمپرس یخ هم ممکن است به توقف خونریزی کمک کند.
6. بعد از بند آمدن خون، یک بانداژ نسبتاً سفت روی محل خونریزی ببندید. برای بانداژ بهتر است از گاز استریل، باند و یا پارچه تمیز استفاده کنید.
7. بعد از بندآمدن خون، 1 الی 2 ساعت استراحت کنید.

اگر بیمارستان یا کلینیک درمان تخصصی واریس و بیماری‌های عروقی در نزدیکی محل زندگی شما وجود دارد، خود را فورا به آنجا برسانید و معطل نمانید.

عوارض بیماری واریس

بیماری واریس در بیشتر افراد در مراحل اولیه، عارضه خاصی ندارد. اما در صورتی که واریس تحت درمان قرار نگیرد عوارض خطرناکی را به دنبال خواهد داشت:

• اگزما
• بروز زخم‌های وریدی
• لیپودرماتواسکلروز
• خونریزی جهنده از رگ‌های واریسی
• نارسایی وریدی
• سکته قلبی یا مغزی
• ترومبوز وریدی عمقی
• فلبیت

آیا از ابتلا به واریس می‌توان پیشگیری کرد؟

خوشبختانه مانند بسیاری از بیماری‌ها با تغییر سبک زندگی و چند نکته ساده، می‌توان تا حدود زیادی از ابتلا به واریس پیشگیری کرد. اگر می‌خواهید از به واریس مبتلا نشوید، کافی است چند نکته ساده اما مهم زیر را رعایت کنید:

• رژیم غذایی خود را اصلاح کنید. غذاهایی که در طول روز می‌خورید، در عین حال که سلامتی شما را تضمین می‌کنند می‌توانند قاتل جان شما هم باشند. پس در وهله اول برای پیشیگری از بسیاری از بیماری‌ها از جمله واریس، رژیم غذایی خود را اصلاح کنید.

• از میوه‌ها و سبزیجات تازه بیشتر در طول روز استفاده کنید.

• در طول روز سعی کنید حداقل 8 لیوان آب بخورید.

• غذاهای سبک و سالم را جایگزین غذاهای پرچرب و مضر کنید.

• اگر عاشق پوشیدن لباس‌های تنگ چون دامن‌های چسب، شلوار جین، کمربند و … هستید، باید بدانید که احتمال بروز واریس در شما بالاتر است. با کمتر پوشیدن لباس‌های تنگ، خود را از ابتلا به واریس نجات خواهید داد.

• به جای کفش‌های پاشنه بلند، تنگ و نامناسب از کفش‌های راحت و مناسب در طول روز، به خصوص در محل کار خود، استفاده کنید.

• فشار و قند خون خود را کنترل کنید.

• حداقل سالی 2 بار، یعنی هر 6 ماه یک بار، برای بررسی وضعیت سلامت خود به دکتر مراجعه کنید.

• در طول روز تحرک داشته باشید. بی‌ تحرکی خطر بزرگی برای سلامت شما بوده و احتمال بروز واریس را در شما افزایش می‌دهد. حداقل 30 دقیقه پیاده روی روزانه شما را از خطر بروز واریس به دور نگه می‌دارد.

• اگر افزایش وزن دارید، حتما برای کاهش وزن خود اقدام کنید.

• اگر غلظت خون دارید، با روش‌هایی چون مصرف دارو، اهدای خون، فصد یا حجامت آن را کنترل کنید.