اختلالات و مشکلات جنسی موضوعی است که امروزه حداقل از هر هشت نفر، یک نفر در جامعه زنان و از هر 10 نفر یک نفر در جامعه مردان، آن را تجربه می‌کنند. اختلالات جنسی به آن دسته از مشکلاتی می‌گویند که فرد در تمایلات جنسی خود در هر سن و هر مرحله‌ای از واکنش جنسی، ممکن است تجربه کند و مانع مهمی ‌در مسیر لذت از روابط زناشویی افراد است. در این مقاله به بررسی این اختلالات در زنان و مردان می‌پردازیم، پس همراهمان بمانید.

تمایلات جنسی چست؟

تمایل جنسی به توانایی ذاتی فرد برای لذت از فعالیت جنسی که می‌تواند شامل آمیزش جنسی باشد، اشاره دارد. این تمایلات در هر فردی متفاوت هستند و برای آن‌ها هیچ استانداردی وجود ندارد و معمولا برگرفته از شخصیت افراد، احساسات و افکارشان است. آنچه که مانع لذت افراد از ‌این رابطه شود، اختلالات جنسی نام می‌گیرد.

معمولا چرخه پاسخ جنسی به‌صورت عمومی ‌شامل هیجان‌زدگی و سپس سکون، اوج و ارضا است. ‌این چرخه در مردان و زنان ممکن است تفاوت‌هایی داشته باشد. مثلا خانم‌ها معمولا همیشه به ترتیب ‌این مراحل را تجربه نمی‌کنند.

موضوعی که اهمیت دارد، توانایی لذت از رابطه جنسی است که بسیار در سلامت جسم و روان افراد اهمیت دارد. بنابراین اگر در انجام فعالیت جنسی مشکل دارید، تمایلی ندارید و برانگیخته نمی‌شوید یا در طول فعالیت جنسی لذت نمی‌برید، ممکن است دچار اختلال باشید.

گرچه افراد معمولا چنین مشکلاتی را پنهان می‌کنند و درباره آن حرف نمی‌زنند، برای تمامی این اختلالات با پیشرفت علم راهکار و درمان وجود دارد. بنابراین بهتر است اگر دچار ‌این موضوع هستید، اطلاعات خود را افزایش دهید و با درمانگر و شریک جنسی خود آن‌ها را مطرح کنید.

به‌طور کلی اختلالات جنسی در یکی از 4 دسته زیر قرار می‌گیرند:

• اختلالات میلی: فقدان میل جنسی و تمایل نداشتن و علاقه به واکنش جنسی؛

• اختلالات تحریکی: ناتوانی در تحریک‌شدن به‌صورت جسمی‌ و برانگیختگی فیزیکی در طی فعالیت جنسی‌؛

• تاخیر یا فقدان اوج لذت جنسی، ناتوانی در ارضا و ارگاسم؛

• اختلالات درد در ناحیه تناسلی: ناراحتی فیزیکی و درد در حین فعالیت جنسی.

اختلالات جنسی در هر سنی ممکن است بروز کنند. اما معمولا شیوع آن‌ها در سنین بالای 40 سال بیشتر است، چون کاملا به سلامت بدنی فرد ربط دارند. مشکلات فیزیکی و سلامتی مانند بیماری دیابت، مشکل قلب و عروق، تعادل نداشتن هورمونی، بیماری‌های مزمن مثل اختلالات کلیه و کبد و افراط در استفاده از الکل و اعتیاد به مواد مخدر یا هر دارویی می‌تواند باعث ‌این اختلالات شوند.

همچنین بعضی از داروهای ضدافسردگی اثرات جانبی بر عملکرد جنسی افراد می‌گذارند. آنتی هیستامین‌ها، داروهای قلب و عروق و فشار خون و داروهای هورمونی نیز می‌توانند اختلالاتی را‌ ایجاد کنند.

از طرفی دلایل روانی برای ‌این موضوع نیز مطرح شده است مانند استرس کار، مشکلات رابطه احساسی و ازدواج، نگرانی درباره شکل اندام‌ها، افسردگی، نگرانی درباره عملکرد جنسی، احساس عذاب وجدان و آسیب‌های روحی و مشکلات گذشته نیز بر عملکرد جنسی موثر هستند و باعث بروز اختلالات می‌شوند.

انواع مشکلات جنسی در مردان

مردان به دلایل مختلف ممکن است مشکلات جنسی را تجربه کنند، از جمله عارضه‌ها و رفتارهایی که خطر ابتلا به بیماری‌های عروقی و قلبی را افزایش می‌دهند. از جمله آن‌ها باید به سیگارکشیدن، فشار خون بالا، دیابت، چربی خون بالا و چاقی مفرط اشاره کنیم.

