کبد چرب این روزها مریضی هست که تعداد زیادی از افراد را درگیر نموده هست،تغذیه نادرست میتواند به این مریضی بینجامد. نکات مهمی درمورد کبد چرب داریم. بعضی بیماران مبتلا به کبد چرب با وجود چاقی شکمی و مقاومت به انسولین، ممکن هست وزن طبیعی داشته باشند. این گروه از بیماران از رژیم خوراکی ناسالمی پیروی میکنند
کبد چرب به علت تجمع مقادیر چندان چربی در سلولهای کبد ایجاد میشود. شیوع کبد چرب با سرعت هشدار دهنده اي در حال افزایش هست. درمان به موقع آن بسیار اهمیت دارد چون در صورت پیشرفت به استئاتوهپاتیت «التهاب کبد در نتیجه تجمع چربی در کبد» و سیروز کبد «التهاب مزمن بافت کبد که با علائم بالینی متعددی همراه هست»، برگشت ناپذیر خواهد بود.
از سوی دیگر چون بیماران مبتلا به کبد چرب دارای علائمی نیستند، مریضی معمولا در مراحل نخست شناسایی نمیشود. چاقی «بخصوص چاقی شکمی»، دیابت نوع دو و افزایش چربی خون از جمله مهمترین علل ابتلا به کبد چرب محسوب میشوند.بعضی بیماران مبتلا به کبد چرب با وجود چاقی شکمی و مقاومت به انسولین، ممکن هست وزن طبیعی داشته باشند. این گروه از بیماران از رژیم خوراکی ناسالمی پیروی میکنند.
تنها روش درمانی اثبات شده برای کبد چرب، تغییر سبک زندگی شامل رژیم خوراکی هست. در این مطلب تاثیر ترکیب رژیم خوراکی، کاهش وزن و فعالیت بدنی بر ایجاد و یا درمان کبد چرب مورد بحث قرار میگیرد.
عوامل تغذیه اي ایجاد کننده کبد چرب
کاهش سریع وزن یکی از عوامل ایجاد کننده کبد چرب هست. رژیم هاي خوراکی بسیار کم کالری میتوانند منجر به کاهش وزن بسیار زیادی شوند. این رژیم ها تجمع چربی در کبد را کاهش میدهند، اما از سوی دیگر از طریق ایجاد نکروز کبد و التهاب باعث آسیب کبد میشوند.اسیدهای چرب ترانس در بروز کبد چرب نقش دارند. بعضی از منابع خوراکی اسیدهای چرب ترانس عبارتند از مارگارین، کره و روغن سرخ کردنی.
کلسترول نیز در ایجاد کبد چرب نقش دارد. بعضی منابع خوراکی کلسترول عبارتند از کله پاچه، جگر، گوشت هاي احشایی، میگو و کره.نوشابه ها به علت دارا بودن میزان چندان کالری و قند منجر به چاقی، دیابت، کبد چرب و بیماریهای قلبی عروقی میشوند. دریافت شکر نیز باعث افزایش سنتز تری گلیسرید در کبد و در نهایت منجر به کبد چرب میشود.
در دهه هاي جدید میزان مصرف نوشابه ها که منبع اصلی دریافت شکر میباشند افزایش یافته هست. هرچه میزان مصرف نوشیدنی هاي دارای قند اکثر باشد، خطر بروز کبد چرب نیز افزایش می یابد.مصرف فست فود نیز با افزایش وزن و مقاومت به انسولین رابطه دارد. افرادی که بیش از دو بار در هفته فست فود مصرف میکنند،
به طور میانگین 5/4 کیلوگرم وزن بیشتری دارند و خطر مقاومت به انسولین در انها دو برابر اکثر هست. مصرف این مواد خوراکی به مدت 6 ماه منجر به افزایش میزان آنزیم هاي کبدی در سرم و آسیب کبد نیز میشود میشود.کاهش به مرور وزن نقش بسیار مهمی در درمان کبد چرب دارد. رژیم هاي خوراکی متعادل که با کاهش به مرور وزن همراهند،
پس از سه ماه باعث کاهش تجمع چربی در کبد میشوند. تاثیر مثبت این رژیم خوراکی در صورتی که به مدت طولانی و به همراه ورزش، تحت نظر متخصص تغذیه رعایت شود، افزایش می یابد.اسیدهای چرب امگا 3 در کبد چرب نقش محافظتی دارند. این اسیدهای چرب به میزان چندان در روغن ماهی وجود دارند. دانه بذرک و بعضی مغزها «از قبیل گردو، فندق، بادام و پسته» نیز منابع خوب امگا ۳ میباشند.
اسیدهای چرب تک غیر اشباع از طریق کاهش کلسترول، اثرات مفیدی دارند. بعلاوه این اسیدهای چرب نسبت به سایر چربیها موجب کاهش تجمع چربی در کبد و در نتیجه بهبود التهاب کبد میشوند. روغن زیتون مهم ترین منبع این اسید چرب هست «سایر منابع شامل مغزها و اواکادو میباشند».
ویتامین E التهاب را کاهش داده و باعث بهبود کبد چرب میشود. این ویتامین در منابع خوراکی از قبیل روغنهای نباتی و مغزها وجود دارد. با اینحال، مصرف مقادیر چندان ویتامین E باعث افزایش خطر سکته هموراژیک میشود و بنابراین باید در مصرف آن احتیاط شود.
ویتامین D باعث کاهش خطر دیابت، فشار خون بالا و بیماریهای قلبی میشود. مصرف طولانی مدت مکمل ویتامین D، التهاب و تجمع چربی در کبد را کاهش میدهد.پلی فنل ها گروهی از ترکیبات میباشند که بعنوان آنتی اکسیدان و ضد التهاب نقش دارند و باعث بهبود متابولیسم کبد میشوند.
میوه ها، سبزیجات، چای، قهوه و شکلات منابع اصلی پلی فنل ها میباشند.کمبود بعضی مواد معدنی از قبیل مس، سلنیم و آهن در بیماران مبتلا به کبد چرب دیدن میشود و تجویز مکمل این مواد معدنی میتواند در این بیماران موثر باشد. مس و سلنیم در بدن بعنوان آنتی اکسیدان عمل میکنند و آهن در انتقال اکسیژن و سنتز ماده ژنتیکی نقش دارد.
به گزارش پارس ناز پروبیوتیک ها نیز اثرات مفیدی در درمان کبد چرب دارند. پروبیوتیک ها باکتریهای خوب ساکن روده میباشند. بهره گیری از مکمل پروبیوتیک ها باعث کاهش تجمع چربی در کبد میشود.افزودن دارچین و زردچوبه به رژیم خوراکی بعنوان حساس کننده هاي انسولین عمل کرده و باعث افزایش تاثیر رژیم خوراکی در جلوگیری و درمان کبد چرب میشود.
فعالیت بدنی
انجام هرروز یا هفتگی ورزشهایی از قبیل پیاده روی، شنا یا دوچرخه سواری به همراه رژیم خوراکی در بهبود کبد چرب بسیار موثر هست. ورزش باعث کاهش خطر دیابت، فشار خون بالا و چربی خون بالا میشود که همگی از جمله عوامل خطر کبد چرب محسوب میشوند. همین طور ورزش باعث کاهش میزان آنزیم هاي کبدی در سرم بیماران مبتلا به کبد چرب میشود. حتی افزایش اندک در میزان فعالیت بدنی هرروز نیز باعث بهبود آنزیم هاي کبدی میشود.