طراحی مدل کسب و کار و درآمد زایی 

مدل های کسب و کار مختلفی در دنیا وجود دارند که می توانند نظر ما را به خود جلب کنند، اما اگر اینها فقط در ذهن ما باشند هیچ فایده ای برای پیشرفت ما ندارند. 

از کجا به مدل کسب و کار رسیدیم؟

گذشته از دنیای «فوق متصل» یا Hyper-connected اقتصاد را ساده‌تر می‌فهمیدیم. از هرکسی می‌پرسیدیم که نانوا پولش را از کجا به دست میاورد، میگفت با فروش نان‌هایش به مردم و گرفتن پول از آن‌ها. دندانپزشک، با درمان دندان‌هاي مردم و دریافت پول از آن‌‌ها. فروشنده‌ي لوازم، با فروش لوازم به مردم و دریافت پول از آن‌ها. کاملا مشخص بود

که پول‌مان قرار هست از کجا به دست‌مان برسد؛ به اشخاصی خدمات می‌رساندیم و از آن‌ها پول دریافت می‌ کردیم. همه ي‌چیز هم مشخص بود و دنیایمان بسیار آرام تغییر می‌ کرد.بعد از مدتی، سر و کله‌ي شرکت‌هاي اینترنتی پیدا شد. تا گذشته از آن اینتل، مایکروسافت و اپل، به مردم محصول می‌فروختند و از آن‌ها پول میگرفتند. نمی‌توانستیم خدماتی

را جز با پرداخت پول، به دست بیاوریم (نگران نباشید؛ در کشور ما نرم‌افزار هیچ‌وقت قیمتی نداشته هست و برای محصولات مایکروسافت پول نداده‌ایم!). بنابراین به راحتی می‌توانستیم به این سوال پاسخ دهیم:

من از کجا پول درمیاورم؟

بعد از مدتی، سر و کله‌ي دنیای «هایپرکانکتد» یا فوق‌متصل پیدا شد. شرکت‌هایي مانند یاهو، گوگل و توییتر آمدند و بدون دریافت پول، به ما خدمات دادند. برایمان سوال بود که این شرکت‌‌ها از کجا پول درمیاورند؟! چرا وقتی پولی به آن‌ها نمی‌ دهم، به من خدمات میدهند؟ پول کمی هم ندارند؛ هر روز بزرگ‌تر و قوی‌تر از دیروز میشوند!

بدون پول، از گرسنگی خواهیم مردسوال، زمانی جدی‌تر شد که خواستیم مانند گوگل و یاهو، شرکت‌هاي اینترنتی راه بیاندازیم. باید دقیقا مشخص می‌ کردیم که به چه کسی، چرا و چه خدماتی ارائه می کنیم. بغرنج‌تر این بود که باید مشخص می‌ کردیم از چه راهی قرار هست پول دربیاوریم.

اجازه بدهید مثالی مشخص برایتان بزنم. آخرین باری که سرچ کردید و به مطلبی به‌درد‌بخور رسیدید را به یاد بیاورید. ممکن هست مطلبی درمورد‌ آشپزی تنظیم مودم یا رفع باگ نرم‌افزارتان بوده باشد. نویسنده‌ آن مقاله، مفت و مجانی کار نمیکند. ولی کسی که از خدماتش بهره گیری می‌ کند (شما؛ خواننده‌ي آن مقاله) به او پولی نمی‌پردازد. پس او چطور پول درمیاورد؟

مثال دیگرش، زمانی هست که از طریق لینکداین Linkedin با شخصی پرنفوذ آشنا شدید. لینکداین برای اینکار از شما پولی نگرفته هست در حالی‌که از خدماتش بهره گیری کرده‌اید. پس از کجا پول درمیاورد؟پاسخ این دو سوال، در «مدل کسب و کار» شخص نویسنده و لینکداین نهفته هست. مدل کسب و کار، مشخص می‌ کند که نویسنده‌ي محتوا و لینکداین، از چه کسی و به چه دلیلی، پول می‌ گیرند.

«علم را با نوشتن‌اش مقید کنید. چیزی که نانوشته باشد، وجود ندارد»

سوال بعدی: آیا راه پول درآوردن کسب و کارها واضح نیست؟!

باید عرض کنیم که خیر؛ واضح نیست. همان مثال دندانپزشک و نانوا را در ذهن بیاورید. در زمان قدیم، نانوایی و دندانپزشکی بسیار کمتر از الآن بود. در زمان کودکی من، نزدیک‌ترین نانوایی بیست دقیقه از منزل فاصله داشت (و چه عذابی بود؛ خریدن نان برای صبحانه). نانوا نیازی نداشت که خودش را به من بشناساند؛ چون من مجبور بودم

که از او خرید کنم. ولی امروز، من بین نان صنعتی و نانوایی سر کوچه و نانوایی کوچه‌ي بالایی حق گزینش دارم. نان هرکدام بهتر باشد، از او خرید می‌ کنم (بنده به نان علاقه‌ي شدیدی دارم!). ممکن هست چند سال دیگر، نانوایی جدیدی هم باز شود. در آن صورت، مجبور هست نانش را رایگان به من بدهد تا تستش کنم و شاید از نان‌هاي دیگر رویگردان شوم.

باز هم تا مدتی، مجبور هست خدماتش را بدون درخواست پول به من بدهد. همین همین حالا، تعداد زیادی از شرکت‌هاي مواد خوراکی در نمایشگاه‌ها و حتی پارک‌ ها محصولاتشان را به رایگان به مردم میدهند.آیا اینکار منطقی هست؟ تا چه مدت باید بدون دریافت پول محصول‌شان را به مردم بدهند؟ از چه کسانی میتوانند پول بگیرند و مشتری‌شان چه کسانی میباشند؟

تمام این سوال‌ها، در مدل کسب و کار پاسخ داده میشوند و بدون مدل، جوابی برایشان نیست.

حرف آخر: علم را با نوشتن‌اش مقید کنید

بین کارآفرین‌ها، مثلی سرشناس وجود دارد:

«چیزی که نانوشته باشد، وجود ندارد».

تا زمانی که ایده‌ای را در ذهن دارید و آن را ننوشته‌اید، نمیتوانید اجرایش کنید. مطمئنا ایده‌ای که در سرتان باشد، کاستی‌ها و نقاط قوت زیادی دارد که ذهن‌تان آن‌‌ها را نمی‌بیند. ولی همین که ایده‌تان را نوشتید، متوجه می‌ شوید که کجای کار خواهد لنگید.

 به گزارش پارس ناز در نوشتن ایده‌ي کسب و کار باید سوالاتی را پاسخ دهید که موثر باشند. اینکه در دفتر کارتان چای سرو کنید یا قهوه، تفاوت چندانی نمی‌ کند. ولی اینکه مشخص کنید برترین روش برای تبلیغات‌تان چه باشد، بسیار مهم هست. مدل کسب و کار مهم‌ترین سوالات شما را پاسخ می‌ دهد؛ سوالاتی که بدون پاسخ دادن به آن‌ها، موفقیت‌تان تنها در گروی شانس خواهد بود.