بعضی از داروهای درمان‌کننده این بیماری‌ها یا سایر مشکلات نیز در بروز اختلالات جنسی مردان نقش دارند. البته امروزه برای درمان این اختلالات، محصولات زناشویی مختلفی تولید و عرضه شده‌اند. بااین‌حال انواع مشکلات جنسی در مردان در سه دسته کلی زیر قرار می‌گیرند.

• انزال: انزال نابهنگام، زود یا دیرهنگام می‌توانند باعث نارضایتی فرد شوند. ‌این امر تحت‌تاثیر عوامل فردی بیولوژیکی، روانی و روابط است. انزال زودرس به حالتی می‌گویند که فرد بسیار زودتر از آنچه انتظار دارد، به ارگاسم می‌رسد و با ترشح منی، رابطه جنسی تمام می‌شود. این اختلال می‌تواند به علت آسیب جسمی‌، مشکل اورولوژی یا عوامل روانی و همچنین خودارضایی مداوم اتفاق بیافتد. معمولا دلیل انزال زودرس را مسائل روحی و روانی اعلام کرده‌اند اما بعضی مشکلات بیولوژیکی و ضعف جسمانی نیز در آن دخیل هستند. از طرفی انزال دیروس ناتوانی فرد برای رسیدن به ارگاسم در زمان مورد انتظار را نشان می‌دهد که با نارضایتی همراه است اما شیوع کمتری دارد.

• اختلال نعوظ: اگر در حفظ نعوظ در طول رابطه جنسی ناتوان باشید، ممکن است به ‌این اختلال دچار شده باشید. عوامل مختلف بر نعوظ موثر هستند که درمانگر باید آن‌ها را بررسی کند مانند بیماری‌های عروقی، داروها، اضطراب، افکار منفی و مشکلات مرتبط به روح و روان فرد. درباره نعوظ در مردان باید گفت با افزایش سن، شرایط نعوظ آنان بهتر می‌شود و عوامل بسیاری از جمله سبک زندگی سالم، تغذیه و داشتن فعالیت جسمی نیز ‌بر این موضوع موثر است. با رعایت بعضی نکات و استفاده از محصولات جنسی آقایان نیز می‌توان به تقویت نعوظ کمک کرد.

• اختلال میل جنسی کم فعال مردانه: مدل دیگری از اختلالات جنسیتی مردان میل کم جنسی است که به معنی علاقه کم به واکنش‌ها، آمیزش و عملکرد جنسی است.‌ این حالت اگر بیش از 6 ماه ادامه پیدا کند، به‌عنوان اختلال معرفی می‌شود.

تشخیص اختلالات و مشکلات جنسی مردان چگونه است؟

در بیشتر مواقع، شروع تشخیص اختلال نارضایتی جنسی خود فرد است. برای تشخیص این اختلال‌ها دستورالعمل‌هایی وجود دارد. برای ‌اینکه متخصص بتواند درباره اختلال جنسی نظر بدهد، باید ‌این مشکل بیش از 6 ماه و در 75درصد تا 100درصد موارد رخ داده باشد.

پزشک به دنبال علاِئمی است که اختلال عملکرد جنسی را نشان دهند مانند مشکل برانگیختگی، نداشتن علاقه به فعالیت جنسی، مشکلات انزال و ناتوانی در نعوظ.برای تشخیص اختلال فرد باید در همه ‌این موارد نارضایتی خود را اعلام کند.

مثلا اگر او از کم بودن علاقه خود به روابط جنسی رضایت داشته باشد، دیگر اختلال محسوب نمی‌شود. معمولا پزشک در تشخیص اختلالات جنسی به گذشته فرد، داروهایی که مصرف می‌کند و علایم جسمانی او و بیماری‌های زمینه‌ای توجه فراوان دارد.

تست‌های ‌آزمایشگاهی و دستگاه‌ها نقش کمتری در تشخیص نوع اختلال ‌ایفا می‌کنند. هرچند ممکن است از این تست‌ها برای تشخیص سطح هورمون‌ها استفاده شوند. همچنین دستگاهی مانند فشارسنج برای تست نعوظ شبانه افراد موجود است که سلامت مردان از این نظر را بسته به نظر پزشک بررسی می‌کند.

انواع مشکلات جنسی در خانم‌ها

زنان نیز مانند مردان ممکن است به دلایلی مانند بارداری، جراحی، سرطان، دیابت، تغییرات سیکل قاعدگی، اضطراب، افسردگی، آسیب‌های روحی و حتی داروها، اختلالات و مشکلات جنسی زیر را تجربه کنند. برای رفع این مشکلات نیز می‌توان از لوازم خصوصی زنان کمک گرفت.

• اختلال ارگاسم: این اختلال زمانی است که زن نمی‌تواند به ارگاسم و ارضای جنسی برسد. در ‌این اختلال دلایل فیزیکی و روانی باهم می‌توانند تاثیرگذار باشند. برای بهبود رابطه و تجربه ارگاسم در زنان، فیزیوتراپی و مراجعه به روان‌درمانگر توصیه می‌شود. ‌این اختلال بسیار مرتبط با روانکاری واژن و مشکلات برانگیخته نشدن بانوان است.

• اختلال علاقه به رابطه جنسی در زنان: این اختلال زمانی بروز می‌کند که فرد تمایل کمی ‌به رابطه جنسی دارد و ‌این تمایل تا انتهای واکنش جنسی او باقی نمی‌ماند یا در فرد احساس علاقه و تمایل به رابطه جنسی اصلا وجود ندارد. عوامل زیادی می‌توانند باعث ‌این اختلال شوند از جمله یائسگی، آسیب‌های روحی، اختلالات خلقی و داروها. همچنین نبود صمیمیت و اعتماد در رابطه جنسی می‌تواند این دسته از اختلالات جنسی را به‌وجود آورد.

• درد تناسلی در زنان: این درد را به اسم واژینسموس نیز می‌شناسند. درد در هنگام رابطه جنسی به یکی از صورت‌های زیر در خانم‌ها احساس می‌شود:

• درد لگن در حین مقاربت؛

• درد در هنگام دخول؛

• ترس و استرس مکرر از درد احتمالی در حین رابطه جنسی؛

• عضلات لگنی که در حین دخول تمایل دارند منقبض بشوند.

برای‌ این دردها دلیل خاصی ذکر نشده است. بااین‌حال محققان به عواملی از جمله ترس و اضطراب و نداشتن اطلاعات جنسی، پیشینه دردناک درباره سواستفاده جنسی اشاره کرده‌اند.

تشخیص اختلالات و مشکلات جنسی زنان چگونه است؟

برای تشخیص اختلالات جنسی زنان، پزشک واژن را معاینه می‌کند و ممکن است تست‌های هورمونی را توصیه کند. هدف از این معاینه‌های فیزیکی، ارزیابی آنتومی واژن، بررسی مشکلات پزشکی و بیولوژیکی است که می‌توانند باعث ‌ایجاد ‌این مشکلات شده باشند.

پزشک همچنین شرایط زنان در رابطه، سن آن‌ها و شرایط زایمان، شرح حال بیمار و میزان نارضایتی جنسی را بررسی می‌کند. او برای تشخیص اختلالات به دنبال علایم و نشانه‌های اختلالات جنسی از جمله خشکی واژن، درد حین مقاربت، فقدان میل جنسی خواهد گشت.

سخن نهایی

موفقیت در درمان اختلالات جنسی معمولا به دلایل زمینه‌ساز آن‌ها مرتبط است. اگر شرایط قابل درمان باشند، اختلال کاملا برطرف خواهد شد. اختلالات خفیف که مربوط به ترس، استرس و اضطراب می‌شوند، به‌راحتی با مشاوره، آموزش و ارتباط موثرتر بین دو پارتنر قابل حل هستند، با وجود این کمک یک درمانگر ماهر نیز تاثیر قابل‌توجهی می‌گذارد.

بیشتر انواع اختلالات جنسی که علت روانی و فیزیکی و جسمی دارند، ‌با حل ریشه‌ای ‌این دلایل قابل درمان هستند. بیشتر روش‌های درمان بر پایه دارودرمانی و تقویت‌کننده‌های هورمونی در مردان هستند. به‌نحوی که داروهایی مانند سیلدنافیل و ویاگرا باعث بهبود نعوظ از طریق افزایش گردش خون به آلت جنسی می‌شوند.

همچنین در خانم‌ها داروهای استروژن‌دار برای بهبود میل به رابطه تجویز می‌شوند. برای رفع آسیب‌های روحی گذشته، ترس و احساسات منفی نسبت به عملکرد جنسی نیز می‌توان از سکس تراپیست کمک گرفت. به‌طور کلی انگیزه‌بخشیدن برای بهبود عملکرد جنسی و اهمیت دادن به سلامت جسم و روان در رفع بسیاری از این اختلالات موثر است.